Αυξήσεις και προσλήψεις πάνε μαζί

Με 10% μειωμένο μισθό θα εισέρχεται ο νέος δημόσιος υπάλληλος
Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης αποκαλύπτει τα πάντα για κρατικό μισθολόγιο, κινητικότητα, αξιολόγηση, γραφειοκρατία
Αυτός που θα αξιολογεί τους δημοσίους υπαλλήλους είναι αυτός που σε όλον τον κόσμο αξιολογεί το προσωπικό του. Η διευθυντική ομάδα, οι διευθυντές. Ένας διευθυντής δεν μπορεί να λέγεται διευθυντής αν δεν διευθύνει και αν δεν αξιολογεί το προσωπικό του...
Από τον Σεπτέμβρη και μετά, αν κλείσει αίσια αυτό το κεφάλαιο της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, έχουμε δρομολογήσει πολλές δράσεις για τη γραφειοκρατία. Αυτήν τη στιγμή διεξάγονται μελέτες, που θα ωριμάσουν το επόμενο διάστημα.
Αποκαλυπτικός για όλα τα καυτά ζητήματα που επηρεάζουν τους δημοσίους υπαλλήλους εμφανίζεται ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω Κων/νος Πετρίδης. Μιλώντας στη «Σημερινή», ο κ. Πετρίδης τόνισε ότι αυξήσεις θα δει ο δημόσιος υπάλληλος από το 2017, αλλά με ποσοστό ανάλογο με τον ρυθμό ανάπτυξης και σε συνδυασμό με τον αριθμό πιθανών προσλήψεων.
Παράλληλα η ανέλιξη των υπαλλήλων θα υπάγεται στο τρίπτυχο εξετάσεων, αξιολόγησης προσόντων και προσωπικών συνεντεύξεων, ενώ ο ρόλος του διευθυντή αναβαθμίζεται καθώς θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την αξία ενός υπαλλήλου. Την ίδια ώρα η κινητικότητα γίνεται επάνω σε δύο κριτήρια, της διεκδίκησης υψηλόβαθμης θέσης οπουδήποτε, ενώ για τις χαμηλές κλίμακες με το σύστημα των μετατάξεων.
Το ζήτημα που καίει είναι το κρατικό μισθολόγιο. Ποιες είναι οι τελικές αποφάσεις;
Όπως ξέρετε οι αυξήσεις στο κρατικό μισθολόγιο είναι παγωμένες μέχρι την 1/1/2017. Αυτό ήταν αναγκαίο, καθώς με τον ρυθμό που δίνονταν οι αυξήσεις φτάσαμε σε ένα σημείο να έχουμε το δεύτερο πιο ακριβό μισθολόγιο στην Ε.Ε., με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στον προϋπολογισμό. Η αύξηση του κρατικού μισθολογίου δημιουργούσε προβλήματα και σε άλλες ανάγκες του κράτους, όπως τις αναπτυξιακές, τις κοινωνικές κ.ά.
Το κρατικό μισθολόγιο θα πρέπει να αυξάνεται με τρόπο λελογισμένο, με βάση τις πραγματικές επιδόσεις της οικονομίας. Η πρόταση της Κυβέρνησης είναι έτοιμη. Εμείς θέλουμε να επιστρέψουμε στην ομαλότητα, δηλαδή να δίδονται αυξήσεις από την 1.1.2017. Ο τρόπος όμως που θα δίδονται οι αυξήσεις και θα γίνονται οι προσλήψεις θα συνάδει με τις πραγματικές ανάγκες και επιδόσεις της οικονομίας. Δηλαδή δεν μπορεί να αυξηθεί το κρατικό μισθολόγιο με ρυθμό μεγαλύτερο από αυτόν της ανάπτυξης. Εμείς βάζουμε μια οροφή, έτσι ώστε οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν θα τιμωρούνται αλλά θα παίρνουν το δίκαιο μερίδιό τους από την ανάπτυξη.
Άρα έχουμε π.χ. ρυθμό ανάπτυξης 1%. Σε αυτό το πλαίσιο και η αύξηση μισθών; Πώς θα γίνονται οι προσλήψεις;
Ναι, σε αυτό το πλαίσιο η αύξηση. Το κρατικό μισθολόγιο κάθε 10 χρόνια διπλασιαζόταν. Παράλληλα είχαμε μιαν ανεξέλεγκτη κατάσταση προσλήψεων. Ενδεικτικά να πω ότι σε κάθε 5ετία διακυβέρνησης είχαμε περίπου 5000 προσλήψεις. Και εδώ μπαίνει έλεγχος. Υπάρχει ένας νέος μηχανισμός βάσει και του νέου πλαισίου διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών, όπου θα εντοπίζονται οι πραγματικές ανάγκες σε κάθε υπουργείο. Θα παίζει ρόλο η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων αν έχουμε πολλές προσλήψεις. Το μέγεθος του κράτους είναι αρκετό για τις ανάγκες του κράτους. Δεν πρέπει να μεγαλώσει άλλο. Λιτός αριθμός προσλήψεων και όπου υπάρχει ανάγκη.
Τι θα γίνεται, όμως, αν υπάρχει ύφεση και όχι ανάπτυξη; Θα γίνονται αντίστοιχα μειώσεις;
Ο φυσικός ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας και με βάση τις προβλέψεις της Τρόικας, της Ε.Ε. και του Υπουργείου Οικονομικών, είναι μεταξύ 3% - 5%. Ενδεικτικά να πω ότι ο μέσος όρος ανάπτυξης μετά την εισβολή του 1974 ήταν 4,4%. Σήμερα διασφαλίζουμε με αυτήν τη φόρμουλα ότι σε μια περίοδο κρίσης μπαίνει ένας αυτοματισμός που συγκρατεί την αύξηση του μισθολογίου. Εάν υπάρχει ύφεση, αυτό δεν είναι θέμα αυτοματισμού αλλά θα πρέπει η Κυβέρνηση να πάρει έκτακτα μέτρα, όπως έγινε το 2012. Ωστόσο, με τα μέτρα που έχουμε πάρει, θεωρούμε απίθανο να επιστρέψουμε σε καταστάσεις όπως πριν από λίγα χρόνια.
Τι γίνεται με τις μειώσεις που έχουν γίνει από το 2012 και τις έκτακτες εισφορές που έχουν επιβληθεί; Οι κλίμακες αυξήσεων αλλάζουν; Ο πρώτος μισθός εισδοχής αλλάζει;
Ξεκινώ από το τελευταίο. Ο πρώτος μισθός για τους νέους που εισέρχονται στο Δημόσιο θα είναι μειωμένος κατά περίπου 10% σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση. Για τους νέους υπαλλήλους αλλάζει και το συνταξιοδοτικό. Θα δημιουργηθεί ένα νέο ταμείο προνοίας, βάσει των συνεισφορών του εργοδότη και του εργαζομένου. Με τον τρόπο αυτό το συνταξιοδοτικό είναι πλέον βιώσιμο.
Οι μειώσεις που έγιναν από την προηγούμενη Κυβέρνηση και αποφασίστηκαν τον Νοέμβριο του 2012, είναι μόνιμες. Ήταν και μια διόρθωση σε σχέση με τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα. Έχουν γίνει σημαντικές μειώσεις με αποτέλεσμα να υπάρχει διόρθωση των στρεβλώσεων σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να παραγνωρίζω ότι και ο ιδιωτικός τομέας έχει πληρώσει ένα σημαντικό τίμημα όχι μόνο μέσω μειώσεων που υπερέβαιναν το 30% και το 40%, αλλά και μέσω της ανεργίας. Από αυτήν τη βάση μισθών τού 2012 ξεκινάμε.
Για την έκτακτη εισφορά, ήταν μια εισφορά που ήταν αναγκαία να επιβληθεί για φοροεισπρακτικούς λόγους και θέλουμε να την τερματίσουμε. Αν ψηφιστεί το νομοσχέδιο για το κρατικό μισθολόγιο, τότε θα έχουμε διασφαλίσει τη βιωσιμότητά του και να μην ανανεώσουμε την έκτακτη εισφορά.
Με ποιο μισθό θα μπαίνει πια ένας πτυχιούχος στο Δημόσιο;
Τα χρήματα δεν είναι πολλά, δηλαδή ένας πτυχιούχος με master δεν θα παίρνει περισσότερα από €1500 καθαρά χρήματα.
Μιλήσατε για νέο σύστημα αξιολόγησης στο Δημόσιο. Τι προβλέπει;
Αυτός που θα αξιολογεί τους δημοσίους υπαλλήλους είναι αυτός που σε όλον τον κόσμο αξιολογεί το προσωπικό του. Η διευθυντική ομάδα, οι διευθυντές. Ένας διευθυντής δεν μπορεί να λέγεται διευθυντής αν δεν διευθύνει και αν δεν αξιολογεί το προσωπικό του. Έχει την απόλυτη ευθύνη να αξιολογεί ορθά, υπάρχει παράλληλα η ασφαλιστική δικλίδα ότι όλες οι αξιολογήσεις θα ελέγχονται και σε ανώτατο επίπεδο αλλά και το όλο σύστημα θα ελέγχεται από την ΕΔΥ. Πρέπει να ρωτήσουμε τον εαυτό μας. Θέλουμε σύστημα αξιολόγησης; Εάν θέλουμε, τότε πρέπει να δώσουμε στον διευθυντή και την ευχέρεια να κρίνει. Και αν δεν έχουμε εμπιστοσύνη ότι θα κρίνει σωστά το προσωπικό του, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για αξιολόγηση. Η συγκεκριμένη εξέλιξη θα αλλάξει και την κουλτούρα στη δημόσια υπηρεσία.
Η αξιολόγηση θα γίνεται μια φορά τον χρόνο. Θα έχει σχέση με την ανέλιξη του υπαλλήλου. Εισάγουμε δύο πυλώνες. Ο ένας είναι οι εξετάσεις, δηλαδή για να γίνει μια προαγωγή σε διευθυντική θέση θα πρέπει να παρακάθονται σε εξετάσεις, όπως άλλωστε γίνεται και τώρα με τους διορισμούς. Η μοριοδότηση θα είναι π.χ. στην Α13, 50% οι εξετάσεις, 20% αξιολόγηση και 30% άλλα κριτήρια, ανάμεσα στα οποία και η προσωπική συνέντευξη.

Για την Α11 π.χ. θα είναι μεγαλύτερο το ποσοστό της αξιολόγησης, λόγω του γεγονότος ότι οι ευθύνες είναι λιγότερες. Τα ποσοστά θα μεταβάλλονται αναλόγως της κλίμακας. Η μεγάλη καινοτομία είναι η μοριοδότηση. Πάνω στα μόρια που θα έχει κάποιος θα παίρνει προαγωγή. Θα δίνει εξετάσεις μία φορά τον χρόνο, διευρύνονται τα σχέδια υπηρεσίας, ώστε να υπάρχει και κινητικότητα και κάποιος να μπορεί να κάνει αίτηση προαγωγής και σε άλλο τμήμα, άλλο υπουργείο, θα υπάρχει κατάλογος των επιτυχόντων και όταν θα ανοίγει μία θέση θα καλούνται σε προσωπική συνέντευξη, θα δίνει μόρια και ο τμηματάρχης. Είναι ριζικές οι αλλαγές.
Πιστεύετε ότι με τον τρόπο αυτό θα υπάρχει αξιοκρατία;
Από την ημέρα που γεννήθηκα, ακούω σε αυτόν τον τόπο για την αξιοκρατία. Τι σημαίνει αξιοκρατία; Να προχωρεί και να επιβραβεύεται ο πιο άξιος. Αυτήν τη στιγμή εισάγουμε κριτήρια για να ανελίσσεται ο πιο άξιος. Είτε αντικειμενικά κριτήρια μέσω αδιάβλητων εξετάσεων είτε με σύστημα αξιολόγησης με το οποίο κρίνεται η απόδοση. Έχω άγχος γιατί είναι μία δύσκολη μεταρρύθμιση, θα υπάρχουν προβλήματα, αλλά προβλήματα δεν υπάρχουν αν δεν κάνεις κάτι. Μπορεί να χρειαστεί το σύστημα να αλλάξει στην πορεία.
Μιλήσατε για νέο σύστημα κινητικότητας για τις ανάγκες της υπηρεσίας.
Αν κάποιος έχει τα κριτήρια, π.χ. τέλειωσε οικονομικά και βρήκε δουλειά στο Υπουργείο Γεωργίας, όμως ανοίγει μία θέση στο Υπουργείο Εμπορίου, στην οποία νιώθει ότι θα παράγει καλύτερα, σήμερα δεν μπορεί να το κάνει, διότι είναι στενά τα σχέδια υπηρεσίας. Με την διεύρυνση των σχεδίων υπηρεσίας, στα οποία προχωρούμε, επιτρέπουμε στον οποιοδήποτε που έχει τα προσόντα να διεκδικήσει μία θέση κάπου αλλού αν έχει πετύχει στις εξετάσεις, αν συμπληρώσει τη μοριοδότηση.
Το δεύτερο εργαλείο είναι για τις μη θέσεις προαγωγής να εισαχθεί το σύστημα των μετατάξεων. Βάσει των αναγκών, που θα τις εντοπίζει το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με άλλα σώματα, θα μπορεί να αλλάζουν οι δομές και ακόμη και να καταργούνται και κάποιος να μετατίθεται με τη δομή του κάπου που υπάρχει ανάγκη. Και θέλουμε να γίνεται σε εθελοντική βάση, δεν θέλουμε να εξαναγκάσουμε υπαλλήλους. Οι αποσπάσεις που ισχύουν σήμερα είναι ένα πολύ αναχρονιστικό σύστημα.
Μεταρρύθμιση σημαίνει και καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Υπάρχει σχεδιασμός;
Πολύ σωστά μιλάτε για τη γραφειοκρατία, κάτι που ακούμε εδώ και πολλά χρόνια. Είναι δύσκολο επιχείρημα, δεν λύεται με ένα μαγικό κουμπί. Αυτήν τη στιγμή οι προτάσεις που καταθέτουμε δεν περιλαμβάνουν τίποτα για τη γραφειοκρατία. Από τον Σεπτέμβρη και μετά, αν κλείσει αίσια αυτό το κεφάλαιο της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, έχουμε δρομολογήσει πολλές δράσεις για τη γραφειοκρατία. Αυτήν τη στιγμή διεξάγονται μελέτες που θα ωριμάσουν το επόμενο διάστημα. Αναφέρω, για παράδειγμα, την απλοποίηση της νομοθεσίας, τους τόπους εστίασης, για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων, τον νέο επενδυτικό νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις.

Προχωρούμε σε υπογραφή μνημονίου με την Εσθονία για τα θέματα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αλλά για την αλλαγή της όλης διακυβέρνησης που εφαρμόζεται σήμερα. Υπάρχουν δράσεις που γίνονται αθόρυβα και όταν θα είναι ώριμες θα τις ανακοινώσουμε. Δουλεύουμε τα ΚΕΠ και αυξήσαμε τις υπηρεσίες. Είναι αρκετά; Όχι, θέλουμε να τις υπερδιπλασιάσουμε; Θέλουμε στο μέλλον ο πολίτης να συναλλάσσεται μόνο με ένα γραφείο. Μιλάμε για μια δουλειά που δεν έγινε εδώ και 40 χρόνια και πρέπει να γίνει τώρα. Δεν ξέρω αν θα λύσουμε το θέμα της γραφειοκρατίας, αλλά θα παραδώσουμε πιστεύω μια λιγότερο γραφειοκρατική κρατική μηχανή.