Tουρκία - Ε.Ε.

Επί δεκαετίες η προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. εθεωρείτο, όχι αδικαιολόγητα, ως δέλεαρ για την Τουρκία και ως μοχλός πίεσης, «καρότο» κατά την επί το λαϊκώτερον επικρατήσασαν έκφρασιν, προκειμένου να υποχρεωθεί να συναινέσει τόσο στη δίκαιη λύση του Κυπριακού όσο και στην εγκατάλειψη των αιόλων διεκδικήσεών της εις βάρος των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.

Οι εξελίξεις, ωστόσο, ανέτρεψαν άρδην τα δεδομένα. Προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. δεν υπάρχει. Το δέλεαρ εξαφανίστηκε. Το «καρότο» μάς τελείωσε.

Υπάρχει άλλος τρόπος να αντικατασταθεί αυτός ο μοχλός πίεσης επί της Τουρκίας; Είναι γνωστόν ότι αναπτύσσεται μια νέα άποψη και θέση στους κόλπους της Ε.Ε., προεξάρχουσας της Γαλλίας, ότι η διεύρυνση της Ένωσης δεν μπορεί να συνεχίζεται στο διηνεκές και ότι πρέπει να προκριθεί και να εφαρμοστεί η ειδική εταιρική σχέση, για ορισμένες τουλάχιστον υποψήφιες χώρες.

Ελλάδα και Κύπρος θα πρέπει να ανταποκριθούν θετικά σε αυτήν την άποψη -θέση - πρόταση της Γαλλίας. Γιατί είναι πρόδηλον ότι με αυτόν τον τρόπο, στην περίπτωση της Τουρκίας, ο μοχλός πίεσης θα επανέλθει, δεδομένου ότι η ειδική εταιρική σχέση θα αποτελεί και πάλι δέλεαρ. Ώστε να λειτουργεί προς την κατεύθυνση της δυνατότητας Ελλάδας και Κύπρου - ως κρατών μελών της Ε.Ε. και άρα ως κριτών-ελεγκτών της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας - να επηρεάζουν τη συμπεριφορά της, τόσο ως προς το Κυπριακό, όσο και ως προς το θέμα των λεγόμενων ελληνοτουρκικών διαφορών.

«Ειρήσθω εν παρόδω» ότι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που αναθέτουν στην Τουρκία, συγκεκριμένες υποχρεώσεις έναντι της Κύπρου, προκειμένου να προχωρήσει ο ενταξιακός διάλογος με την Ε.Ε., παραμένουν λησμονημένες και αναξιοποίητες.

Το 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε απόφαση, η οποία ορίζει τρεις συγκεκριμένες υποχρεώσεις της Τουρκίας, έναντι της Κύπρου.

Πρώτον, την από μέρους της Τουρκίας ανεπιφύλακτη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Δεύτερον, το άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων της Τουρκίας σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.

Τρίτον, συνεργασία της Τουρκίας για λύση του Κυπριακού στη βάση των περί Κύπρου ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αρχών και των αξιών της Ε.Ε.

Η Τουρκία κατά συρροήν και κατ’ εξακολούθησιν περιφρονεί και καταπατεί τις συγκεκριμένες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επί 15 ολόκληρα χρόνια. Και όχι μόνο αυτό, αλλά οξύνει και κλιμακώνει την παραβατική της συμπεριφορά, με τις έκνομες ενέργειές της στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με τις «χλομές» και αμφιβόλου εφαρμογής και αποτελεσματικότητας κυρώσεις, που έχει αποφασίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εις βάρος της Τουρκίας.

Είναι προφανές ότι η στρατηγική αξιοποίησης της Ε.Ε., προκειμένου να πειθαναγκαστεί να συμφιλιωθεί με μια λύση του Κυπριακού στη βάση των αρχών του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου, χρειάζεται αναδιαμόρφωση και επανατοποθέτηση. Και αυτό χρειάζεται αποφάσεις και πολιτικές με βάση τα συνεχώς διαφοροποιούμενα δεδομένα. Με κεντρικό άξονα τη ρήση «εάν ζητήσεις καλώς ευρήσεις».

Σημ: Η Τουρκία αποστέλλει στρατεύματα στη Λιβύη κατά παραβίαση απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ώρα ανάληψης πρωτοβουλίας από τις χώρες των «τριμερών» -Κύπρος - Ελλάδα - Αίγυπτος - Ισραήλ- για ομαδική προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας για καταδίκη της νέας διεθνούς αδικοπραγίας της Τουρκίας.

*Τέως Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων