Συνθηκολόγηση στο Αρτσάχ: Παρασκήνιο, παράγοντες και αμυντικά συμπεράσματα

Οι κυβερνήσεις του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας υπέγραψαν υπό την αιγίδα της Ρωσίας συμφωνία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η συμφωνία πρακτικά επικυρώνει τις στρατιωτικές νίκες και τα εδαφικά κέρδη των αζερικών δυνάμεων έπειτα από πολύνεκρες μάχες έξι εβδομάδων. Ήταν οι φονικότερες μάχες των τελευταίων 30 χρόνων με τη συμμετοχή Σύρων και Τουρκομάνων μισθοφόρων που έστειλε η Τουρκία από Συρία και Λιβύη από τις πρώτες κιόλας μέρες.

Τη συμφωνία «πλήρους» κατάπαυσης του πυρός, του τερματισμού «όλων των στρατιωτικών ενεργειών», που τέθηκε σε ισχύ χθες στις 23:00 (ώρα Κύπρου), υπέγραψαν ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ilham Aliyev, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Nikol Pashinyan και ο πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin.

Ανάπτυξη Ρώσων ειρηνευτών

Σχεδόν 2,000 Ρώσοι στρατιωτικοί, που θα έχουν ρόλο ειρηνευτικής δύναμης, αναπτύχθηκαν ήδη ή θα αναπτυχθούν τις επόμενες ώρες και ημέρες στην περιοχή, όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι, που αποσχίστηκαν από το Αζερμπαϊτζάν έπειτα από τον αιματηρό πόλεμο της δεκαετία του 1990, όπως ενημερώνει το «SigmaLive». Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «TASS», ως πριν από λίγο είχαν αναχωρήσει για τον θύλακα δέκα μεταγωγικά Ιλιούσιν-76. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι θα αναπτυχθούν 1,960 στρατιωτικοί, 90 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και άλλος, ειδικός εξοπλισμός.

Ανάπτυξη και Τούρκων ειρηνευτών;

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και ο Τούρκος ομόλογός του συζήτησαν τη δημιουργία ενός κοινού ρωσοτουρκικού κέντρου για τη διατήρηση της ειρήνης, το οποίο θα παρακολουθεί την εκεχειρία που επιτεύχθηκε στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μετέδωσε σήμερα το «Sputnik» στο Αζερμπαϊτζάν, ενώ η Ρωσία άρχισε να αναπτύσσει στην περιοχή περίπου 2.000 στρατιώτες που θα επιβλέπουν την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός.

Το Κρεμλίνο, σύμφωνα με ενημέρωση του «ΑΠΕ-ΜΠΕ», ανακοίνωσε ωστόσο πως δεν υπάρχει συμφωνία για την ανάπτυξη τουρκικών ειρηνευτικών δυνάμεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Dmitry Peskov δήλωσε στους δημοσιογράφους πως το κέντρο παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός, το οποίο θα βρίσκεται έξω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αποτελεί αντικείμενο μιας χωριστής συμφωνίας.

Επίσης ο γραμματέας του συμβουλίου ασφαλείας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ παραιτήθηκε από τη θέση του σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σύναψη της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «RIA».

Στο μεταξύ, η Τουρκία χαιρέτισε σήμερα τα «σημαντικά κέρδη» που πέτυχε το Αζερμπαϊτζάν σε βάρος της Αρμενίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, την επομένη της υπογραφής της συμφωνίας για το τέλος των εχθροπραξιών, η οποία συνήφθη υπό την αιγίδα της Ρωσίας

Η κρίσιμη μάχη στη Σούσα

Η συμφωνία σημειώθηκε μία μέρα αφού οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσαν πως κατέλαβαν τη Σούσα, πόλη στρατηγικής σημασίας, 15 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα των αυτονομιστών, τη Στεπανακέρτ, πάνω στη βασική οδική αρτηρία που συνδέει τα εδάφη τους με την Αρμενία.

Η πτώση αυτής της πόλης χαρακτηρίστηκε σημείο καμπής. Η Αρμενία ισχυρίστηκε χθες πως οι μάχες συνεχίζονταν.

Για τον ηγέτη των αυτονομιστών Arayik Harutyunyan, η χθεσινή συμφωνία ήταν αναπόφευκτη. Όπως πληροφορεί το «ΑΠΕ-ΜΠΕ», η σύρραξη έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 1,300 ανθρώπους από την 27η Σεπτεμβρίου, κατά τους απολογισμούς των δύο πλευρών. Στην πραγματικότητα όμως, οι νεκροί θεωρείται πως είναι πολλές χιλιάδες.

Υβριδικός Παγκόσμιος Πόλεμος

Στις 3 Νοεμβρίου, σε τοποθέτησή του για τις τρομοκρατικές επιθέσεις ισλαμιστών στην Αυστρία, ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας σε tweet του ανέφερε: «Ένας υβριδικός παγκόσμιος πόλεμος ξεκίνησε και όσο περισσότερο ο κόσμος συνεχίζει να τον αγνοεί, τόσο θα γίνεται αντιληπτός. Αυτός ο πόλεμος κατευθύνεται το ίδιο κατά Χριστιανών, Μουσουλμάνων και Εβραίων. Το Αρτσάχ έγινε η πρώτη γραμμή κατά της τρομοκρατίας. Είμαστε μαζί σου, Βιέννη. Ο πολιτισμός πρέπει να νικήσει!»

Προχθές, ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου, Στρατηγός Σερ Nick Carter ανέφερε πως οι περιφερειακές συρράξεις, μαζί με την οικονομική ύφεση και την λαϊκή απαρέσκεια που προκαλούν τα μέτρα κατά του κορωνοϊού, ίσως αποτελέσουν την αιτία ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου εάν γίνει ένας λάθος υπολογισμός και παρασυρθούν και άλλες χώρες με μεγάλα οπλικά συστήματα.

Οργή στο Γερεβάν

Στην πρωτεύουσα της Αρμενίας, η συμφωνία προκάλεσε έκρηξη οργής. Χιλιάδες έξαλλοι διαδηλωτές αργά το βράδυ πολιόρκησαν το κτίριο του κοινοβουλίου με εκατοντάδες να εισβάλλουν και να προκαλούν εκτεταμένες φθορές. Η αρμενική αστυνομία ανακοίνωσε πως ανέκτησε τον έλεγχο της Βουλής περί τις 09:30 τοπική ώρα (07:30 ώρα Κύπρου).

Οι χιλιάδες διαδηλωτές κραύγαζαν ότι η κυβέρνηση του Nikol Pashinyan αποτελείται από «προδότες» που δεν στήριξε όσο έπρεπε το Αρτσάχ και απαιτούσαν την «παραίτησή» της και να αναλάβει τη διακυβέρνηση ο στρατός.

Το μέλλον του Pashinyan, που ανέβηκε στην εξουσία με τη λαϊκή εξέγερση του 2018, αμφισβητείται πλέον, καθώς αποκρυσταλλώνεται η στρατιωτική ήττα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ήδη πριν ανακοινωθεί η υπογραφή της συμφωνίας, 17 κόμματα της αντιπολίτευσης απαιτούσαν την παραίτησή του.

Οι Αζέροι ανέκτησαν μέρος της αρμένικης «ζώνης ασφαλείας»

Παρότι ο Aliyev θριαμβολόγησε λέγοντας «είχα πει ότι θα τους διώχναμε από τα εδάφη μας (τους Αρμένιους) σαν τα σκυλιά, και το κάναμε» για την «συνθηκολόγηση» του εχθρού, οι δυνάμεις του δεν ανέκτησαν όλο το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν ανακτήθηκε ο έλεγχος περιοχών γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, στην περίμετρο ασφαλείας που είχαν δημιουργήσει οι Αρμένιοι στην αυτοανακηρυγμένη δημοκρατία τους πριν από 30 χρόνια. Το Μπακού απέσπασε επίσης εδάφη μέσα στην περιοχή των αυτονομιστών.

Ο Ρώσος Πρόεδρος ανέφερε ότι οι περιοχές υπό αρμενικό έλεγχο θα μείνουν ως έχουν και θα τις συνδέει ένας διάδρομος με την Αρμενία. Είπε επίσης ότι τα δύο μέρη συμφώνησαν να ανταλλάξουν αιχμαλώτους πολέμου, αλλά και τα πτώματα των πεσόντων, ενώ οι πρόσφυγες θα επιστρέψουν στα εδάφη τους, με ευθύνη της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.

Ο Vladimir Putin πρόσθεσε πως με τη συμφωνία αυτή ευελπιστεί ότι «θα δημιουργηθούν οι αναγκαίες συνθήκες» για να υπάρξει «μακρόχρονη και πλήρης επίλυση της κρίσης».

Το «σχέδιο Dugin-Lavrov» για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ

Σε σημερινή ανάρτησή του στην ιστοσελίδα του, το περιοδικό «Άρδην» αναφέρει πως «πολλοί Έλληνες ένιωσαν έκπληξη στην σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ όταν η Ρωσία, παρότι συνδεδεμένη με στρατιωτική συμμαχία με την Αρμενία έμεινε άφωνη καθώς, οι δυνάμεις των Αζέρων σε συνεργασία με την Τουρκία επιτέθηκαν στους Αρμένιους. Η έκπληξη έγινε ενόχληση από την συμφωνία ανακωχής που ανάγκασε η Ρωσία την Αρμενία να υπογράψει. Η συμφωνία αναφέρει ότι η αυτονομιστική «Δημοκρατία του Αρτσάχ» χάνει την αρμενική ζώνη ασφαλείας γύρω από τα εδάφη της και ότι θα αναπτυχθούν ρωσικές δυνάμεις για την τήρηση της ανακωχής. Η πλευρά του Αζέρου προέδρου, Αλίεφ ισχυρίζεται ότι συμφωνήθηκε στις δυνάμεις τήρησης της ανακωχής θα συμπεριληφθούν και τουρκικές δυνάμεις! Αν συμβεί αυτό θα έχουμε την πλήρη επιστροφή της Τουρκίας στην περιοχή του Καυκάσου και οι Αρμένιοι θα επιστρέψουν στον εφιάλτη των αρχών του περασμένου αιώνα.»

Το περιοδικό υπενθυμίζει μια παλιά ανάλυση του Fuad Muxtarlı του Απριλίου του 2019 που δημοσιεύθηκε στο «Άρδην»: «Η συνέντευξη του Αλεξάντερ Ντούγκιν στον Αζέρο δημοσιογράφο Φουαντ Μουχτάρχ σε ανύποπτο χρόνο, τον Απρίλιο του 2019, ίσως μας βοηθήσει να κατανοήσουμε περισσότερα για την στάση της Ρωσίας. Να σημειώσουμε πάντως πως ο Ντούγκιν στον Ευρασιατικό του σχεδιασμό δίνει ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο των Αζέρων, τόσο για τη στρατηγική τους θέση, όσο και γιατί αποτελούν έναν ισχυρό σύνδεσμο τόσο με την Τουρκία, ως Τουρκόφωνοι, όσο και το Ιράν ως σιίτες. Γι’ αυτό και οι επισκέψεις του στο Μπακού είναι ιδιαίτερα συχνές. Το σχέδιο Πούτιν – Λαβρόφ, όπως παρουσιάζεται από τον Ντούγκιν, δηλαδή να αναγκαστούν οι Αρμένιοι να απελευθέρωσουν πέντε από τις επτά κατεχόμενες περιοχές της ζώνης ασφαλείας, φαίνεται ότι επιβεβαιώνεται πλήρως.»

Στη φωτογραφία πιο κάτω ο Dugin μαζί με Αζέρους στρατιώτες το 2016:

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την προαναφερθείσα συνέντευξη του Aleksandr Dugin, ειδικού σύμβουλου του Κρεμλίνου και ηγέτη του Διεθνούς Ευρασιατικού Κινήματος:

«Δεν θεωρούμε κάτι τέτοιο παραχώρηση από την Αρμενία. Μαζί με το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία που εντάχθηκαν στη διαδικασία, η Ρωσία θα παράσχει βοήθεια για την οικονομική ανάπτυξη της Αρμενίας. Ο αποκλεισμός θα αρθεί, τα σύνορα με την Τουρκία θα ανοίξουν, όλες οι χώρες της περιοχής θα υποστηρίξουν τον διακανονισμό. Η Αρμενία θα συμμετάσχει ενεργά στις περιφερειακές διαδικασίες. Η Αρμενία θα αποκομίσει σημαντικά οφέλη ως αντάλλαγμα για την επιστροφή των πέντε περιοχών στο Αζερμπαϊτζάν».

Μιλώντας για το αν υπάρχουν σημεία στο σχέδιο του Lavrov για τη Σούσα και το Λάσιν, τα οποία κατέλαβε η Αρμενία τον Μάιο του 1992, ο Dugin σημείωσε:

«Λέμε ανοιχτά ότι αυτές οι περιοχές ανήκουν στο Αζερμπαϊτζάν. Αλλά επειδή είναι ο διάδρομος μεταξύ Ναγκόρνο-Καραμπάχ και Αρμενίας, είναι ζωτικής σημασίας για τους τελευταίους. Μετά την επιστροφή των πέντε περιοχών, ενδέχεται να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για το καθεστώς του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο πληθυσμός που ζει εκεί πρέπει να λαμβάνει διαβατήρια και να μπορεί να κινείται ελεύθερα. Η Ρωσία έχει σχέδια σχετικά και με αυτό το ζήτημα. Η Ρωσία, μαζί με το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία και άλλες χώρες της ΚΑΚ, θέλει να εκκινήσει εκ νέου η ζωή στο Καραμπάχ. Αυτό το ζήτημα δεν μπορεί να επιλυθεί με δωρεές από τη διασπορά. Υπάρχει ανάγκη να γίνει πολλή δημιουργική δουλειά εκεί. Αυτή είναι μια πολύ ευαίσθητη διαδικασία. Σε τελική ανάλυση, οι Αζέροι υπέστησαν μεγάλη ζημιά και κατά την επιστροφή τους, μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές ψυχικές ασθένειες. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να κινείται κανείς αργά, μελετώντας όλες τις λεπτομέρειες. Πρέπει να το κάνουμε έτσι ώστε να βγουν κερδισμένες όλες οι πλευρές. Το σχέδιο του Λαβρόφ θα κλείσει το ζήτημα μια για πάντα – το Καραμπάχ δεν θα γίνει σε καμία περίπτωση ούτε ανεξάρτητο κράτος ούτε μέρος της Αρμενίας.»

Ο ιδεολόγος του Κρεμλίνου πιστεύει ότι σήμερα η ισορροπία δυνάμεων γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ έχει αλλάξει και έχουν δημιουργηθεί συνθήκες για την επίλυση της σύγκρουσης. Και το σχέδιο Lavrov έχει σχεδιαστεί ειδικά για αυτήν την περίοδο:

«Από όσο γνωρίζω, πολλοί άνθρωποι στο Αζερμπαϊτζάν θεωρούν αυτό το σχέδιο επιβλαβές. Οι Αζέροι λένε αφελώς ότι "ο Λαβρόφ είναι Αρμένιος", προσπαθώντας να υπονομεύσουν την εφαρμογή του σχεδίου. Αλλά ο Σεργκέι Λαβρόφ είναι πολιτικός, κοιτάζει τι συμβαίνει, με βάση την πραγματικότητα. Επιπλέον, αυτό δεν είναι προσωπικό σχέδιο του Λαβρόφ. Είναι σχέδιο της χώρας μας – της Ρωσίας.

Μια τέτοια διευθέτηση της σύγκρουσης στο Καραμπάχ είναι συνεκτική, και λαμβάνει υπόψιν τα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας. Θα συνεχίσουμε την πολιτική προσέγγισης με το Αζερμπαϊτζάν και τη συμμαχία με την Αρμενία. Οι Αρμένιοι μάταια προσπαθούν να παρουσιάσουν τις φιλικές τους σχέσεις με τη Ρωσία ως ανταγωνιστικές προς το Αζερμπαϊτζάν. Δεν υπήρξε ποτέ κάτι τέτοιο, και τώρα δεν μπορεί να γίνεται λόγος για αυτό. Ομοίως, είναι λάθος να εκλαμβάνεται η προσέγγιση Μπακού και Μόσχας σε αντι-αρμενικό πλαίσιο. Είναι επωφελές για τη Ρωσία να πλησιάσει το Αζερμπαϊτζάν χωρίς να χαλάσει τις σχέσεις της με την Αρμενία».

Η κατάρριψη του ρωσικού ελικοπτέρου

Χθες, ρωσικό ελικόπτερο συνετρίβη στην επαρχία Αραράτ της Αρμενίας, σύμφωνα με το Υπουργείο Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης της Αρμενίας.

Το «Sputnik», μετέδωσε νωρίτερα ότι ρωσικό ελικόπτερο Mi-24 καταρρίφθηκε από πύραυλο εδάφους-αέρος. Αρμενικοί λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι μεταδίδουν εικόνες, αναφέρουν ότι η επίθεση προήλθε από Αζέρους, στην αυτόνομη επαρχία Ναχιτσεβάν, δυτικά της Αρμενίας και του Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπως αναφέρεται σε χθεσινή ενημέρωση του «Defence Redefined».

Τα συμπεράσματα

Με μια σύντομη ανάρτησή του στο Facebook, ο Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας στο King's του Λονδίνου και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Μάνος Καραγιάννης δίνει μια μικρή περίληψη των διδαχθέντων μαθημάτων:

«Οι εδαφικές απώλειες των Αρμενίων είναι πολύ μεγάλες. Το καθεστώς Αλίεφ θα ισχυροποιηθεί, ενώ η Αρμενία οδηγείται σε μεγάλη κρίση. Συμπεράσματα: 1. Οι «παγωμένες» συγκρούσεις καμιά φορά ξεπαγώνουν και γίνονται θερμές (Κύπρος;) 2. Η νίκη ανήκει στην Τουρκία 3. Η τεχνολογία αλλάζει τη μορφή του πολέμου (drones).»

Τα πρώτα συμπεράσματα της ιστοσελίδας «TourkikaNea.gr» που παρατηρεί τον τουρκικό Τύπο είναι:

«1. Στρατιωτικά η Αρμενία δεν ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει το Αζερμπαϊτζάν. 2. Τα σύννεφα υπήρχαν εδώ και χρόνια, αλλά προφανώς δεν υπήρξε η απαραίτητη στρατιωτική προετοιμασία. 3. Ενδεχομένως να θεώρησαν δεδομένη την βοήθεια της Ρωσίας, κάτι που δεν έγινε. 4. Προφανώς τα τουρκικά drones έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Κάτι που πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του και ο Ελληνικός Στρατός.»

Τα drones και τι πρέπει να προβληματίσει Κύπρο & Ελλάδα

Η αποτελεσματική χρήση των φονικών τουρκικών μη-επανδρωμένων αεροσκαφών drones, στο Ναγκόρνο-Καρμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν υπήρξε ένας καταλυτικής σημασίας παράγοντας για τα κέρδη που αποκόμισαν επί του εδάφους Τούρκοι και Αζέροι. Οι εξελίξεις αυτές θα έπρεπε ήδη να είχαν θορυβήσει την Ελλάδα αλλά και την Κύπρου αφού στο κατεχόμενο Λευκόνοικο ήδη υπάρχουν σταθμευμένα drones Bayraktar με τα σχέδια για αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης να βρίσκονται σε εξέλιξη.

Σημερινή ανάλυση του «SigmaLive», που περιέχει φωτογραφίες, βίντεο και τεχνικά στοιχεία, αναφέρει πως «αρχικά από γεωπολιτική άποψη, σηματοδοτεί μια νέα εποχή στο παράδειγμα "Two States & One Nation" (İki Devlet & Bir Millet), το οποίο δημιούργησε την ιδεολογική βάση για στενότερους διμερείς δεσμούς. Από άποψη οικονομική, το Bayraktar TB-2 της Baykar εξασφαλίζει σταθερή θέση στην αγορά όπλων του Αζερμπαϊτζάν, στην οποία, μέχρι σήμερα, κυριαρχούσε το Ισραήλ. Η «νίκη» αυτή των Αζέρων κατά των Αρμενίων στο Αρτσάχ δεν θα είχε μάλλον ποτέ επιτευχθεί αν η Τουρκία δεν της παρείχε τα τουρκικά drones.»

Ο Αρμένιος πρόεδρος της αυτονομιστικής «Δημοκρατίας του Αρτσάχ», Arayik Harutyunyan, απαριθμώντας τους λόγους, κάτω από τους οποίους η Αρμενία, αναγκάστηκε να υπογράψει την συνθηκολόγηση ανάφερε μεταξύ άλλων και τα εξής, τα οποία θα πρέπει να προβληματίσουν Κύπρο και Ελλάδα:

«Πρόσφατα, καταφέραμε να λύσουμε το πρόβλημα των drone, αλλά την τελευταία μέρα, ο εχθρός κατάφερε να χρησιμοποιήσει ξανά τα UAV του προξενόντας μας σημαντικά πλήγματα. Όλοι μας, όλοι οι ηγέτες, πρέπει να απαντήσουμε στο γεγονός ότι είχαμε ένα τέτοιο πρόβλημα.

Αναγκαστήκαμε (να πάρουμε αυτήν την απόφαση) έτσι ώστε να μην υπάρχουν άλλες απώλειες. Πολεμήσαμε ενάντια στις δυνάμεις 8 χωρών.

Τα σημαντικότερα προβλήματά μας ήταν η εσωτερική διαφωνία και πανικός.

Όλοι είπαν ότι μια προσωρινή ή τελική ανακωχή ήταν αναπόφευκτη. Διαφορετικά, θα είχαμε χάσει όλο το Artsakh σε λίγες μέρες. Δεν υπήρχαν πλέον πόροι για να συνεχίσουμε τις μάχες.

Δεν χρειαζόμαστε εμφύλιο πόλεμο. Ζητώ ηρεμία και κοινή εργασία.

Όλοι οι ηγέτες των τελευταίων δεκαετιών πρέπει να απαντήσουν στο γεγονός ότι είχαμε τέτοια προβλήματα στον στρατό.»

Στην ανάλυσή της πριν πέντε μέρες, η κυπριακή αμυντική ιστοσελίδα «Defence Redefined» ανέφερε:

«Ο ισχυρισμός των Αρμενίων, ότι το μπλοκ Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν έχασε κάπως τη στρατηγική πρωτοβουλία στον πόλεμο είναι τουλάχιστον υπερεκτιμημένος. Το πυροβολικό του Αζερμπαϊτζάν, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ακόμη και τα μαχητικά αεροσκάφη του Αζερμπαϊτζάν εξακολουθούν να χτυπούν οχυρωμένες θέσεις, ανθρώπινο δυναμικό και στρατιωτικό εξοπλισμό των αμυντικών δυνάμεων της Αρμενίας. Οι Αρμένιοι δεν διαθέτουν αρκετά μέσα και αντίμετρα για να προστατεύσουν τις ροές ανεφοδιασμού και το ανθρώπινο δυναμικό από τις καθημερινές και σφοδρές αεροπορικές επιθέσεις.

Από τις 3 Νοεμβρίου, οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν που υποστηρίζονται ανοιχτά από Τούρκους στρατιωτικούς και Σύρους μαχητές, εξακολουθούν να αναπτύσσονται σε εντυπωσιακά μικρή απόσταση από την δίοδο Λάτσιν και την πόλη της Σούσα.

Η απώλεια οποιουδήποτε από αυτά τα σημεία μπορεί να σηματοδοτήσει την κατάρρευση ολόκληρης της αρμενικής άμυνας στην περιοχή. Οποιαδήποτε μεγάλη αντεπίθεση των Αρμενίων, εάν δεν προκαλέσει ένα γρήγορο και καταστροφικό πλήγμα στις επιτηθέμενες δυνάμεις, πιθανότατα δεν θα επιτρέψει την επίτευξη στρατηγικής επιτυχίας.

Αντ' αυτού, θα αποκαλύψει τις εναπομείναντες αρμενικές μονάδες και θα αυξήσει τον αριθμό των θυμάτων από αεροπορικές επιθέσεις, αφήνοντας τους παράλληλα εκτεθημένους στο πυροβολικό των Αζέρων. Η κυριαρχία των Αζέρων στον αέρα σημαίνει επίσης, πλεονέκτημα στην αναγνώριση του στόχου».