Αναλύσεις

Ο «εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ» και οι τεθλιμμένοι συγγενείς

Αναδεικνύοντας σοβαρές αντιθέσεις που βαθαίνουν στο εσωτερικό της βορειοατλαντικής λυκοσυμμαχίας, ο Γάλλος ηγέτης τόνισε ότι πρέπει «τώρα να αποσαφηνιστεί ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι του ΝΑΤΟ», επαναλαμβάνοντας τις γνωστές επισημάνσεις του για την «ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας»

Ένα μήνα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (3-4 Δεκεμβρίου στο Λονδίνο), ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα στον «Economist», δήλωνε προκαλώντας νέους τριγμούς στη λυκοσυμμαχία:

«Αυτό που σήμερα βιώνουμε είναι ο εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ», οι ΗΠΑ παραμένουν «ο μεγάλος μας σύμμαχος» αλλά «κοιτάζουν αλλού», και ότι πλέον η Ουάσιγκτον δεν συμμερίζεται «την ιδέα του ευρωπαϊκού σχεδίου». Αναδεικνύοντας σοβαρές αντιθέσεις που βαθαίνουν στο εσωτερικό της βορειοατλαντικής λυκοσυμμαχίας, ο Μακρόν τόνισε ότι πρέπει «τώρα να αποσαφηνιστεί ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι του ΝΑΤΟ», επαναλαμβάνοντας τις γνωστές επισημάνσεις του (όπως και των Γερμανών και άλλων Ευρωπαίων) για την «ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας». Ο Γάλλος ηγέτης επέκρινε χειρισμούς της συμμαχίας και χωριστά ορισμένων μελών της στο θέμα της Συρίας, αναφέροντας: «Δεν υπάρχει κανένας συντονισμός με τους εταίρους του ΝΑΤΟ στη στρατηγική απόφαση των ΗΠΑ (στη Συρία) και είμαστε μάρτυρες μίας επίθεσης από έναν άλλο εταίρο του ΝΑΤΟ, την Τουρκία, σε μία ζώνη όπου διακυβεύονται τα συμφέροντά μας, χωρίς συντονισμό. Αυτό που συνέβη, αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για το ΝΑΤΟ». Χαρακτήρισε δε «παράδοξο» το ότι ενώ «έχουμε δεσμευτεί να πολεμήσουμε κατά του ‘Ισλαμικού Κράτους’, τόσο η αμερικανική απόφαση για απόσυρση στρατευμάτων όσο και η τουρκική επιχείρηση στη βόρεια Συρία θυσιάζουν τους επί του πεδίου εταίρους μας που πολέμησαν κατά του ‘Ισλαμικού Κράτους’, τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις».

Ο Μακρόν ουσιαστικά αμφισβήτησε την ισχύ και την αξία του «άρθρου 5» της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, που προβλέπει στρατιωτική συνδρομή σε ένα μέλος της Συμμαχίας από τα υπόλοιπα, αν αυτό δεχτεί επίθεση. «Εάν το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ αποφασίσει να απαντήσει στην Τουρκία, θα την συνδράμουμε; Αυτό είναι μία πραγματική ερώτηση», αναρωτήθηκε και εστιάζοντας συνολικά στους όρους συνεργασίας των μελών του ΝΑΤΟ, πρόσθεσε: «Ο Πρόεδρος Τραμπ θέτει το θέμα του ΝΑΤΟ ως ένα "εμπορικό σχέδιο". Κατά τη γνώμη του, πρόκειται για ένα σχέδιο όπου οι ΗΠΑ διασφαλίζουν ένα είδος γεωπολιτικής ομπρέλας, αλλά, σε αντάλλαγμα, θα πρέπει να έχουν εμπορική αποκλειστικότητα, να υπάρχει ένα κίνητρο για να αγοράζουμε από τις ΗΠΑ…».

Σε αυτήν τη βάση, ο Μακρόν ξεχώρισε πάλι την ανάγκη να ενισχυθεί η «Ευρώπη της Άμυνας, μία Ευρώπη που πρέπει να αποκτήσει μία στρατηγική και λειτουργική αυτονομία σε στρατιωτικό επίπεδο» και την ίδια στιγμή να ξεκινήσει «ένας στρατηγικός διάλογος, χωρίς καθόλου αφέλειες, και που θα πάρει χρόνο, με τη Ρωσία». Ακόμα, ο Γάλλος ηγέτης ανέφερε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα «στο χείλος του γκρεμού», επειδή μεταξύ άλλων «ξέχασε ότι αποτελεί κοινότητα και σταδιακά θεωρεί τον εαυτό της αγορά». Με δεδομένη τη γοργή ισχυροποίηση της Κίνας και τον «κίνδυνο διπολισμού» που «περιθωριοποιεί σαφώς την Ευρώπη», ο Μακρόν υποστήριξε ότι «αν δεν έχουμε ένα ξυπνητήρι για τη συνειδητοποίηση αυτής της κατάστασης και δεν υπάρξει μία απόφαση για την αντιμετώπισή της, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, μακροπρόθεσμα, να εξαφανιστούμε γεωπολιτικά ή, σε κάθε περίπτωση, να μην είμαστε πλέον κύριοι της τύχης μας».

Ενδιαφέρον είχε και η επιμονή του για μια επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης Ευρώπης - Ρωσίας, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι μακροπρόθεσμα το σχέδιο της Ρωσίας «δεν μπορεί να μην είναι μία σύμπραξη με την Ευρώπη», ότι η Μόσχα θα δυσκολευτεί «να ανασυγκροτηθεί σε δύναμη, μόνη της». Ακόμα, θίγοντας το «μοντέλο» της ρωσο-κινεζικής συνεργασίας, ανέφερε ότι σε αυτό «δεν θα υπάρχει ισορροπία» και ότι επειδή η στρατηγική του (Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν) δεν είναι «να μετατραπεί σε βασάλο (σ.σ. ευνοούμενος υποτελής) της Κίνας», άρα «τι επιλογές του μένουν; Η επαναφορά μίας πολιτικής ισορροπίας με την Ευρώπη...».

Οι αντιδράσεις των «τεθλιμμένων»

Στις δηλώσεις Μακρόν αντέδρασε η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, που είπε - στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ - ότι το ΝΑΤΟ «αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ασφάλειας» της Γερμανίας, σημειώνοντας ότι απέχει πολύ από μια κατάσταση που απαιτεί «μηχανική υποστήριξη». Χαρακτήρισε τις τοποθετήσει του Γάλλου Προέδρου ως «μια τόσο σαρωτική επίθεση…».

Ως «επικίνδυνες» έκρινε κι ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι τις δηλώσεις Μακρόν, λέγοντας πως το ΝΑΤΟ είναι «η πιο σημαντική συμμαχία στον κόσμο σε ό,τι αφορά τη διατήρηση της ειρήνης και της ελευθερίας». Εξέφρασε τη θέση ότι οι αμφιβολίες του Προέδρου Μακρόν σχετικά (με τη δέσμευση του ΝΑΤΟ στην κοινή άμυνα) ίσως ωθήσουν άλλους συμμάχους να αναρωτηθούν αν η Γαλλία είναι αυτή που έχει αμφιβολίες για το αν θα την τηρήσει. Ο Πολωνός Πρωθυπουργός, η χώρα του οποίου είναι ένθερμη εταίρος των ΗΠΑ, εκτίμησε ότι τα προβλήματα του ΝΑΤΟ δεν οφείλονται στην αμφιθυμία του Τραμπ, αλλά στην έλλειψη δέσμευσης που δείχνουν κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, οι περισσότερες από τις οποίες -αντίθετα με την Πολωνία- δεν τηρούν το όριο του 2% στις αμυντικές τους δαπάνες, όπως ορίζει η Συμμαχία. Ο Μοραβιέτσκι απέρριψε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο προσέγγισης με τη Ρωσία, λέγοντας πως «η Γαλλία δεν αισθάνεται την καυτή ανάσα τη ρωσικής αρκούδας στο σβέρκο της».

Η Ρωσία βγήκε αλώβητη

Ότι όμως και να λένε ο Μοραβιέτσκι, η Μέρκελ και οι λοιποί τεθλιμμένοι συγγενείς της λυκοσυμμαχίας, η αλήθεια είναι μία.

Η Ρωσία κατόρθωσε να βγει αλώβητη από την αντιρωσική υστερία της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Οι απαράδεκτες και αναποτελεσματικές κυρώσεις εναντίον της έβλαψαν περισσότερο τις χώρες της Ευρώπης παρά την ίδια με ζημιές δισεκατομμυρίων, οδήγησαν στην αύξηση της ανεργίας και στη φτωχοποίηση γεωργο-κτηνοτρόφων με την απαγόρευση των εξαγωγικών προϊόντων τους προς την τεράστια ρωσική αγορά. Η Ρωσία προς απογοήτευση των ΝΑΤΟϊκών αναδεικνύεται -για όσους ζητούν την συνδρομή της - ως ο πιο αξιόπιστος σύμμαχος, χωρίς παλινδρομήσεις και αμφιθυμίες. Η περίπτωση της Συρίας είναι ενδεικτική. Όπως ενδεικτική είναι και η στάση των ΗΠΑ, όπου φάνηκε πόσο εύκολα μπορούν να αλλάξουν «στρατόπεδο» και να εγκαταλείψουν συμμάχους τους υποστηρίζοντας τους σφαγείς τους.

Προς επίρρωση των πιο πάνω είναι η κοινή διάσκεψη Τύπου Τραμπ-Ερντογάν, με τον Αμερικανό Πρόεδρο να δηλώνει θαυμαστής του Τούρκου Προέδρου. Τελικά ΗΠΑ και Τουρκία αναθερμαίνουν τις σχέσεις τους και, αντί κυρώσεων κατά της Άγκυρας, προωθείται η αύξηση των εμπορικών τους συναλλαγών πέραν των 100 δις. Και όπως διαβεβαίωσε ο Τραμπ θα τα βρουν και για τους S-400, και για τους πυραύλους Patriot και για τα F-35.

Η ΝΑΤΟποίηση των Βαλκανίων

Τα Βαλκάνια μετατρέπονται σε μια βραδυφλεγή βόμβα πολλών μεγατόνων και το ΝΑΤΟ, αντί να επιχειρεί να την αποπυροδοτήσει, υποδαυλίζει την ανάφλεξή της. Απειλούν τη Σερβία να μην αγοράσει ρωσικά οπλικά συστήματα, ειδάλλως δεν θα την εντάξουν στην Ε.Ε., ενώ της θέτουν εκβιαστικούς όρους για να αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο -το οποίο είναι δημιούργημά τους- μετά τον πόλεμο που κήρυξαν οι χώρες του ΝΑΤΟ κατά της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το Κοσσυφοπέδιο είναι ένα δεύτερο ψευδοκράτος (όπως στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο ) και θεωρείται η Ιερουσαλήμ της Σερβίας.

Η φτωχότερη χώρα της Ε.Ε., η Βουλγαρία, εξαναγκάζεται να αγοράσει μεταχειρισμένα αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη, αποκλείοντας τα ρωσικά που είναι υπερσύγχρονα και φθηνότερα. Όσοι τόλμησαν να καταγγείλουν αυτό το πολιτικο-στρατιωτικό σκάνδαλο, κατηγορήθηκαν ως «πράκτορες» των Ρώσων, ενώ το τίμημα θα το πληρώνουν οι πάμπτωχοι πολίτες με τους μισθούς και τις συντάξεις πείνας.

Αλβανία και τα Σκόπια, παρά την οικτρή οικονομική τους κατάσταση, θεωρούνται τα αφελή «θύματα» του ΝΑΤΟ-γερμανικού ιμπεριαλισμού. Οι ηγέτες των δύο χωρών ποντάρουν σε ποικίλα αμφοτεροβαρή οφέλη, έστω και αν οι φανερές ή κρυπτές συμφωνίες τους με τον Στόλτενμεργκ και τη Μέρκελ τελικά γονατίζουν οικονομικά τα δύο κράτη με αβέβαιο πολιτικο-οικονομικό μέλλον.
Οι λαοί και των δυο χωρών έχουν ήδη προσδιορίσει εμπράκτως τις αντιδράσεις τους στην ιδιάζουσα αυτή μορφή του οικονομικο-στρατιωτικού νεοαποικισμού.

Στην Αλβανία, με τις συνταρακτικές λαϊκές εξεγέρσεις κατά του Έντι Ράμα και των διεφθαρμένων πολιτικών.
Στα Σκόπια, με την αποδημία κατά την τελευταία δεκαετία περισσότερων από 650.000 μεταναστών σε κράτη της ΕΕ, στις ΗΠΑ, Αυστραλία κ.α.

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να αποδεχτούν δυσβάσταχτες αμυντικές επιβαρύνσεις, που επιβάλλονται από το ΝΑΤΟ κυρίως εις βάρος των ασθενέστερων οικονομικά χωρών.

Το ΝΑΤΟ, παραβιάζοντας συστηματικά τις αρχές της ισοτιμίας μεταξύ των κρατών-μελών του, τελικά λειτουργεί ως ένας οργανισμός αισχροκέρδειας και ο βασικός του ρόλος είναι να επιβάλλει σκληρούς όρους. Οι κερδισμένοι από αυτήν την κούρσα εξοπλισμών οι ΗΠΑ, η Γερμανία αλλά και η Γαλλία.

Για δεκαετίες το ΝΑΤΟ δεν κατόρθωσε να χαλιναγωγήσει τις συνεχείς προκλήσεις και παραβιάσεις της Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.

Ωστόσο, η Ελλάδα με τα δυσβάστακτα οικονομικά χρέη, τα εθνοκτόνα μνημόνια και με χιλιάδες άνεργους νέους επιστήμονες να αποδημούν για καλύτερο αύριο σε άλλες χώρες, βρίσκεται πιο μπροστά από τα περισσότερα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, όσον αφορά την εκπλήρωση του περίφημου ποσοστού 2% (σ.σ. συνεισφοράς των αμυντικών δαπανών).

Οι δηλώσεις του συντηρητικού Γάλλου Προέδρου, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με έντονες κοινωνικές κινητοποιήσεις κατά της λιτότητας, φέρνουν στο προσκήνιο την ανάγκη αλλαγών στην Ευρώπη και τον απογαλακτισμό της από τις ΗΠΑ. Η αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου από τις ΗΠΑ, τους μόνους που ζημιώνει είναι τους Ευρωπαίους πολίτες.

Σε μια Ευρώπη των λαών και της ασφάλειας, η Ρωσία δεν μπορεί να είναι απούσα, όσο και να αντιδρούν τα γεράκια και οι «τεθλιμμένοι συγγενείς», οι οποίοι παρακολουθούν τη λυκοσυμμαχία που βρίσκεται «στον αναπνευστήρα».