Οι παραλίες της Κύπρου μας: Πάφος

Η Πάφος, όχι μόνο εξελίχθηκε σ’ έναν εξαίρετο τουριστικό προορισμό, αλλά και υδροδοτεί σε κάποιο βαθμό τις άλλες Επαρχίες και παράγει ποικιλία γεωργικών προϊόντων, ακόμη και υποτροπικών

Αναφέρθηκα σε προηγούμενο άρθρο μου πώς ‘γλιτώσαμε’ την ανατολική παραλία Γεροσκήπου-Κάτω Πάφου από το επίμονο αίτημα των παραγόντων της Πάφου για κατασκευή λιμανιού στην τοποθεσία Μουλιά. Τη μεγάλη σημασία της παραλίας αυτής την είχα εμπεδώσει, όταν κατά τις επισκέψεις μου στην Πάφο και τη διανυκτέρευση σ’ ένα από τα δυο μικρά ξενοδοχεία, που διέθετε τότε η πόλη στο κέντρο, χρειαζόταν η μετάβαση στον Κόλπο των Κοραλλίων για μπάνιο στη θάλασσα. Κι όπως έλεγα στην παρέα μου 'για να κάνεις μπάνιο στη Πάφο θα πρέπει να ιδρώσεις', εννοώντας την ταλαιπωρία της μετάβασης κι επιστροφής από και προς το ξενοδοχείο διανύοντας 10-15 μίλια. Είχα έτσι διαπιστώσει τη σημασία της ανάπτυξης των πλησιέστερων παραλιών της Πάφου ως ενός σημαντικού παράγοντα για την τουριστική ανάπτυξη της πόλης.

Εκτός από τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος της παραλίας από τη διάβρωση με την κατασκευή παράλληλων κυματοθραυστών, όπως κάναμε παντού, φροντίσαμε ώστε να βελτιωθούν όλες οι οδικές προσβάσεις προς την περιοχή διαχωρίζοντας τους χρήστες (αυτοκίνητα, ποδήλατα, πεζούς), χωρίς να παραλείψουμε τη δενδροφύτευση και ωραιοποίησή τους. Επίσης φροντίσαμε ώστε να διαφυλαχθεί ο αρχαιολογικός χαρακτήρας του παραλιακού μετώπου του Φάρου. Η περιοχή αυτή διαθέτει σήμερα αναλογικά περισσότερες ξενοδοχειακές κλίνες και δέχεται αναλογικά περισσότερους τουρίστες από πολλές άλλες περιοχές της Κύπρου.

Για τον ίδιο σκοπό ενεργήσαμε ώστε να διανοιχτεί κι η άλλη πλευρά της παφιακής παραλίας, από την περιοχή του Φάρου/Τάφοι των Βασιλέων μέχρι την τοποθεσία Πότιμα, κάτω από τα χωριά Χλώρακα και Κισσόνεργα. Μετά την εισβολή και στο πλαίσιο της επαναδραστηριοποίησης ζήτησα από το Τμήμα Πολεοδομίας να μεταβεί κάποιος μαζί με Λειτουργό Προγραμματισμού να περπατήσουν την περιοχή αυτή και να δουν κατά πόσον υπήρχαν κόλποι κατά μήκος της παραλίας, που θα μπορούσαν να στηρίξουν την ανέγερση ξενοδοχείων και γενικά την τουριστική ανάπτυξη. Εάν η περιοχή προσφερόταν για τουριστική κι άλλη ανάπτυξη τότε θα εισηγούμασταν στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων να κατασκευάσει παραλιακό δρόμο και να συνδέσει την περιοχή με το υπόλοιπο οδικό δίκτυο της πόλης. Οι πληροφορίες που έφεραν ήταν θετικές κι έτσι κατασκευάστηκε ο δρόμος Κάτω Πάφου-Πότιμα, με όλη την τουριστική και οικιστική ανάπτυξη που επακολούθησε.

Ο δρόμος αυτός συνεχίστηκε παραλιακά προς τον Κόλπο των Κοραλλίων για υποβοήθηση ανέγερσης ξενοδοχείων. Στόχος ήταν η κατασκευή παραλιακού δρόμου γύρω από τον Ακάμα προς την Πόλη Χρυσοχούς, όπως εισηγείτο η Έκθεση των Γάλλων (The French Report) από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Τελικά η εισήγηση αυτή δεν ακολουθήθηκε όταν διαπιστώσαμε την τεράστια περιβαλλοντική σημασία που είχε η Χερσόνησος του Ακάμα. Αντί αυτής συνδέσαμε τον Κόλπο των Κοραλλίων με την Πόλη με δρόμο μέσω Πέγειας, Κάθηκα... Δυστυχώς, η αξιοποίηση του Ακάμα και των παραλιών της περιοχής και για σκοπούς τουρισμού δεν ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα.

Με την ανάπτυξη που έγινε σε όλους τους τομείς, σήμερα η Πάφος δεν υστερεί καθόλου από τις άλλες Επαρχίες. Με τους δρόμους που κατασκευάστηκαν, η Πάφος είναι πια προσιτή όπως κάθε περιοχή της Ε/Κύπρου. Υπάρχουν ακόμη κάποιες εκκρεμότητες (αναβάθμιση του δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς σε δρόμο τετραπλής κυκλοφορίας). Αντί της κατασκευής λιμανιού στην τοποθεσία Μουλιά, που έντονα επιδίωκαν οι Παφίτες, που θα κατέστρεφε τις δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης της πόλης της Πάφου σε όλη την παραλία από τη Γεροσκήπου μέχρι το Κάστρο, προωθήσαμε την κατασκευή, έστω σχετικά νωρίς, του αεροδρομίου στην τοποθεσία που είναι σήμερα. Έτσι η Πάφος συνδέθηκε απ’ ευθείας με τον έξω κόσμο, πράγμα που βοήθησε την ανάπτυξη του τουρισμού της κι έβαλε τις βάσεις, όπως κι η Λεμεσός κι η Λάρνακα, να καταστεί κέντρο άλλων διεθνών δραστηριοτήτων. Όπως κι αλλού, φροντίσαμε να ιδρύσουμε και στην Πάφο βιομηχανικές περιοχές και να καθιερώσουμε βιομηχανικές ζώνες για οχληρές βιομηχανίες. Η ύπαρξη του αεροδρομίου κι η γειτνίαση της Πάφου προς τη Δύση αναμένεται ότι θα βοηθήσουν στην ανάπτυξή της ως διαμετακομιστικού σταθμού εμπορίου όπως επίσης και ως κέντρου επεξεργασίας κι εξαγωγής προϊόντων από ξένες εταιρείες. Για τους σκοπούς αυτούς, αλλά και για τουριστικούς λόγους, ένα έργο που επείγει να προωθηθεί είναι εκείνο της μαρίνας, που θα περιλαμβάνει και σχετικές λιμενικές διευκολύνσεις.

Όπως και στις άλλες πόλεις, έτσι και στην πόλη της Πάφου έγιναν άλλα έργα υποδομής, όπως ο βόρειος κι ο νότιος παρακαμπτήριος, το αποχετευτικό, η ανάπτυξη και η αναστήλωση και προβολή των πλούσιων αρχαιολογικών της χώρων, η διατήρηση και πολεοδομική ωραιοποίηση του παλιού γραφικού χαρακτήρα του κέντρου της πόλης κλπ.

Αφού καταφέραμε να αποτρέψουμε την κατασκευή λιμανιού στα Μουλιά, συμφωνήσαμε στην κατασκευή αεροδρομίου ‘ως αντάλλαγμα’ στην Αχέλεια. Μπορεί η ενέργεια αυτή να ήταν πρόωρη, όπως παρατήρησα στον Υπουργό Οικονομικών, όμως, όπως αποδείκτηκε ήταν χρήσιμη για την τουριστική και άλλη ανάπτυξη της Πάφου. Άλλωστε με τα υδατικά, κυρίως, έργα που έγιναν στην Επαρχία, έπαυσε να ισχύει το παλιό κυπριακό λαϊκό ρητό ‘άμα γιορκίσει η Μεσαρκά τρώσιν μάνες τζιαι παιδκιά, άμα γιορκίσει η Πάφου πιάσ’τα ρούχα σου τζιαι χάθου’. Η Πάφος, όχι μόνο εξελίχθηκε σ’ έναν εξαίρετο τουριστικό προορισμό, αλλά και υδροδοτεί σε κάποιο βαθμό τις άλλες Επαρχίες και παράγει ποικιλία γεωργικών προϊόντων, ακόμη και υποτροπικών.

*Πρώην Υπουργός, πρώην Γενικός Διευθυντής Γραφείου Προγραμματισμού