Βουνί: Το κρυμμένο διαμάντι της Λεμεσού

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΕΝΑ ΧΩΡΙΑ, ΕΡΗΜΩΜΕΝΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΙ ΤΟΠΟΙ...

Οδοιπορικό και περιδιάβαση της «Σημερινής» στο κρασοχώρι της Επαρχίας Λεμεσού, ένα γραφικό χωριό με λιθόστρωτα δρομάκια και παραδοσιακά σπίτια με πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά

Την περασμένη εβδομάδα επιλέξαμε να επισκεφθούμε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Επαρχίας Λάρνακας, αυτήν τη βδομάδα, όμως, θελήσαμε να εξερευνήσουμε το όμορφο κρασοχώρι της Επαρχίας Λεμεσού, το Βουνί. Είναι ένα γραφικό χωριό με λιθόστρωτα δρομάκια, παραδοσιακά σπίτια με ξύλινες πόρτες, μεγάλα παράθυρα, στενά μπαλκόνια και εσωτερικές αυλές, με πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά, το οποίο ελκύει ντόπιους και ξένους που αντικρίζουν σ’ αυτό ένα υπαίθριο μουσείο της ζωής και της κοινωνίας των πρόσφατων αιώνων.

Αν αναζητάτε την ηρεμία και τη γαλήνη της κυπριακής υπαίθρου, τότε πρέπει να επισκεφθείτε το Βουνί. Η έξοχη θέση του χωριού, το καταπληκτικό του κλίμα, το θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον που το περιβάλλει είναι αυτά που θα προκαλέσουν τον θαυμασμό του επισκέπτη και θα χαράξει στη μνήμη του τη μοναδικότητα αυτού του μικρού αλλά γραφικού χωριού. Όπως όλα τα χωριά, έχει τις ιδιαιτερότητές του. Εδώ όμως παρουσιάζονται πολύ έντονα χαρακτηριστικά, που του δίνουν μια μοναδική γραφικότητα.

Αυτό το χωριό αξίζει να το γυρίσετε με τα πόδια. Μπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητό σας στην είσοδο του χωριού και να περπατήσετε μετά στο κέντρο, γιατί αξίζει να δείτε τα στενά δρομάκια και τα όμορφα παραδοσιακά σπίτια. Ένα πράγμα που μας έκανε εμάς εντύπωση είναι οι πολύχρωμες εξώπορτες και οι καμάρες, τις οποίες μπορείτε να βρείτε σε διάφορα σπίτια, κατοικημένα ή ακατοίκητα. Αξίζει οπωσδήποτε να τις φωτογραφήσετε.

Ιστορία του χωριού

Προτού επισκεφθούμε ένα χωριό, είναι καλά να ξέρουμε και λίγες πληροφορίες για την ιστορία του. Η πρώτη σωζόμενη αναφορά για το χωριό ανάγεται στον Μεσαίωνα και εμφανίζεται σε ενετικούς χάρτες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, το χωριό «σημειώνεται στους ενετικούς χάρτες με το όνομα Voni, όχι όμως στην πραγματική σημερινή του θέση αλλά βόρεια των Κυβίδων».

Ούτε οι επισκέπτες και οι συγγραφείς του Μεσαίωνα, αλλά ούτε οι ταξιδιώτες του 19ου αιώνα αναφέρουν το Βουνί στα κείμενά τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Αθ. Σακελλαρίου και το Γ. Σ. Φραγκούδη, που ενώ «περιγράφουν το Κοιλάνι και την Αγία Μαύρη, δεν αναφέρουν τίποτε για το Βουνί». Απλή αναφορά του ονόματος γίνεται από τον Τζέφρυ. Ο τελευταίος είναι πολύ πιθανόν να μην επισκέφθηκε το Βουνί, γι' αυτό και περιορίστηκε στην απλή αναφορά του ονόματος και δεν προέβη σε οποιονδήποτε σχολιασμό.

Στα παλιά χρόνια, όπως αναφέρει η τοπική παράδοση, στην περιοχή του σημερινού χωριού υπήρχαν τέσσερεις οικισμοί, οι οποίοι ήταν κτισμένοι σε χαμηλά βουνά. Οι τρεις από αυτούς, το Πέρα Βουνίν, η Βελόνακα και ο Άης Μάμας ερημώθηκαν από το «θανατικό» που ενέσκηψε στην Κύπρο το 1692. Ο οικισμός που σώθηκε, το Βουνί, προστατεύτηκε από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, στον οποίο είναι αφιερωμένη η κύρια εκκλησία του χωριού.

Σύμφωνα με την παράδοση, «είχεν εκεί μοναστήρι αφιερωμένο στον άγιο με αρκετούς μοναχούς. Όσοι από τους κατοίκους των τριών οικισμών σώθηκαν από το τρομερό θανατικό, μετοίκησαν στο Βουνί. Τα πρώτα σπίτια του Βουνιού κτίστηκαν στη συνοικία "Ρότσος". Οι κάτοικοί του ήταν θρήσκοι, προοδευτικοί, και εργατικοί. Ασχολούνταν με καλλιέργεια των κτημάτων του μοναστηριού».

Η ονομασία του χωριού

H ονομασία του χωριού συνδέεται με την τοποθεσία του. Σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, στο χωριό δόθηκε η ονομασία «βουνί» που «σημαίνει χαμηλό βουνό», εξαιτίας της τοποθεσίας στην οποία είναι κτισμένο.

Εκκλησίες του χωριού

Δεν μπορείτε να επισκεφθείτε ένα χωριό και να μη δείτε τις εκκλησίες του, οι οποίες είναι τα στολίδια αλλά και η ιστορία του. Στο Βουνί υπάρχουν δύο εκκλησίες και τρία ξωκκλήσια. Μόνο η μια εκκλησία βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Οι υπόλοιπες βρίσκονται λίγο έξω από το χωριό και πρέπει να πάτε με αυτοκίνητο για να προσκυνήσετε, όμως αξίζει τον κόπο, γιατί εκτός από το γεγονός ότι είναι πολύ όμορφες εκκλησίες και ιστορικές, η θέα από εκεί είναι πανέμορφη μιας και μπορείτε να δείτε όλο το χωριό.

Η πρώτη και κύρια εκκλησία του χωριού είναι αυτή του Τιμίου Προδρόμου, η οποία βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στην περιοχή, όπου βρίσκεται το σημερινό χωριό, υπήρχαν τέσσερεις οικισμοί, ανάμεσα σε αυτούς και το Βουνί. Οι τρεις από αυτούς ερημώθηκαν έπειτα από ένα τρομερό θανατικό που ενέσκηψε στην Κύπρο στις αρχές του 17ου αιώνα. Ο μόνος οικισμός που σώθηκε ήταν το Βουνί, καθώς προστατεύθηκε, σύμφωνα με τους κατοίκους, από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Οι εναπομείναντες κάτοικοι των τριών άλλων οικισμών μετοίκησαν τότε στο Βουνί. Μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση, στο Βουνί υπήρχε παλαιότερα και μοναστήρι αφιερωμένο στον Ιωάννη τον Πρόδρομο, με αρκετούς μοναχούς.

Η εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου είναι βυζαντινού ρυθμού, μονόκλιτη με οξυκόρυφη κεντρική καμάρα και σταυροθόλια. Εξωτερικά είναι πετρόκτιστη, ενώ και στις τρεις εισόδους της υπάρχουν περιθυρώματα από πελεκητή πέτρα με εξαιρετικά σκαλίσματα. Στον ναό ξεχωρίζει το επιβλητικό πετρόκτιστο καμπαναριό που φέρει πλούσιο διάκοσμο. Το εσωτερικό της κοσμείται με αξιόλογες αγιογραφίες του 19ου αιώνα και προστατεύεται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Επίσης λίγο έξω από το χωριό θα βρείτε την εκκλησία της Παναγίας Περαβουνιώτισσας, το ξωκκλήσι Χρυσοσώτηρου, το ξωκκλήσι Αγίου Ιωάννη του Ρώσσου και το ξωκκλήσι Αγίου Μάμαντος.

Μνημείο Ηρώων

Στην ανατολική πλευρά του δημοτικού σχολείου του χωριού υπάρχει Μνημείο αφιερωμένο στους Βουνιώτες που έδωσαν τη ζωή τους στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1955-59, Ανδρέα Βλάμη και Πλάτωνα Στυλιανού. To Μνημείο ανηγέρθη ως ελάχιστος φόρος τιμής στα δύο αθάνατα παλληκάρια, που αγωνίστηκαν για ό,τι ωραίο και υψηλό, πολύτιμο και ιερό, για το υπέρτατο αγαθό της Ελευθερίας. Οι ανδριάντες των δύο παλληκαριών, που δεσπόζουν του μνημείου, εκπέμπουν στον κάθε επισκέπτη ηχηρά και αθάνατα μηνύματα ότι πάντοτε υπάρχουν αθάνατες αξίες, όπως η Ελευθερία και η αξιοπρέπεια, για τις οποίες κάθε υπεύθυνος και έντιμος πολίτης αξίζει να αγωνίζεται και να προσφέρει ακόμα και τη ζωή του υπερασπιζόμενος αυτές.

Εξερευνώντας το χωριό

Το χωριό μπορεί παλιά να ήταν κεφαλοχώρι της περιοχής, όμως σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοί του είναι λιγότεροι από εκατό. Εμείς ήμασταν τυχεροί και συναντήσαμε κάποιους από αυτούς στο μοναδικό παραδοσιακό καφενείο του χωριού «Η Πλατεία», όπου απολαύσαμε τον καφέ μας παρέα με τους κατοίκους και μάθαμε και τα νέα του χωριού, αλλά και μας διηγήθηκαν κάποιες παλιές ιστορίες για τους καλούς καιρούς του Βουνιού.

Πίσω από το καφενείο βρίσκεται το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, το οποίο είναι ένα διώροφο αναπαλαιωμένο σπίτι και μέσα μπορείτε να δείτε τον παραδοσιακό τρόπο ζωής καθώς και διάφορα παλιά εργαλεία και έπιπλα. Στο χωριό υπάρχουν επίσης και τρεις βρύσες, τις οποίες θα βρείτε μέσα στο στενά δρομάκια του. Επιπλέον λίγο πιο έξω από το κέντρο του Βουνιού θα βρείτε και το Βυζαντινό Μουσείο, το οποίο αξίζει να δείτε, αλλά και το Οινολογικό Μουσείο.

Φαγητό και διαμονή

Εννοείται ότι δεν μπορείτε να πάτε εκδρομούλα στο χωριό και να φύγετε με άδειο στομάχι. Όσο για το πού θα φάτε, φημισμένες στο χωριό για τα εδέσματά τους και τους μεζέδες στα κάρβουνα είναι η ταβέρνα «Τάκης» (25943631) και η ταβέρνα «Αλέξανδρος» (99626291). Για ελληνικούς μεζέδες και μαγειρευτά φαγητά μπορείτε να φάτε στο εστιατόριο «Η ωραία Ελλάς» (25944328). Όλες οι ταβέρνες είναι ανοιχτές καθημερινές και Σαββατοκύριακο. Και οι τρεις ταβέρνες είναι διακοσμημένες με παραδοσιακό τρόπο και είναι σε αναπαλαιωμένα σπίτια και το προσωπικό τους πολύ φιλικό.

Για διαμονή στο όμορφο Βουνί μπορείτε να βρείτε διάφορες επιλογές μιας και ενοικιάζονται πολλές κατοικίες, παραδοσιακές και αναπαλαιωμένες. Εμείς όμως σας συνιστούμε να ρίξετε μια ματιά στα Vouni Lodge, Ipio Vouni Suites και Οινοχώρι.