Μάχη να μη χαθεί το κατά τα άλλα… κεκτημένο

Σε ουσιαστικό πρόβλημα, μεγαλύτερο ακόμη και από το πραγματικό πρόβλημα που είναι η εισβολή και η κατοχή, μετατρέπεται, με ευθύνη εν μέρει και της ελληνοκυπριακής πλευράς, η προσπάθεια της κυρίας Λουτ να συνομολογήσει τους περιβόητους όρους αναφοράς. Τουρκία και κατοχικό καθεστώς παίζουν τον γνωστό αμανέ τους και, σαν άβουλοι εμπλεκόμενοι, τόσο η διεθνής κοινότητα όσο και η ελληνοκυπριακή πλευρά, χορεύουν στον ρυθμό τους.
Απόρριψη προσχεδίου και αγώνας

Η ανάγκη του Προέδρου της Δημοκρατίας να απορρίψει προσχέδιο ιδεών της κυρίας Λουτ για τους όρους αναφοράς, γιατί αυτό υιοθετούσε την τουρκική θεώρηση των παραμέτρων του Γενικού Γραμματέα, που τεχνηέντως προώθησε ο Έιντε, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη.

Το διήμερο 3 και 4 Φεβρουαρίου, κατά το οποίο η Αμερικανίδα βρισκόταν στην Κύπρο, μετατράπηκε σε βάσανο για τη Λευκωσία, καθότι είδε με τα μάτια της να μην πείθει για το πιο σημαντικό κεκτημένο των συνομιλιών, που είναι οι αναφορές που έγιναν από τον Γενικό Γραμματέα την 4η Ιουλίου για την κανονικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά από λύση, που πρέπει να προνοούν και άμεση κατάργηση εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων, καθώς και δραστική μείωση του κατοχικού στρατού μέχρι την τελική αποχώρηση.

Το γεγονός και μόνο ότι η Αμερικανίδα παρουσίασε ιδέες τουρκικών προδιαγραφών πρέπει να προβληματίσει έντονα, καθώς η Λευκωσία κινείται, όπως μαθαίνουμε, σε ένα λεπτό σκοινί, αφού δεν μπορεί να παρασυρθεί από τη μία στα τουρκικά παιχνίδια που θα οδηγήσουν πίσω στην αφετηρία, ενώ, από την άλλη, νιώθει την ανάγκη να μην έλθει σε ευθεία σύγκρουση με την ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα.

Είναι πάντως αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι το προσχέδιο δεν έχει κατατεθεί, καθώς, για να καταστεί έγγραφο εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει να τύχει της έγκρισης όλων των πλευρών.

Η δυσκολία πάντως να καταλήξουν οι πλευρές σε συμφωνημένους όρους αναφοράς εγείρει πολλούς κινδύνους, είτε για οριστικό αδιέξοδο είτε για κείμενο με αμφίσημες αναφορές, τους οποίους θα πρέπει το Προεδρικό να διαχειριστεί.
Ψάχνουν εναλλακτικές...

Ο προβληματισμός που επικρατεί στο παρασκήνιο για τις εμμονές του Ακιντζί και προφανώς της εντέλλουσας Τουρκίας εξάγεται και από την κίνηση των Αθηνών και του Υπουργού των Εξωτερικών Γιώργου Κατρούγκαλου συγκεκριμένα, να επαναφέρει στο προσκήνιο των εμπιστευτικών διαβουλεύσεων το άτυπο έγγραφο του Γενικού Γραμματέα για τον Μηχανισμό Εφαρμογής και Παρακολούθησης της λύσης.

Σύμφωνα με διπλωμάτες που γνωρίζουν όσα λαμβάνουν χώραν στο παρασκήνιο και όχι στο προσκήνιο, είναι σαφές ότι αναζητείται μια κοινά αποδεκτή αφετηρία, η οποία, όμως, δεν θα διαγράφει το κεκτημένο των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, ώστε να καταβληθεί άλλη μια προσπάθεια για κλείδωμα της στρατηγικής συμφωνίας που ζητούσε ο Γενικός Γραμματέας. Απαραίτητη προϋπόθεση, όπως λέχθηκε και πιο πάνω, η «κανονικότητα» του κράτους.

Υπενθυμίζεται άλλωστε πως η ίδια η Λευκωσία είχε προτείνει ως προπαρασκευαστική εργασία το να συγκληθεί μια διάσκεψη αναπληρωτών (ένα νέο Μον Πελεράν 3) για έναρξη συζήτησης επί του άτυπου εγγράφου. Θέση όμως που ουδέποτε, όπως φαίνεται, κέρδισε έδαφος στις σκέψεις της διεθνούς κοινότητας.

Σημειώνεται πάντως πως ένα πλήρως αρνητικό στοιχείο είναι πως όλοι, πλέον, παραδέχονται ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάτι πριν από τον Ιούνιο, με την Τουρκία να επιβάλλει γι' ακόμη μια φορά τη θέση της.
Πιέσεις μέσω... Μέι

Στο κάδρο των επόμενων ενεργειών της Λευκωσίας είναι και η αποψινή συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με την Πρωθυπουργό της Βρετανίας και φίλη του Ερντογάν, Τερέζα Μέι. Από την οποία, εξ όσων αντιλαμβάνεται η «Σημερινή», θα ζητηθεί όπως μεσολαβήσει προς την Τουρκία για να ολοκληρωθεί το συντομότερον ο κύκλος επαφών της Τζέιν Χολ Λουτ, ώστε να επανέλθει στο νησί και να τελειώσει την αποστολή για τους όρους αναφοράς. Εφόσον βέβαια είναι αυτό εφικτό. Καθώς ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δίδει κάποιος στις αναφορές Αναστασιάδη περί «τέτοιων όρων αναφοράς που να επιτρέπουν...».

Τοποθετήσεις που κρύβουν τον φόβο της Λευκωσίας, λόγω διαφορετικών προσεγγίσεων των δύο πλευρών, να προταθούν από την Αμερικανίδα Ειδική Απεσταλμένη του Γκουτέρες τέτοιοι επιφανειακοί όροι αναφοράς, οι οποίοι θα προσομοιάζουν με το μνήμα του Αγίου Νεοφύτου, που όλα τα χωράει και που θα αποτελέσουν ήττα για το κεκτημένο -όπως το χαρακτηρίζει η Λευκωσία- της ανάγκης για δημιουργία ενός κανονικού κράτους χωρίς εγγυήσεις, επεμβατικά δικαιώματα, ξένα στρατεύματα κ.λπ.