Μετά τα 30 παντρεύονται οι Κύπριοι

Χαρτογράφηση επιχειρεί ο Εθνικός Φορέας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής με σαφή στόχο να διαγνώσει επακριβώς τις ανάγκες της κοινωνίας, όπως προκύπτουν μέσα από τη στάση των Κυπρίων έναντι του γάμου και προφανώς των συνεπαγόμενων γεννήσεων. Βάσει των στοιχείων θα εκπονηθεί στρατηγικό σχέδιο, το οποίο θα εξουδετερώσει τις κοινωνικές ανισότητες και θα υποβοηθήσει -κυρίως τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα- ν' αντεπεξέλθουν στις οικονομικές δυσκολίες που προκύπτουν λόγω γάμου και γεννήσεως παιδιών.

Ήδη μέτρα που πάρθηκαν το προηγούμενο διάστημα και υποβοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση -δηλαδή της κοινωνικής δικαιοσύνης- είναι η καταβολή του επιδόματος μάνας, η αύξηση του εισοδηματικού κριτηρίου για την παραχώρηση του επιδόματος τέκνου στις πολύτεκνες οικογένειες ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων της κάθε οικογένειας και η καταβολή της παροχής «η προίκα του μωρού» με σκοπό τη μείωση της υλικής στέρησης και τον περιορισμό του κινδύνου κοινωνικού αποκλεισμού των επωφελούμενων οικογενειών. Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου του 2018 επωφελήθηκαν από το σχέδιο «προίκα του μωρού» 503 οικογένειες, με δαπάνη ύψους 430 χιλιάδων ευρώ.

Μια πρώτη γεύση για την επιχειρούμενη χαρτογράφηση του Φορέα Δημογραφικής Πολιτικής επιχειρούμε να καταγράψουμε στο σημερινό ρεπορτάζ και αφορά τους αριθμούς γάμων και διαζυγίων.
Πιο πολλοί οι πολιτικοί γάμοι

Μειώθηκε ο αριθμός των γάμων σε σχέση με το 2016, αφού το 2017 τελέστηκαν 13.062 σε σχέση με 13.558 τον προηγούμενο χρόνο. Την ίδια στιγμή, το 2017 ο αριθμός των εκκλησιαστικών γάμων παρέμεινε περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2016 (3.942 σε σύγκριση με 3.926 το 2016). Σύμφωνα με τα προκαταρτικά στοιχεία του 2018, η μείωση των γάμων συνεχίζεται αλλά σε μικρότερο βαθμό. Από το σύνολο των 9.120 πολιτικών γάμων που τελέστηκαν, μόνο 1.940 ήταν γάμοι μεταξύ κατοίκων Κύπρου (21,3% του συνόλου των πολιτικών γάμων). Στις πιο πολλές περιπτώσεις, σε ποσοστό 42,6% των πολιτικών γάμων μεταξύ των κατοίκων Κύπρου, ένας εκ των δυο ήταν ξένος υπήκοος. Ο γαμπρός ήταν Κύπριος και η νύμφη ξένη υπήκοος σε ποσοστό 24,5%, σε ποσοστό 8,3% η νύμφη ήταν Κύπρια και ο γαμπρός ξένος, και το 24,5% των περιπτώσεων ήταν και οι δυο σύζυγοι Κύπριοι.

Υπήκοοι Ινδίας, Πακιστάν, Ρουμανίας και Ελλάδας ήταν οι κύριες υπηκοότητες των ξένων αντρών κατοίκων Κύπρου που τέλεσαν πολιτικό γάμο στην Κύπρο κατά το 2017, ενώ για τις γυναίκες οι κύριες υπηκοότητες αντίστοιχα ήταν Ρουμανίας, Ρωσίας, Ουκρανίας, και Φιλιππινών. Ποσοστό 79,6% των γάμων των κατοίκων Κύπρου αποτελούσαν πρώτο γάμο και για τον γαμπρό και για τη νύφη, 13,5% ήταν πρώτος γάμος για τον ένα μόνο και 6,5% ήταν γάμοι μεταξύ προσώπων που είχαν και οι δυο ξαναπαντρευτεί.
Γάμοι ανά ηλικία

H μέση ηλικία στον πρώτο γάμο για τους άντρες κατοίκους Κύπρου υπολογίστηκε σε 31,2 χρόνια, 31,5 για τους εκκλησιαστικούς και 30,5 για τους πολιτικούς γάμους. Παράλληλα στις γυναίκες η μέση ηλικία για τον πρώτο γάμο υπολογίστηκε σε 29,4 χρόνια, 29,5 για τους εκκλησιαστικούς και 29,4 για τους πολιτικούς. Η μέση ηλικία στον πρώτο γάμο τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη στις αγροτικές περιοχές. Οι άντρες, όπως δείχνουν τα στοιχεία, παντρεύονται οι περισσότεροι σε μεγαλύτερη ηλικία και συγκεκριμένα στα 30-34, αφού παντρεύτηκαν 1.896. Επίσης 36 γυναίκες παντρεύτηκαν σε ηλικία πάνω των 60 ετών καθώς και 150 άνδρες. Μεταξύ των ηλικιών 50-59 παντρεύτηκαν 118 γυναίκες και 249 άνδρες.
Προτιμούν τον Σεπτέμβριο

Αγαπημένος μήνας γάμου για τους Κυπρίους δεν είναι άλλος από τον Σεπτέμβρη, κατά τον οποίο το 2017 τελέστηκαν 2.301 γάμοι, ενώ η τριμηνία Ιούλιος - Σεπτέμβριος συγκεντρώνει τους περισσότερους γάμους (4.575). Ακολουθούν οι μήνες Ιούνης, Οκτώβρης και Μάης με 1.844, 1.628, 1.575 αντίστοιχα. Οι μήνες που δεν προτιμούν οι Κύπριοι για τον γάμο τους είναι κυρίως οι χειμερινοί μήνες και ο πρώτος μήνας της άνοιξης όπως ο Ιανουάριος (412 γάμοι), ο Φεβρουάριος (479), ο Μάρτιος (433), ο Δεκέμβρης (510) και ο Νοέμβρης (684).
1 στους 3 παίρνει διαζύγιο

Σχεδόν ένας στους τρεις γάμους καταλήγει σε διαζύγιο. Αυτό καταδεικνύει η χαρτογράφηση των δημογραφικών στοιχείων για το 2017, όπου ο αριθμός των διαζυγίων έφτασε τα 1.932 και το ακαθάριστο ποσοστό διαζευκτικότητας 2,25 για κάθε 1.000 κατοίκους. Tο συνολικό ποσοστό διαζευκτικότητας, που δείχνει το ποσοστό των γάμων που αναμένονται να καταλήξουν σε διαζύγιο, έφτασε σε 307,7 σε κάθε 1.000 γάμους το 2017 από 41,6 που ήταν το 1980.

Ποσοστά που δείχνουν ότι τα διαζύγια στη χώρα μας από το 1980 παρουσιάζουν 7 φορές αύξηση, ενώ εν συγκρίσει -σε καθαρούς αριθμούς- από το 1974 μέχρι και το 2017 τα διαζύγια 13πλασιάστηκαν. Συγκεκριμένα, το 1974 είχαμε 140 διαζύγια, ενώ το 2017, 1.932, παρουσιάζοντας μείωση 16 διαζυγίων από το 2016.

Παράλληλα, από το 1999 τα διαζύγια αριθμούν τετραψήφιο αριθμό και από τότε αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα πολύ υψηλά ποσοστά. Αξίζει να αναφερθεί, όμως, ότι και τα ποσοστά γάμων από το 1975 και μετά έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, αφού το 1975 οι γάμοι ανέρχονταν σε 5.628, ενώ το 2017 σε 13.062. Κάτι που μας δείχνει ότι το 1975, έχοντας 121 διαζύγια σε 5.628 γάμους, το ποσοστό ήταν 2,14%, ενώ το 2017 το ποσοστό ήταν 2,25%. Με άλλα λόγια, το 2017 σχεδόν 1 γάμος στους 6 κατέληγε σε διαζύγιο, ενώ το 1975, 1 στους 45 κατέληγε σε διαζύγιο.
Στα 9 χρόνια η μέση διάρκεια του γάμου

H διάμεση διάρκεια γάμου υπολογίστηκε σε 9 χρόνια το 2017, αλλά διαχρονικά εκδίδονται με το πέρας 20χρονης συμβίωσης των ζευγαριών. Συγκεκριμένα, στην Κύπρο τα ανδρόγυνα περνούν μια ολόκληρη ζωή μαζί πριν το πάρουν απόφαση να χωρίσουν. Τα διαζύγια άνω των 20 χρόνων γάμου έφτασαν τα 360 και ακολουθούν τα διαζύγια μετά από 10-14 χρόνια γάμου, περίοδος πολύ δύσκολη -όπως δείχνουν τα ποσοστά- για τον έγγαμο βίο. Τα λιγότερα διαζύγια εμφανίζονται σε γάμους κάτω του ενός έτους, όπου και αριθμούνται μόλις 50 το 2017.

Τα περισσότερα διαζύγια εκδίδονται διαχρονικά στη Λευκωσία και κατόπιν στη Λεμεσό. Τα λιγότερα εκδίδονται στην Επαρχία Αμμοχώστου και στην Πάφο. Κάτι που δείχνει και την αύξηση των διαζυγίων ανάλογα και με το χαμηλότερο επαρχιακό περιβάλλον.
Χωρίς εξαρτώμενα ένας στους δύο χωρισμούς

Από τα ζευγάρια που χώρισαν το 2017, 46,0% δεν είχαν εξαρτώμενα παιδιά κάτω των 18 χρονών, 28,6% είχαν ένα, 19,6% δύο και 4,3% είχαν τρία ή περισσότερα παιδιά. Παράλληλα, τα περισσότερα εξαρτώμενα παιδιά διαζευγμένων γονιών ήταν ηλικίας 5-9 ετών (576) και 10-14 ετών (407). Επίσης, τα περισσότερα χωρισμένα ζευγάρια το 2017 δεν είχαν εξαρτώμενα παιδιά (888), ενώ 552 ζευγάρια είχαν 1 παιδί. Επίσης, 378 ζευγάρια είχαν 2 παιδιά, ενώ όσο μεγαλώνει ο αριθμός των παιδιών τόσο μειώνεται και η διαζευκτικότητα (72 ζευγάρια είχαν 3 παιδιά, 10 ζευγάρια 4, και 2 ζευγάρια 5).