Το μετέωρο βήμα των Μ.Ο.Ε.

Με την αλλαγή του επικεφαλής του Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου και σε μια προφανή κίνηση αλλαγής πολιτικής από τον νέο Υπουργό, εξαγγέλθηκαν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Κι αυτό, ενώ ήταν βέβαιον εκ των προτέρων ότι δεν θα είχαν καμιά τύχη και ότι θα απορρίπτονταν αλαζονικά από την τουρκική πλευρά. Με εγκατάλειψη από την πλευρά μας του αιτήματος για κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας από πλευράς Ε.Ε. για την έναρξη εποικισμού της Αμμοχώστου και τις συνεχείς προκλήσεις στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι εξελίξεις που ακολούθησαν με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιούργησαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να επανέλθει μετ’ επιτάσεως το αίτημα των κυρώσεων, σε σύνδεση με το Ουκρανικό, αφού η πολιτική των «δύο μέτρων και δύο σταθμών» από πλευράς Ε.Ε είναι κραυγαλέα. Παρ’ όλα αυτά, η συγκυρία που δημιουργήθηκε με τη ρωσο-ουκρανική κρίση παρέμεινε τραγικά αναξιοποίητη. Η Κυπριακή Δημοκρατία και η ελληνική κυπριακή πλευρά παρέμειναν εγκλωβισμένες στο μετέωρο βήμα των Μ.Ο.Ε.

Για μιαν ακόμα φορά είναι αναγκαία η διασαφήνιση της θέσης γι’ αυτού του είδους τις πρωτοβουλίες και τις προϋποθέσεις που πρέπει να τις συνοδεύουν.

Υπήρξε διαχρονικά ορθή η θέση ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι ευπρόσδεκτα και επωφελή.

Υπό την απαράβατη προϋπόθεση να μη διαστρέφουν την ουσία του Κυπριακού, που δεν είναι ασφαλώς μια δικοινοτική διαμάχη, αλλά πρόβλημα εισβολής και παράνομης στρατιωτικής κατοχής τμήματος μιας ανεξάρτητης χώρας.

Ταυτόχρονα, δεν πρέπει τα όποια μέτρα «βελτίωσης της καθημερινότητας» να οδηγούν σε υποκατάσταση της λύσης, η οποία πρέπει να τερματίζει την κατοχή, που είναι η πηγή της κακοδαιμονίας.

Άρα, θα ήταν αδιανόητο και άκρως επικίνδυνο να συζητούνται και να υλοποιούνται οποιαδήποτε μέτρα εμπιστοσύνης, χωρίς να είναι κυρίαρχη και πρωτεύουσα η συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού. Δηλαδή η συζήτηση των κεφαλαιωδών πτυχών, της αποχώρησης των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων, της κατάργησης των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960 και της επίτευξης συμφωνίας για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομοσπονδιακό κράτος με μια κυριαρχία, μια διεθνή νομική προσωπικότητα, μια ιθαγένεια, με ενότητα κράτους, θεσμών, λαού, χώρου και οικονομίας και με κατοχυρωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.

Σε αυτήν τη διαδικασία πρόταξης της ουσίας του Κυπριακού, που διασφαλίζει τον πραγματικό του χαρακτήρα ως προβλήματος εισβολής και κατοχής, οφείλουμε να επιμένουμε διαχρονικά.

Σε αντίθεση με την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή ηγεσία, ιδιαίτερα τη σημερινή, που επίσης διαχρονικά επέμεναν ότι το Κυπριακό είναι θέμα «ομαλής συμβίωσης των δύο Κοινοτήτων, που θα πρέπει να ζήσουν πλάι - πλάι ως καλοί γείτονες». Με αποδοχή των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής και κατοχής.

Οι εκάστοτε Γενικοί Γραμματείς του ΟΗΕ, στις εκθέσεις τους για το Κυπριακό, αποδίδουν ιδιαίτερο βάρος και μέγιστη σημασία στα ΜΟΕ, κατά τρόπον εμφανώς δυσανάλογο με την πραγματική προτεραιότητα, που θα πρέπει να είναι η λύση.

Ο κίνδυνος είναι προφανής. Να υπάρξει αποδοχή της τουρκικής άποψης ότι το Κυπριακό είναι ζήτημα καλής γειτονίας των δύο κοινοτήτων. Με διαγραφή της κατοχής και της παραβίασης του διεθνούς δικαίου.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι, ως εκ τούτου, αμείλικτα.

- Αποδεχόμαστε ότι αυτό που προέχει είναι Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης;

- Αποδεχόμαστε ότι αυτό που επείγει δεν είναι ο τερματισμός της κατοχής και η λύση, αλλά «μέτρα καλής γειτονίας»;

Η περιρρέουσα περί «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας ή ακόμα και δύο κρατών» τείνει να ευνοεί τα ΜΟΕ ως προλείανση του εδάφους προς τέτοιες καταστροφικές λύσεις. Ουσιαστικά τα ΜΟΕ να υποκαταστήσουν τη λύση. Ή να προετοιμάσουν το έδαφος προς τέτοιες λύσεις, εφιαλτικές για το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σημ: Σχολιάζεται αρνητικά το γεγονός ότι στο Ευρωβαρόμετρο οι Κύπριοι δεν έχουν την ίδια άποψη με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους για τις ευθύνες της Ρωσίας στο Ουκρανικό και ότι επίσης δεν είναι τόσο θετικοί στις επιβληθείσες κυρώσεις. Δεν αντιλαμβάνονται οι επικρίνοντες αυτήν τη στάση των Κυπρίων ότι πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση στο γεγονός ότι, για την Ουκρανία, μη μέλος της Ε.Ε., επιβάλλονται κυρώσεις και για την Κύπρο, μέλος της Ε.Ε., όχι;