Κυπριακό

ΜΟΕ… στου κουφού την πόρτα

Ευλόγως, τίθεται το ερώτημα: Ποια λυσιτέλεια έχει για την Ε/κ πλευρά η συμφωνία για εφαρμογή νέων ΜΟΕ, τη στιγμή που η Άγκυρα «γκριζάρει» τα πάντα, αυξάνει την επιθετικότητα και τις προκλήσεις, παραβιάζει, εκ νέου, το στάτους κβο στη γραμμή αντιπαράθεσης και απειλεί ανοικτά με πόλεμο, με αφορμή το φυσικό αέριο;

Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν... Δεν είναι η πρώτη φορά, ούτε η τελευταία, που η... σηπόμενη στασιμότητα στο Κυπριακό επιχειρείται να εξεύρει διέξοδο σε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ως μια ύστατη προσπάθεια να διασκεδαστεί η έλλειψη προόδου στο καταπονημένο, πια, τραπέζι των διαπραγματεύσεων.


Και η πλευρά μας, γι’ ακόμη μια φορά, έσπευσε, εν μέσω έξαρσης των τουρκικών προκλήσεων (ίδε προέλαση και νέα τετελεσμένα στα Στροβίλια, προώθηση στη νεκρή ζώνη στη Δένεια, αμφισβήτηση της κυπριακής κυριαρχίας στην ΑΟΖ, έναρξη «Γαλάζιας Πατρίδας» από τη Μαύρη Θάλασσα έως την Ανατολική Μεσόγειο), να δράσει ως αμετανόητος... λαθροθήρας του «καλού κλίματος», ώστε να διασωθεί και το τελευταίο, προσχηματικό, φύλλο συκής της τελματώδους διαδικασίας διαπραγμάτευσης.


Ενώ, λοιπόν, το σκηνικό στο Κυπριακό βρίσκεται στο ναδίρ της αξιοπιστίας, απογυμνωμένο από κάθε προοπτική ουσιαστικής ανάκαμψης, οι δύο ηγέτες ανακοίνωσαν, κατά την πρόσφατη συνάντησή τους για συζήτηση των προοπτικών επανέναρξης του διαλόγου, μια σειρά νέων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, προς βελτίωση του δυσχερούς κλίματος ανάμεσα στις δύο κοινότητες.


Ευλόγως, τίθεται το ερώτημα: Ποια λυσιτέλεια έχει για την ε/κ πλευρά η συμφωνία για εφαρμογή νέων ΜΟΕ, τη στιγμή που η Άγκυρα «γκριζάρει» τα πάντα, αυξάνει την επιθετικότητα και τις προκλήσεις, παραβιάζει, εκ νέου, το στάτους κβο στη γραμμή αντιπαράταξης και απειλεί ανοικτά με πόλεμο, με αφορμή το φυσικό αέριο; Τη στιγμή, ακόμη, που το πλαίσιο επανέναρξης του διαλόγου παραμένει αδιευκρίνιστο, με τις διαφορές ανάμεσα στις δύο πλευρές, λόγω των απαράδεκτων τουρκικών αξιώσεων, να παραμένουν αγεφύρωτες;


Ποιο νόημα έχει, άραγε, η εφαρμογή ΜΟΕ, την ώρα που ο κατοχικός στρατός προελαύνει στα Στροβίλια, επεκτείνοντας την παράνομη κατοχή κυπριακού εδάφους; Δεν θα έπρεπε η αποχώρησή του να ήταν η απαράβατη προϋπόθεση για τη συμφωνία εφαρμογής ΜΟΕ και για επανέναρξη των συνομιλιών;
Όλα αυτά δηλούν ότι το Κυπριακό ουδέποτε ήταν, ούτε είναι, πρόβλημα αξιοπιστίας ή «καλού κλίματος», αλλά ζήτημα ισχύος, που γίνεται ακόμη δυσχερέστερο, λόγω της χαώδους, υπέρ της Τουρκίας, ανισοκατανομής της.
Σχέσεις «καλής γειτονίας»


Τι σημαίνουν και τι περισσότερο μπορούν, λοιπόν, να προσφέρουν τα νέα ΜΟΕ στην τελματώδη στασιμότητα του Κυπριακού;


Πρόκειται για Μέτρα τα οποία θα βοηθήσουν σχέσεις «καλής γειτονίας», στη λογική των δύο ισοτίμων κρατών, και όχι να συμβάλουν στη δημιουργία ευχερέστερων προϋποθέσεων για επίλυση του Κυπριακού, αφού, ήδη, άλλα σημαντικότερα συμφωνηθέντα ΜΟΕ, όπως η επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της, δεν έχουν εφαρμοστεί, εξ υπαιτιότητας της τουρκικής πλευράς, επισημαίνει ο τέως Πρόεδρος της Βουλής, Γιαννάκης Ομήρου, προσθέτοντας: «Έχω επαναλάβει και στο παρελθόν ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μπορεί να αποβούν θετικά μόνον όταν υπάρχει πρόοδος στο Κυπριακό προς την κατεύθυνση λύσης.


»Κάτω από τις δεδομένες συνθήκες της τουρκικής αδιαλλαξίας και με κλιμακούμενη την τουρκική προκλητικότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έπρεπε να αξιώσει τον τερματισμό των προκλήσεων στα Στροβίλια, αλλά και των συνεχιζόμενων παραβιάσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Αν, λοιπόν, το ζητούμενο είναι η εφαρμογή ΜΟΕ για βελτίωση του δυσχερούς κλίματος, το μέγιστο Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που θα έπρεπε να ληφθεί, είναι η επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, βάσει των υφισταμένων συμφωνιών ανάμεσα στις ηγεσίες των δύο κοινοτήτων. Και θα έπρεπε, μάλιστα, να τεθεί ως προϋπόθεση».
Δεν υπάρχει λύση με ημίμετρα


Την εκτίμηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού με ημίμετρα, όπως είναι τα (εν λόγω) ΜΟΕ εκφράζει ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου, Νίκος Ρολάνδης, σημειώνοντας πως, παρότι έχουν ως στόχο να συμβάλουν στο να έρθουν εγγύτερα οι δύο κοινότητες, είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να προσφέρουν κάτι ουσιαστικό στις εξελίξεις του Κυπριακού και να αποτελέσουν ένα πραγματικό αντίβαρο σε όσα δυσμενή συμβαίνουν τώρα.


«Όσο περνά ο καιρός, το κυπριακό πρόβλημα γίνεται περιπλοκότερο και περισσότερο δυσεπίλυτο. Η Τουρκία, με την πάροδο του χρόνου, επιτείνει τα κατοχικά δεδομένα, ενώ είναι βέβαιο ότι θα καταστεί ακόμη επιθετικότερη όταν διασαφηνιστεί πλήρως το ενεργειακό σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Άγκυρα αυτήν τη στιγμή αναμένει να δει τις ακριβείς ποσότητες των ενεργειακών κοιτασμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και αναλόγως θα αντιδράσει», τονίζει, για να προσθέσει:


«Γι’ αυτό, όπως θα ενθυμείσθε, είχα προτείνει, εγκαίρως, μια φόρμουλα εκτόνωσης της έντασης, με προσωρινή αναστολή του ενεργειακού σχεδιασμού της ΚΔ, η οποία δεν ελήφθη υπ’ όψιν. Όπως και να ’χει, μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο έντασης, που χαρακτηρίζεται από τις συνεχιζόμενες προκλήσεις των Τούρκων στα Στροβίλια, στη Δένεια και στην κυπριακή ΑΟΖ, έχουν συμφωνηθεί κάποια νέα ΜΟΕ -σύνδεση τηλεπικοινωνιών, αποναρκοθέτηση, επιστροφή έργων τέχνης Κυπρίων καλλιτεχνών κ.λπ.-, τα οποία δημιουργούν μια προσδοκία για βελτίωση του κλίματος.


Ωστόσο, παρότι, ως θέμα αρχής, είναι καλοδεχούμενα, αφού συμβάλλουν στο να έρθουν εγγύτερα οι δύο κοινότητες, είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να προσφέρουν κάτι ουσιαστικό και να αποτελέσουν ένα πραγματικό αντίβαρο σε όσα δυσμενή συμβαίνουν».


Θα πρέπει, επίσης, να επισημανθεί, υπογραμμίζει ο Ν. Ρολάνδης, πως, ανεξαρτήτως των οιωνδήποτε μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, η κατάσταση στο Κυπριακό, επί της ουσίας, παραμένει αναλλοίωτη και, μάλλον, βαίνει επιδεινούμενη, λόγω των νέων τετελεσμένων, τα οποία έχει επιβάλει όλα αυτά τα χρόνια η Τουρκία. Και, «με ημίμετρα, δεν επιλύεται το Κυπριακό. Είμαστε σ’ ένα πολύ δύσκολο σημείο, το οποίο θα καταστεί δυσχερέστερο, όταν, όπως ανέφερα και προηγουμένως, θα διαφανεί τι ακριβώς βρίσκεται στον υποθαλάσσιο χώρο μας».


Όσον αφορά την αποδοτικότητα των ΜΜΕ, ο Ν. Ρολάνδης επισημαίνει ότι, αν εξαιρέσει κανείς τη διάνοιξη κάποιων οδοφραγμάτων, που βοήθησαν, όντως, στη βελτίωση του κλίματος, έκτοτε δεν έγινε οτιδήποτε ουσιαστικό. «Αν κάνουμε μιαν αναδρομή στο παρελθόν, θα διαπιστώσουμε ότι κάποιες προσπάθειες που έγιναν δεν τελεσφόρησαν ή άλλες έμειναν ατελέσφορες», σημειώνει.
«Δαπανηρή απάτη»


Ως απάτη, και μάλιστα δαπανηρή, χαρακτηρίζει ο νομικός, πρώην αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Γιώργος Κολοκασίδης, την εφαρμογή ΜΟΕ, εξηγώντας πως αν τα μέτρα αυτά ήσαν πιστά στην ονομασία τους, τότε θα έπρεπε να αύξαιναν την εμπιστοσύνη μεταξύ των αντιπαρατιθεμένων και, κατ’ επέκτασιν, να βελτίωναν την πιθανότητα εξεύρεσης λύσης.


«Τίποτα απ' όλα αυτά, όμως, δεν συμβαίνει», επισημαίνει. «Εν πρώτοις, δεν είναι η εμπιστοσύνη το απουσιάζον στοιχείο στο Κυπριακό. Η τουρκική πλευρά δεν μετακινείται στο Κυπριακό όχι διότι δεν εμπιστεύεται την πλευρά μας. Ασχέτως αν μας εμπιστεύεται ή όχι, μας θεωρεί κατ’ ουσίαν μιαν αμελητέα ποσότητα χωρίς καμία επιδραστική αξία. Και, βεβαίως, η στάση των Τούρκων έναντι ημών δεν εξαρτάται καθόλου από την ύπαρξη ειλικρίνειας και, κατ’ επέκτασιν, εμπιστοσύνης στην πλευρά μας. Η τουρκική στάση στο Κυπριακό είναι συνάρτηση ισχύος και γεωπολιτικής στοχοθεσίας».


Κατά δεύτερον, σημειώνει περαιτέρω, αυτό το σκηνικό οικοδόμησης εμπιστοσύνης στήνεται με πρωταγωνιστές τον Νίκο Αναστασιάδη, ως ηγέτη της ελληνοκυπριακής πλευράς, και τον κύριο Ακιντζί, ο οποίος κακώς τιτλοφορείται ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. Αυτές όμως οι κοινοτικές ιδιότητες είναι εν πολλοίς άσχετες με την κυπριακή κρίση. Ο βασικός υπαίτιος και ρυθμιστής είναι η ίδια η Τουρκία, ένας εξωγενής παράγοντας, ο οποίος απουσιάζει από το διαπραγματευτικό τραπέζι και αξιοπρεπώς δεν συμμετέχει σε αυτόν τον τραγέλαφο των ΜΟΕ. Το γεγονός ότι οι πραγματικές αποφάσεις στο Κυπριακό λαμβάνονται στην Άγκυρα, συνάγεται και στην παρούσα ιστορική συγκυρία.


Για τη χρονική συγκυρία που συμφωνήθηκαν τα εν λόγω ΜΟΕ, ο κ. Κολοκασίδης υπενθυμίζει ότι οι Τούρκοι έχουν προωθηθεί στη νεκρή ζώνη «και όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήγειρε το ζήτημα στον κ. Ακιντζί, η αντίδρασή του ήταν ενδεικτική: Αυτά τα πράγματα δεν τα ελέγχω εγώ, αλλά είναι θέματα του τουρκικού στρατού. Και ενώ σε εκείνο το σημείο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έπρεπε να ζητήσει να μιλήσει με την Τουρκία, αντί τούτου προχώρησε σε ΜΟΕ με τον ανευθυνοϋπεύθυνο κ. Ακιντζί. Και όλα αυτά, ενώ γύρω μας προωθούνται τουρκικές δυνάμεις, οι οποίες, αλίμονο, δεν μπορούν να χαλάσουν το ρομαντικό κλίμα μεταξύ των ηγετών. Να μην ξεχνάμε, όμως, ότι ο έρως ανά τους αιώνες πάντοτε ενείχε το στοιχείο του παραλογισμού». Προς τι, λοιπόν, η σπουδή για εφαρμογή νέων ΜΟΕ;


Το όλο σκηνικό, επαναλαμβάνει, έχει και μια διάσταση απατηλή, καθώς δίδεται η εντύπωση ότι υπάρχει εξέλιξη στο πρόβλημα, όταν η μόνη εξέλιξη είναι η προώθηση των τουρκικών δυνάμεων. «Δίδεται η εντύπωση ότι ο πυρήνας του κυπριακού προβλήματος είναι η ασυνεννοησία μεταξύ των κοινοτήτων, όταν ο υπαίτιος είναι, βεβαίως, η Τουρκία. Και, βεβαίως, αυτή η απατηλή εικόνα διακοινοτικής συνεννόησης χρησιμεύει και ως ένα πέπλο συγκάλυψης των τουρκικών ανοσιουργημάτων. Δηλαδή, δεν φτάνει που είμαστε παθόντες, κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να βοηθήσουμε τον εγκληματούντα να συγκαλύψει τα εγκλήματά του».


Γιατί, όμως, το πράττει η πλευρά μας; «Αφενός, διότι δεν έχει εκπονήσει καμία εναλλακτική επιλογή. Αφετέρου, λαχταρά ακόμα και την ψευδαίσθηση μιας ομαλοποίησης. Είναι, όμως, μία ψευδαίσθηση. Διότι δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ομαλές οι συνθήκες, όταν οι Τούρκοι προωθούνται εις βάρος της εδαφικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και της υδάτινης στην ΑΟΖ. Αντί, λοιπόν, να συμπράττει στη συγκάλυψη, η Κυβέρνησή μας πρέπει να ξυπνήσει από τον λήθαργο και, επιτέλους, να δει πώς θα διαχειριστεί τα αρνητικά δεδομένα στο πραγματικό τους μέγεθος».
Πότε εμφανίστηκαν τα ΜΟΕ στο Κυπριακό


Τι είναι, όμως, τα ΜΟΕ, και ποιους σκοπούς εξυπηρετούν; Πότε εμφανίστηκαν στην πορεία του Κυπριακού, ποια μορφή διέλαβαν και σε ποιες συγκυρίες;
Γενικά, η χρήση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης αποτελεί μια διπλωματική τακτική, η οποία αφορά ζητήματα χαμηλής πολιτικής, τα οποία άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών και αποσκοπούν στο να δημιουργήσουν ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης - στην προκειμένη περίπτωση ανάμεσα στην ε/κ και την τ/κ κοινότητα στην Κύπρο.


Ως τέτοια, συχνά, λειτουργούν ως υποκατάστατο της έλλειψης προόδου στις διαπραγματεύσεις ή ελλείψει, παντελώς, διαπραγματεύσεων, για να διατηρείται ανοικτός ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο πλευρές, συντηρώντας μια ψευδαίσθηση κινητικότητας, σε περιόδους «αυξημένης δυσπιστίας και καχυποψίας».


Στο πλαίσιο αυτό, βρίθει εξαιρετικού ενδιαφέροντος μια αναδρομή στην εμφάνιση των ΜΟΕ στην πορεία του Κυπριακού, η οποία καταδεικνύει ότι, ακόμη και σε επίπεδο χαμηλής πολιτικής, τα προβλήματα στο Κυπριακό είναι, εφ’ όλης της ύλης, δυσυπέρβλητα, αφού ούτε σ’ αυτό το επίπεδο μπορούν να παραμεριστούν αξιώσεις ισχύος και εδραίωσης κεκτημένων.


Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ στο Sigmalive o Τάσος Χριστοδούλου, η ιδέα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Κυπριακό εμφανίστηκε το 1992, εν μέσω του αρνητικού αποτελέσματος των συνομιλιών επί των ιδεών Γκάλι.


Στις 24 Νοεμβρίου του 1992, ο νέος, τότε, διαμεσολαβητής του Γ.Γ. του ΟΗΕ ανέλαβε την πρωτοβουλία σύνταξης ΜΟΕ, έχοντας προηγουμένως εξασφαλίσει την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας.


Το 1994 οι ηγέτες των δυο κοινοτήτων (Κληρίδης - Ντενκτάς) συναντήθηκαν στη Νέα Υόρκη για την έναρξη συνομιλιών στο Κυπριακό.


Ως Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τέθηκαν, μεταξύ άλλων, το άνοιγμα του αεροδρομίου Λευκωσίας, αλλά και η επιστροφή της Αμμοχώστου στην ε/κ πλευρά, χωρίς να υπάρξει κατάληξη στα εν λόγω ζητήματα.
Αναστασιάδης και ΜΟΕ


Με την ανάληψη της εξουσίας το 2013, ο Νίκος Αναστασιάδης προέβη σε διάφορες προσπάθειες για την προώθηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.


Συγκεκριμένα, στις 7/10/2013, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι η άρση του εμπάργκο που επιβάλλει η Τουρκία κατά των πλοίων υπό κυπριακή σημαία είναι ένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στη δέσμη Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), που προτείνει η Κυβέρνηση.


Στην ομιλία του τότε, o Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι στα προτεινόμενα ΜΟΕ περιλαμβάνεται και η επιστροφή της Αμμοχώστου, για να προσθέσει, όμως, ότι, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει θετική ανταπόκριση.


Στις 2/4/2014, ο Νίκος Αναστασιάδης υπέδειξε στον τότε Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν ότι τα ΜΟΕ θα συμβάλουν στην αλλαγή του κλίματος.


Στις 4/7/2014, Νίκος Αναστασιάδης και Ντερβίς Έρογλου συναντώνται στο αεροδρόμιο Λευκωσίας και στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, οι όροι εντολής και λειτουργίας των Τεχνικών Επιτροπών, το άνοιγμα τεσσάρων οδοφραγμάτων, μεταξύ των οποίων και αυτό του Πυροΐου-Αθηένου και μέτρα που αφορούσαν το θέμα των αγνοουμένων.


Στις 28/4/2015 ο Νίκος Αναστασιάδης ανακοινώνει μονομερώς τέσσερα ΜΟΕ. Συγκεκριμένα, σε ανακοίνωσή του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε: Στην πρώτη κοινή συνάντηση με τον κ. Ακιντζί προτίθεμαι να δώσω τους χάρτες και στοιχεία που αφορούν 28 ναρκοπέδια κατά προσωπικού στην περιοχή του Πενταδακτύλου.


Εκχώρηση της διαχείρισης στο Evkaf των μουσουλμανικών χώρων λατρείας στις ελεύθερες περιοχές που ανήκουν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και δεν βρίσκονται υπό την προστασία ξένων πρεσβειών.


Απόφαση πρόσληψης στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών στη Λευκωσία λειτουργών με γνώση της τουρκικής γλώσσας, ούτως ώστε να διευκολύνεται η εξυπηρέτηση των Τουρκοκύπριων συμπατριωτών μας.


Χαιρετίζω την προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη για ενοποίηση του κυπριακού ποδοσφαίρου και εύχομαι να ευοδωθεί το συντομότερον.
Τα πέντε ΜΟΕ του 2015


Στις 28/5/2015 ανακοινώνονται πέντε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, μεταξύ του Πρόεδρου Αναστασιάδη και του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.


Tα πέντε Mέτρα Oικοδόμησης Eμπιστοσύνης που συμφωνήθηκαν ήταν:


Διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων, αρχίζοντας από τη Λεύκα και τη Δερύνεια. Ένωση συστημάτων ηλεκτρισμού των δύο πλευρών. Διαλειτουργικότητα (interoperability) της κινητής τηλεφωνίας.


Τερματισμός παρεμβολών στις ραδιοφωνικές συχνότητες.


Συμφωνία για κατάρτιση επιτροπής ισότητας των δύο φύλων.
Τα πρόσφατα ΜΟΕ


Στις 26/2/2019, σε άτυπη συνάντηση που είχαν Αναστασιάδης και Ακιντζί, οι δυο ηγέτες δεσμεύτηκαν να εντείνουν τη δουλειά των Τεχνικών Επιτροπών, με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας όλων των Κυπρίων.


Αποφάσισαν να εφαρμόσουν ΜΟΕ σχετικά με τη διαλειτουργικότητα της κινητής τηλεφωνίας (του 2015) μέσω χωριστών συμφωνιών με τους παροχείς και στις δύο πλευρές, με έναν κόμβο που έχει τη βάση του στην Ευρώπη, για να διευκολυνθεί η μεγαλύτερη αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο κοινοτήτων.


Ανακοίνωσαν, επίσης, ότι η διασύνδεση των δύο δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, όπως συμφωνήθηκε το 2015, έχει τώρα επιτευχθεί.


Επίσης, οι ηγέτες συμφώνησαν στον καθαρισμό εννέα περιοχών για τις οποίες υπάρχουν υποψίες πως είναι επικίνδυνες και στις δύο πλευρές του νησιού, με στόχο να εργαστούν για μια Κύπρο χωρίς νάρκες.


Ως χειρονομία καλής θέλησης, ο κ. Ακιντζί μετέφερε την απόφαση της τ/κ πλευράς να επιστρέψει πίνακες Ελληνοκύπριων καλλιτεχνών που παρέμεναν υπό την προστασία της τουρκοκυπριακής πλευράς από το 1974.


Από την πλευρά του, ο κ. Αναστασιάδης μετέφερε στον κ. Ακιντζί την απόφαση της ελληνοκυπριακής πλευράς να δώσει οπτικές και ακουστικές ηχογραφήσεις Τουρκοκυπρίων καλλιτεχνών που υπάρχουν στα Αρχεία του ΡΙΚ και ανήκουν στην περίοδο πριν από το 1963.