€127 εκ. δανεικά και αγύριστα σε Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα

Στον απόηχο του πορίσματος της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού εξέχουσα θέση κατέχει και ο κατάλογος των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, τα οποία διατηρούσαν, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2017, μη εξυπηρετούμενα δάνεια σχεδόν €130 εκατομμυρίων ευρώ. Η κοινωνία των πολιτών διψά να μάθει τα ονόματά τους και να απαντηθούν τα αμείλικτα ερωτήματα που έθεσε στο πόρισμά της η Ερευνητική Επιτροπή για τον Συνεργατισμό.

Η Ερευνητική επικαλείται στοιχεία, από τα οποία προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις για ευνοϊκή μεταχείριση πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, που διατηρούσαν δάνεια στην πρώην Συνεργατική. Προκρίνει τη διενέργεια ενδελεχούς ελέγχου από τις Αρχές, δίνοντας και κατευθυντήριες γραμμές. Σοβαρά τα ερωτήματα, που εγείρονται για τους βουλευτές, οι οποίοι περιλαμβάνονται στον κατάλογο των εκτεθειμένων πολιτικά προσώπων με μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Η σούμα

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ αντιστοιχούν σε εκατοντάδες φυσικά πρόσωπα, τα οποία εντάσσονται στην κατηγορία των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων. Τα στοιχεία, που περιλαμβάνονται στο πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής, αποτυπώνουν την κατάσταση πραγμάτων την 31η Ιουλίου 2017. Δεικνύουν ότι το συνολικό υπόλοιπο των δανείων Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων ήταν περίπου €191,4 εκατομμύρια και αντιστοιχούσαν σε 2.124 λογαριασμούς. Από αυτά, €127 εκατομμύρια ήταν μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία αντιστοιχούσαν σε 984 λογαριασμούς φυσικών προσώπων.
Βουλευτές, Υπουργός και άλλοι

Αρχίζοντας από τους πλέον αφερέγγυους και κινούμενοι προς τους καλοπληρωτές, με βάση τη λίστα, που περιέχεται στο πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής, είναι ευδιάκριτη η έκθεση σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια της πρώην Συνεργατικής όλων των ειδών αξιωματούχων πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Το πιο υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων εντοπίζεται στην κατηγορία των Δημοτικών Γραμματέων και ακολουθούν οι κατηγορίες των μελών Διοικητικών Συμβουλίων Ημικρατικών Οργανισμών, κοινοταρχών, μελών του κοινοβουλίου και μελών κοινοτικών συμβουλίων. Στον αντίποδα χωρίς καθυστερήσεις είναι τα δάνεια, τα οποία αντιστοιχούν σε Γενικό Διευθυντή Ημικρατικού Οργανισμού και σε Γενικούς Διευθυντές Υπουργείων.
Ο βουλευτής... βολεύτηκε

Υπάρχουν δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα αφερέγγυων αξιωματούχων. Μέλος του Κοινοβουλίου παρουσιάζεται να έχει λάβει δύο δάνεια στις 12 Μαΐου 2011 και άλλο ένα την 31η Μαΐου 2011 με ημερομηνία λήξης την 28η Νοεμβρίου του 2016. Ο βουλευτής δεν πλήρωσε ούτε σεντ κατά τα φαινόμενα. Ένα χρόνο και κάτι αργότερα, την 31η Δεκεμβρίου 2017 παρουσιάζει καθυστερήσεις €3,5 εκ. Ο ίδιος βουλευτής είχε λάβει κι άλλο δάνειο από τη Συνεργατική στις 7 Δεκεμβρίου 2007 με ημερομηνία λήξης τις 3 Δεκεμβρίου 2042. Το τέταρτο δάνειό του παρουσιάζει χρεωστικό υπόλοιπο €1,1 εκ. την 31η Δεκεμβρίου 2017 και καθυστερήσεις €459.299.
Δανεικά κι αγύριστα

Στη δεύτερη περίπτωση μέλος Διοικητικού Συμβουλίου Ημικρατικού Οργανισμού φαίνεται να έχει λάβει τρία δάνεια μεταξύ των ετών 2005 - 2010, τα οποία θα έπρεπε να έχουν αποπληρωθεί τα έτη 2012, 2018 και το τελευταίο το 2020. Το δάνειό του, που έληξε το 2012, δεν έχει πληρωθεί ποτέ μέχρι το τέλος του 2017, οπότε και παρουσιάζει σοβαρές καθυστερήσεις στην αποπληρωμή και των άλλων δύο δανείων του. Συγκεκριμένα, το χρεωστικό υπόλοιπο ανέρχεται στα €2,5 εκ. και οι καθυστερήσεις €2,4 εκ.
Δείγμα εύνοιας

Η Ερευνητική Επιτροπή παραπέμπει σε ενδελεχή ανάλυση, που «έτρεξε» η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου της πρώην Συνεργατικής για ένα δείγμα πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων υψηλού δανεισμού. Αφορούσε 16 πιστωτικές διευκολύνσεις, €16,7 εκ. οι οποίες συνδέονται με εννέα Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, Μέλη Κοινοβουλίου, Μέλη Δ.Σ. Ημικρατικών Οργανισμών, Ανώτερους Κρατικούς Αξιωματούχους και Δημάρχους. Το δείγμα αφορούσε μη εξυπηρετούμενα δάνεια πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων €500.000 και άνω. Οι κυριότερες αδυναμίες, που εντόπισε ο έλεγχος της Μονάδας, δεικνύουν:

· Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις.

· Ανεξασφάλιστα ποσά, είτε κατά την έκδοση είτε στην πορεία λόγω μείωσης αξίας εξασφαλίσεων.

· Μη ικανοποιητική ασφαλιστική κάλυψη δανειοληπτών.

· Μη ικανοποιητική ασφαλιστική κάλυψη ενυπόθηκων ακινήτων.

· Μη λήψη μέτρων είσπραξης ή καθυστέρηση στη λήψη μέτρων.

· Καθυστέρηση στη διαδικασία εκποιήσεων για όσες πιστωτικές διευκολύνσεις τερματίστηκαν και προχώρησαν σε νομικά μέτρα.

· Επαναλαμβανόμενες αναδιαρθρώσεις.

Τα συμπεράσματα του ελέγχου όπως και η διαπίστωση της ανάγκης για περαιτέρω έλεγχο στις τέσσερεις από τις εννέα περιπτώσεις μιλούν, κατά την Ερευνητική Επιτροπή, από μόνα τους. Μεταξύ άλλων ο έλεγχος διαπίστωνε ότι εξακολουθούσαν «να υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας υψηλοί δανεισμοί σε ΠΕΠ, οι οποίοι παρουσιάζουν αδυναμίες. Στο πλαίσιο της αρχικής χορήγησης των πιστωτικών διευκολύνσεων, υπήρξαν περιπτώσεις, κατά τις οποίες ενδέχεται να υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση και η αρχική παραχώρηση των ΠΔ δεν ήταν σύμφωνα με τις βέλτιστες Πολιτικές και Διαδικασίες που βρίσκονται σήμερα σε ισχύ.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πιστωτικές διευκολύνσεις έτυχαν αναδιάρθρωσης με εξαιρέσεις από την Πολιτική Αναδιαρθρώσεων και Διαγραφών. Για τις εν λόγω περιπτώσεις υπήρξε έγκριση από Ανώτερο Εγκριτικό Κλιμάκιο».
Το καίριο ερώτημα

Ο έλεγχος αυτός εγείρει ανησυχίες στην Ερευνητική Επιτροπή, η οποία βασίζει στα ευρήματά του τις ενδείξεις για ευνοϊκή μεταχείριση πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων. Ο έλεγχος παραδόθηκε στη Διεύθυνση της πρώην Συνεργατικής τον Απρίλιο του 2018. Η Ερευνητική Επιτροπή διατυπώνει στο πόρισμά της ένα ερώτημα πάρα πολύ σημαντικό.

«Πέραν των πιο πάνω συμπερασμάτων, τα οποία περιλαμβάνουν σοβαρότατες ενδείξεις ευνοϊκής μεταχείρισης των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, διαχρονικά (τόσο πριν όσο και μετά το 2013) προκύπτει και το ερώτημα πώς και με ποια κίνητρα μέλη του Κοινοβουλίου εκτεθειμένα με μη εξυπηρετούμενα δάνεια, εκτελούσαν τα νομοθετικά τους καθήκοντα όσον αφορά τις σχετιζόμενες με ΜΕΧ νομοθετικές ρυθμίσεις;». Στη σφαίρα των συζητήσεων που έχουν αναπτυχθεί, εντάσσεται και το ενδεχόμενο αριθμός πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, που περιλαμβάνονται στον συγκεκριμένο κατάλογο, να είναι και δικαιούχοι του Σχεδίου Εστία.
Επιβάλλεται διερεύνηση

Η Επιτροπή θεωρεί επιβεβλημένη τη λεπτομερή διερεύνηση του θέματος, για εντοπισμό ποινικών ή και άλλων αδικημάτων. «Θέλουμε να τονίσουμε ότι αν και το χρηματικό ποσό του δανεισμού ΠΕΠ είναι σχετικά μικρό (€191 εκ.), εντούτοις αφορούν σημαντικότατα ποσά για τους εμπλεκόμενους ΠΕΠ και τυχόν ευνοϊκή μεταχείρισή τους συνδέεται άμεσα με τις πολιτικές εξαρτήσεις των διορισμένων και εκλελεγμένων διευθύνσεων και επιτροπειών των ΣΠΙ, που οδήγησαν στα προβλήματα κακής διακυβέρνησης, τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κατάρρευση του ΣΠΤ».

Για να μπορέσουν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, σύμφωνα με την Επιτροπή, θα πρέπει να αναλυθεί λεπτομερώς σε ατομικό επίπεδο κάθε πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο. Η Επιτροπή δίδει και τις κατευθυντήριες γραμμές της έρευνας, σημειώνοντας ότι «οι παράμετροι, πάνω στις οποίες μπορούν να αξιολογηθούν, περιλαμβάνουν το επιτόκιο, την επάρκεια εξασφαλίσεων, καθυστερήσεις, την τήρηση όρων συμφωνιών καθώς και τη διαδικασία είσπραξης των καθυστερήσεων στις περιπτώσεις Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ)».
Φυσικά πρόσωπα Υπόλοιπο Δανείων ΜΕΔ (%)

Δημοτικοί Γραμματείς €537 χιλ. €480 χιλ. ή 89,3%
Μέλη Δ.Σ. Ημικρατικών €12,1 εκ. €9,8 εκ. ή 81%
Κοινοτάρχες €78,7 εκ. €18,4 εκ. ή 73,1%
Μέλη Κοινοβουλίου €13,1 εκ. €9,5 εκ. ή 72,5%
Μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων €78,7 εκ. €56,4 εκ. ή 71,7%
Υπουργός/οι: €365,3 χιλ. €243,4 χιλ. ή 66,6%
Μέλη Δημοτικών Συμβουλίων €41,1 εκ. €25,8 εκ. ή 62,9%
Δήμαρχοι €5 εκ. €2,7 εκ. ή 54,1%
Ανώτεροι Κρατικοί Αξιωματούχοι €4,9 εκ. €2,4 εκ. ή 48,9%
Προϊστάμενοι Επαρχιακών Διοικήσεων €815 χιλ. €180 χιλ. ή 22,1%
Πολιτικά κόμματα €5,6 εκ. €831 χιλ. ή 14,88%
Μέλη Συμβουλίου Ανεξάρτητης Αρχής €956,6 χιλ. €89 χιλ. ή 9,3%
Προϊστάμενος/οι Ανεξάρτητης Αρχής €2,8 εκ. €199,6 χιλ. ή 7,1%