Προεδρικές εκλογές σε χώρα υπό ξένη στρατιωτική κατοχή

Η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας, που λαμβάνει τη σχετική εντολή με βάση την προτίμηση του κυρίαρχου λαού, αποτελεί μια εκπλήρωση συνταγματικού καθήκοντος δημοκρατικής δράσης εξαιρετικής σημασίας για τον τόπο και το μέλλον των πολιτών του. Η πολιτική ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τα 48 σχεδόν χρόνια στρατιωτικής κατοχής και εποικισμού μεγάλου τμήματός της, ανέδειξε ως κατ’ εξοχήν ισχυρό όπλο αντικατοχικού πολιτικού αγώνα, τη σημασία της συμμετοχής του πολίτη ως «μπροστάρη» σε συμπόρευση με τη διεκδίκηση του ίδιου του κράτους. Μια λαϊκή συμμετοχή που, από χρόνο σε χρόνο, δυστυχώς, μειώνεται, λόγω της απογοήτευσης και της ανυποληψίας προς την πολιτική και τους πολιτικούς.

Ας αντιληφθούν επιτέλους οι πολιτικοί ηγέτες ότι ο λαός αντιστέκεται, δεν κάμπτεται από τις τόσες καταστροφές και διεκδικεί. Δεν υποχωρεί. Απαιτεί κοινή δράση, ώστε η Τουρκία να υποταχθεί στο δίκαιο και στις υποχρεώσεις της κατά το Διεθνές Δίκαιο. Η σύμπραξη δύο ή τριών κομμάτων εναντίον των άλλων για ανάδειξη Προέδρου θα οδηγήσει απλώς σε ακόμη μεγαλύτερη αποχή, που θα χαρακτηρίζει την έλλειψη κοινής διεκδίκησης.

Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση το 2023 για την ανάδειξη Προέδρου ξεκίνησε με την εμφάνιση ατομικών εξαγγελιών υποψηφιοτήτων, που δικαιωματικά διαμόρφωσε μιαν ακόμη προσπάθεια να μην εξαρτηθεί η επιλογή από τα στεγανά μιας εν κρυπτώ συνεννόησης για πρόσκαιρες, ενίοτε, συμφωνίες μεταξύ κομμάτων πέραν ή έξω από τη θέληση του λαού. Πρόσθετα ήδη έχουμε, ως γεγονός, το δικαίωμα της εξαγγελίας υποψηφιότητας Αρχηγού κόμματος, που επέφερε την παρεπόμενη παραίτηση του Υπουργού των Εξωτερικών από τη θέση του, ενώ εμπεριέχει και το κάλεσμα να υπάρξουν συμφωνίες με άλλα κόμματα (όχι όλα) για να επιτευχθεί η νίκη στις εκλογές.

Δεν γνωρίζω εάν παραμένουν δυνατότητες για εξωκομματική υποψηφιότητα που να έχει ελπίδα να περάσει στη δεύτερη Κυριακή των εκλογών. Το βέβαιο είναι ότι τα κόμματα θέλουν να υπάρξουν, με συμφωνία μεταξύ τους, ακόμα και για μια, ενδεχομένως, βραχύβια συγκυβέρνηση. Μια επανάληψη ίδιας, όπως το πρόσφατο παρελθόν, τακτικής, η οποία όμως αποτελεί διαχρονική συλλογική αποτυχία των πολιτικών ηγεσιών, που απλώς αναζητούν αλλαγή στη διακυβέρνηση, ενώ όφειλαν και οφείλουν, όσες διαφωνίες και αν υπάρχουν μεταξύ των κομμάτων, να παραμεριστούν, για να υπάρξει ένας κοινός παρονομαστής για συλλογική αντίδραση κατά των σχεδιασμών και των προθέσεων της Τουρκίας και για μια με συγκλήσεις και κατανόηση διακυβέρνηση, σ’ όλους τους άλλους τομείς ύπαρξης ενός κράτους μέλους της Ε.Ε. Άλλωστε, η οικονομία, η πανδημία, η διαπλοκή, τα οικονομικά σκάνδαλα, η νόμιμη λειτουργία θεσμών και η ανάγκη ύπαρξης Κράτους Δικαίου μπορούν να αντιμετωπιστούν, εάν έχεις πατρίδα. Άρα, το πρώτιστο των ζητημάτων είναι η ανατροπή των σχεδίων της Τουρκίας σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σ’ αυτήν την προσπάθεια υπάρχει χώρος για συνδρομή όλων, αρκεί να γίνει αντιληπτή η ανάγκη αυτή.

Η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας και η στήριξή της από μεγάλους φίλους της επιβάλλει άμεσα να συμφωνηθεί σε κομματικό επίπεδο, ως είναι άλλωστε και η απαίτηση του κυρίαρχου λαού, ότι όλοι θα πρέπει να συντελέσουν, συλλογικά και ξεχωριστά, στο να αναδείξουμε το σύνολο των ευθυνών -πολιτικών και νομικών- της Τουρκίας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας και κατ’ επέκτασιν έναντι της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι δικαίωμα, για διεκδίκηση μιας λύσης σύμφωνης προς το κοινοτικό κεκτημένο. Λύση τέτοιων νομικών προδιαγραφών, που να διασφαλίζει, όπως και για κάθε άλλο πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη.

Η σημερινή πολιτική ηγεσία πρέπει, για την ανάδειξη νέου Προέδρου, να αντιληφθεί ότι οφείλει να καθορίσει ως κοινή στρατηγική και να αξιοποιήσει πολιτικά την οικουμενική υπόδειξη πως δεν είναι επιτρεπτή η στάση περιφρόνησης από πλευράς Τουρκίας προς τους γείτονές της και το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Στο πλαίσιο των πολιτικών εξελίξεων που συνεχώς προκύπτουν στην ευρύτερη περιοχή και με βάση τα συμφέροντα των Μεγάλων, είμαστε πολύ μικροί για να είμαστε τόσο αντιφατικά διαιρεμένοι. Δεν θα υπάρξουν άλλες στο μέλλον μορφές συμπαράστασης από τρίτους, εάν η Τουρκία επιδείξει και πάλι τη γνωστή αλαζονεία και μεγαλομανία της. Ας μην παραμένει κενό γράμμα η επίκληση ενότητας, ώστε απλώς να επιχαίρουν οι εχθροί της Κύπρου, για τη δική μας εσωτερική διχόνοια και αδυναμία για χάραξη κοινής διεκδίκησης.

Συνεπώς, είναι επιβεβαιωμένη ανάγκη να επέλθει ο τερματισμός άμεσα και ενεργά της μεταξύ μας διχόνοιας. Ας αποτελέσει αυτή η εκλογή Προέδρου αφορμή να αντιληφθούν την ανάγκη αυτή τα κόμματα και όσοι εξαγγέλλουν πιθανή ανεξάρτητη υποψηφιότητα, προτού χαθούν οριστικά όσα, άλλες, προγενέστερες, γενιές με αίμα και θυσίες πέτυχαν. Δύσκολο στην πράξη έργο, αλλά δυνατό. Αρκεί να συντρέξουν η φιλαλληλία και η φιλοπατρία. Πρέπει να εξοφλήσουμε το «δάνειο» που οφείλουμε προς τις νεότερες γενιές, για μια Κύπρο πραγματικά ελεύθερη και υπαγόμενη στις αρχές και αξίες του κοινοτικού Δικαίου.