Ήταν 1η Απριλίου της Ε.Ο.Κ.Α. η αρχή… Δεν ήταν πρωταπριλιάτικο ψέμα

Ξύπνησε αναστατωμένη εκείνη την ευλογημένη Πρώτη του Απρίλη η Κύπρος, πριν ακόμα να ροδίσει η αυγή. Τις εκκωφαντικές εκρήξεις θα ακολουθήσει η πρώτη προκήρυξη με την υπογραφή του Αρχηγού της Ε.Ο.Κ.Α.. Της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών. Της Οργάνωσης που συγκλόνισε την οικουμένη με τις θυσίες, τα ολοκαυτώματα και τους απαγχονισμούς των γενναίων παλληκαριών της: «Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλειπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “'Η τάν ή επί τάς” ….». Στους δρόμους της Λεμεσού βρέθηκαν πολλές προκηρύξεις που έγραφαν: «Είμεθα έτοιμοι να αναλάβωμεν αγώνα, για να απαλλάξωμεν την Κύπρον από τους Βρετανούς και να επιτύχωμεν την ένωσίν της με την Ελλάδα».

Οι βολεμένοι διερωτήθηκαν: Μα τι θέλουν και τα βάζουν με τους Εγγλέζους; Οι υποψιασμένοι αναθάρρησαν. Πολλοί από αυτούς θα βγουν αντάρτες στα βουνά και θα ορθώσουν τα στήθη τους απέναντι στους σιδερόφρακτους αποικιοκράτες. Έτσι γράφτηκε το Έπος της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959, το Έπος που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις μεγάλες στιγμές του Γένους. Τα παιδιά του Διγενή πήραν τη σκυτάλη από τα χέρια των ένδοξων προγόνων τους. Από τα μαρμαρένια αλώνια του Μαραθώνα και των Θερμοπυλών, από το Μανιάκι και το Μεσολόγγι, από το Κιούγκι και το Χάνι της Γραβιάς, από το Σούλι και τη Μάνη, από τη Μακεδονία και τη Θράκη, από τα Καλάβρυτα, την Καισαριανή και το Δίστομο, από την Κορυτσά και τη Χειμάρα… Και αξίωσαν κατά τρόπο καθολικό την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Γλαφυρός όπως πάντα ο ποιητής: «Όταν πια είδαμε κι αποείδαμε με τα τηλεγραφήματα και τες πρεσβείες, κλείσαμε τη μικρή μας ζωή σ’ ένα φάκελο μικρό που να χωράει στη φούχτα μιας μαθητριούλας, στον προβολέα ενός ποδηλάτου, στη ράχη ενός βιβλίου και γράψαμε με κόκκινο μελάνι τη διεύθυνση: Αξιότιμον Ελληνικόν Κυπριακόν Λαόν, Οδόν Ελευθερίας ή θανάτου. Χωριά και πόλεις, Κύπρον… Το στείλαμε χωρίς το γραμματόσημο με την ξένη βασίλισσα…».

Και ήταν αυτή η απάντηση στην κυνική δήλωση του φλεγματικού υφυπουργού Αποικιών, Χένρι Χόπκινσον, που στις 28 Ιουλίου 1954 δήλωνε: «Υπάρχουν ορισμένα εδάφη εις την Κοινοπολιτείαν, τα οποία, λόγω των ειδικωτέρων συνθηκών, υπό τας οποίας ευρίσκονται, ουδέποτε δύνανται να αναμένουν ότι θα αποκτήσουν πλήρη ανεξαρτησίαν».

Οι Άγγλοι χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να τσακίσουν την Ε.Ο.Κ.Α. Στήνουν αγχόνες, δολοφονούν αδιακρίτως, φυλακίζουν, βασανίζουν, εξορίζουν. Εννιά νέοι πατούν χαμογελαστοί στην καταπακτή ψέλνοντας τον Ύμνο προς την Ελευθερία του Διονυσίου Σολωμού, την ώρα που το σχοινί της αγχόνης θα πάρει μαζί του την τελευταία τους ελληνική ανάσα. «Μολών λαβέ», φωνάζουν οι αγωνιστές μέσα από τα κρησφύγετά τους και γίνονται ολοκαυτώματα! Μαθητές και μαθήτριες, μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες βγαίνουν στους δρόμους και αναμετρώνται με τους πάνοπλους Άγγλους στρατιώτες ανεμίζοντας ελληνικές σημαίες. Οι Άγγλοι κτυπούν αλύπητα! Δολοφονούν ακόμη και μικρά παιδιά!

Γράφει ο Νίκος Κρανιδιώτης, ο πλέον στενός και πιστός συνεργάτης του Μακαρίου: «…Οι ηρωισμοί, τα κατορθώματα και η αυτοθυσία των Κυπρίων αγωνιστών είχαν δημιουργήσει ένα κλίμα περηφάνιας κι ένα αίσθημα εμπιστοσύνης και αυτοπεποίθησης στα πλατιά λαϊκά στρώματα, που έβλεπαν τον κυπριακό αγώνα με τον ενθουσιασμό, τη νοοτροπία και την πίστη των προηγούμενων απελευθερωτικών αγώνων του Έθνους, και με αποκλειστικά κριτήρια την ανθρώπινη λεβεντιά, τον ηρωισμό και τα μεγάλα ανδραγαθήματα.

»Απέναντι στα αγνά αυτά ελατήρια και την αγνή ψυχή του Λαού η βρετανική πολιτική, μέσα από τις σκοτεινές ατραπούς της έμπειρης διπλωματίας της, ετοίμαζε, επιδέξια, τα δικά της σχέδια. Σχέδια σατανικά, που ήταν αδύνατο να συλλάβει η πλημμυρισμένη από γνήσιο πατριωτισμό και συναισθηματικότητα, αλλά στερημένη από πολιτική πείρα και παράδοση, κυπριακή λαϊκή ψυχή.

»Τις γενικές δυσχέρειες επέτεινε ακόμη περισσότερο η εμπλοκή της Ελλάδας στα συμμαχικά της πλαίσια, πράγμα που ανάγκαζε τις εκάστοτε ελληνικές Κυβερνήσεις να συμπλέουν με απόψεις άσχετες προς τον χαρακτήρα του θέματος και να τοποθετούν ενίοτε τα ευρύτερα συμμαχικά συμφέροντα υπεράνω των εθνικών. Το πνεύμα αυτό της διαλλακτικότητας δημιουργούσε πολλές φορές πιεστικές καταστάσεις στον κυπριακό παράγοντα κι έκανε το θέμα να παρεκκλίνει από την πορεία του…».

Έτσι ξεστρατίσαμε. Έτσι φτάσαμε στις επαίσχυντες συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. Έτσι επαναφέραμε ξανά την Τουρκία στο νησί, με προσταγή και υπογραφή της Αθήνας του Καραμανλή και του Αβέρωφ που έβλεπαν τον Ενωτικό αγώνα των Κυπρίων ως έναν ξένο αγώνα!

Οι ήρωες του 1955-59 έφθασαν και προσπέρασαν επάξια με τη θυσία τους τούς Ήρωες όλων των απελευθερωτικών αγώνων του Έθνους των Ελλήνων. Η θυσία τους θα διδάσκει στις επόμενες γενιές τον δρόμο της αρετής και του καθήκοντος για την ελευθερία της πατρίδας. Ιδιαιτέρως σήμερα που περνούμε δύσκολα. Σήμερα που περισσότερο από κάθε άλλη φορά αναζητούμε σωσίβια και σχεδίες και Πρότυπα Ηρώων που να μπορούν να μας καθοδηγήσουν… που θα ατσαλώσουν σώμα και ψυχή.