2021: Η χρονιά των ανατροπών σε πολιτικό, γεωστρατηγικό και κοινωνικό επίπεδο

Εάν το 2020 ήταν το έτους του φόβου και της ανασφάλειας λόγω της «άγνωστης» ασθένειας του κορωνοϊού, το 2021 μπήκε φέρνοντας την ελπίδα για κάτι καλύτερο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ούτε και αυτή η χρονιά γλίτωσε από τις αλλεπάλληλες ανατροπές που έφερε η πανδημία, οι οποίες επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις. «Η Αμερική επέστρεψε», μας είχε υποσχεθεί ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και δεν είχε άδικο. Τον πρώτο μήνα του 2021 κυριάρχησαν τα γεγονότα στο Καπιτώλιο και η επίσημη ανάληψη των καθηκόντων από τον νέο πλανητάρχη για να φτάσουμε στο καλοκαίρι των ανατροπών με την επαναφορά των Ταλιμπάν στην εξουσία μετά από 20 χρόνια. Οι ΗΠΑ, αφού έκλεισαν όπως-όπως το κεφάλαιο του Αφγανιστάν, στράφηκαν κατά της Κίνας, συνάπτοντας τη συμφωνία AUKUS, προκαλώντας όμως ψυχρολουσία στους Ευρωπαίους συμμάχους και ειδικά στη Γαλλία. Το 2021 επίσης ήταν η χρονιά σημαντικών πολιτικών αλλαγών. Το Ισραήλ γύρισε την πλάτη στον «Μπίμπι», ενώ η Γερμανία μετά από 16 χρόνια αποχαιρέτησε την Άγκελα Μέρκελ. Από τη χρονιά που πέρασε δεν έλειψαν οι περιφερειακές εντάσεις, με πιο σημαντική την κλιμάκωση στην ανατολική Ουκρανία, ένα ζήτημα που αναμένεται ότι θα κυριαρχήσει στις διεθνείς εξελίξεις του 2022.

«Η Αμερική επέστρεψε» με συγκρούσεις και αναταραχές

Στις 6 Ιανουαρίου 2021 χιλιάδες οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ εισέβαλαν στο Καπιτώλιο σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν την επικύρωση της νίκης του Τζο Μπάιντεν στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2020. Η εν λόγω επίθεση, στην οποία με έμμεσο και για κάποιους με άμεσο τρόπο εμπλέκεται ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ο τραγικός επίλογος μιας πολωμένης και διχαστικής εκλογικής διαδικασίας, η οποία, μετά από πολλές νομικές περιπέτειες, άνοιξε τις πόρτες του Λευκού Οίκου στον υποψήφιο των Δημοκρατικών.

Παρά τις προσπάθειες του Τραμπ και των συμμάχων του να υποβαθμίσουν την εισβολή, δεν αλλάζει το γεγονός ότι κατά τα επεισόδια σκοτώθηκαν πέντε άνθρωποι και τραυματίστηκαν πάνω από 100 μέλη των δυνάμεων επιβολής της τάξης. Τα επεισόδια οδήγησαν στη δεύτερη παραπομπή του Τραμπ σε δίκη στη Γερουσία.

Ο Μπάιντεν με σύνθημα «Η Αμερική επέστρεψε» με την ανάληψη των καθηκόντων του έβαλε τις ΗΠΑ ξανά στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, άρχισε διάλογο για τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, ενώ τερμάτισε την υποστήριξη στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Υεμένη. Επίσης, έθεσε ως προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ την Κίνα, ενώ έβαλε ξανά στην αμερικανική αγκαλιά τους Ευρωπαίους συμμάχους.

Εντούτοις, η άτσαλη υποχώρηση από το Αφγανιστάν και η δύσκολη διαχείριση της πανδημίας κατακρήμνισαν τα ποσοστά αποδοχής του στο εσωτερικό, ενώ το 2022 θα τον βρει αντιμέτωπο με τις ενδιάμεσες εκλογές και το ενδεχόμενο να χάσει ένα ή και τα δύο Σώματα του Κογκρέσου.

Στη φυλακή ο επικριτής του Κρεμλίνου

Με την άφιξή του στη Μόσχα, πέντε μήνες μετά τη νοσηλεία του σε γερμανικό νοσοκομείο λόγω δηλητηρίασης, ο Αλεξέι Ναβάλνι συνελήφθη από τις ρωσικές Αρχές. Ο επικριτής του Κρεμλίνου, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι με την επιστροφή του θα ετύγχανε τέτοιας «υποδοχής», έθεσε εαυτόν ενώπιον του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, και τελικά δικάστηκε και φυλακίστηκε για απάτη.

Η συνέχεια σημαδεύτηκε από μαζικές διαδηλώσεις αλλά και βροχή κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Πραξικόπημα στη Μιανμάρ

Την 1η Φεβρουαρίου ο στρατός της Μιανμάρ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη τη χώρα και ανακοίνωσε ότι την εξουσία ανέλαβε ως μεταβατικός πρόεδρος ο στρατηγός Μιν Αούνγκ Χλάινγκ, μερικές ώρες μετά τη σύλληψη της επικεφαλής της πολιτικής κυβέρνησης Αούνγκ Σαν Σου Τσι, του προέδρου Ουίν Μιντ και κορυφαίων στελεχών του κόμματός της, του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία. Οι στρατιωτικοί υποστήριξαν ότι η επιβολή πραξικοπήματος ήταν αναγκαία για την υπεράσπιση της «σταθερότητας» της χώρας και κατηγόρησαν την εκλογική επιτροπή ότι δεν φρόντισε να διορθωθούν οι «τεράστιες παρατυπίες» που κατ’ αυτούς αμαύρωσαν τις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου. Μήνες μετά οι συγκρούσεις μεταξύ του βιρμανικού στρατού και ανταρτών που ανήκουν σε εθνοτική μειονότητα συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, ενώ χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν τη χώρα.

Η ημέρα που κόπηκε στη μέση το παγκόσμιο εμπόριο

Στις 23 Μαρτίου το παγκόσμιο εμπόριο κόπηκε κυριολεκτικά στη μέση, όταν το «Ever Given» κόλλησε στη Διώρυγα του Σουέζ. Αν και το πλοίο τελικά αποκολλήθηκε μετά από έξι ήμερες, εκτιμάται ότι είχε σοβαρές συνέπειες στις παγκόσμιες μεταφορές διά θαλάσσης.

Θάνατος στη βασιλική οικογένεια

Στις 9 Απριλίου απεβίωσε ο Πρίγκιπας Φίλιππος, σύζυγος της Βασίλισσας Ελισάβετ, σε ηλικία 99 ετών. «Με βαθιά θλίψη η Αυτής Μεγαλειότης η Βασίλισσα ανακοινώνει τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου, της Αυτού Βασιλικής Υψηλότητας Πρίγκιπα Φιλίππου, Δούκα του Εδιμβούργου», ανέφερε η ανακοίνωση του Μπάκιγχαμ.

Ο Δούκας του Εδιμβούργου παντρεύτηκε τη Βασίλισσα Ελισάβετ το 1947, προτού αυτή γίνει βασίλισσα και αποτέλεσε το μακροβιότερο μέλος της βρετανικής βασιλικής οικογένειας.

Μπαρούτι στη Γάζα, νέα κυβέρνηση στο Ισραήλ

Μετά από εβδομάδες έντασης μεταξύ Παλαιστινίων και ισραηλινής αστυνομίας σε μια ιερή πλαγιά στην ανατολική Ιερουσαλήμ, στις 10 Μαΐου Χαμάς και Ισραήλ ενεπλάκησαν σε μια πολεμική σύγκρουση που διήρκησε 11 ημέρες. Μέχρι τις 20 Μαΐου 260 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν σε ισραηλινά πλήγματα στη Λωρίδα της Γάζας, ανάμεσά τους αρκετοί μαχητές, κατά τις τοπικές Αρχές. Αντίστοιχα, στο Ισραήλ, οι ρίψεις ρουκετών από τη Γάζα προκάλεσαν τον θάνατο 13 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου ενός στρατιώτη, κατά την αστυνομία και τον στρατό. Την ένταση τροφοδότησε περαιτέρω η απειλούμενη έξωση παλαιστινιακών οικογενειών από τα σπίτια τους στην Ανατολική Ιερουσαλήμ από Εβραίους εποίκους και η ετήσια γιορτή του Ισραήλ για την κατάληψη της Ανατολικής Ιερουσαλήμ στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής του 1967, γνωστή ως Ημέρα της Ιερουσαλήμ.

Λίγες ημέρες μετά, και συγκεκριμένα στις 2 Ιουνίου, ο 58χρονος Γιαΐρ Λαπίντ, επικεφαλής του κόμματος Yesh Atid και ο 49χρονος αρχηγός της ακροδεξιάς και πρώην Υπουργός Άμυνας, Ναφτάλι Μπένετ, κατέληξαν σε οριστική συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης στο Ισραήλ, σηματοδοτώντας το οριστικό τέλος του Μπέντζαμιν Νετανιάχου στην πρωθυπουργία της χώρας. Παρά τις απειλές του «Μπίμπι» ότι θα ανατρέψει τη νέα κυβέρνηση συνεργασίας, με τη βοήθεια άλλων δεξιών κομμάτων, η νέα κυβέρνηση στις 15 Ιουνίου έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από την Κνεσέτ (Βουλή), σε μια ιστορική κοινοβουλευτική σύμπραξη του κόμματος δεξιών εποίκων του Μπένετ με τους κεντρώους του κόμματος Γες Ατίντ, που αναλαμβάνουν το Υπουργείο Εξωτερικών, το Μπλε-Λευκό του Μπένι Γκαντς, που αναλαμβάνει το Υπουργείο Αμυνας, τον Ομέρ Μπαρλέφ από το Εργατικό Κόμμα, που αναλαμβάνει το Υπουργείο Εσωτερικών, τον πρώην συνεργάτη του Νετανιάχου Γκιντεόν Σάαρ στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και τον Άραβα Μανσούρ Αμπάς στο υφυπουργείο Αραβικών Υποθέσεων.

Φονικές πλημμύρες στην Ευρώπη

Στις 15 Ιουλίου μια πρωτοφανής κακοκαιρία στοίχισε τη ζωή σε 103 ανθρώπους στη Γερμανία και σε άλλους τέσσερεις στο Βέλγιο. Οι μετεωρολόγοι επιβεβαίωσαν ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχε πέσει μέσα σε 24 ώρες τόσο μεγάλη ποσότητα βροχής -εικοσαπλάσια του μέσου όρου- στη συγκεκριμένη περιοχή της δυτικής Γερμανίας, στα σύνορα με το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο.

Αιτία των καταστροφών ήταν οι σφοδρές νεροποντές που οδήγησαν σε αρκετές περιοχές στην άνοδο της στάθμης του νερού σε ποταμούς και στη συνέχεια σε πλημμύρες.

Ξανά στην εξουσία οι Ταλιμπάν

Οι Ταλιμπάν μετά από πολύμηνες μάχες ανακατέλαβαν «επίσημα» την εξουσία στις 15 Αυγούστου, κλείνοντας τον πόλεμο των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν με τον τρόπο που άρχισε. Το 2020 ο Πρόεδρος Τραμπ είχε φτάσει σε συμφωνία με τους Ταλιμπάν, η οποία προνοούσε την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων μέχρι την 1η Μαΐου. Δύο εβδομάδες πριν από τη διορία, ο Πρόεδρος Μπάιντεν έδωσε παράταση στην αποχώρηση μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία θα συμπληρώνονταν 20 χρόνια από την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους.

Με την αποχώρηση των στρατευμάτων των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, ο αφγανικός στρατός κατέρρευσε, οδηγώντας στην κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Η κατάληψη της Καμπούλ ήταν η απαρχή μιας τιτάνιας επιχείρησης για εκκένωση Αφγανών και ξένων πολιτών, η οποία συνοδεύτηκε από σκηνές χάους αλλά και τρομοκρατικών κτυπημάτων. Η απόσυρση των ΗΠΑ ολοκληρώθηκε στις 30 Αυγούστου, αφήνοντας πίσω περισσότερους από εκατό Αμερικανούς πολίτες και έως και 300.000 Αφγανούς που μπορεί να πληρούσαν τις προϋποθέσεις για ταχεία έκδοση βίζας για τις ΗΠΑ. Ο Μπάιντεν χαρακτήρισε την αποχώρηση «εξαιρετική επιτυχία».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με το WSJ, ξόδεψαν περισσότερα από 2,3 τρισεκατομμύρια δολάρια για το Αφγανιστάν τα τελευταία 20 χρόνια. Περισσότεροι από 6.500 Αμερικανοί έχασαν τη ζωή τους, ενώ υπολογίζεται ότι μέσα σε αυτές τις δύο δεκαετίες σκοτώθηκαν 170.000 Αφγανοί. Παρά τις διαβεβαιώσεις, η νέα κυβέρνηση των Ταλιμπάν δείχνει να μην έχει αλλάξει πολιτική στα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη θέση της γυναίκας, ενώ η ανθρωπιστική κρίση στη χώρα, σύμφωνα με ειδικούς, δύσκολα μπορεί να αποφευχθεί.

Νέα εποχή στο Ιράν

Η νέα κυβέρνηση του Ιράν έλαβε στις 25 Αυγούστου την ψήφο εμπιστοσύνης του Κοινοβουλίου, με τον Πρόεδρο Εμπραχίμ Ραΐσί να δεσμεύεται ότι «θα εργάζεται νυχθημερόν», για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα. Έπειτα από πενθήμερη συζήτηση, το Κοινοβούλιο επικύρωσε τους διορισμούς των 18 από τους 19 υπουργούς που πρότεινε ο υπερσυντηρητικός νέος πρόεδρος, ο νικητής των εκλογών του Ιουνίου. Όλα τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου ήταν άνδρες.

Η αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο δημιούργησε αισιοδοξία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο Μπάιντεν αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του επέκρινε τους χειρισμούς του Τραμπ στο ιρανικό ζήτημα, ενώ τον Φεβρουάριο αποδέχτηκε την πρόταση της ΕΕ για επιστροφή στις διαπραγματεύσεις για νέα συμφωνία. Μια έκρηξη σε πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν στα μέσα Απριλίου ήταν ο προάγγελος μιας σειράς πισωγυρισμάτων κυρίως από μέρους της Τεχεράνης. Έτσι, μετά την έκρηξη ανακοίνωσε τον εμπλουτισμό ουρανίου στο 60%, ενώ η εκλογή Ραΐσί ανέτρεψε τις εκτιμήσεις ότι τα δύο μέρη ήταν κοντά σε συμφωνία, με τον νέο Πρόεδρο να δηλώνει ότι «η κατάσταση στο Ιράν έχει αλλάξει μέσω της ψήφου του λαού». Οι διαπραγματεύσεις πλέον φλερτάρουν με την κατάρρευση, αφού η ιρανική πλευρά πήρε πίσω όλες της τις παραχωρήσεις και επανέφερε το αρχικό της αίτημα για άρση όλων των κυρώσεων που επέβαλε η διοίκηση Τραμπ.

Η συμφωνία AUKUS

Στις 15 Σεπτεμβρίου ΗΠΑ, Αυστραλία και Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν την τριμερή αμυντική συμφωνία AUKUS. Σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν των τριών εταίρων, «με βάση την κοινή ναυτική ιστορία των δημοκρατιών μας, δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων». Αυτό δεν συνεπάγεται απόκτηση πυρηνικών όπλων και τα νέα υποβρύχια δεν θα φέρουν τέτοια.

Παρότι καμιά από τις τρεις χώρες δεν αναφέρθηκε στην Κίνα, η AUKUS θεωρείται ως η αμερικανική απάντηση στην κινεζική απειλή, η οποία εκδηλώθηκε τόσο με τη ναυτική της ισχύ στον Ινδο-Ειρηνικό όσο και με τις αναθεωρητικές της βλέψεις σε διάφορα μέρη του κόσμου. Από την πλευρά της η Κίνα χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «εξαιρετικά ανεύθυνη και πολωτική». Στους δυσαρεστημένους ήταν και η Γαλλία, η οποία είδε την Αυστραλία να τερματίζει μονομερώς τη συμφωνία αγοράς γαλλικών υποβρυχίων αξίας 37 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στη συνέχεια, το Παρίσι ανακάλεσε τους πρεσβευτές του στην Καμπέρα και την Ουάσιγκτον, με τον Μπάιντεν να παραδέχεται τελικά ότι η ανακοίνωση της συμφωνίας ήταν «αδέξια». Πάντως, η Γαλλία χρησιμοποίησε το περιστατικό για να προωθήσει το αίτημά της για «στρατηγική αυτονομία», δηλαδή την ικανότητα της ΕΕ να ενεργεί ανεξάρτητα από τις Ηνωμένες Πολιτείες στα διεθνή ζητήματα.

Εκλογές και νέα κυβέρνηση στη Γερμανία

Στις 25 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί οδηγήθηκαν στις κάλπες, χωρίς να υπάρχει στο ψηφοδέλτιο το όνομα της Άγκελα Μέρκελ. Έπειτα από 16 ολόκληρα χρόνια πλήρους κυριαρχίας της «Σιδηράς Κυρίας», οι ψηφοφόροι ανέδειξαν νικητές τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), μπροστά από τη συντηρητική παράταξη της απερχόμενης καγκελαρίου.

Δύο μήνες μετά, ο «φωτεινός σηματοδότης» έγινε πραγματικότητα, με τον νέο Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, να ανακοινώνει την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού μεταξύ του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων (FDP).

Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγο πριν αναλάβει η νέα κυβέρνηση, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δικτύων, η γερμανική ρυθμιστική Αρχή ενέργειας, ανακοίνωσε την προσωρινή διακοπή της διαδικασίας πιστοποίησης του Nord Stream 2, του αγωγού φυσικού αερίου που συνδέει τη Ρωσία με την Γερμανία, επικαλούμενη νομικό κώλυμα.

Ο πόλεμος του μπακαλιάρου

Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία στις αρχές του Νοεμβρίου έφτασαν ένα βήμα πριν από το θερμό επεισόδιο για τα δικαιώματα αλιείας στα νερά της Μάγχης. Συγκεκριμένα, η Γαλλία κατηγόρησε τη Βρετανία ότι δεν αφήνει όλα τα γαλλικά αλιευτικά που ψάρευαν τα προηγούμενα χρόνια να συνεχίσουν να ψαρεύουν στα νησιά της Μάγχης και αντίστοιχα η Βρετανία επέκρινε τη Γαλλία ότι παρεμποδίζει τα βρετανικά πλοία να ψαρεύουν σε γαλλικούς ψαρότοπους, όπου έχουν νόμιμο δικαίωμα.

Πάντως, στη Γαλλία η αλιεία αντιπροσωπεύει μόλις το 0,06% του ΑΕΠ, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το αντίστοιχο ποσοστό είναι 1%. Αυτά τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η αλιεία δεν είναι ένα ζήτημα ουσίας, όμως φέρει έναν ισχυρό συμβολισμό και για τις δύο χώρες, τον οποίο τόσο ο Μακρόν όσο και ο Τζόνσον δεν θα άφηναν να πάει ανεκμετάλλευτος με τόσα προβλήματα στο εσωτερικό των χωρών τους και τόσες λίγες ευκαιρίας για την επίδειξη των εθνικιστικών αντανακλαστικών τους.

Τεχνητή προσφυγική κρίση στα σύνορα με Λευκορωσία

Από τις 8 Νοεμβρίου άρχισαν να διαφαίνονται σημάδια κλιμάκωσης στα σύνορα μεταξύ Λευκορωσίας, Πολωνίας και Λιθουανίας, όταν μεγάλος αριθμός μεταναστών κυρίως από το Ιράκ προσπάθησε να περάσει στο έδαφος της ΕΕ. Οι ειδικοί γρήγορα εντόπισαν ότι δεν πρόκειται για μεταναστευτική κρίση αλλά για «εργαλειοποίηση των μεταναστών» και ένα είδος «βίαιης υβριδικής επίθεσης» της Λευκορωσίας κατά της ΕΕ.

Τα στοιχεία έδειξαν ότι η ίδια η Λευκορωσία οργάνωνε τα αεροπορικά ταξίδια που οδηγούσαν τους μετανάστες στο έδαφός της με στόχο για μετακινηθούν προς την Πολωνία και τη Δυτική Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας από το κλίμα καταστολής που έχει διαμορφώσει ο πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο στο εσωτερικό της χώρας και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχοντας επίσης τα «κλειδιά» της πύλης για την είσοδο των μεταναστών στην ΕΕ, επιδίωξε να φέρει στο τραπέζι τους 27 του μπλοκ για να παζαρέψει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν το προηγούμενο διάστημα στο Μινσκ.

Ένταση Ουκρανίας - Ρωσίας

Λίγο πριν τελείωσει το 2021, η ένταση Μόσχας και Κιέβου κλιμακώθηκε επικίνδυνα, με τους Δυτικούς να προειδοποιούν τη Μόσχα για άνευ προηγουμένου κυρώσεις σε περίπτωση επίθεσης στην Ουκρανία. Ο Πούτιν από την πλευρά του εμφανίστηκε ανήσυχος για την προς ανατολάς επέκταση του ΝΑΤΟ και απέστειλε προτάσεις ασφαλείας προς τις ΗΠΑ για να «μετατραπεί ένα πιθανό στρατιωτικό σενάριο σε πολιτική διαδικασία».

Τα δύο κείμενα που έδωσε στη δημοσιότητα η ρωσική πλευρά τιτλοφορούνταν «συνθήκη ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσική Ομοσπονδία για τις εγγυήσεις ασφαλείας» και «συμφωνία πάνω στα μέτρα για να διασφαλιστεί η ασφάλεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας και των κρατών μελών» του ΝΑΤΟ, και προέβλεπαν κυρίως την απαγόρευση οποιασδήποτε νέας διεύρυνσης της Συμμαχίας και εγκαθίδρυσης αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.

Η απάντηση των ΗΠΑ δεν ήταν αρνητική, αλλά επέλεξαν να βάλουν και τους Ευρωπαίους συμμάχους στο παιχνίδι, ισχυριζόμενες ότι τους αφορά άμεσα και θα πρέπει να προηγηθούν διαβουλεύσεις μαζί τους για το θέμα.

«Έκρηξη» φτώχιας στην Τουρκία

Από τους τίτλους για την Τουρκία που μονοπώλησαν το 2021 τα διεθνή ΜΜΕ δεν μπορούσε να λείπει η φράση «πτώση της τουρκικής λίρας». Οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές λόγω του υψηλού πληθωρισμού και της μείωσης της αγοραστικής αξίας της λίρας Τουρκίας πυροδοτήσαν μεγάλες αντιδράσεις στη χώρα και τεράστια πίεση στον Τούρκο Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος με «άτσαλο» τρόπο προσπάθησε να δώσει ανάσες στην τουρκική οικονομία.

Σημειώνεται ότι η οικονομία δεν αποτελεί απλούς αριθμούς για τον Ερντογάν, αλλά ουσιαστικά είναι κομμάτι του success story του και σε αυτήν οφείλεται η παραμονή του τόσα χρόνια στην εξουσία. Έτσι, το «τεράστιο οικονομικό πείραμά» του, το οποίο βασίζεται στην άποψη ότι ένα φθηνότερο νόμισμα θα βοηθήσει τη χώρα να τονώσει τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και τις θέσεις εργασίας, εάν αποτύχει εκτιμάται ότι θα αποτελέσει την αρχή του τέλους της πολιτικής του σταδιοδρομίας.

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 01/01/2022)