Θετικά και αρνητικά στον Νόμο ΗΠΑ για Ανατ. Μεσόγειο

Ο νέος νόμος των ΗΠΑ για την ασφάλεια και ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο (Α.Μ.) υπό τον τίτλο «Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act of 2019» έχει ως κύρια χαρακτηριστικά:

(1) Την επιδίωξη περιορισμού της ρωσικής επιρροής στην Α.Μ.

(2) Την υποστήριξη του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας (Κ.Δ.) σε θέματα ασφάλειας και ενέργειας και της ΕΕ προς αναζήτηση εναλλακτικών πηγών φυσικού αερίου (αγωγός EASTMED).

(3) Την απουσία πολιτικής βούλησης λήψης μέτρων ανακοπής του αποσταθεροποιητικού ρόλου της Τουρκίας στην Α.Μ.

Η Κ.Δ. θα πρέπει να αξιοποιήσει τα θετικά στοιχεία του νόμου και να χειριστεί τα αρνητικά, με γνώμονα τα δικά της συμφέροντα. Μερικές από τις διατάξεις του νόμου με σχόλια του γράφοντος, όπως παρακάτω:

SECTION 2 FINDINGS

Παρ. (17): Οι προσπάθειες εκμετάλλευσης της ενέργειας στην Α.Μ. πρέπει να προστατευθούν από απειλές τρομοκρατικών και εξτρεμιστικών ομάδων, περιλαμβανομένης της Χεζμπολάχ και άλλων. Σχόλιο: Δεν γίνεται μνεία στις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ τής ΚΔ και την πειρατική δράση της στις ΑΟΖ Κύπρου-Ελλάδας, που προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια και ενέργεια τής ΑΜ. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. δεν προχωρούν σε δυναμικά μέτρα ανακοπής του αποσταθεροποιητικού ρόλου της Τουρκίας, επειδή έχουν μεγάλα συμφέροντα με αυτήν. Η Κ.Δ. πρέπει επειγόντως να ενισχύσει την αμυντική θωράκισή της, να επιδιώξει την αναζωογόνηση του δόγματος του ΕΑΧ με την Ελλάδα, τη σύναψη αμυντικών συμμαχιών και να μην τρέφει ψευδαισθήσεις για βοήθεια από ξένους.

Παρ. (20): Αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν βοηθήσει την Κυβέρνηση της Κύπρου να επεξεργαστεί (with crafting) τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) της χώρας. Σχόλιο: Είναι θετική εξέλιξη ότι η ΚΔ, η οποία στερείται θεσμικού κειμένου Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ), ασχολείται με αυτό το σοβαρό θέμα, αλλά προκύπτουν ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν από την Κυβέρνησή μας και συγκεκριμένα:

• Ποιος φορέας του κράτους ασχολείται με το θέμα, αφού η Κ.Δ. στερείται οργάνου (π.χ. Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας) που έχει την αρμοδιότητα και τη δυνατότητα σύνταξης και παρακολούθησης υλοποίησης της ΣΕΑ;
• Προτίθεται η Κυβέρνησή μας να συγκροτήσει Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας; Είναι θεσμικό όργανο τελείως απαραίτητο για την ημικατεχόμενη πατρίδα μας και αυτού προΐσταται πάντα ο Πρόεδρος ή ο Πρωθυπουργός μιας χώρας, δεδομένου ότι η ΣΕΑ καλύπτει αρμοδιότητες όλων των φορέων ενός κράτους. Είναι το ανώτερο ιεραρχικά κείμενο του κράτους με στόχο την επιβίωσή του, στο οποίο διατυπώνεται η πολιτική του για την εθνική του ασφάλεια (ασφάλεια πολιτική, στρατιωτική, οικονομική, ενεργειακή, δημογραφική, περιβαλλοντική, κυβερνοασφάλεια κ.ά.).
• Η συνδρομή των ΗΠΑ στην επεξεργασία (crafting) της ΣΕΑ της Κ.Δ. επηρέασε την Κυβέρνησή μας στην εκτίμηση των απειλών κατά της ασφάλειας τής Κύπρου; Η μέγιστη απειλή, είτε λυθεί είτε όχι το Κυπριακό, προέρχεται από την Τουρκία, σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, και αυτή η εκτίμηση δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση.

Παρ. (28): Τουλάχιστον 40.000 τουρκικά στρατεύματα βρίσκονται στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Σχόλιο: Επιβεβαιώνεται και από τις ΗΠΑ, το μεγάλο μέγεθος των τουρκικών δυνάμεων κατοχής στην Κύπρο, αλλά δεν εκφράζεται οποιαδήποτε βούληση των ΗΠΑ για την απαίτηση απομάκρυνσής τους από το νησί, όταν μάλιστα ο όγκος των οπλικών συστημάτων τους είναι προέλευσης ΗΠΑ.

SECTION 3. STATEMENT OF POLICY

Είναι πολιτική των ΗΠΑ:

Παρ. (1) και( 2): Να συνεχίσει τη δραστήρια συμμετοχή της στην τριμερή συνεργασία Ισραήλ, Ελλάδας, Κύπρου στα θέματα ενέργειας, ασφάλειας και προστασίας κρίσιμων υποδομών. Σχόλιο: Η υποστήριξη από τις ΗΠΑ, της τριμερούς συνεργασίας των εν λόγω χωρών, ενισχύει την κρατική οντότητα της Κ.Δ., την ασφάλειά της και το γεωπολιτικό βάρος της.

Παρ. (6): Να υποστηρίζει τις προσπάθειες επανένωσης της Κύπρου σε μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (Δ.Δ.Ο.). Σχόλιο: Η μορφή του πολιτεύματος ενός κράτους ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του λαού του και δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνεται σε νόμο των ΗΠΑ ή άλλου κράτους, ούτε σε ψηφίσματα του ΣΑ / ΟΗΕ, όπως το ψήφισμα 649/1990 μετά από εισήγηση της Βρετανίας. Είναι παρεμβάσεις στα εσωτερικά του κυπριακού κράτους που αντιβαίνουν προς το Διεθνές Δίκαιο.

Παρ. (7): Να εμβαθύνει τη συνεργασία της στα θέματα ασφάλειας με την Κύπρο και να άρει τους περιορισμούς στην εξαγωγή αμυντικού υλικού και υπηρεσιών στην Κύπρο. Σχόλιο: Είναι θετική εξέλιξη και ευκαιρία για την ΚΔ να ζητήσει από τις ΗΠΑ την υπογραφή συμφωνίας ασφαλείας πληροφοριών μεταξύ των δύο χωρών και να υπολογίζει και την αγορά των ΗΠΑ, για τους εξοπλισμούς τής Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), που ήταν αδικαιολόγητα κλειστή.

Παρ. (8): Να υποστηρίζει το διεθνές πρόγραμμα στρατιωτικής μόρφωσης και εκπαίδευσης (ΙΜΕΤ) με Ελλάδα και Κύπρο. Σχόλιο: Η Κ.Δ. θα πρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρον αυτό το πρόγραμμα, που θα συμβάλει σημαντικά στην επιμόρφωση και εκπαίδευση των στελεχών της Ε.Φ.

Παρ. (9): Να ασκήσει την επιρροή της στους κόλπους του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. για ενθάρρυνση τής ασφάλειας στα σύνορα και τον θαλάσσιο χώρο της Κύπρου. Σχόλιο: Η Κ.Δ. θα πρέπει να ζητήσει από την Ε.Ε και το ΝΑΤΟ (το οποίο η Ε.Ε. με απόφασή της έχει καθορίσει ως βασικό πυλώνα για την ασφάλειά της) τη συνδρομή τους στην ασφάλεια του θαλάσσιου χώρου τής Κύπρου και της ΑΟΖ της, καθώς και τη συνδρομή των ΗΠΑ για να ενταχθεί η Κύπρος στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη (PfP) και να υπογράψει συμφωνία ασφαλείας με το ΝΑΤΟ, όπως έχουν πράξει όλες οι χώρες της E.E. Παραμένουμε το μοναδικό κράτος μέλος της Ε.Ε. που δεν έχει δικαίωμα να λαμβάνει διαβαθμισμένες πληροφορίες ΝΑΤΟ επειδή δεν συμμετέχουμε στον PfP.

Παρ. (15) και (18): Να παρακινήσει χώρες της περιοχής να μην προσφέρουν λιμενικές υπηρεσίες σε ρωσικά πλοία, που υποστηρίζουν την Κυβέρνηση της Συρίας και να υποστηρίξει τις προσπάθειές τους να απενεργοποιήσουν ρωσικό στρατιωτικό υλικό που έχουν στο οπλοστάσιο τους και να στραφούν σε υλικό προερχόμενο από το ΝΑΤΟ και τους συμμάχους του. Σχόλιο: Η Κ.Δ. δεν πρέπει να ακολουθήσει αυτήν την πολιτική των ΗΠΑ, γιατί θα δεχθεί πλήγμα η ανεξαρτησία και ευελιξία τής εξωτερικής πολιτικής της αλλά και η άμυνά της, δεδομένου ότι δεν είναι ενταγμένη σε κάποιον αμυντικό συνασπισμό, ο οποίος να τής προσφέρει στρατιωτική βοήθεια.

Ο νόμος πρέπει να τύχει ενδελεχούς μελέτης από το κράτος μας, προκειμένου να ακολουθηθεί η προσφορότερη για τα συμφέροντά μας πολιτική έναντι των ΗΠΑ στα μείζονα θέματα της ασφάλειας και ενέργειας στην Α.Μ.

*Αντιστράτηγος ε.α.