Ένα απαράδεκτο, δημοσιογραφικά και ιστορικά, άρθρο

Θέλω με τον πιο έντονο τρόπο να εκφράσω την αγανάκτηση και τη διαμαρτυρία μου για το άρθρο του έγκριτου αρθρογράφου και συνεργάτη της ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ, Σάββα Ιακωβίδη, με τίτλο «Ο Μακάριος έκρινε ασύμφορη οικονομικά την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα».

Κρίνω με αυτό τον απόλυτο τρόπο το άρθρο, επειδή ένας έγκριτος δημοσιογράφος, που επηρεάζει με την αρθρογραφία του την κοινή γνώμη, χρησιμοποιεί παραποιημένες πληροφορίες εν γνώσει του και με βάση αυτές προσπαθεί να εξαγάγει συμπεράσματα, τα οποία είναι λανθασμένα, ανήθικα και συκοφαντικά. Δεν αναφέρομαι καθόλου στις απόψεις του, με τις οποίες διαφωνώ και τις οποίες έχει δικαίωμα να εκφράζει και να δημοσιεύει. Ένας σοβαρός όμως δημοσιογράφος δεν έχει δικαίωμα να κατασκευάζει παραπλανητικές πληροφορίες, πάνω στις οποίες να στηρίζει τα παραπλανητικά του δημοσιεύματα. Και πάνω απ’ όλα έχει υποχρέωση τις πληροφορίες που επικαλείται να τις κρίνει με ορθολογισμό, κριτική σκέψη και δημοσιογραφική διερεύνηση και όχι να τις περιτυλίγει με κουτόχορτο για να τις χάψουν οι αφελείς και οι προκατειλημμένοι και να παρασυρθούν οι αγνοούντες.

Και γίνομαι αμέσως συγκεκριμένος για τις πιο πάνω αναφορές. Είναι δικαίωμα του κ. Σάββα Ιακωβίδη, όπως και των φανατικών πολεμίων της πολιτικής Μακαρίου, να πιστεύει, να διακηρύσσει και να υποστηρίζει ότι ο Μακάριος ήταν ανθενωτικός. Είναι δικαίωμά του να διατυπώνει τους λόγους της διαφωνίας του με την πολιτική Μακαρίου. Είναι όμως ενσυνείδητο λάθος και προκλητικά λανθασμένο συμπέρασμα ενός δημοσιογράφου να δηλώνει, ότι «Για να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του, ο Μακάριος πρώτα ζήτησε να γίνει αντιβασιλεύς της Ελλάδος και στη συνέχεια υιοθέτησε την ανεξαρτησία για να γίνει Πρόεδρος της νεοσύστατης, δυσλειτουργικής Κυπριακής Δημοκρατίας».

Ένας πολύπειρος δημοσιογράφος οφείλει να γνωρίζει ότι αξίωμα μόνιμου αντιβασιλέως δεν υπάρχει στις βασιλευόμενες χώρες. Αντιβασιλέας διορίζεται μόνον, όταν προσωρινά απουσιάζει ή κωλύεται ο βασιλεύς να εκτελεί τα καθήκοντά του. Επομένως θα ήταν μεγάλη βλακεία για τον πανέξυπνο (παμπόνηρο για τους πολέμιούς του) Μακάριο, να ζητήσει από τον θλιβερό Γαρουφαλιά, γνωστό στέλεχος της αποστασίας του 1965 και γνωστό αμερικανόφιλο και όργανο του παλατιού, έναν ανύπαρκτο αξίωμα ως αντάλλαγμα για να συναινέσει στην Ένωση. Όμως το αναφέρει σε βιβλίο ο Γαρουφαλιάς και το επικαλούνται οι κάθε είδους πολέμιοι του Μακαρίου. Για τούτο πρέπει να δεχτούμε τον διάλογο που αναφέρει ο Γαρουφαλιάς στο βιβλίο του, όπως το αποδέχεται ως ευαγγελική περικοπή ο κ. Ιακωβίδης. Διάβασα κι εγώ αυτό το γελοίο δημοσίευμα του κ. Γαρουφαλιά. Και παρόλο που δεν είμαι πολύπειρος δημοσιογράφος, σκέφτηκα αμέσως ότι ήταν αδύνατο ο Μακάριος να ζητήσει ως αντάλλαγμα ένα ανύπαρκτο αξίωμα, που θα τον άφηνε μάλιστα εκτεθειμένο. Σκέφτηκα ότι ο Γαρουφαλιάς δεν γράφει ψέματα, αλλά μπορεί να το είπε πράγματι ο Μακάριος. Αλλά αμέσως κατάλαβα ότι αν έγινε τέτοιος διάλογος, ήταν απλώς μια κοροϊδευτική απάντηση του Μακαρίου. Ο Μακάριος ειρωνευόταν τον Γαρουφαλιά κι εκείνος δεν το κατάλαβε. Τόσο ήταν το πάθος του για την «ένωση».

Ολόκληρο το αντιμακαριακό άρθρο του κ. Ιακωβίδη έχει ως θεμέλιο και ακρογωνιαίο λίθο το «απόρρητο σημείωμα», που καταγράφεται στα αρχεία του Τάσσου Παπαδόπουλου. Μπορεί ο καθένας να διαβάσει αυτό το «απόρρητο έγγραφο», που ο ικανότατος τεχνοκράτης υπουργός του Μακαρίου, Ρένος Σολομίδης, απέστειλε προς όλους τους υπουργούς, επειδή «η ένωσις Κύπρου – Ελλάδος θεωρουμένη ως τετελεσμένο γεγονός, παρουσιάζει προβλήματα, άτινα μελετούμενα δύνανται να επιλυθούν προς το καλώς νοούμενο συμφέρον της ελληνο-κυπριακής οικονομίας». Επομένως το απόρρητο έγγραφο δεν ήταν συνωμοτικό για αποτροπή της ένωσης, αλλά πρότεινε τεχνοκρατικά τρόπους για να επιλυθούν τα οικονομικά και άλλα προβλήματα που θα προξενούνταν από την αλλαγή της διοίκησης, όταν πραγματοποιείτο η ένωσις. Είναι φανερόν ότι δεν ήταν συνωμοτικό έγγραφο, αφού αυτό κοινοποιήθηκε στους υπουργούς και στον στρατηγό Διγενή. Είναι δυνατόν να κοινοποιείτο το έγγραφο προς τον Διγενή, αν τούτο είχε σκοπό την αποτροπή της ενώσεως;

Ο κ. Ιακωβίδης έχει ηλικία που του επιτρέπει να έχει γνώση και πείρα, ότι μέχρι τότε η ένωση είχε το επίθετο ατόφια ένωση, δηλαδή χωρίς εδαφικά ανταλλάγματα προς την Τουρκία. Και είναι τουλάχιστον αδόκιμο ένας έγκριτος δημοσιογράφος να γράφει ότι «Διά του σχεδίου Άτσεσον προτεινόταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα». Όλοι ξέρουμε και η Ιστορία κατέγραψε ότι ο Άτσεσον πρότεινε ανταλλάγματα που ξεκινούσαν από μια βάση στην Καρπασία το λιγότερο έως την παραχώρηση ελληνικών νησιών, όπως η Ρόδος και το Καστελόριζο. Και αν το τότε φανατικό αντιμακαριακό του μένος δεν του επέτρεπε να δει και να κατανοήσει αυτήν την αλήθεια, τουλάχιστον τα γεγονότα που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια ώς σήμερα και η στάση της Τουρκίας θα έπρεπε να τον κάμουν, τουλάχιστον, να υποψιαστεί ότι ο Άτσεσον και το ΝΑΤΟ δεν ενδιαφέρονταν για την ένωση, αλλά να δημιουργήσουν τέτοιες συνθήκες, ώστε σε λίγα χρόνια η Κύπρος να διχοτομηθεί, όπως ήταν ο στόχος της Τουρκίας ή να τουρκοποιηθεί, πράγμα που θα εξυπηρετούσε τελεσίδικα τους στόχους του ΝΑΤΟ, που όταν μιλούσε για ένωση εννοούσε διπλή ένωση, δηλαδή διχοτόμηση.

Είναι δυνατόν ένας δημοσιογράφος, που δεν είναι τυφλωμένος από αντιμακαριακό μένος, να πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ τότε θα ενεργούσε υπέρ της Ελλάδας και εναντίον της Τουρκίας, όταν σήμερα που ο Ερντογάν κάνει τόσες ενέργειες εναντίον του ΝΑΤΟ δεν του λένε ούτε «μαύρα μάτια έχεις»; Τη διχοτόμηση ήθελαν, επειδή φοβόνταν ότι ο Μακάριος θα ζητούσε βοήθεια από αλλού και θα προξενούσε αναταραχή που θα διέλυε την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Για τούτο και ενέκριναν την κάθοδο της μεραρχίας στην Κύπρο. Εμείς τότε πιστεύαμε ότι ήταν η άμυνά μας εναντίον της τουρκικής εισβολής, για το ΝΑΤΟ όμως αποτελούσε όργανο ελέγχου για διατήρηση της συνοχής της νοτιοανατολικής του πτέρυγας. Για τούτο και το 1967 την απομάκρυναν. Είχαν τη χούντα, που, όπως αποδείχτηκε, εξυπηρέτησε καλύτερα τα σχέδιά τους.

Μπορεί σήμερα, όπως κατήντησε την Κύπρο το πραξικόπημα της χούντας και της ΕΟΚΑ Β’, να αποτελεί ονειρική λύση να δώσουμε στους Τούρκους μια βάση στην Καρπασία και να ενωθεί ολόκληρη η Κύπρος με την Ελλάδα. Τότε, όμως, ήταν εθνική προδοσία. Το ίδιο όπως ένας τετραπληγικός, που τον κατέστησαν ανάπηρο επιτιθέμενοι εχθροί του, θα θεωρεί θαύμα, αν με μια επέμβαση καταφέρει να κινεί το ένα του χέρι, αλλά ένας υγιής νέος θα αρνείτο με απέχθεια να του ακρωτηριάσουν μια μόνο παλάμη για να του πραγματοποιήσουν έναν ονειρικό προσωπικό στόχο.

Ψάχνοντας παλιά δημοσιεύματα διαπίστωσα ότι και το 1967, όταν η χούντα οργάνωσε το φιάσκο της διαπραγμάτευσης στον Έβρο για διαπραγμάτευση της ένωσης, με ανταλλάγματα φυσικά, οι πολέμιοι του Μακαρίου υπεράσπιζαν την χούντα. Υπήρχε όμως μια καθολική αντίδραση στη Βουλή. Την ένωση με ανταλλάγματα, που διαπραγματευόταν η χούντα, υποστήριζαν μόνο 2 – 3 φιλοχουντικοί, αντιμακαριακοί βουλευτές, χωρίς να αναφέρω τα ονόματα τους. Όλοι οι άλλοι, με προεξάρχοντες τον Γλαύκο Κληρίδη, τον Λέλλο Δημητριάδη, τον Βάσο Λυσσαρίδη και τον Εζεκία Παπαϊωάννου, δήλωναν εμφαντικά ότι ζητούσαν ατόφια ένωση χωρίς εδαφικά ανταλλάγματα, που τα θεωρούσαν προδοσία.

Ο Γλαύκος Κληρίδης ανέφερε στη Βουλή: «Τάσσομαι υπέρ της γνήσιας ενώσεως της Κύπρου μετά της μητρός πατρίδος. Αλλά αντιτίθεμαι σφοδρώς και θα αντιτίθεμαι εις οιανδήποτε παραχώρησιν κυπριακού εδάφους προς την Τουρκία, είτε υπό μορφήν κυρίαρχου βάσεως, είτε υπό μορφήν εκμισθώσεως τοιαύτης ως επίσης και εις την αναγνώρισιν χωριστών διοικητικών εξουσιών εις τους Τουρκοκυπρίους». Και πρόσθεσε πιο κάτω: «…αλλά θα γίνω “ανατινακτής” οιουδήποτε σχεδίου διχοτομήσεως της Κύπρου, οιασδήποτε προτάσεως παραχωρήσεως στρατιωτικής βάσεως εις την Τουρκίαν».

Ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, εκφράζοντας τη θέση του ΑΚΕΛ, αναφέρθηκε στο ψήφισμα της Βουλής της 30ής Ιουλίου 1964 λέγοντας ότι «το ΑΚΕΛ παραμένει πιστό σε αυτό και δεν θα αλλάξει πολιτική και ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την Ένωση χωρίς εδαφικά ή διοι­κητικά ανταλλάγματα προς την Τουρκία».

Επιστρέφοντας τους χαρακτηρισμούς της ενωτικής παράταξης, είπεν ότι «ανθενωτι­κοί είναι εκείνοι οι οποίοι είναι έτοιμοι να παραχωρήσουν ολόκληρον την Καρπασίαν, ίσως, ή δεν ξέρω και πόσα άλλα κυπριακά εδάφη ως αντάλλαγμα διά την Ένωσιν».

Πρόσθεσε ότι «στην Κύπρο δεν υπάρχουν ενωτικοί και ανθενωτικοί, όπως ισχυρί­ζονται οι φιλοχουντικές δυνάμεις», αλλά «υπάρχουν μόνον εκείνοι οι οποίοι υποστη­ρίζουν την Ένωσιν ολοκλήρου της Κύπρου μετά της Ελλάδος άνευ εδαφικών ή διοικη­τικών ανταλλαγμάτων και εκείνοι οι οποίοι είναι έτοιμοι να παραχωρήσουν εδαφικά και διοικητικά ανταλλάγματα προκειμένου να πραγματοποιηθή η Ένωσις». Και συμπλήρωσε: «Προκειμένου να δια­μελισθή η Κύπρος, εγώ θα εδεχόμην χίλιες φορές να με αποκαλούν προδότη παρά να δεχθώ τον διαμελισμό αυτού του τόπου».

Αν κρίνω από το πάθος του κ. Ιακωβίδη στο άρθρο του, όταν αναφέρεται στο ΑΚΕΛ, είμαι βέβαιος ότι θα εκνευρισθεί διαβάζοντας αυτά που είπε ο μ. Εζεκίας Παπαϊωάννου. Όμως δεν μπορούμε να αλλάξουμε την Ιστορία, επειδή σήμερα και μένα με εκνευρίζει το ΑΚΕΛ με τις θέσεις του στο εθνικό θέμα και με την απαράδεκτη λύση που προτείνει και είναι έτοιμο να αποδεχτεί. Απλώς σημειώνω ότι προδίδει την ιστορία του και τους αγώνες του, αλλά σε δημοψήφισμα, πιστεύω, θα απορριφθεί η θέση του.

Αλλά θα κλείσω το άρθρο μου με τις θέσεις του Διγενή για το σχέδιο Άτσεσον, επειδή μερικοί υποστηρικτές της ΕΟΚΑ Β’ και της χούντας και φανατικοί πολέμιοι του Μακαρίου θεωρούν τον Γρίβα ως τον άμωμο και τέλειο ενωτικό πατριώτη, σε αντίθεση με τον «καταστροφέα» Μακάριο. Τις θέσεις αυτές δεν τις άκουσα κάπου. Τις αντέγραψα από μια επιστολή που ο Στρατηγός Διγενής απέστειλε, στις 3/8/1964, προς τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος κ. Στ. Κωστόπουλο. Την επιστολή την βρήκα δημοσιευμένη σε έκδοση του Ιδρύματος «Γεώργιος Γρίβας Διγενής».

Γράφει λοιπόν ο Διγενής για τα εδαφικά ανταλλάγματα ή εκχώρηση βάσης στην Τουρκία: «Ζήτημα εκχωρήσεως ελληνικών εδαφών δεν τίθεται, ως εθνικώς απαράδεκτον αλλά και ανήθικον».

Για τα καντόνια: «Ως προς την δημιουργία τουρκικών καντονίων και ταύτα πρέπει απορριφθούν, διότι αποτελούν μιαν συγκεκαλυμμένην διχοτόμησιν και μόνιμον αιτίαν προστριβών και διενέξεων μετά της Τουρκίας».

Για παραχώρηση βάσης: Δεν αποδέχεται την παραχώρηση ή εκμίσθωση βάσης, αλλά προσθέτει: «Εν τούτοις, εάν πρόκειται να δοθή η ευνοϊκή λύσις της Ενώσεως άνευ ουδενός άλλου περιορισμού, και αυτή προσκρούει μόνον εις το ζήτημα της τουρκικής βάσεως, τότε, αλλά τότε μόνον, η μεγίστη υποχώρησις την οποίαν θα ηδυνάμεθα να κάμωμεν είναι να δεχθώμεν όπως οι Άγγλοι παραχωρήσουν εις την Τουρκίαν εν μέρος των βάσεών των, είτε εις Ακρωτήριν είτε εις Δεκέλειαν, διά περιορισμένον χρονικόν διάστημα».

Ένιωθα πιεστική την ανάγκη να γράψω αυτήν την κριτική, γιατί με μεγάλη μου λύπη παρατηρώ ότι η νέα γενιά, και όσοι δεν έζησαν τα γεγονότα του 1964, παρασύρονται από τις συκοφαντίες φανατικών φασιστών με αντιμακαριακό μένος και εμπιστεύονται τα ψεύδη τους. Ο κ. Ιακωβίδης δεν περιλαμβάνεται σε αυτούς. Όμως ο δημοσιογραφικός του λόγος γίνεται ευκολότερα πιστευτός και οι νέοι που δεν έζησαν τα γεγονότα παρασύρονται εύκολα.

Πολλοί κατηγορούν τον Μακάριο ότι ήταν φιλόδοξος. Πράγματι, είχε φιλοδοξίες και ενδιαφερόταν για την υστεροφημία του. Όμως πιστεύω, κι αυτό είναι άποψή μου, ότι η μεγαλύτερη φιλοδοξία του ήταν να πετύχει ως ηγέτης και να συνδέσει το όνομά του με την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, που αποτελούσε προαιώνιο εθνικό όνειρο. Για τούτο και όταν αντιλήφθηκε ότι ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί η ένωση, συνέχισε να την διακηρύσσει, επηρεασμένος από την κατηγορία «επίορκος της ενώσεως» και από τις φανατικές κατηγορίες των δήθεν ενωτικών, που τελικά έγιναν οι νεκροθάφτες της.