Συγκρατημένες αυξήσεις στις τιμές των κατοικιών στην Κύπρο

Περιορισμένη αύξηση κατέγραψαν το τελευταίο τρίμηνο του 2018 οι τιμές των κατοικιών στην Κύπρο, παρά τις ανησυχίες που εκφράζονται κατά καιρούς για άνοδο των τιμών λόγω της αυξημένης ζήτησης που προκαλεί, μεταξύ άλλων, και το Πρόγραμμα Πολιτογράφησης Επενδυτών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat, οι τιμές των κατοικιών στην Κύπρο το τελευταίο τρίμηνο του 2018 (έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2017) κατέγραψαν αύξηση μόλις 1,6%, έναντι 4,2% που ήταν ο μέσος όρος των αυξήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη.
Η μελέτη που ετοίμασε πρόσφατα το Υπουργείο Οικονομικών για την επίδραση του Προγράμματος Πολιτογράφησης Επενδυτών στην οικονομία, αν και αναγνωρίζει τη συμβολή του Προγράμματος στη δυναμική επαναδραστηριοποίηση του κατασκευαστικού τομέα, καθώς και τη συμβολή του στην αύξηση του ΑΕΠ και στα έσοδα του κράτους και στη μείωση της ανεργίας και των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καταγράφει μιαν ανοδική τάση στις τιμές κυρίως των διαμερισμάτων στην επαρχία Λεμεσού, την οποία αποδίδει εν μέρει και στο Πρόγραμμα.
Επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα ανάπτυξης γης διαφωνούν με αυτήν την εκτίμηση. Πέραν της επίκλησης των πιο πάνω στοιχείων της Eurostat, υποστηρίζουν ότι το επενδυτικό πρόγραμμα, σε μεγάλο βαθμό, δεν αφορά ακίνητα που απευθύνονται στους Κύπριους αγοραστές. Η άνοδος που καταγράφεται, σημειώνουν, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αυξημένη ζήτηση από το ευρύ κοινό και τη μειωμένη προσφορά, διότι οι εταιρείες ανάπτυξης γης δεν κατασκεύαζαν νέα έργα κατά την περίοδο της κρίσης. Τονίζουν, επίσης, πως η ίδια η μελέτη του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρει ότι, παρά τη σταδιακή άνοδο που καταγράφουν οι τιμές των ακινήτων, αυτές εξακολουθούν να βρίσκονται σε αισθητά πιο χαμηλά επίπεδα από τα αντίστοιχα της προ κρίσης περιόδου.
Περιορισμένη η αύξηση, λένε οι επαγγελματίες
Μιλώντας στο “Economy Today” ο Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Ιδιοκτητών (ΚΣΙΑ) και Πρόεδρος της μεσιτικής εταιρείας FOX, Γιώργος Μουσκίδης, αναφέρει ότι η αύξηση που καταγράφει η Eurostat μπορεί να χαρακτηριστεί ως μικρή σε σχέση με τις προοπτικές της αγοράς, ωστόσο εντάσσει το σημερινό επίπεδο σε λογικά πλαίσια. «Οι τιμές των ακινήτων σε γενικές γραμμές είναι πολύ λογικές, τόσο για τα νεόδμητα, όσο και για τα παλαιότερα ακίνητα, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων όπως τα παραθαλάσσια και εκείνα που βρίσκονται στα κέντρα των πόλεων, τα οποία δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν στη συγκεκριμένη μέτρηση», τονίζει.
Υπενθυμίζεται ότι οι τιμές άρχισαν την πτωτική τους πορεία περί το 2008, παρουσίασαν σταθεροποιητικές τάσεις περί το 2010 και για ένα μόλις εξάμηνο, ενώ επανήλθαν στην πτώση μέχρι το 2016. Πλέον, η πορεία των τιμών είναι ανοδική, τόσο λόγω της αύξησης της εμπιστοσύνης, όσο και της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας, των εισοδημάτων και της ανάπτυξης. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ασφαλώς και το σχέδιο πολιτογράφησης ξένων επενδυτών, οι οποίοι προτιμούν σαφώς τις επενδύσεις σε ακίνητα.
Σημαντική η ζήτηση στα διαμερίσματα
Όπως αναφέρει ο κ. Μουσκίδης, η μεγαλύτερη ζήτηση που παρατηρείται αυτήν την περίοδο στην Κύπρο είναι στα διαμερίσματα, ενώ ικανοποιητικά κινείται η αγορά για γραφεία και καταστήματα, κάτι που ανεβάζει τις τιμές στην αγορά ακινήτων και κατοικιών. «Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει αυξηθεί και το κόστος κατασκευής, κάτι που συμβάλλει στη διαμόρφωση των τιμών», επισημαίνει. Σε κάθε περίπτωση, προσθέτει, η αύξηση θα πρέπει να σχετίζεται με τα επιτόκια και τον πληθωρισμό, καθώς οι επενδυτές ακινήτων κατά κανόνα προσβλέπουν σε κέρδος της τάξεως του 5%, το οποίο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα πετύχουν.
Τράπεζες και δανεισμός
Ερωτηθείς σχετικά με το κατά πόσον η διστακτική στάση των τραπεζών να χορηγήσουν νέο δανεισμό στην αγορά λειτουργεί ανασταλτικά, ο κος Μουσκίδης απάντησε θετικά. «Οι τράπεζες έχουν γίνει πολύ φειδωλές με τα δάνεια που χορηγούν. Πέραν των οδηγιών που έχουν από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι ίδιοι οι οργανισμοί, αν και έχουν αρκετή ρευστότητα, διστάζουν», τονίζει.
Τι συμβαίνει στις άλλες χώρες
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι υψηλότερες ετήσιες αυξήσεις των τιμών των κατοικιών το 4ο τρίμηνο του 2018 σημειώθηκαν στη Σλοβενία (+ 18,2%), τη Λετονία (+ 11,8%) και την Τσεχία (+ 9,9%), ενώ οι τιμές μειώθηκαν στην Ιταλία (-0,6%). Σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στη Σλοβενία (+ 6,5%), τη Λετονία (+ 4,3%) και τη Μάλτα (+ 3,8%), ενώ μειώσεις παρατηρήθηκαν στη Δανία (-1,7% ), Ηνωμένο Βασίλειο (-0,4%), Σουηδία (-0,2%), Ιταλία (-0,2%) και Γαλλία (-0,2%).
Μειώνονται οι τιμές των γεωργικών ακινήτων

Σύμφωνα με τον κ. Μουσκίδη, πάντως, στην Κύπρο η μείωση των τιμών συνεχίζεται για τις γεωργικές εκτάσεις. «Η αγορά μετά την κρίση έγινε πιο συντηρητική στον συγκεκριμένο τομέα. Παλαιότερα, ο κόσμος αγόραζε προκειμένου να πωλήσει μετά από λίγα χρόνια και να βγάλει κέρδος, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια φούσκα. Πλέον, αγοράζουν μόνο οι επενδυτές που θα κρατήσουν τη γη για περισσότερα από πέντε χρόνια. Μέχρι σήμερα υπήρξε σημαντική αύξηση στις τιμές, αλλά πλέον η αγορά κατευθύνεται προς τη σωστή βάση», σημειώνει.

Προσθέτει δε ότι σε γενικές γραμμές η τιμή της γης αντικατοπτρίζει τη δυνατότητα ανάπτυξης μέσω της πραγματικής γεωργικής δραστηριότητας, η οποία στην Κύπρο δεν θεωρείται αρκετά προσοδοφόρα.