Ειδήσεις

Γκρίζα σύννεφα στις Δημόσιες Συγκοινωνίες

Φαγοπότι την πρώτη 8ετία

Μερικές ημέρες πριν από την προκήρυξη του διαγωνισμού για τις νέες συμβάσεις των αστικών λεωφορείων, νέες καταγγελίες για «στημένο παιχνίδι» έρχονται να επιμολύνουν μια μακρά και αμαρτωλή ιστορία. Ο απολογισμός της πρώτης οκταετίας (2010-2018) είναι, κατά τον Γενικό Ελεγκτή, Οδυσσέα Μιχαηλίδη, «τραγικός» με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων για τους φορολογούμενους πολίτες. Την ίδια ώρα, το Υπουργείο Μεταφορών απορρίπτει τις καταγγελίες και εμφανίζεται καλύτερα προετοιμασμένο για την προκήρυξη του διαγωνισμού εντός των επόμενων ημερών. Οι υφιστάμενες συμβάσεις για τις Δημόσιες Συγκοινωνίες λήγουν στις 4 Ιουλίου 2020 και το ερώτημα είναι αν το κράτος έμαθε από τα λάθη του ή αν θα βρεθούμε ξανά με τη νέα δεκαετία στην ίδια «στάση» θεατές.
30 εκ. ευρώ σε υπερπληρωμές


«Ο απολογισμός της οκταετίας 2010-2018 αναφορικά με τις συμβάσεις που υποστράφηκαν στις Δημόσιες Συγκοινωνίες είναι τραγικός», ανέφερε στη «Σ» ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Ο λόγος που ο απολογισμός είναι τραγικός, είναι γιατί οι συμβάσεις ανατέθηκαν χωρίς προσφορές και σε εταιρείες, οι οποίες ήταν ακατάλληλες γι' αυτήν τη δουλειά, λόγω έλλειψης εμπειριών, ανέφερε. Ο κ. Μιχαηλίδης υποστήριξε ότι ανέλαβαν μικρές εταιρείες στις περισσότερες περιπτώσεις να κάνουν κάτι το οποίο ήταν πέραν των ικανοτήτων τους, χωρίς να έχουν εμπειρίες. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον ίδιο, επηρέασε τον τομέα της ποιότητας των υπηρεσιών. Σύμφωνα με τον ίδιο, από το 2010 μέχρι το 2018, δώσαμε στους λεωφορειούχους 30 εκ. ευρώ σε υπερπληρωμές, συνεχίζει.


Κληθείς να σχολιάσει για ποιο λόγο συνέβαινε κάτι τέτοιο, ανέφερε πως όταν το κράτος προσπαθούσε να ελέγξει τις εταιρείες, οι λεωφορειούχοι αρνούνταν να προσκομίσουν στοιχεία. Μέχρι το 2015, δεν προσκόμιζαν καθόλου στοιχεία για να ελεγχθούν και το κράτος υπεδείκνυε συνεχώς μιαν ανοχή, τόνισε. Στη συνέχεια, οι εταιρείες άρχισαν να προσκομίζουν στοιχεία. Ωστόσο, όταν άρχισαν να διαπιστώνονται και πάλι υπερπληρωμές, οι λεωφορειούχοι υπό την απειλή των απεργιών δεν επέτρεπαν στο κράτος να προχωρήσει στις κατάλληλες περικοπές. Τη θέση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ότι υπήρξαν υπερπληρωμές εκατομμυρίων, επιβεβαίωσε και η πρόσφατη απόφαση των Κριτών, σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη.


Ερωτηθείς αν το ίδιο το Υπουργείο Μεταφορών τήρησε τους όρους των υφιστάμενων συμβάσεων, ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε: «Το κράτος δεν παραβίαζε όρους. Το κράτος ανεχόταν παραβίαση των όρων από τους αναδόχους».


Ασφαλιστικές δικλίδες


Έχοντας κατά νουν την εκ των πραγμάτων προβληματική κατάσταση σε σχέση με τις συμβάσεις στις Δημόσιες Συγκοινωνίες, ο Γενικός Ελεγκτής κλήθηκε να εισηγηθεί μερικές ασφαλιστικές δικλίδες για να μη βρεθούμε αντιμέτωποι και πάλι με τις ίδιες παθογένειες. Υποστήριξε πως ο ένας άξονας διασφάλισης της διαδικασίας από μελλοντικούς κινδύνους είναι να δοθούν οι άδειες μετά από ανοιχτή και διαφανή διαδικασία, ώστε να υπάρξει ανταγωνισμός που θα έχει αντίκτυπο στις τιμές. Στην αρχική σύμβαση, ανέφερε, η «οροφή» στο ποσό το οποίο κατέβαλε το κράτος προς τους λεωφορειούχους ήταν αρκετά υψηλή, με αποτέλεσμα σήμερα οι φορολογούμενοι να καταβάλλουν περίπου 60 εκ. ευρώ ετησίως.


«Ως εκ τούτου, αν η οροφή ήταν προϊόν ανταγωνισμού, θα καθοριζόταν μια λογική τιμή», σημείωσε. Το δεύτερο σημείο, το οποίο θα προκύψει και πάλι μέσα από τον ανταγωνισμό, σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, είναι να ενδιαφερθούν εταιρείες σύγχρονες και με εμπειρίες. Ο κ. Μιχαηλίδης υπογράμμισε την ανάγκη ο διαγωνισμός για τις συμβάσεις να είναι απλός, για να μην αποτύχει στο τέλος.
«Ένα στημένο παιχνίδι»


Παράλληλα, λεωφορειούχοι καταγγέλλουν στη «Σ» ότι το θέμα των νέων συμβάσεων πάσχει γενικότερα. Όπως μας ανέφεραν, το Υπουργείο επέλεξε να διαβουλευθεί με κάποιους, ενώ θα έπρεπε να προχωρήσει σε ανοικτή διαβούλευση στο πλαίσιο που καθορίζουν οι ευρωπαϊκές οδηγίες. Αντί τούτου, τονίζουν, το Υπουργείο διαβουλεύτηκε με τις υφιστάμενες εταιρείες, οι οποίες έχουν τα θέματα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Συμβάσεις εδώ και οκτώ χρόνια.


«Εκτός από τον ΟΣΕΛ και τις άλλες πέντε εταιρείες που υπάρχουν σήμερα, υπάρχουν πολλοί άλλοι που δραστηριοποιούνται στον Τομέα και θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη», αναφέρουν. Και συνεχίζουν λέγοντας: «Εδώ υπάρχει καθαρή παρανομία, δηλαδή έχει παραβιαστεί και το Σύνταγμα και ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός που διέπει τις συμβάσεις και την υφιστάμενη νομοθεσία. (...) Ο ΟΣΕΛ, διευθύνεται από άτομα που, σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου, έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα, είναι εκεί και διευθύνουν την εταιρεία και είναι με αυτούς τους ανθρώπους που διαβουλεύτηκε το κράτος για να κάνει τις επόμενες συμβάσεις», καταγγέλλουν.


Παράλληλα, υποστηρίζουν ότι το Υπουργείο εδώ και μια δεκαετία δεν έκανε αυτά που θα έπρεπε να κάνει . «Το υπουργείο έχει δαπανήσει όλα αυτά τα λεφτά και στο τέλος της ημέρας ούτε η ποιότητα του στόλου των εταιρειών δεν θα είναι τέτοια, ώστε στην επόμενη Σύμβαση αυτά τα λεωφορεία να μπορούν να χρησιμοποιηθούν», σημειώνουν. Καταλήγουν, επισημαίνοντας ότι «άφησαν έξω όλες τις άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των μεταφορών. Δεν τους ενημέρωσαν ούτε τους ενέπλεξαν στη διαδικασία, η οποία γίνεται τώρα για την ετοιμασία των όρων. Από τους 50 επέλεξαν τους 8, που οι ίδιοι έλεγαν ότι δεν τους θέλουν».


Απορρίπτει το Υπουργείο


Η «Σ» επικοινώνησε με τον κ. Αριστοτέλη Σάββα, υπεύθυνο για την ετοιμασία των νέων συμβάσεων, καλώντας τον να απαντήσει στις καταγγελίες περί μη δημόσιας διαβούλευσης αναφορικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις των νέων Συμβάσεων, αλλά και για τα περί εύνοιας των υφιστάμενων εταιρειών μέσα από τον τρόπο που δομήθηκε η όλη η διαδικασία. «Το ότι δεν έγινε διαβούλευση, δεν αληθεύει. Έγιναν δημόσιες παρουσιάσεις σε όλες τις επαρχίες, έχουμε μιλήσει και με συντεχνίες -εκπροσώπους αυτών των εταιρειών- που έδειξαν ενδιαφέρον. Το θέμα του διαγωνισμού δεν είναι αν μπορούμε να το ανοίξουμε να μπουν όλοι και όποιοι και να είναι. Πρέπει αυτοί που έρχονται μέσα να μπορούν να εγγυηθούν στην Κυβέρνηση και να έχουν την κατάλληλη πείρα να το κάνουν, ώστε να αναλάβουν τέτοιου μεγέθους Συμβάσεις», ανέφερε.


Σύμφωνα με τον κ. Σάββα, οι εταιρείες που διαμαρτύρονται, δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα και δεν κάνουν δημόσιες μεταφορές, αλλά κάνουν μεταφορά με «booking» ατόμων από αεροδρόμια στα ξενοδοχεία και παίρνουν υπεργολαβικά μαθητές με 2 - 3 δρομολόγια. «Δεν τρέχουν δίκτυα μεταφορών, σε παρακαλώ. Εμείς ζητούμε εταιρείες που τρέχουν δίκτυα μεταφορών, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν και να διοικήσουν συστήματα τηλεματικής. Να μπορούν να εισπράξουν και να διαχειρίζονται εκατομμύρια του Κράτους. Να έχουν σημεία πώλησης. Άρα, δεν είναι στον τομέα τον οποίο προκηρύσσουμε. Άρα, να ξεχωρίζουμε τι πραγματικά ζητούμε. Αν θέλουν, μπορούν να κάνουν επενδύσεις στον τομέα που δεν δραστηριοποιούνται αυτήν τη στιγμή με άλλους, οι οποίοι έχουν την εμπειρία να εκτελέσουν κάτι τέτοιο», τόνισε.


Για να προσθέσει: «Μην το θεωρείτε δεδομένο ότι διευκολύνουμε κάποιους επειδή κάποιοι το είπαν. Οι όροι είναι αυστηροί. Χρειάζονται επενδύσεις και χρειάζεται οικονομική επιφάνεια, την οποία θα πρέπει να αποδείξουν αυτές οι εταιρείες πρώτα απ’ όλα στις τράπεζες για να τις χρηματοδοτήσουν. Οι υφιστάμενες εταιρείες αυτήν τη στιγμή μπορεί και να έχουν, μπορεί και να μην έχουν την οικονομική επιφάνεια, λόγω και των οικονομικών διαφορών με το Υπουργείο. Αν, για παράδειγμα, δεν υπάρχει αρκετή εμπιστοσύνη από τις τράπεζες ότι μπαίνουν σε ένα σταθερό περιβάλλον, τότε πιθανόν να μην εγγυηθούν δάνεια ακόμα και στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται ήδη. Αυτοί που παραπονιούνται, οι μικροί λεωφορειούχοι κ.λπ, τους έχει δει ήδη δυο με τρεις φορές η Υπουργός. Τους έχω δει και εγώ προσωπικά δυο με τρεις φορές. Δεν έχει», είπε, «άλλη εταιρεία με την οποία να συναντήθηκα τόσες φορές».