Πολλά γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν έκτοτε για τη «βαλίτσα του Πισσά» και ποια ήταν τα έγγραφα που περιείχε. Τώρα έχουμε τη βαλίτσα του Έσπεν Μπαρθ Έιντε. Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν πρακτικά; Αυτή η υπόθεση των «πρακτικών» της 4/7/2017 των «συνομιλιών» στο Crans Montana και των συζητήσεων που κυριαρχούν αυτές τις μέρες -υπάρχουν ή δεν υπάρχουν ή έχουν χαθεί- επιβεβαιώνουν για μιαν ακόμη φορά αυτό που έγραψε πριν από χρόνια ο γνωστός Άγγλος δημοσιογράφος Robert Fisk στην εφημερίδα “Independent” και στον οποίο αναφέρθηκα πλειστάκις. Ούτε περί συνομιλιών, αλλά ούτε και περί διαπραγματεύσεων πρόκειται, αλλά για «κουβέντες του καφενείου».
Πόσο δίκαιο είχε ο αείμνηστος Θεμιστοκλής Δέρβης, που χαρακτήρισε τον Ο.Η.Ε. «Λέσχη Διεθνών Απατεώνων», όταν δεν βρίσκεται ένας «κερατάς» -με συγχωρείτε- που να δηλώσει σαφώς και απεριφράστως, αναλαμβάνοντας και την ευθύνη, εάν, όντως, υπάρχουν τέτοια πρακτικά και τι ακριβώς περιλαμβάνουν.
Η όλη ιστορία μού θυμίζει περίπου κάτι ανάλογο που συνέβη τον Φεβρουάριο 1959, κατά τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που κατέληξαν στις επάρατες συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου.
Ο Μακάριος, μετά την απελευθέρωσή του από τις Σεϋχέλλες, διέμενε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» στην Αθήνα, όπου είχε ως ιδιαίτερό του Γραμματέα, τρόπον τινά, τον μακαρίτη Μιχαλάκη Πισσά (τότε Γενικό Γραμματέα της ΣΕΚ).
Όταν ο Μακάριος λοιπόν κάλεσε διάφορους παράγοντες από την Κύπρο να μεταβούν στο Λονδίνο για να ενημερωθούν για τα όσα συνέβησαν στη Ζυρίχη και να τους συμβουλευτεί, δήθεν, πριν από την τελική διαπραγμάτευση στο Λονδίνο στο Lancaster House (17-19/2/1959), μεταξύ αυτών ήταν και ο Θεμιστοκλής Δέρβης, ο οποίος καθ’ οδόν στάθμευσε στην Αθήνα, όπου και ζήτησε από τον Μακάριο να τον ενημερώσει. Ο Μακάριος τού ανέφερε ότι όλα τα σχετικά έγγραφα τα είχε ο Πισσάς σε βαλίτσα, την οποία και πήρε μαζί του στο Λονδίνο!
Έμεινε λοιπόν στην ιστορία με τη χαρακτηριστική φράση «Η βαλίτσα του Πισσά». Μεταξύ άλλων κυκλοφόρησε τότε και η φήμη ότι, όταν τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπίας ζήτησαν να πληροφορηθούν τι έγινε στη Ζυρίχη (11/2/1959) μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Αβέρωφ και Ζορλού, τους δόθηκε η απάντηση ότι τα σχετικά έγγραφα βρίσκονταν στη βαλίτσα του μακαρίτη Μιχαλάκη Πισσά, την οποία... ξέχασε... στην Αθήνα και δεν την πήρε μαζί του στο Λονδίνο.
Ατυχώς, ο Μιχαλάκης Πισσάς δεν βρίσκεται στη ζωή και από τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπίας ο μόνος ο οποίος μπορεί να μας διαφωτίσει τι ακριβώς συνέβη είναι ο Βάσος Λυσσαρίδης, που νομίζω είναι ο μόνος επιζών. Αντίθετα, όσοι συμμετείχαν στις συνομιλίες στο Crans Montana βρίσκονται εν ζωή και είναι καλά στην υγεία για να μας πουν τι ακριβώς συνέβη. Ειρήσθω εν παρόδω ότι ο Βάσος Λυσσαρίδης, ο Τάσσος Παπαδόπουλος, ο Γλαύκος Χρίστης και αντιπρόσωποι του ΑΚΕΛ τάχθηκαν εναντίον των συμφωνιών.
Δεν θα σχολιάσω τα περαιτέρω, διότι πολλά γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν έκτοτε για τη «βαλίτσα του Πισσά» και ποια ήταν τα έγγραφα που περιείχε. Τώρα έχουμε τη βαλίτσα του Έσπεν Μπαρθ Έιντε. Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν πρακτικά; Τα συμπεράσματα, λοιπόν, δικά σας.
Στις καθημερινές τους διακηρύξεις πολιτικοί και κομματικοί ηγέτες και ηγετίσκοι μιλούν για απελευθέρωση και επανένωση, για δημιουργία κανονικού και σύγχρονου κράτους κ.λπ., κ.λπ.
«Έπεα πτερόεντα» ή, κατά τον Όμηρο, «ανεμώλια». Λόγια φτερωτά, λόγια του αέρα, αφού με τις ούτω καλούμενες «συμφωνίες κορυφής» αποενοχοποιήσαμε την Τουρκία, μετατρέψαμε το Κυπριακό από θέμα εισβολής και κατοχής σε «δικοινοτική διαφορά» και αποδεχθήκαμε τη διχοτόμηση προσφέροντας «γην και ύδωρ» στην Τουρκία με την υποβολή Χάρτου για το εδαφικό. Γράψαμε την πιο μελανή σελίδα στην ιστορία της Κύπρου. Υ.Γ. Μόλις πρόσφατα, μεγάλη χιονοστιβάδα που έπληξε το ελβετικό θέρετρο Crans Montana καταπλάκωσε αριθμό σκιέρ και βρισκόταν σε εξέλιξη μεγάλη επιχείρηση διάσωσης. Αν βρίσκονταν τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπίας εκεί, τότε θα ίσχυε εκείνο που είπε ο μακαρίτης Γλαύκος Κληρίδης, γνωστός για τα ανέκδοτα και το πηγαίο χιούμορ του, όταν τα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπίας μετέβαιναν στη Νέα Υόρκη, ότι «αν έπεφτε το αεροπλάνο ήταν η καλύτερη ευκαιρία να απαλλαγεί ο κυπριακός λαός από την παρουσία μας». ΑΝΔΡΕΑΣ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Πρώην συνδικαλιστής
