Χάσμα για τον κατώτατο

Η βασική προϋπόθεση που θέτει η Κυβέρνηση για να ξεκινήσει η συζήτηση για την αύξηση του κατώτατου μισθού είναι «να υπάρξουν συνθήκες πλήρους απασχόλησης». Όπερ μεθερμηνευόμενον, η ανεργία από το σημερινό 8,5-9% να υποχωρήσει στο 4%. Δεύτερη προϋπόθεση είναι να υπάρξει κοινοβουλευτική σύγκλιση για αλλαγή της υφιστάμενης νομοθεσίας, βάσει της οποίας ο κατώτατος μισθός είναι «εγγυημένος» για εννέα επαγγέλματα (βλ. διπλανή στήλη). Για τους υπόλοιπους εργαζόμενους ισχύουν οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ εργοδοτών-συντεχνιών και περιγράφουν επακριβώς τις συνθήκες και τους όρους εργασίας τους.
Ζέτα: Πρωτοβουλία εάν...
Η Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, η οποία άνοιξε τη δημόσια συζήτηση σε πρόσφατη ομιλία της στο συνέδριο της ΔΕΟΚ, μιλώντας στη «Σημερινή» επανέλαβε την πάγια κυβερνητική θέση: Μόλις εκπληρωθεί η προϋπόθεση των συνθηκών πλήρους απασχόλησης, θα αναλάβει σχετική πρωτοβουλία για το θέμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, «θα κληθούν εργοδότες (ΚΕΒΕ- ΟΕΒ) και συντεχνίες να καταθέσουν τις απόψεις τους και να προχωρήσουμε στη συζήτηση περί του κατώτατου μισθού». Ήδη, πρόσθεσε η κ. Αιμιλιανίδου, οι τεχνοκράτες του Υπ. Εργασίας κάνουν ασκήσεις επί χάρτου για να είναι πανέτοιμοι για τον επερχόμενο διάλογο, ο οποίος αποτελεί μέχρι σήμερα πανάκεια για τη διατήρηση της εργασιακής ειρήνης. Το καλό νέο είναι ότι οι κοινωνικοί εταίροι δηλώνουν έτοιμοι να προσέλθουν στο τραπέζι του διάλογου, παρά τις κατ' αρχήν αντίθετες απόψεις που έχουν.
ΟΕΒ: Πλήρη κατάργηση
Για παράδειγμα, οι εργοδότες θεωρούν ότι μια τέτοια ρύθμιση θα έχει αρνητικές συνέπειες στην πραγματική οικονομία και, κατά συνέπειαν, στην αγορά εργασίας. «Τα κράτη δεν καθορίζουν κοινωνική πολιτική μέσω των μισθών, αλλά με τα διάφορα προγράμματα που εφαρμόζουν για στήριξη των ευάλωτων ομάδων», μας επισημαίνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), Χρίστος Μιχαηλίδης. Στην Κύπρο, προσθέτει, ο κατώτατος μισθός βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης και τυχόν προσπάθεια για αύξησή του ενδέχεται να οδηγήσει σε αρνητικές καταστάσεις και δυσχέρειες στην αγορά εργασίας. Τονίζει, επίσης, ότι «η σημερινή πρακτική των ελεύθερων διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων σε αρκετούς κλάδους έχει αρκετά καλά αποτελέσματα». Ως εκ τούτου, καταλήγει, η ΟΕΒ όχι μόνο δεν συναινεί σε νομοθετική ρύθμιση του κατώτατου μισθού, αλλά ζητεί και την πλήρη κατάργησή του.
Κουλάς: Κατά επάγγελμα και κατά κατηγορία

Επιφυλάξεις στη νομοθετική ρύθμιση του θέματος (με τον τρόπο που προτείνεται από διάφορες πλευρές) εκφράζει ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και οικονομολόγος, Ονούφριος Κουλάς, επισημαίνοντας ότι μπορεί να υπάρξουν σοβαρές παρενέργειες και απολύσεις εργαζομένων. Αναφέρει ότι, εάν εφαρμοστεί η πρόταση για θέσπιση ενιαίου κατώτατου μισθού, τότε ενδέχεται οι εργοδότες να μη προχωρούν στην πλήρωση των κενωθεισών θέσεων εργασίας λόγω αφυπηρετήσεων ή αποχωρήσεων και ακόμη να επέρχονται συνεννοήσεις με τους εργαζόμενους για ψευδείς δηλώσεις μισθών. Αντιπροτείνει την καθιέρωση εθνικού κατώτατου μισθού κατά επάγγελμα και κατηγορία εργαζομένων, ως ένα πιο δίκαιο και ισορροπημένο μέτρο.
Φακοντής: Να επεκταθεί
Διαφορετική προσέγγιση έχει ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Φακοντής. Εισηγείται την επέκταση της σημερινής νομοθεσίας για τον κατώτατο (που αφορά εννιά κλάδους), ώστε να καλυφθεί το σύνολο της αγοράς εργασίας. Να υπάρξει, δηλαδή, «εθνικός κατώτατος μισθός». Πέραν τούτων, ο κ. Φακοντής σημειώνει ότι θα πρέπει άμεσα να επιστραφούν τα ωφελήματα που είχαν περικοπεί από τους εργαζόμενους (13ος μισθός, Ταμείο Προνοίας, ωράριο εργασίας) προ της κρίσης.
ΣΕΚ: Και άλλα προβλήματα
Από την πλευρά των συντεχνιών, ο γενικός γραμματέας της ΟΗΟ-ΣΕΚ Αντρέας Ηλία επισημαίνει ότι σήμερα η μισθοδοσία των εργαζομένων είναι κάτω από το 23% στο σύνολο δαπανών και ότι οι συλλογικές συμβάσεις καλύπτουν περίπου το 30-40% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Ο κ. Ηλία εισηγείται όπως η συλλογική σύμβαση σε μεγάλες εταιρείες επαγγελματικών κλάδων αποτελέσει τη βάση για αντίστοιχες συμβάσεις του ίδιου κλάδου (όπως για παράδειγμα στον κατασκευαστικό κλάδο). Πέρα από τη συζήτηση για τον κατώτατο μισθό, οι συντεχνίες προβληματίζονται για τη «σύγχρονη γάγγραινα των εργασιακών σχέσεων», τα προσωπικά συμβόλαια εργαζομένων με εργοδότες, τα οποία απορυθμίζουν την αγορά εργασίας με όλα τα αρνητικά συνεπακόλουθα.
Τι ισχύει σήμερα
Σήμερα, είναι σε ισχύ το περί Κατώτατων Μισθών Διάταγμα του 2012, το οποίο καλύπτει συγκεκριμένα επαγγέλματα. Με βάση τις πρόνοιες του Διατάγματος αυτού:

· Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής, ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση, πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό, ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και μετά από εξάμηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα.

· Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.

· Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα

· Το περί Κατώτατων Μισθών Διάταγμα είναι υποχρεωτικό διά Νόμου και έχει παραμείνει σταθερό από την 1η Απριλίου 2012. Επισημαίνεται ότι, για επαγγέλματα τα οποία τα καθήκοντά τους (π.χ. νηπιαγωγοί/βρεφοκόμοι) είναι μεταξύ άλλων και αυτά που καλύπτονται από το εν λόγω Διάταγμα, θα πρέπει να δίνεται τουλάχιστον ο κατώτατος μισθός.