Διζωνική από τον… Ιούνιο 1957

Το ότι η Δι-κοινοτική, Δι-ζωνική Ομοσπονδία είναι τουρκική απαίτηση για «λύση» δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο πέραν πάσης αμφιβολίας. Και αυτή τους η απαίτηση χρονολογείται από τον Ιούνιο του 1957, σύμφωνα με τα αποδεσμευμένα επίσημα έγγραφα του Γραφείου Αποικιών. Μια απαίτηση που έγινε δεκτή από τους Βρετανούς, οι οποίοι την προωθούν ολόψυχα και επιμένουν να την επιβάλουν στον κυπριακό Ελληνισμό με το έτσι θέλω. Την πέρασαν από τις «Ιδέες Γκάλι» τους και απέτυχαν. Την πέρασαν από τόσους και τόσους… μόχθους και κόπους με επικεφαλής τον Sir David Hannay φθάνοντας στο «Σχέδιο Ανάν» τους και απέτυχαν. Και τώρα ετοιμάζονται και πάλιν πυρετωδώς με πήγαινε έλα στην Κύπρο για νέο… «Σχέδιο». Μέσω λεγόμενης Πενταμερούς και όχι μόνο. Στοχεύοντας πλέον στην απο-αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αναγνώριση από εμάς τους ίδιους, τα θύματα δύο αιματηρών τουρκικών βάρβαρων εισβολών, των τετελεσμένων τους και του κατοχικού εκτρώματος.

Μάλιστα, διαμέσου των δεκαετιών που πέρασαν, προσπάθησαν να εμπεδώσουν ότι αυτή η τουρκο-βρετανική διάλυση της ΚΔ (ΔΔΟ)… είναι και «κυπριακής ιδιοκτησίας», αν είναι δυνατόν.

Γι’ αυτό, αν μη τι άλλο για τους νεότερους, οφείλουμε να τα λέμε ξανά και ξανά για να διατηρηθεί η αλήθεια και όχι το ψέμα, η διαστρέβλωση και συσκότιση. Εκτός του ότι κάποιοι σαν κουρδισμένα παπαγαλάκια βγαίνουν στα ΜΜΕ και πλασάρουν την προπαγάνδα ότι, δήθεν, επειδή οι Τούρκοι τώρα ζητούν δύο κράτη (που πάντα τα ζητούσαν) και αυτοί που ήσαν εναντίον της ΔΔΟ τώρα την… υποστηρίζουν! Ενώ τα δύο κράτη, η συνομοσπονδία, ομοσπονδία χαλαρή, σφιχτή, ανάποδη βασίζεται στη διαιρετική ΔΔΟ!!!

Στις 21 Ιουνίου 1955, ούτε τρεις μήνες μετά την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνος της ΕΟΚΑ 1955-59 για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, οι Βρετανοί είχαν ήδη ενημερώσει τους Τούρκους να μην ανησυχούν και τα σχέδιά τους θα έφερναν τους Τούρκους της Κύπρου επί ίσοις όροις (equal footing) με τους Έλληνες. Γι’ αυτό σχεδιάστηκε εξάλλου η επαναφορά της Τουρκίας ως ενδιαφερόμενου μέρους με την Τριμερή τον Αύγουστο του 1955 από τον Sir Ivone Kirkpatrick, παραβιάζοντας τη Συνθήκη της Λωζάννης που οι ίδιοι διαπραγματεύτηκαν…

Νοέμβριος 1956 – Σχέδιο Δρος Nihat Erim για επανάκτηση της Κύπρου

Παράλληλα με τις βρετανικές διαβουλεύσεις με τους Τούρκους για τα διχοτομικά σχέδια, στην Άγκυρα ο Τούρκος πρωθυπουργός επιφόρτισε τον Τούρκο συνταγματολόγο Δρα Nihat Erim με την ετοιμασία σχεδίου για επανάκτηση της νήσου. Ο Δρ Erim ετοίμασε δύο σχέδια, όπως αποκάλυψε ο μ. καθηγητής Νεοκλής Σαρρής στο βιβλίο του «Η Άλλη Πλευρά», και το ένα παραδόθηκε στον Τούρκο Πρωθυπουργό στις 24 Νοεμβρίου 1956 (Η έκθεση Erim δημοσιεύθηκε στα ελληνικά στο βιβλίο του κ. Κώστα Χατζηκωστή, «Εξι Προεδρικά Πορτραίτα», που εκδόθηκε το 2015 και κυκλοφόρησε και σε βιβλιαράκι από τη «Σημερινή» με συγγραφέα τον κ. Χρήστο Ιακώβου).

Στις 14 Δεκεμβρίου 1956, ο Υπουργός Αποικιών Lennox - Boyd συναντήθηκε στην Αθήνα με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και του έδωσε αντίγραφο των προτάσεων του λόρδου Radcliffe , στον οποίο η βρετανική κυβέρνηση είχε αναθέσει την ετοιμασία συνταγματικών προτάσεων για την Κύπρο. Ο Κ. Καραμανλής έφερε αντιρρήσεις. Ο Υπουργός Αποικιών, απορρίπτοντας τις αντιρρήσεις της ελληνικής Κυβέρνησης, απάντησε ξερά ότι τα τουρκικά συμφέροντα στην Κύπρο έπρεπε να διασφαλιστούν. Σημειώνεται ότι α) είχαν δώσει προκαταβολικώς αντίγραφο στους Τούρκους, ενώ στους Έλληνες δεν έδωσαν, και β) τα δύο αντίγραφα διέφεραν σε ορισμένες παραγράφους.

Στις 16 Δεκεμβρίου 1956, ο Υπουργός Αποικιών είχε συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη με την τουρκική κυβέρνηση, στην οποία εξήγησε ότι θα ανακοίνωνε τις Συνταγματικές Προτάσεις Radcliffe από τη Βουλή των Κοινοτήτων στις 19 Δεκεμβρίου 1956. Ήθελε όμως πρώτα να κάνει σίγουρο ότι αυτές ικανοποιούσαν πλήρως τους Τούρκους. Εκεί, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Menderes ουσιαστικά υπαγόρευσε στον Lennox-Boyd, τι ακριβώς θα έλεγε στις 19.12.1956. Ο Menderes είπε ότι ανέμενε από τη βρετανική κυβέρνηση να δώσει δεσμευτική υπόσχεση πως η αυτοδιάθεση ήταν εξίσου δικαίωμα των Τουρκοκυπρίων όσο και των Ελληνοκυπρίων, έστω και αν οδηγούσε στη διχοτόμηση.

Στις 19 Δεκεμβρίου 1956 ο Υπουργός Αποικιών, επισημοποιώντας τις Προτάσεις Radcliffe, ανακοίνωσε ακριβώς ό,τι ζητούσε ο Τούρκος Πρωθυπουργός. Τη δέσμευσή τους για ξεχωριστή αυτοδιάθεση του 18% των Τουρκοκυπρίων, δίχως να αποκλείεται η διχοτόμηση σε τελική λύση. Η σχετική δήλωση (ακολουθεί) όπως είχε συμφωνηθεί στις 16.12.1956 στην Κωνσταντινούπολη στα πρακτικά της βρετανικής Βουλής και σε αντίγραφο. http://hansard.millbanksystems.com/commons/1956/dec/19/cyprus-lord-radcliffes-proposals

Δεκαετίες αργότερα η βρετανική εφημερίδα «Evening Standard» έγραψε στις 15 Αυγούστου 1996:

« Η Βρετανία έχει συνεχείς ιστορικούς δεσμούς με την Κύπρο και ομολογουμένως δίχως να μας τιμούν οι περισσότεροι. Ακόμα περισσότερο, η λύση διχοτόμησης – η γνωστή βρετανική προσέγγιση τού «διαίρει και βασίλευε» για λύση στα προβλήματα των ιθαγενών στις πρώην αποικίες – έχει το μειονέκτημα να οχυρώνει και να θεσμοθετεί εθνικούς διαχωρισμούς και να τους προικίζει με κακόβουλες εδαφικές διαστάσεις...».

Ομοσπονδία – δύο ζώνες

Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι, εφόσον εξασφάλισαν ό,τι είχαν απαιτήσει, δηλαδή την επίσημη δέσμευση για ξεχωριστή αυτοδιάθεση για την τουρκική μειονότητα του 18% (αντιδημοκρατική και διαιρετική) που δεν απέκλειε τη διχοτόμηση, προχώρησαν εντός του 1957 και είπαν στους Βρετανούς ότι τώρα ζητούσαν ομοσπονδιακή λύση, με δύο ζώνες στην Κύπρο. Και μάλιστα πίστευαν (κάτι που ούτε οι Βρετανοί δεν πίστευαν ότι μπορούσε να επιτευχθεί) πως με λίγη βοήθεια από τους Ελληνοκυπρίους μπορούσαν να την εξασφαλίσουν! Να δούμε τι μας αποκάλυψαν τα έγγραφα του Γραφείου Αποικιών προ δεκαετιών.

Στις 4 Ιουνίου 1967 σημειώθηκε σε φάκελο του Γ. Αποικιών ότι ο Βρετανός τότε Πρωθυπουργός ζήτησε να δει μελέτη για ομοσπονδία ως πιθανή λύση για το κυπριακό πρόβλημα.

Του την ετοίμασαν, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα ήταν η σημείωση στον ίδιο φάκελο του Βρετανού αξιωματούχου του Γ. Αποικιών, W.A. Morris, ημερ. 6 Ιουνίου 1957.

«1. Αυτό είναι ένα πολύ καλό σημείωμα από τον κ. Smith. Δεν είμαι, όμως, σίγουρος αν είναι όλη η ιστορία.

»2. Η τουρκική κυβέρνηση πιστεύει ότι η διχοτόμηση της Κύπρου δεν θα είναι αναγκαστικά πολύ δύσκολη, και δεν χρειάζεται μεγάλη ανταλλαγή πληθυσμών. Υποστηρίζουν ότι, δοσμένης κάποιας συνεργασίας με τους Ελληνοκυπρίους (η έμφαση από την γράφουσα), μπορούν να γίνουν δύο ζώνες στην Κύπρο, η μία υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και η άλλη υπό ελληνοκυπριακή. Δεν θα χρειάζεται να επιβληθεί πάνω στους Ελληνοκύπριους να μετακομίσουν από την τουρκική ζώνη και αντίθετα. Οι Βρετανοί μπορούν να διατηρήσουν βάση στο νησί, και μετά ολόκληρο το νησί μπορεί να κυβερνηθεί από κάποιου είδους ομόσπονδη κυβέρνηση στο μέσο.

»3. Δεν είμαι σίγουρος κατά πόσον αυτό χρειάζεται να αποκλειστεί. Όμως, η ερώτηση είναι, ποία θα είναι η μορφή της κεντρικής ομόσπονδης κυβέρνησης;..

»4. Μέχρις εδώ, καλώς. Όμως η ομοσπονδία πάντοτε συνεπάγεται αδιαίρετη κυριαρχία. Και όπως έχουν τα πράγματα στην Κύπρο, η ελληνική ζώνη θα είναι ελεύθερη να ενωθεί με την Ελλάδα και η τουρκική με την Τουρκία. Σε τέτοια περίπτωση, το νησί δεν θα παραμείνει υπό αδιαίρετη βρετανική κυριαρχία. Επομένως, οποιαδήποτε κεντρική κυβέρνηση που αναφέρεται πιο πάνω δεν θα είναι ομοσπονδία, αλλά ένα είδος τριχοτόμησης (tridominium)…».

Και σημείωσε άλλος αξιωματούχος, ότι σε μια ομοσπονδία η μία συμμετέχουσα κυβέρνηση συνεπάγεται όπως αναγνωρίζει την κυριαρχία της άλλης. Και αν η μια πλευρά αποφασίσει να ενωθεί με την Ελλάδα ή Τουρκία, κατά περίπτωσιν, η ομοσπονδία σπάει.

Σαράντα έξι χρόνια μετά τις δύο τουρκικές εισβολές του 1974, οι μεγαλύτεροι φανατικοί υποστηρικτές της βρετανο-τουρκικής διαιρετικής, αντιδημοκρατικής, δι-κοινοτικής, δι-ζωνικής ομοσπονδίας, αποδείχθηκαν (για να αληθεύσει η πεποίθηση των Τούρκων από το 1957) Ελληνοκύπριοι. Πρωτοστατούντος αρχικά του Γλ. Κληρίδη και του Κομμουνιστικού Κόμματος ΑΚΕΛ και στη συνέχεια σχεδόν όλων των ηγετών των κομμάτων και όλων των Προέδρων της Κυπριακής Δημοκρατίας, από τον Μακάριο μέχρι τον Νίκο Αναστασιάδη, με εξαίρεση τον Πρόεδρο Σπύρο Κυπριανού. Επιβεβαίωση (για Σπ. Κυπριανού) από την αξιωματούχο του Φ.Ο. Angela Gillon, μέρες πριν από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους το 1983.

Γιατί οι Τούρκοι όμως είχαν εκείνη την πεποίθηση ότι «με κάποια βοήθεια από τους Ε/κ θα τα κατάφερναν»;

Στις 30 Απριλίου 1955, ο τότε Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Νίκος Ζαχαριάδης, σε άρθρο του στον «Νέο Δημοκράτη», ημερ. 30.4.1955 (δηλαδή 30 μέρες μετά την έναρξη της ΕΟΚΑ!), δήλωσε: “Όμως η απελευθέρωση του λαού της Κύπρου δεν μπορεί να είναι πραγματική, παρά μόνο σαν απελευθέρωση και των Τούρκων. Η απελευθέρωση της Κύπρου δεν μπορεί να σημαίνει ιδιοποίηση ή χειροτέρευση της υποδούλωσης των Τούρκων, μα απελευθέρωση και για την τουρκική μειονότητα του νησιού με βάση την πλήρη εθνική αυτονομία. Διεκδικώντας το δικαίωμα της αυτοδιαθέσεως μέχρι και αποχωρισμού από τους Έλληνες, δεν μπορούμε να αρνηθούμε το ίδιο δικαίωμα στην τουρκική κοινότητα. Αλλιώς θα χαντακώναμε και την όλη υπόθεση της απελευθέρωσης της Κύπρου» (Από το βιβλίο Φώτη Παπαφώτη «Ο σύγχρονος εφιάλτης του έθνους» (ΚΚΕ & ΑΚΕΛ, Απρίλιος 1996).

Ο Ν. Ζαχαριάδης -κατ’ εντολήν της Μόσχας που δεν υποστήριζε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα εκτός και αν περνούσε η Ελλάδα στον κομμουνιστικό συνασπισμό, απορρίπτοντας την Ελλάδα στη μοιρασιά με τους Δυτικούς, προτιμώντας, στη συμφωνία της Γιάλτας, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία- ουσιαστικά προηγήθηκε και των Βρετανών στην υπεράσπιση των τουρκικών διχοτομικών συμφερόντων.

Υποστήριξε «εθνική αυτονομία», δηλαδή ξεχωριστή αυτοδιάθεση προς τους Τούρκους της Κύπρου μέρες μετά την έναρξη του Αγώνος 1.4.1955. Οι Βρετανοί υποσχέθηκαν επίσημα στην τουρκοκυπριακή μειονότητα του 18%, την ξεχωριστή αυτοδιάθεση από το βήμα της Βουλής των Κοινοτήτων στις 19.12.1956, που συνεπαγόταν και διχοτόμηση… (Ταύτιση Μόσχας/Λονδίνου 1955, όπως και το 1974…) .

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος