Η δημόσια υγεία στην εποχή της άκρατης ιδιωτικοποίησης

Στη στήριξη του τομέα δημόσιας υγείας, παραμερίζοντας τουλάχιστον σε ένα βαθμό, αν όχι εξολοκλήρου, το διαχρονικό φλερτ με την ιδιωτικοποίηση των πάντων, ακόμη και στην υγεία, στρέφει δειλά πλέον το βλέμμα της η παγκοσμιότητα.

Η οικουμενική κρίση που προκάλεσε, με ρυθμούς σοκ, ο νέος κορωνοϊός, στοιχίζοντας τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους, παράλληλα με τις εικόνες κατάρρευσης δημοσίων συστημάτων υγείας σε κατά τα άλλα πλούσιες χώρες, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών ως προς τις εθνικές προτεραιότητες την επόμενη μέρα. Και αυτό πρέπει να αφορά πρωτίστως την Κυπριακή Δημοκρατία που εισήγαγε και λειτουργεί σε νηπιακή ακόμη φάση, το Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓΕΣΥ).

Έφερε ο… φούρνος την… πυρά!

Ας συμφωνήσουμε πρώτα στα πολύ απλά. Οι πολιτικές λιτότητας και λιγότερου κράτους - ίδιον του καπιταλισμού και άκρατου νεοφιλελευθερισμού - κούρεψαν (και τώρα έχουμε τις αποδείξεις από παντού στην Ευρώπη) τα κρατικά νοσηλευτήρια, τα οποία, όμως, την ώρα του πολέμου, αποδείχθηκε περίτρανα ότι αποτελούν το… σώμα εκστρατείας ενάντια στον εχθρό.

Τα δημόσια συστήματα υγείας σε όλες τις χώρες της Ε.Ε δείχνουν να πιέζονται όσο ποτέ άλλοτε και καθένα ξεχωριστά αναδεικνύει τις ελλείψεις και αδυναμίες του, ως αποτέλεσμα της κατεύθυνσης που έλαβε η νέα τάξη πραγμάτων μέσα από το νεοφιλελεύθερο μπλοκ των Βρυξελλών.

Και όπως ορθώς ο λαός θυμοσοφεί, “ύστερα φέρνει ο φούρνος την πυρά”. Εν μέσω νηνεμίας ουδείς μπορούσε να έχει την πραγματική εικόνα των ελλείψεων, των αδυναμιών, των συνεπειών της “εγκατάλειψης” των δημοσίων συστημάτων υγείας προς όφελος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Τώρα, όμως; Τώρα που ο πόλεμος μπήκε στο σπίτι μας; Τώρα φαίνονται τα πάντα τόσο κρυστάλλινα. Υποδομές, τεχνολογία, προσωπικό, αναλώσιμα. Λέξεις που “κοσμούν” με τον χειρότερο τρόπο την καθημερινότητα δισεκατομμυρίων πολιτών σε όλη την υφήλιο. Λέξεις που καθεμιά ξεχωριστά και όλες μαζί μετατρέπονται σε μαχαιριές, στο πιο ζωτικό όργανο του κόσμου. Την ίδια τη ζωή.

Ένα ερώτημα βασανίζει τον γράφοντα εδώ και τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Αλήθεια, ποιος είναι ο ρόλος των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στην πανδημία; Παρακολουθώντας, λόγω επαγγέλματος, όλες τις εξελίξεις και εκτός Κύπρου, δεν είδα και δεν νομίζω ότι θα δω πουθενά μια είδηση, για την ανάληψη από τον ιδιωτικό τομέα υγείας του βάρους που του αναλογεί στη διαχείριση της πανδημίας. Αντίθετα, βλέπω να πυροβολούμαστε πανταχόθεν για την περιβόητη “προσπάθεια εξομάλυνσης της καμπύλης της πανδημίας, ώστε να μπορούν τα δημόσια συστήματα υγείας ν’ αντεπεξέλθουν στο μεγάλο κακό”. Άρα; Άρα όλοι αναμένουν από τα δημόσια συστήματα υγείας, τους “μαχητές της πρώτης γραμμής” αυτών, να αφιερωθούν ψυχή τε και σώματι στην καταπολέμηση του αόρατου εχθρού, έχοντας όμως πολύ λιγότερα όπλα απ’ ό,τι θα έπρεπε. Και σίγουρα απείρως λιγότερα από αυτά που συσσώρευσε μέσα από κέρδη ασφαλιστικών εταιρειών ο ιδιωτικός τομέας υγείας. Όνειδος!

Ηχηρά απούσα η Ε.Ε.

Η πανδημία και κυρίως το γεγονός ότι έπληξε εν συνόλω την Ευρωπαϊκή Επικράτεια - πολύ περισσότερο και από την Ασία - ανέδειξε με τον πλέον γλαφυρό τρόπο και τις δομικές αδυναμίες της Ε.Ε., που σε άλλη μια κρίση δείχνει να τρέχει τα γεγονότα, αντί να τα προλαβαίνει.

Η αντανακλαστική αντίδραση σε ό,τι αφορά τις οικονομικές πτυχές της κρίσης δείχνει ένα σώμα που μετρά το χρήμα, πολύ περισσότερο από την υγεία και ασφάλεια των πολιτών του. Ενώ το Eurogroup π.χ. ήταν και είναι σε διαρκή συνεδρίαση για να βρεθούν οι τρόποι απορρόφησης της επί θύραις ύφεσης, ουδένα άλλο όργανο των Βρυξελλών, που να αφορά στη δημόσια υγεία, δείχνει να έχει το πάνω χέρι στον συντονισμό των χωρών - μελών.

Τρεις και πλέον τηλεδιασκέψεις των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, άλλες τόσες των Υπουργών Υγείας και Εσωτερικών. Σε όλες συζητήθηκε η ανάγκη κεντρικής διαχείρισης αναλωσίμων και προστατευτικού εξοπλισμού. Απόφαση καμία.

Έλλειψη σε αναπνευστήρες. Γιατροί να αναλαμβάνουν τον ρόλο του Θεού και να αποφασίζουν ποιος ζει και ποιος πεθαίνει. Και την ίδια ώρα ειδήσεις για απαγόρευση εξαγωγών από τη Γερμανία, την άλφα και τη βήτα χώρα. Αλήθεια, αυτό είναι Ευρώπη των λαών; Αλήθεια, αυτό το συνονθύλευμα θεωρεί εαυτόν επιτυχημένο και αρκούντως παρεμβατικό για την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων Ευρωπαίων; Θα ήταν απλώς ανέκδοτο.

Γιατροί από Ρωσία ακούς, γιατροί από Κίνα ακούς, γιατροί από Κούβα ακούς, φτάνουν σε μπουλούκια στην αιμάσσουσα, λόγω κορωνοϊού, Ιταλία. Για να βοηθήσουν να μην καταρρεύσει το σύστημα, για να δώσουν ό,τι έχουν και δεν έχουν για να μην αποψιλωθεί μια χώρα με χιλιάδες χρόνια ιστορίας. Άκουσε κανείς για Ευρωπαίους γιατρούς; Αν άκουσε, ας μας το πει και μας που δεν.

Και ένα τελευταίο. “Η Ε.Ε. αποφάσισε να διαθέσει μπλα μπλα εκατομμύρια στην έρευνα για εντοπισμό εμβολίου και φαρμάκου…”. Τώρα; Πριν τι έκανε για την έρευνα και καινοτομία στον τομέα της υγείας; Γιατί η έρευνα και καινοτομία αφορούσε μόνο στο επιχειρείν και στον πολλαπλασιασμό των κερδών; Γιατί; Είναι τόσα τα γιατί που πρέπει την επόμενη μέρα να απαντήσει το διευθυντήριο των Βρυξελλών.