Καταζητούμενη από την Interpol ως μέλος του ISIS – Ελεύθερη στην Τουρκία

Το παρατηρητήριο «Nordic Monitor» (21 Ιουλίου 2022) σχολιάζει ότι η απελευθέρωση Ρωσίδας τζιχαντίστριας, η οποία καταζητείται από την Interpol καθώς φέρεται να είναι μέλος του ISIS, αποτελεί δείγμα της πολιτικής που ακολουθεί η ισλαμιστική Κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η τακτική της τουρκικής Κυβέρνησης συνίσταται στην απελευθέρωση μαχητών τζιχαντιστών έπειτα από σύντομη περίοδο φυλάκισής τους.

Πρόκειται για την 30χρονη Ayshat Rzaeva, με καταγωγή από το χωριό Rukel της Δημοκρατίας του Νταγκεστάν. Η Rzaeva φυλακίστηκε στις 7 Οκτωβρίου 2021, σε περιοχή της Άγκυρας. Της απαγγέλθηκαν κατηγορίες από το δικαστήριο για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και αντιμετώπιζε ποινή φυλάκισης μέχρι και 15 χρόνων. Η ίδια ομολόγησε ότι εντάχθηκε στο ISIS και έδωσε λεπτομέρειες για τη συμμετοχή της στην οργάνωση μέσω κατάθεσής της στην τουρκική αστυνομία.

Παρ’ όλα αυτά, στην πρώτη ακροαματική διαδικασία, στις 28 Ιουνίου 2022, οι δικαστές αποφάσισαν να αρθεί η απαγόρευση εξόδου της από την χώρα. Ο Εισαγγελέας εφεσίβαλε την απόφαση και στις 5 Ιουλίου εκδόθηκε νέο διάταγμα κράτησής της. Εντούτοις, το δικαστήριο αποφάσισε εκ νέου την απελευθέρωσή της.

Η Rzaeva στρατολογήθηκε από το ISIS στη Συρία με τα ονόματα Ummu Ahmad και Ummu Yahya. Εκπαιδεύτηκε και έδρασε εκ μέρους της οργάνωσης, μετά τη μετάβασή της στη Συρία από τη Ρωσία μέσω του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας το 2015. Οι ρωσικές Αρχές είχαν ενημερώσει την Τουρκία για το συγκεκριμένο άτομο, το οποίο καταγράφηκε στη βάση δεδομένων των ξένων τρομοκρατών.

Όταν έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, στελέχη του ISIS την υποδέχτηκαν στο αεροδρόμιο και την μετέφεραν σε ασφαλή κατοικία για περίοδο δύο μηνών, πριν την μετακινήσουν στα τουρκικά σύνορα και απ’ εκεί στη Συρία με τη βοήθεια λαθροδιακινητών. Ο σύζυγος και ο αδελφός της ήταν ήδη μέλη του ISIS στη Συρία, ως στελέχη ρωσικής μαχητικής μονάδας. Μετά τον θάνατό τους εξαιτίας αεροπορικών βομβαρδισμών, η ίδια παντρεύτηκε Αζέρο τζιχαντιστή, γνωστό με την επωνυμία «Abbas». Οι δύο τους εγκαταστάθηκαν στην ανατολική Συρία. Ωστόσο το 2018 σκοτώθηκε και ο νέος της σύζυγος.

Μετά τον θάνατο του Abbas, η Rzaeva κατέληξε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης al-Hol, το οποίο ελέγχεται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις [SDF], που υποστηρίζονται από τον στρατό των ΗΠΑ. Αφού έζησε στο στρατόπεδο για περίπου δύο χρόνια κατάφερε να δραπετεύσει και να μεταβεί στην Τουρκία. Το ISIS συνέχισε να την μετακινεί σε διάφορες ασφαλείς κατοικίες στις τουρκικές επαρχίες, πριν την εγκατάστασή της στην Άγκυρα.

Στη διάρκεια έρευνας στο διαμέρισμά της, η Αστυνομία κατάσχεσε πολλά μετρητά σε τουρκικές λίρες και δολάρια, καθώς και κοσμήματα, τα οποία θεωρήθηκε ότι αποκτήθηκαν στο πλαίσιο τρομοκρατικών δραστηριοτήτων και ανήκαν στο ISIS. Ως προς τα μετρητά, σημειώνεται ότι τα μοίραζε σε οικογένειες τζιχαντιστών μαχητών εκ μέρους της οργάνωσης.

Επιπλέον, στο κινητό της τηλέφωνο εντοπίστηκαν βίντεο και φωτογραφίες από δραστηριότητες του ISIS. Για παράδειγμα, γίνεται λόγος για βίντεο στο οποίο το «Ισλαμικό Κράτος» διενεργεί κλήρωση για να εντοπιστούν πιθανοί βομβιστές αυτοκτονίας. Άλλο βίντεο αφορά σε επίθεση αυτοκτονίας με όχημα εκ μέρους του ISIS. Περαιτέρω, από το αρχείο κλήσεών της διαπιστώθηκε ότι ήταν σε επαφή με άλλα γνωστά μέλη της ισλαμιστικής οργάνωσης, ενώ το όνομά της περιλαμβάνεται στους φερόμενους ως εν δυνάμει βομβιστές αυτοκτονίας.

Στη βάση των πιο πάνω, θεωρείται περίεργη η δικαστική απόφαση για απελευθέρωσή της (μόνο ένας εκ των τριών δικαστών διαφώνησαν), δεδομένου μάλιστα ότι δεν διαθέτει διεύθυνση διαμονής στην περιοχή δικαιοδοσίας του συγκεκριμένου νομικού οργάνου. Διέμενε προσωρινά σε ξενοδοχείο στην Άγκυρα, αφού είχε εγκαταλείψει το διαμέρισμά της, όπου έγινε προηγουμένως ο αστυνομικός έλεγχος στη διάρκεια του οποίου εντοπίστηκαν τα προαναφερθέντα. Τα δύο της παιδιά (3 και 6 ετών) τέθηκαν υπό την προστασία των κοινωνικών υπηρεσιών.

Το «Nordic Monitor» σχολιάζει ότι τα τουρκικά δικαστήρια, υπό την πίεση της Κυβέρνησης Ερντογάν, συχνά αντιμετωπίζουν ευνοϊκά τους υπόπτους τζιχαντιστές (συμπεριλαμβανομένων και των στελεχών του ISIS) και, παρά τα αποδεικτικά στοιχεία, αποφασίζουν υπέρ της απελευθέρωσής τους. Απεναντίας, δεν παρουσιάζουν την ίδια ανεκτικότητα έναντι όσων κατηγορούνται στη βάση πολιτικών κινήτρων, όπως δημοσιογράφοι, ακτιβιστές και μέλη της αντιπολίτευσης.

Οι αξιωματούχοι της χώρας δεν αποκαλύπτουν τον αριθμό των καταδικών στελεχών του ISIS και αρνούνται να απαντήσουν στις σχετικές ερωτήσεις που τίθενται στο πλαίσιο της Εθνοσυνέλευσης. Επιλέγουν να παρουσιάζουν μόνο στοιχεία σε σχέση με τις κρατήσεις ή τις συλλήψεις, παρ’ ότι σε πολλές περιπτώσεις τα εν λόγω άτομα αθωώνονται δικαστικά και απελευθερώνονται.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Εσωτερικών, Suleyman Soylu, η αστυνομία προέβη στην κράτηση 2.438 ατόμων που θεωρήθηκαν ύποπτα ως στελέχη της ισλαμιστικής οργάνωσης, αλλά μόνο στην περίπτωση 487 από αυτούς (20%) έγινε επίσημη σύλληψη. Δηλαδή, 4 στους 5 υπόπτους ως μέλη του ISIS δεν φυλακίστηκαν. Περαιτέρω, ο Υπουργός δεν παρείχε στοιχεία για όσους αφέθηκαν ελεύθεροι μετά τη σύλληψή τους, όπως έγινε στην περίπτωση της Rzaeva. Στις περισσότερες περιπτώσεις, σχολιάζει το «Nordic Monitor», οι ύποπτοι που συνελήφθησαν αφέθηκαν ελεύθεροι μετά την πρώτη δικαστική ακροαματική διαδικασία. Αξιοσημείωτο ως προς την τάση αυτή είναι το γεγονός ότι, ενώ ο Ερντογάν είχε δηλώσει τον Οκτώβριο του 2019 ότι 5.500 τρομοκράτες του ISIS κρατούνταν στις τουρκικές φυλακές (από τους οποίους οι μισοί είχαν ξένη υπηκοότητα), λίγες μέρες αργότερα ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε σε διάσκεψη Τύπου ότι έγιναν 1.163 συλλήψεις και καταδίκες σε φυλάκιση μελών της ισλαμιστικής οργάνωσης.

Χιλιάδες μαχητές, τόσο Τούρκοι όσο και ξένοι, μετέβησαν στη Συρία για να πολεμήσουν στις τάξεις του ISIS, μέσω της Τουρκίας με τη βοήθεια λαθροδιακινητών. Σύμφωνα με το «Nordic Monitor», τη μετάβασή τους στη Συρία διευκόλυνε η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών.