Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών

ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ
Ο ΟΡΟΣ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΩΟΘΗΚΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΠΟΛΛΕΣ ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΣΤΕΙΣ, ΟΧΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 8MM, ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΣΜΕΝΕΣ ΛΙΓΟ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ
Η καλή διατροφή και η άσκηση είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις γυναίκες με PCOS, ανεξάρτητα από το βάρος τους, διότι ελαττώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης. Αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για διαβήτη και καρδιοπάθειες
Οι Πολυκυστικές Ωοθήκες είναι πολύ συχνό φαινόμενο και εμφανίζεται περίπου στο 20-30% των γυναικών, ενώ το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) επηρεάζει το 10-15% των γυναικών. Ο όρος πολυκυστικές ωοθήκες περιγράφει ωοθήκες οι οποίες περιέχουν πολλές μικρές κύστεις, όχι μεγαλύτερες από 8mm, διασκορπισμένες λίγο κάτω από την επιφάνεια των ωοθηκών. Αυτές οι κύστεις είναι ωοθυλάκια που περιέχουν ωάρια και έχουν αναπτυχθεί ολοκληρωτικά εξαιτίας μιας σειράς διαταραχών στις ορμόνες. Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ορίζεται όταν η γυναίκα έχει δύο από τα τρία ευρήματα:

1. Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών τεκμηριωμένη με υπερηχογραφικά κριτήρια.

2. Διαταραχές εμμηνορρυσίας (όλιγο ή και ανωοθυλακιορρηξία)

3. Υπερανδρογοναιμία (ακμή ή και υπερτρίχωση προσώπου, θώρακα, κοιλιάς, μηρών αλλά και υπερανδρογοναιμία βιοχημικά τεκμηριωμένη)
Σημειώνεται πως το σύνδρομο πρωτοπεριγράφτηκε το 1935 από τους γιατρούς Stein και Leventhal, κατά συνέπειαν για πολλά χρόνια ήταν γνωστό ως «Σύνδρομο Stein-Leventhal».
Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα του Συνδρόμου PCOS είναι τα ακόλουθα:

Ακανόνιστη έμμηνος ρύση ή παντελής απουσία εμμήνου ρύσεως,

ακανόνιστη ωορρηξία ή και καθόλου ωορρηξία,

μειωμένη γονιμότητα: δυσκολία στη σύλληψη, αποβολές,

ανεπιθύμητη έντονη τριχοφυΐα στο σώμα ή στο πρόσωπο (δασυτριχισμός),

λιπαρό δέρμα, ακμή,

λεπτά μαλλιά ή απώλεια μαλλιών από την κεφαλή (αλωπεκία),

προβλήματα βάρους: υψηλό βάρος, απότομη αύξηση βάρους, δυσκολία στην απώλεια βάρους,

κατάθλιψη και έντονες μεταλλαγές στη διάθεση.
Βελονισμός και άσκηση

Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας έρευνα-μελέτη, η οποία έγινε από μία ομάδα γυναικών με το Σύνδρομο που έκανε βελονισμό ή άσκηση. Η εν λόγω μελέτη, που δημοσιεύεται στο American Journal of Physiology-Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, αναδεικνύει τη σημασία της τακτικής άσκησης και της υγιεινής διατροφής. «Η μελέτη έδειξε ότι τόσο ο βελονισμός όσο και η άσκηση μπορεί να μειώσουν τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης και να οδηγήσουν σε πιο τακτική έμμηνο ρύση», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ελισάβετ Stener-Victorin, η οποία είναι υπεύθυνη για τη μελέτη.

«Από τις δύο θεραπείες, ο βελονισμός αποδείχτηκε πιο αποτελεσματική μέθοδος χωρίς να αναιρεί τα οφέλη της άσκησης», συνέχισε. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως το PCOS επηρεάζει τις γυναίκες με διαφορετικούς τρόπους, κατά συνέπειαν όλες οι γυναίκες δεν θα έχουν όλα τα παραπάνω συμπτώματα. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν ήπια συμπτώματα, ενώ άλλες μπορεί να έχουν ένα μεγαλύτερο πλήθος συμπτωμάτων και σε πολύ έντονη μορφή. Τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται στην ενηλικίωση, όμως σε πολλές γυναίκες δεν παρουσιάζονται μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας των είκοσι.
Ωοθήκες και εμμηνορυσιακός κύκλος

Οι γυναίκες έχουν δυο ωοθήκες, οι οποίες βρίσκονται στα πλάγια της μήτρας. Οι κύριες λειτουργίες των ωοθηκών είναι να απελευθερώνουν τα ωάρια και να παράγουν ορμόνες. Όταν μια γυναίκα γεννιέται, οι ωοθήκες της περιέχουν ήδη όλα τα απαιτούμενα ωάρια για όλη τη διάρκεια της ζωής της. Κάθε ωάριο καλύπτεται με έναν κυτταρικό σχηματισμό που δημιουργεί το αρχέγονο ωοθυλάκιο. Σε έναν φυσιολογικό κύκλο, κάθε μήνα αρκετά ωοθυλάκια ξεκινάνε να μεγαλώνουν.

Ένα από αυτά γίνεται το «κυρίαρχο» και τα υπόλοιπα εκφυλίζονται. Το κυρίαρχο ωοθυλάκιο μεγαλώνει πάνω από 20mm και απελευθερώνει το ωάριο, το οποίο κατευθύνεται και περνάει μέσα σε μια από τις δύο σάλπιγγες. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως ωορρηξία. Εν τω μεταξύ, το εσωτερικό κάλυμμα της μήτρας (το ενδομήτριο) παχαίνει για να προετοιμαστεί για την ενδεχόμενη εγκυμοσύνη. Αν δεν γονιμοποιηθεί το ωάριο, τότε το ενδομήτριο αποβάλλεται με τη μορφή της περιόδου περίπου 14 ημέρες μετά την ωορρηξία.

Ολόκληρη η διαδικασία καθοδηγείται από ένα πλήθος ορμονών. Οι ωοθήκες παράγουν τρεις σημαντικές ορμόνες, τα οιστρογόνα, την προγεστερόνη και τα ανδρογόνα. Υπάρχει συνεχής αλληλορρύθμιση των ωοθηκικών ορμονών με τις ορμόνες που παράγονται από την υπόφυση στον εγκέφαλο, την θυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH) και την ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH).
Για καλύτερη υγεία

Στις γυναίκες οι οποίες είναι υπέρβαρες, η απώλεια βάρους είναι επιτακτική ανάγκη. Η αύξηση βάρους επιβαρύνει τα συμπτώματα του PCOS, ενώ η απώλεια βάρους τα βελτιώνει. Η απώλεια βάρους μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και καρδιοπαθειών και μπορεί να ρυθμίσει την περιοδικότητα της εμμήνου ροής και να βελτιώσει τη γονιμότητα χωρίς την ανάγκη ιατρικής αγωγής. Οι ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια 5-10% του βάρους είναι συχνά αρκετή για να επιφέρει σημαντική διαφορά στα συμπτώματα. Δυστυχώς, η απώλεια βάρους μπορεί να είναι πιο δύσκολη για τις γυναίκες με PCOS απ' ό,τι για τις υπόλοιπες, εξαιτίας των ορμονικών διαταραχών. Απλώς λέγοντας σε μια γυναίκα να χάσει βάρος δεν είναι ιδιαίτερα βοηθητικό και μπορεί να την επιβαρύνει ψυχολογικά, αν δεν κατορθώσει να πετύχει την απώλεια βάρους.

Το να συμβουλευτεί κάποιος έναν ειδικό διαιτολόγο που έχει ασχοληθεί με το PCOS μπορεί να βοηθήσει πολύ. Φαίνεται δε ότι η συνεργασία ψυχολόγου και διαιτολόγου δίνει μεγάλη βοήθεια και μακροχρόνια ρύθμιση. Η καλή διατροφή και η άσκηση είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις γυναίκες με PCOS, ανεξάρτητα από το βάρος τους, διότι ελαττώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης. Αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για διαβήτη και καρδιοπάθειες, και βοηθάει να ισορροπήσει τις ορμόνες, να κάνει τις περιόδους τακτικές και να βελτιώσει τη γονιμότητα. Ξανά, ένας διαιτολόγος μπορεί να συμβουλέψει με την καλύτερη προσέγγιση αφού οι διατροφικές ανάγκες του καθενός διαφέρουν ελαφρώς. Είναι επίσης σημαντικό να μην καπνίζουν οι γυναίκες, μιας και το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία.
ΠΑΝΟΣ ΠΛΑΤΡΙΤΗΣ
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος