Η αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή και το Ιράν

Στις αρχές του Γενάρη του 2020, ο κόσμος με τρόμο για τις συνέπειες πληροφορήθηκε την εκτέλεση του Soleimani από αμερικανικά πυρά. Ο στρατηγός Soleimani, 63 ετών, εθεωρείτο ο αριθμός 2 ηγέτης του Ιράν μετά τον Khamenei. Ο θάνατός του ξεσήκωσε αναταραχή στο Ιράν, με το πλήθος να ζητά εκδίκηση εναντίον των ΗΠΑ.

Πολλοί φοβήθηκαν ότι σαν επιπτώσεις μπορούσαμε να φτάσουμε και σε μιαν παγκόσμια ανάφλεξη. Ως τώρα οι Κασσάνδρες δεν βγήκαν αληθινές, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι κίνδυνοι παρήλθαν.

Το επεισόδιο αυτό δείχνει τον βαθμό της κρίσης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν και τους κινδύνους στη περιοχή.

Πολλοί κατηγορούν το Πρόεδρο Trump ότι δεν έχει συνέπεια στην εξωτερική του πολιτική (βλ. Brett McGurk, “The Cost of an Incoherent Foreign Policy”, 22 January, 2020). Λέγουν ότι, παρά τις αμερικανικές προσπάθειες, το Ιράν συνεχίζει την πολιτική του, και στα πυρηνικά όπλα και στις επιθέσεις εναντίον των συμμάχων των ΗΠΑ στο Κόλπο και γενικά στη Μέση Ανατολή, χωρίς να δίδει την εντύπωση να θέλει να συνδιαλλαγεί.

Μετά την εκτέλεση του Soleimani οι Ιρανοί απάντησαν με πυραύλους εναντίον αμερικανικών Βάσεων στο Ιράκ και προηγουμένως είχαν αναλάβει επιχειρήσεις εναντίον χωρών του Κόλπου.

Επιπλέον όσον αφορά τον ISIS η πίεση εναντίον του μάλλον ελαττώθηκε παρά αυξήθηκε. Η αμερικανική πολιτική είναι «ασυνάρτητη», άλλοτε συγκεντρώνοντας τις Δυνάμεις της στην Ασία, άλλοτε στη Μέση Ανατολή, με αποτέλεσμα οι άλλες Δυνάμεις όπως η Ρωσία και η Κίνα να παίρνουν τη θέση τους μέσα σε πολλές χώρες.

Κατά τους επικριτές του κ. Trump, εάν οι ΗΠΑ θέλουν να αντιμετωπίσουν το Ιράν σοβαρά πρέπει να αυξήσουν τις Δυνάμεις τους στη Μέση Ανατολή και να αποφασίσουν τί θέλουν.

Εκείνο που έχει σημασία όμως για όλον τον κόσμο είναι ο κίνδυνος ενός γενικευμένου πολέμου και όχι όλες αυτές οι ασκήσεις επί χάρτου και οι θεωρητικές προσεγγίσεις. Εκείνο που χρειάζεται ο κόσμος είναι μια λογική και από τις δύο πλευρές, ούτως ώστε να φθάσουν σε μιαν αμοιβαία συμφωνία, που να αποκλείσει όλες αυτές τις καθημερινές διαμάχες και να φέρει επιτέλους περισσότερη ειρήνη στη Μέση Ανατολή.

Θα πει κάποιος ότι όλα αυτά είναι ευχολόγια. Και όμως: είναι αυτά που επιθυμεί κάθε λογικός άνθρωπος.

*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης Ελβετίας), Πρόεδρος του Ιδρύματος Θεοδούλου, πρώην Μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ