Πάγιες θέσεις Τούρκων και πάγιες υποταγές δικών μας...

Στο άρθρο του ο αγαπητός Δρ Γιάννος Χαραλαμπίδης στη «Σημερινή», 28.5.2023, «Τα βήματα της μετεκλογικής Τουρκίας και οι σκυταλοδρόμοι της αποτυχίας», έγραψε μεταξύ άλλων με υπότιτλο την «κυριαρχική ισότητα»:

«…Οι Κεμαλιστές, τους οποίους ουκ ολίγοι εμφανίζουν ως εναλλακτική και δη καλύτερη πολιτική επιλογή από αυτήν του Ερντογάν, είναι στην ουσία οι δάσκαλοί του και στο Κυπριακό και στα Ελλαδοτουρκικά. Εάν ανατρέξει κάποιος στην ιστορία, θα διαπιστώσει ότι, αυτά τα οποία θεωρεί σήμερα ο Ερντογάν ως πολιτειακή μορφή λύσης στο Κυπριακό, είχαν τεθεί επισήμως τον Φεβρουάριο του 1974 από τον Μπουλέντ Ετζεβίτ ως βάση των διακοινοτικών συνομιλιών. Ενώ τότε η βάση διευθέτησης του προβλήματος ήταν το ενιαίο κράτος και δη τα ‘‘13 σημεία’’ που είχε εισηγηθεί ο Μακάριος το 1963, σε κάθε φάση των συνομιλιών η Τουρκία επιδίωκε την ενσωμάτωση τέτοιων πολιτειακών στοιχείων, ώστε να περνά η λύση προς την ομοσπονδία, την οποία, ειρήσθω εν παρόδω, σύμπασα η πολιτική ηγεσία των Αθηνών και της Λευκωσίας θεωρούσε, τότε, ως διχοτόμηση. Τι είπε, λοιπόν, ο Ετζεβίτ τον Φεβρουάριο του 1974; Διευκρίνισε ότι το Κυπριακό θα επιλυθεί στη λογική της ομοσπονδίας με κυριαρχική ισότητα. Η τουρκική αξίωση προκάλεσε την οργή του Μακαρίου, ο οποίος διέκοψε τις συνομιλίες…».

Ας θυμίσουμε λοιπόν τουλάχιστον στους νεότερους, προσθέτοντας στα όσα ιστορικά έγραψε ο Δρ Χαραλαμπίδης, γι’ ακόμα μια φορά τις πάγιες τουρκικές θέσεις αφενός και τις -δουλόφρονα- προς Βρετανούς και Τούρκους απαράδεκτες αμφιταλαντεύσεις και υποχωρήσεις των δικών μας, αφετέρου, που μας έσυραν στη σημερινή κατάντια…

3.1.1964: Στο τμήμα Σχεδιασμού του βρετανικού Υπ. Εξωτερικών (κοινώς Φόρεϊν Όφις) ξεκίνησε ο σχεδιασμός ανασύστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας συντονισμένα με την Άγκυρα για δύο ομόσπονδα ισότιμα «συνιστώντα κράτη».

16.1.1964: Σε σύσκεψη, στην οποία κάλεσε στο Λονδίνο τα ενδιαφερόμενα μέρη η «εγγυήτρια» Βρετανία, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης R. Denktash, συνοδευόμενος από τους Τουρκοκύπριους Οσμάν Ορέκ και Χαλίτ Αλί Ριζά στην παρουσία των Ελληνοκυπρίων πολιτικών, Γλ. Κληρίδη, Τάσσου Παπαδόπουλοu, Σπύρου Κυπριανού, Στέλλας Σουλιώτη, Σερ Παναγιώτη Κακογιάννη, πατέρα της Στέλλας Σουλιώτη (όλοι απεβίωσαν), της τουρκικής και ελληνικής αντιπροσωπίας και Βρετανών αξιωματούχων, αξίωσε:

Εθελοντική ανταλλαγή πληθυσμών, με αποτέλεσμα ο τουρκικός πληθυσμός να συγκεντρωθεί σε μια περιοχή. Πρόνοιες για ανταλλαγή γης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων και για αποζημιώσεις όπου δεν θα είναι δυνατή ανταλλαγή… Η Κύπρος μπορούσε να είναι ενωμένο κράτος, νοουμένου ότι και οι Ελληνοκύπριοι θα αποδέχονταν κάποια τουρκικά δικαιώματα, ή μπορούσε να γίνει ομόσπονδο κράτος…

Ο χάρτης αυτός δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Ελληνοκύπριου κομμουνιστή Εύδωρα Ιωαννίδη με το ψευδώνυμο Δώρος Άλαστος «Cyprus-What now?» που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1964. Ο συγγραφέας έγραψε πως η διχοτόμηση και η ομοσπονδία με δύο χωριστά κράτη με το 38% του κυπριακού εδάφους να δοθεί στους Τούρκους, συζητείτο έντονα για οκτώ χρόνια στο Λονδίνο (Φόρεϊν Όφις)1956-1964. Την ομοσπονδία την αποκάλεσε συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Ο χάρτης αυτός να μελετηθεί σε συνδυασμό α) με το βρετανικό υπόμνημα για ‘‘δύο συνιστώντα κράτη’’, 3 Ιανουαρίου 1964, β) τα σχέδια των Τουρκοκυπρίων για δύο κράτη τον Απρίλιο του 1964 και γ) τη γραμμή Αττίλα το 1974. Ο Ιωαννίδης μετανάστευσε στη Βρετανία το 1930 και έγινε μέλος του Βρετανικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1932. Έγραψε πολλά βιβλία και δοκίμια, θεατρικά έργα, αρθρογράφησε σε βρετανικές εφημερίδες και έκανε την αυτοκριτική του για τη συμμετοχή του στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Πέθανε το 1978. Ήταν αδελφός του Ιερόθεου Κυκκώτη, μιας άλλης σημαντικής μορφής της κυπριακής ομογένειας στην Αγγλία.

Ο «Φ», 21 Φεβρουαρίου 1964, αναφερόταν στο μυστικό έγγραφο που βρέθηκε στο γραφείο του Τουρκοκύπριου Υπουργού Γεωργίας, Πλουμέρ, ημερ. 14 Σεπτεμβρίου 1963, υπογραμμένο από τους Φ. Κουτσιούκ και Ραούφ Ντενκτάς για την προετοιμασία του τουρκικού πραξικοπήματος που ακολούθησε, Δεκέμβριος/Ιανουάριος 1963/64, για διάλυση της ΚΔ.

«Φ» - 23 Φεβρουαρίου 1964 - «ΝΕΟΝ ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ τουρκικό έγγραφο - ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΑΙ αποκαλύψεις της συνωμοσίας - ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΟΣ η συνενοχή της Τουρκίας - ΘΑ ΜΑΣ ΕΠΕΒΑΛΛΕΤΟ Ο ΤΟΥΡΚΙΣΜΟΣ - Συμφώνησαν μετά του Μεντερές προ της υπογραφής των συμφωνιών Ζυρίχης επί της ‘‘τελικής λύσεως’’ (Η αναφορά αυτή καλύπτει τη μυστική συμφωνία Βρετανού Υπ. Αποικιών και Τούρκου πρωθυπουργού Menderes στην Κωνσταντινούπολη, στις 16 Δεκεμβρίου 1956, και που οδήγησε στη δήλωση στη Βουλή των Κοινοτήτων 19 Δεκεμβρίου 1956 για ξεχωριστή αυτοδιάθεση της μειονότητας των Τουρκοκυπρίων, δίχως να αποκλείεται η διχοτόμηση. Βλέπε βιβλίο της γράφουσας «Διζωνική vs Δημοκρατία», Λεμεσός, 2019).

Αύγουστος 1964 - Τουρκικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί της Τηλλυρίας και χρήση «ναπάλμ».

Στις 12 Ιανουαρίου 1965 ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού, σε μια τετρασέλιδη επιστολή του προς τον Βρετανό Πρωθυπουργό, έλεγε:

«...Σε αυτήν την κατάσταση, η υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου, των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων συμμάχων στις προτάσεις μας να κατορθώσουμε μια ομοσπονδία στην Κύπρο θα βοηθήσει πολύ τις πιθανότητες σύντομης λύσης...».

Στις 21 Ιανουαρίου 1965, μήνυμα από τη βρετανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον προς το Φόρεϊν Όφις έλεγε: «...Θα είναι εν πάση περιπτώσει καλύτερα να αποφεύγεται συζήτηση με τους Τούρκους για τη θεωρητική αρχή ομοσπονδίας, την υλοποίηση της οποίας ακόμα δεν αποπειράθηκαν να καθορίσουν. Ίσως σταδιακά να γίνει κατορθωτός κάποιος τρόπος συμβιβαστικής διευθέτησης, τον οποίο οι μεν Τούρκοι να ερμηνεύουν ως ομοσπονδία, οι δε Έλληνες ως ενωμένο κράτος...».

(Καταπληκτική εισήγηση. Την εισηγήθηκε στο Φόρεϊν Όφις μετά τις τουρκικές εισβολές και ο μ .Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης (15.10.1974), που διετέλεσε Γενικός Εισαγγελέας της Κυπριακής Δημοκρατίας και Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου. Ακριβώς αυτό είναι που εμπεδώθηκε. Με Ελληνοκύπριους ηγέτες να ζουν στην ψευδαίσθηση ότι η αντιδημοκρατική, διαιρετική, ρατσιστική βρετανο-τουρκική δι-κοινοτική, δι-ζωνική ομοσπονδία προσφέρει… ενωμένο κράτος, ενώ οι Τουρκοκύπριοι και οι Βρετανοί να την ερμηνεύουν με τη σωστή της ερμηνεία!).

Στις 2 Φεβρουαρίου 1965, σε μνημόνιο που ετοίμασε για τον Βρετανό Πρωθυπουργό το Τμήμα Σχεδιασμού του Φόρεϊν Όφις τόνιζε: «Εκείνο που οι Τούρκοι ζητούν με την Ομοσπονδία είναι στην κυριολεξία ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΗ... Η επιθυμία της τουρκικής κυβέρνησης για μια ομόσπονδη λύση (δηλαδή κυριολεκτικά διχοτόμηση) αναμένεται να συνεχιστεί...» (Το τμήμα που το 1964 επίσης και το σχέδιο διαμελισμού ως το «Μέλλον της Κύπρου» και πώς έπρεπε να ετοιμαστεί το έδαφος για την τουρκική εισβολή…).

Στις 9 Ιουνίου 1965, η βρετανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον έγραψε στο Φόρεϊν Όφις: «...Εξάλλου, οι Τούρκοι πάντοτε το έκαναν ξεκάθαρο ότι η ομοσπονδία ήταν η λύση που προτιμούσαν».

1965 - Ο μεσολαβητής του ΟΗΕ Γκάλο Πλάζα απέρριψε την τουρκική απαίτηση για Ομοσπονδία.

1971 - Τουρκική πολιτική - η ίδρυση ενός αυτόνομου τουρκικού κράτους στην «τουρκική περιοχή» της νήσου.

11 Φεβρουαρίου 1974 - Οι Τούρκοι επίσημα απαίτησαν ομοσπονδία.

13 Φεβρουαρίου 1974 - Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Τουράν Γκιουνές εξήγησε στους Βρετανούς ότι με ένα ομόσπονδο σύστημα οι Τ/κ δεν θα θεωρούνται μειονότητα αλλά ισότιμοι με τους Έλληνες.

20 Φεβρουαρίου 1974 - Ο Μακάριος δήλωσε σε Βέλγο δημοσιογράφο ότι «οι τουρκικές απαιτήσεις θα οδηγούσαν αναπόφευκτα σε πολιτική και γεωγραφική διχοτόμηση».

8 Απριλίου 1974 - Ο Τούρκος Πρωθυπουργός Μπ. Ετζεβίτ (o οποίος είχε αναλάβει στις 25 Ιανουαρίου 1974) υπέρ ομοσπονδιακού συστήματος και ότι αυτό δεν μπορεί να δουλέψει δίχως γεωγραφική βάση.

«Ανεφάρμοστη η Ομοσπονδία» - Στις 10 Ιουλίου 1974 ο ΄Υπ. Αρμοστής της Κύπρου στο Λονδίνο Κώστας Ασσιώτης, με οδηγίες της κυβέρνησης Μακαρίου, παρέδωσε στον κ. A. G. Goodison, υψηλόβαθμο στο Φόρεϊν Όφις (και παίκτη κλειδί στην υπόθεση της Κύπρου), υπόμνημα με τίτλο «Ανεφάρμοστη η Ομοσπονδία». Η ΚΚ απέρριπτε την «ομοσπονδία» και τον «συνεταιρισμό»… «δεν μπορούσε να υπάρξει συνεταιρισμός μεταξύ κοινοτήτων τέτοιων διαφορετικών αναλογιών…».

Παρόλα ταύτα, ακόμα πριν από τη δεύτερη εισβολή οι δικοί μας Μακάριος/Κληρίδης γονάτισαν στις τουρκικές και βρετανικές απαιτήσεις αντί να σταθούν όρθιοι απαιτώντας ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ… Και η «σκυταλοδρομία της αποτυχίας» συνεχίζεται. Σήμερα με ευρωπαϊκά δώρα στον κατακτητή (καθ’ υπόδειξιν του Βρετ. Υπ. Αρμοστού (συνέντευξη «Φ» προεκλογικά) ίσως και λυπηθεί ο μεγαλο-σουλτάνος και ελεήσει τα θύματά του…

*** Κεντρική φωτογραφία: Ο χάρτης αυτός δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Σημερινή», 4.12.1983, βρέθηκε το 1967 σε εγκαταλελειμμένο τουρκικό σπίτι του χωριού Στρογγυλός της επαρχίας Αμμοχώστου και παραδόθηκε στις αρμόδιες Αρχές της Δημοκρατίας. Αυτός που δημοσιεύθηκε ήταν φωτοτυπία.

*Ερευνήτρια, Δημοσιογράφος