Η επίκληση των δικαιωμάτων μας είναι η ορθή καταφυγή, αρκεί να υπάρξει, επιτέλους, ομόθυμη περί τούτου στάση Η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου FREDERICK διοργάνωσε εκδήλωση για να υπενθυμίσει και να αναδείξει τη σημασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όχι ως απλή φραστική αναφορά, αλλά ως ουσία. Παρέθεσαν με τεκμηριωμένες αναλύσεις τις απόψεις τους τρεις κατ’ εξοχήν θεσμοί περί το δίκαιο και τα δικαιώματα αυτά, ο Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Κύπριος Δικαστής στο ΕΔΑΔ.
Εκδήλωση η οποία, εάν δεν υπήρχε η αφορμή για την απόφαση της Βουλής για το ιστορικό γεγονός του ενωτικού δημοψηφίσματος, θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για διακοπή των συνομιλιών! Διαφορετικά η μνήμη και η τιμή για τα εξήντα χρόνια από τη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου θα ήταν, ενδεχομένως, άλλη καλή αφορμή. Ειδικά για ό,τι αφορά το Κράτος μας, οι δεσμοί της Κύπρου και των πολιτών της με τα ανθρώπινα δικαιώματα ξεκινούν πριν ακόμη και από την κήρυξη της Ανεξαρτησίας του 1960. Τούτο γιατί, με βάση το άρθρο 63 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, η Βρετανία ως αποικιακή δύναμη επεξέτεινε τις πρόνοιες της Σύμβασης και επί των εδαφών των διαφόρων κτήσεών της, χωρίς όμως κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59 να υπάρχει τήρηση των αρχών αυτών στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, η Βρετανία πληροφόρησε στις 7.10.1955 το Συμβούλιο της Ευρώπης (κατ’ επίκληση του άρθρου 15 (3) της Σύμβασης), μετά την κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ότι αναστέλλει την υποχρέωσή της για τήρηση όλων των προβλέψεων της Σύμβασης για ό,τι αφορά τους κατοίκους της Κύπρου. Μάλιστα τότε, για τη στάση αυτή της Βρετανίας, υπήρξαν δύο προσφυγές από την Ελλάδα κατά της Κυβέρνησης της Βρετανίας (1956 και 1957) για παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η καταχώριση των προσφυγών αυτών έγινε δεκτή και παρέμειναν σε εκκρεμότητα μέχρι και τη συμφωνία της Ζυρίχης.
Στο δοτό μάλιστα νέο συνταγματικό καθεστώς της Κύπρου περιλήφθηκε ένα ολόκληρο κεφάλαιο (Άρθρα 6 έως 35) που αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα ή ελευθερίες. Ένα κεφάλαιο που προστάτευε και επέβαλλε σεβασμό από κάθε Αρχή προς τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς διάκριση. Κεφάλαιο δικαιωμάτων που δεν φαίνεται να συμφωνήθηκε να υπάρχει στο πλαίσιο της αναζητούμενης λύσης. Η Κυπριακή Δημοκρατία, πριν από την Τουρκανταρσία του Δεκέμβρη του 1963, υπέγραψε τη Σύμβαση για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εν συνεχεία την κύρωσε (Νόμος 39/62), που ισχύει ως ηυξημένης δύναμης Νομοθεσία μέχρι και σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση καθιέρωσε τα ανθρώπινα δικαιώματα ή ελευθερίες ως δικαίωμα του κάθε πολίτη και άρα ο όποιος επηρεασμός τους με στέρηση οδηγεί σε παραβίαση ανεπίτρεπτη ατομικού δικαιώματος, όπως άλλωστε διαπιστώθηκε για την ένοχη Τουρκία από το ΕΔΑΔ, στις υποθέσεις Τιτίνας Λοϊζίδου και 4η Διακρατική. Το κάθε προστατευόμενο δικαίωμα ή ελευθερία υπέρ του ατόμου αναγνωρίζεται και προστατεύεται όχι μόνον προς ικανοποίηση προσωπικού δικαιώματος, αλλά κύρια χάριν του Δημοσίου Συμφέροντος, της Δημοκρατικής Αρχής, της Ισότητας και της Συνταγματικής Τάξης. Αναφέρει δε η Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο άρθρο 1: «όλα τα ανθρώπινα όντα γεννιούνται ελεύθερα και ίσα ως προς την αξία και τα δικαιώματα».
Αυτές οι βασικές αρχές και αξίες, όπως και ο Χάρτης του ΟΗΕ, δεσμεύουν τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τους διαμεσολαβητές, την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτές τις αρχές οφείλει να διεκδικεί σταθερά και αμετάκλητα ο κάθε πολίτης και βέβαια το κάθε όργανο εξουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία, με την εισβολή και την κατοχή, έχει ευθύνη γιατί στέρησε ανθρώπινα δικαιώματα στους νόμιμους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, γι’ αυτό και επιζητεί να απαλλαγεί από τις ευθύνες της μέσα από μια λύση όχι δίκαιη και η οποία λύση δεν διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιζητεί δε να επιτύχει τους επεκτατικούς της στόχους η Τουρκία, με την αυτοαναίρεσή μας ως Κράτος και με την αυτοεγκατάλειψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με την ίδια την υπογραφή μας.
Αφού λοιπόν η λύση πρέπει να είναι προϊόν απόφασης των νόμιμων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας, ας καταστεί ξεκάθαρο προς κάθε κατεύθυνση, πως δεν χωρούν οι πιέσεις που ασκούνται κατά περιφρόνηση των αρχών αυτών για να διασφαλιστεί η υπογραφή-παραίτησή μας από τα δικαιώματα που πηγάζουν από την ίδια την ανθρώπινη φύση.
Είμαστε βέβαια μικρό κράτος με αριθμητικά λίγους πολίτες, αλλά πιστεύουμε και εμμένουμε σε αρχές και αξίες πανανθρώπινες, που θα τηρήσουμε ως Κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και χάριν του δικαίου και της αξιοπρέπειάς μας ως άνθρωποι. Η επίκληση των δικαιωμάτων μας είναι η ορθή καταφυγή, αρκεί να υπάρξει, επιτέλους, ομόθυμη περί τούτου στάση. ΑΝΔΡΕΑΣ Σ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ Δικηγόρος
