Το «σιωπηρό πραξικόπημα» προκαλεί φουρτούνα στη «Γαλάζια Πατρίδα»

Δέκα απόστρατοι ναύαρχοι, ανάμεσά τους κι ο «πατέρας» της Γαλάζιας Πατρίδας, Cem Gürdeniz, συνελήφθησαν σήμερα νωρίς το πρωί στο πλαίσιο της έρευνας που ξεκίνησε η εισαγγελία της Άγκυρας μετά τη δήλωση των 104 απόστρατων αξιωματικών του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια του «Σίγμα» στην Κωνσταντινούπολη, Μαρία Ζαχαράκη.

Συλλήψεις Τούρκων Ναυάρχων

Όπως ανακοίνωσε η σύζυγος του Gürdeniz μέσω Twitter, σήμερα στις 06.30 το πρωί η τουρκική αστυνομία εισέβαλε στο σπίτι τους και συνέλαβαν τον απόστρατο ναύαρχο, που θεωρείται ένας από τους εμπνευστές και συντάκτες της επίμαχης δήλωσης, την οποία η κυβέρνηση Ερντογάν ερμήνευσε ως «πραξικοπηματική» ενέργεια και στρατιωτική επέμβαση στην πολιτική ζωή.

Τα τουρκικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι η Εισαγγελία εξετάζει τις σχέσεις των υπογραφόντων με την οργάνωση FETÖ των γκιουλενιστών και στο πλαίσιο αυτό να κληθούν όλοι -ένας προς έναν- οι υπογράφοντες τη δήλωση για ανάκριση.

Παράλληλα, συνελήφθησαν άλλοι 9 ναύαρχοι από τους 104 που έχουν υπογράψει τη δήλωση, ενώ 4 απόστρατοι αξιωματικοί του ναυτικού κλήθηκαν να καταθέσουν εντός 3 ημερών στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους λόγω της προχωρημένης ηλικίας τους.

Τι είπε για τους Έλληνες ο Cem Gürdeniz

Υπενθυμίζεται ότι το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» αποτελεί πνευματικό τέκνο του Ναύαρχου εν αποστρατεία Cem Gürdeniz, που αρχικά διατυπώθηκε το 2006 και είχε ως στόχο την επέκταση του ζωτικού χώρου και της επιρροής της Τουρκίας έτσι ώστε να αποκτήσει προσβάσεις σε σημαντικούς ενεργειακούς και οικονομικούς πόρους.

Στην Τουρκία είχε επίσης κυκλοφορήσει τo 2018 και σχετικό βιβλίο του Gürdeniz με τον τίτλο «Γαλάζια Πατρίδα» (τουρκιστί: «Mavi Vatan Yazıları»).

Αν και ο Erdoğan έχει υιοθετήσει το δόμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», ο Gürdeniz ασκεί κριτική με ακόμα πιο σκληρό τρόπο κατά των Ελλήνων από τους Τούρκους κυβερνώντες.

Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, σχολιάζοντας τις διερευνητικές επαφές μεταξύ των δυο χωρών, είπε «ποτέ μην εμπιστεύεστε την Ελλάδα και τους Έλληνες. Αυτή τη φορά μας επιτίθενται ως Τρώες και πληρεξούσιοι των ΗΠΑ και της ΕΕ».

«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στην Γαλάζια Πατρίδα να γίνει νέα Τροία, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις», πρόσθεσε.

Παρά τη σύλληψή του εμπνευστή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», αυτό δεν σημαίνει πως υποχωρεί και η εμμονή στον εν λόγω στρατηγικό σχεδιασμό καθώς η Τουρκία θεωρεί πως θα καταστεί «θαλάσσια αυτοκρατορία» με τον ίδιο τρόπο που το κατάφεραν οι Βυζαντινοί.

«Σιωπηρό Πραξικόπημα»

Ο Πρόεδρος Erdoğan επέστρεψε εσπευσμένα από τις διακοπές του στη Μαρμαρίδα.

Συγκάλεσε εκτάκτως σύσκεψη μετά το μεσημέρι στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα για αξιολόγηση της κοινής δήλωσης αφού η κυβέρνηση την εξέλαβε ως «σιωπηρό πραξικόπημα».

Σήμερα το απόγευμα η Κεντρική Επιτροπή του κυβερνώντος κόμματος AKP υπό την προεδρία και πάλι του Erdoğan θα συνέλθει για να εξετάσει την κατάσταση.

Βόσπορος & Μοντρέ: Τι προκάλεσε τη σύλληψη

Οι συλλήψεις προκλήθηκαν μετά από ενυπόγραφη κοινή δήλωση αξιωματικών του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού οι οποίοι κάλεσαν την κυβέρνηση του Recep Tayyip Erdoğan να μην αποσυρθεί από τη Συνθήκη του Μοντρέ.

Την κοινή δήλωση υπέγραφαν 104 απόστρατοι στρατιωτικοί, οι οποίοι προειδοποιούν για την απειλή, που όπως υποστηρίζουν συνιστά το σχέδιο της «Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης» για τη Συνθήκη του Μοντρέ, που εγγυάται την ελεύθερη διέλευση από τα Στενά του Βοσπόρου.

Η έγκριση, τον περασμένο μήνα, του σχεδίου κατασκευής μιας πλωτής διώρυγας, παρόμοιας με εκείνη του Παναμά ή του Σουέζ, στάθηκε αφορμή να ξεκινήσει στην Τουρκία μια έντονη αντιπαράθεση για τη Συνθήκη του Μοντρέ.

Η «Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης» είναι το πιο φιλόδοξο από τα σχέδια υποδομών του Προέδρου Erdoğan (αεροδρόμια, γέφυρες, οδικοί άξονες και σήραγγες) τα τελευταία 18 χρόνια. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι με τη Διώρυγα αυτή η Κωνσταντινούπολη θα αποκτήσει έναν νέο «πόλο έλξης», ενώ θα χαλαρώσει και η πίεση στον Βόσπορο. Περισσότερα από 41.000 πλοία διέπλευσαν τα Στενά το 2018, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές.

Όσοι αντιτίθενται στο σχέδιο υποστηρίζουν ότι, εκτός από τις επιπτώσεις που θα έχει στο περιβάλλον, το άνοιγμα αυτής της Διώρυγας θα υπονόμευε τη Συνθήκη του Μοντρέ, του 1936, η οποία εγγυάται την ελεύθερη διέλευση των πλοίων από τα Στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια, τόσο εν καιρώ ειρήνης όσο και εν καιρώ πολέμου.

Στην ανοιχτή επιστολή τους, οι 104 απόστρατοι ναύαρχοι δηλώνουν ότι είναι «ανησυχητικό» να ξεκινήσει μια συζήτηση για τη Συνθήκη του Μοντρέ, εκτιμώντας ότι η συμφωνία αυτή «προστατεύει κατά τον καλύτερο τρόπο τα τουρκικά συμφέροντα».

(Ολόκληρη η δήλωση στο τέλος του άρθρου.)

Η σημασία της Συνθήκης του Μοντρέ

Τι είναι όμως η Συνθήκη του Μοντρέ και για ποιο λόγο ο Ερντογάν δίνει τόσο μεγάλη σημασία;

Σύμφωνα με ανάλυση του «SigmaLive», ιστορικά αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω συνθήκη υπογράφηκε στις 20 Ιουλίου 1936 στην ελβετική πόλη Μοντρέ. Τέθηκε σε ισχύ στις 9 Νοεμβρίου, 1936 και καταχωρήθηκε στην Κοινωνία των Εθνών στις 11 Δεκεμβρίου 1936. Eξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα, με ορισμένες τροποποιήσεις. Σε αυτή συμμετέχουν ειδικότερα τα κράτη της Μαύρης Θάλασσας όπως είναι η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σοβιετική Ένωση, η Τουρκία, η Αυστραλία, η Γαλλία η Ιταλία, η Βρετανία, η Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα. Είναι συνθήκη η οποία αφορά στο καθεστώς των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων.

Τα πιο πάνω κράτη τα οποία είναι και συμβαλλόμενα στη Συνθήκη, αναγνωρίζουν ότι τα εμπορικά πλοία θα απολαμβάνουν πλήρη ελευθερία διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Στενά του Βοσπόρου κάτω από οποιαδήποτε σημαία με οποιοδήποτε είδος φορτίου.

Επιπλέον, η σύμβαση δίνει την ευκαιρία στην Τουρκία να στρατιωτικοποιήσει τα Στενά και επιτρέπει τη διέλευση πολεμικών πλοίων των παρευξείνιων χωρών με ειδοποίηση μιας εβδομάδας και υπό κάποιους όρους εκτοπίσματος, μεγέθους, οπλισμού ενώ περιορίζει σημαντικά το πέρασμα των πολεμικών πλοίων που δεν ανήκουν σε κράτη της Μαύρης Θάλασσας (προειδοποίηση διέλευσης, όριο εκτοπίσματος πλοίων, περιορισμός οπλισμού, μη διέλευση αεροπλανοφόρων κλπ).

Το σχέδιο για «Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης»

Από το 2019 ο Erdoğan είχε εκφράσει κάποιες ενστάσεις για το θέμα της Συνθήκης με την δικαιολογία ότι η Τουρκία δεν έχει οικονομικά οφέλη και γι αυτό τον λόγο θα κατασκευάσει τη «Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Τούρκου Προέδρου το 2019 για το θέμα έγραφε «Στα Στενά με την συνθήκη του Μοντρέ δεν έχουμε κανένα δικαίωμα και τα πλοία περνούν όπως θέλουν. Σκεφτείτε χρησιμοποιούν τα Στενά και δεν κερδίζετε τίποτα. Όμως με το «Kanal İstanbul» (Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης) θα δημιουργηθούν δικαιώματα όπως συμβαίνει και στη διώρυγα του Σουέζ, Εμείς θα προχωρήσουμε το σχέδιο αυτό».

Ο Erdoğan υποστήριξε ουσιαστικά ότι με την συνθήκη του Μοντρέ δεν έχουν κάποια οικονομική απολαβή καθώς τα εμπορικά πλοία στον Βόσπορο έχουν ελεύθερη διέλευση και δεν υπάρχει κάποιος έλεγχος λόγω αυτής της συνθήκης. Ωστόσο, με το σχέδιο αυτό της νέας διώρυγας ο Ερντογάν αποσκοπεί στο να αλλάξει αυτή την κατάσταση δημιουργώντας όχι μόνο οικονομικές απολαβές αλλά και γενικότερο έλεγχο στα εμπορικά πλοία.

Είδαν πραξικόπημα οι Erdoğan-Altun

Η επιστολή προκάλεσε την έντονη αντίδραση στελεχών της κυβέρνησης, ενώ η εισαγγελία της Άγκυρας ξεκίνησε προκαταρκτική έρευνα.

«Όχι μόνο εκείνοι που την υπέγραψαν, αλλά και εκείνοι που τους ενθάρρυναν θα πρέπει να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη», έγραψε στο Twitter ο Fahrettin Altun, ο εκπρόσωπος επικοινωνίας του προέδρου Erdoğan.

Ο Τούρκος πρόεδρος πρόκειται να συγκαλέσει αύριο το μεσημέρι σύσκεψη για να συζητήσει αυτό το θέμα, ανακοίνωσε η προεδρία.

Ο εκπρόσωπος της προεδρίας İbrahim Kalın δήλωσε ότι αυτή η στάση των απόστρατων ναυάρχων «του θυμίζει την εποχή του πραξικοπήματος» του 2016. «Πρέπει να ξέρουν ότι το σεβαστό έθνος μας και οι εκπρόσωπό του δεν θα επιτρέψουν ποτέ αυτή τη νοοτροπία», πρόσθεσε στην ανάρτησή του στο Twitter.

Η επιστολή θεωρείται ως η σημαντικότερη παρέμβαση των στρατιωτικών στην πολιτική μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, για το οποίο η Άγκυρα κατηγορεί τον μουσουλμάνο ιεροκήρυκα Muhammed Fethullah Gülen, αναφέρεται στο ίδιο δημοσίευμα.

«Ερωτευμένο με τη στολή» το τουρκικό έθνος

Ο Devlet Bahçeli, υπερεθνικιστής σύμμαχος του Erdoğan, ζήτησε το «ξήλωμα» των βαθμών και των γαλονιών των απόστρατων ναυάρχων.

Αντίστοιχα, ο Υπουργός Εσωτερικών, Süleyman Soylu, απαντώντας μέσω Twitter στους απόστρατους ναυάρχους, ζήτησε από τους Τούρκους αξιωματικούς να σεβαστούν τη στολή τους και τις αρχές της δημοκρατίας και να μην ανακατεύονται στην πολιτική.

«Το μεγάλο τουρκικό έθνος είναι ερωτευμένο με τη στολή. Είναι τιμή να φοράς αυτή τη στολή. Κι ακόμη μεγαλύτερη τιμή να φέρεις αυτήν την τιμή και μετά την αποστρατεία. Τιμούμε πάντα όσους είναι πιστοί στη δημοκρατία, στο κράτος και στο έθνος και δεν χρησιμοποιούν τα γαλόνια και τις στολές τους αντικείμενο πολιτικής... Ή για άλλους σκοπούς…»

Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Ekrem İmamoğlu, του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), είναι επίσης σφοδρός πολέμιος του σχεδίου της Διώρυγας, για οικονομικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Το Υπουργείο Εσωτερικών ξεκίνησε έρευνα σε βάρος του τον περασμένο Νοέμβριο, εξαιτίας αυτής της αντίθεσής του.

Εκπρόσωπος του Καλού Κόμματος της Meral Akşener που είναι και στρατιωτικός γιατρός, έγραψε σε ανάρτησή του: «Βάζω και εγώ την υπογραφή μου στην κοινή δήλωση. Έχουμε βαρεθεί αυτή την παράνοια του στρατιωτικού πραξικοπήματος».

Οι «Λέοντες της Θάλασσας» για εξισλαμισμό

Νέα ενυπόγραφη κοινή δήλωση από 46 αξιωματικούς του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού ήρθε σήμερα να στηρίξει τους άλλους 104 απόστρατους Ναυάρχους και να κατηγορήσει την κυβέρνηση Erdoğan για εξισλαμισμό των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του «Σίγμα», Μαρία Ζαχαράκη.

Η ομάδα, που αυτο-αποκαλείται «Deniz Aslanları» («Λέοντες της Θάλασσας»), φοίτησαν στην Ναυτική Ακαδημία του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, τα έτη 1976- 1984.

Οι Τούρκοι αξιωματικοί εκφράζουν την ανησυχία τους για τον εξισλαμισμό των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και την απομάκρυνση από τις αρχές του Mustafa Kemal Atatürk.

Συγκεκριμένα, η νέα κοινή δήλωση αναφέρει:

«Ανησυχούμε έντονα βλέποντας ότι κάποιοι πρόσφατοι νέοι στρατιωτικοί κανονισμοί και διοικητικά διατάγματα ακυρώνουν αρχές και μεταρρυθμίσεις που μας κληροδότησε ο Ατατούρκ, το Κεμαλικό σύστημα, στοχοποιώντας βασικά χαρακτηριστικά της Τουρκικής Δημοκρατίας και το πνεύμα που διέπει το στράτευμα, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει στο να ανοίξουν την πόρτα ώστε να εισέλθουν στις ένοπλες δυνάμεις άτομα που έχουν υιοθετήσει εξεγερτικές και διχαστικές απόψεις και να υπονομεύσουν την ενότητα και την ακεραιότητα των ενόπλων δυνάμεων και τα αμετάβλητα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της τουρκικής δημοκρατίας (Δημοκρατικό, Κοσμικό, Κοινωνικό κράτος δικαίου).

Προχώρησαν, μάλιστα, ακόμα περισσότερο. Αφαίρεσαν το ανάγλυφο του Ατατούρκ από τα μετάλλια του Κράτους και την φράση "Τουρκική Δημοκρατία", ενώ μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων με περισσό θράσος συμμετείχαν σε δραστηριότητες διαφόρων θρησκευτικών ταγμάτων ανοικτά με την στολή τους. Οι εικόνες αυτές αποτελούν εξελίξεις που γεννούν ανησυχία.

Πιστεύουμε ότι αυτά είναι ενέργειες που υπονομεύουν την αγάπη του τουρκικού έθνους προς τον Ατατούρκ, την τουρκική Δημοκρατία και τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις».

Το κείμενο της κοινής δήλωσης των 104 στρατιωτικών

«Οι πρόσφατες συζητήσεις στο πλαίσιο του έργου της Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης περί της δικαιοδοσίας κατάργησης της Σύμβασης του Μοντρέ και άλλων διεθνών συνθηκών αντιμετωπίζονται με ανησυχία. Το καθεστώς των Τουρκικών Στενών, τα οποία είναι από τις πιο σημαντικές πλωτές οδούς στον κόσμο, διέπεται από διεθνείς συνθήκες. Η πιο πρόσφατη από αυτές τις συνθήκες, η Συνθήκη του Μοντρέ, δεν προστατεύει μόνο με τον καλύτερο τρόπο τα δικαιώματα της Τουρκίας και ρυθμίζει τη δίοδο από τα στενά του Βοσπόρου, είναι επίσης μια μεγάλη διπλωματική επιτυχία που συμπληρώνει τη Συνθήκη της Λωζάνης, δίνοντας στην Τουρκία πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα επί των Στενών των Δαρδανελίων, καθώς και της Θάλασσας του Μαρμαρά. Επίσης, αποτελεί το έγγραφο που θεμελιώνει την προστασία της ασφάλειας των παράκτιων χωρών και καθιστά τον Εύξεινο Πόντο θάλασσα ειρήνης.

Η Συνθήκη του Μοντρέ είναι μία συνθήκη που εμποδίζει την εμπλοκή της Τουρκίας σε οποιοδήποτε πόλεμο ή την ακούσια υποστήριξη κάποιας πλευράς σε εμπόλεμη κατάσταση. Η Συνθήκη του Μοντρέ ήταν εκείνη που επέτρεψε στην Τουρκία να διατηρήσει την ουδετερότητά της κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Για όλους αυτούς και άλλους παρόμοιους λόγους, πρέπει να αποφεύγεται οποιαδήποτε συζήτηση για τη Συνθήκη του Μοντρέ, η οποία είναι πολύ σημαντική για την επιβίωση της Τουρκίας, όπως επίσης να αποφεύγονται οποιεσδήποτε ενέργειες που θα μπορούσαν να φέρουν το θέμα στη δημόσια συζήτηση ή να αποτελέσει αντικείμενο οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης.

Αφ' ετέρου το τελευταίο διάστημα, μερικές απαράδεκτες εικόνες, ειδήσεις και συζητήσεις στον Τύπο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτέλεσαν πηγή βαθιάς λύπης σε όσους από εμάς αφιερώσαμε τη ζωή μας σε αυτό το επάγγελμα. Τα τελευταία χρόνια, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και ειδικά το πολεμικό ναυτικό μας έχουν βιώσει μια σκόπιμη επίθεση λόγω της οργάνωσης FETÖ και πολύτιμο προσωπικό έχει θυσιαστεί εξαιτίας αυτών των συνωμοσιών από τους προδότες. Το πιο σημαντικό μάθημα που πρέπει να αντληθεί από αυτές τις συνωμοσίες είναι ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις να τηρούν απαρεγκλίτως τις θεμελιώδεις αξίες του συντάγματος, οι οποίες δεν μπορούν να αλλάξουν και δεν μπορούν να υποστούν αναθεώρηση.

Γι’ αυτούς τους λόγους, καταδικάζουμε και αντιτασσόμαστε με όλη μας την ύπαρξη στις προσπάθειες που καταβάλλονται προκειμένου να φανεί ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και το Πολεμικό μας Ναυτικό έχουν απομακρυνθεί από αυτές τις αξίες και τη σύγχρονη ρότα που χάραξε ο Ατατούρκ. Διαφορετικά, η Τουρκική Δημοκρατία, όπως δείχνει και η ιστορία, θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με θανάσιμους κινδύνους και επικίνδυνα γεγονότα, που θα έθεταν σε κίνδυνο την εθνική της ασφάλεια.

Είναι απαραίτητο το προσωπικό του πολεμικού ναυτικού, που είναι ο προστάτης της Πατρίδας και της Γαλάζιας Πατρίδας και έχει ένα ένδοξο παρελθόν που αναδύεται από τους κόλπους του τουρκικού έθνους, να γαλουχείται σύμφωνα με τις αρχές και τις επαναστατικές αξίες του Ατατούρκ. Είμαστε δίπλα στους βασανισμένους Τούρκους Ναυτικούς μας που υπηρετούν με αφοσίωση σε κάθε γωνιά της χώρας μας στη θάλασσα, στη ξηρά, στον αέρα, σε ζώνες ασφαλείας στο εσωτερικό και πέραν των συνόρων, και προστατεύουν με όλη τους την ψυχή τα δικαιώματα και συμφέροντα της Γαλάζιας Πατρίδας».

Χάρτης της «Γαλάζιας Πατρίδας» από το άρθρο του Γιάννου Χαραλαμπίδη στη «Σημερινή» (03/03/2019) με τίτλο «Οι δυόμισι τουρκικοί πόλεμοι και το τόξο της "Γαλάζιας Πατρίδας"»