Το χαράτσι από τις κάμερες δεν μείωσε τα θανατηφόρα

Η εισαγωγή του συστήματος φωτοεπισήμανσης στην Κύπρο έγινε με στόχο τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και των θανάτων στην άσφαλτο. Ωστόσο, παρά τη συνεχή τοποθέτηση καμερών φωτοεπισήμανσης, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν μεταξύ 2023 και 2024.

Αυτό καταδεικνύει πως οι κάμερες, αν και χρήσιμες, δεν είναι από μόνες τους η λύση. Η πραγματική αλλαγή στην οδική ασφάλεια έρχεται μέσα από την παιδεία και την καλλιέργεια υπεύθυνης οδηγικής συμπεριφοράς.


Τα δεδομένα δεν δικαιώνουν τις κάμερες

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2023 καταγράφηκαν 34 θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα στην Κύπρο, αριθμός που θεωρήθηκε ο χαμηλότερος που έχει καταγραφεί.

Όμως, το 2024 ο αριθμός αυτός ανέβηκε στα 41, καταγράφοντας αύξηση 22%. Αυτή η αύξηση έρχεται παράλληλα με τη σταδιακή επέκταση του συστήματος φωτοεπισήμανσης, το οποίο υποτίθεται ότι θα συνέβαλλε στη μείωση των τροχαίων.

Μέχρι τον Μάρτιο του 2024 λειτουργούσαν συνολικά 90 σταθερές κάμερες σε 30 σημεία του οδικού δικτύου. Ωστόσο, τα στατιστικά αποδεικνύουν ότι η τοποθέτηση περισσότερων καμερών δεν συνεπάγεται απαραίτητα μείωση των τροχαίων συγκρούσεων.




Γιατί οι κάμερες από μόνες τους δεν είναι αποτελεσματικές;



Η λογική πίσω από τις κάμερες είναι απλή: Οι οδηγοί βλέπουν την κάμερα, μειώνουν την ταχύτητα για ν’ αποφύγουν το πρόστιμο και άρα ο κίνδυνος ατυχήματος μειώνεται. Όμως, το σύστημα έχει σημαντικά κενά:

1. Οι οδηγοί συμμορφώνονται μόνο τοπικά - Σε δρόμους όπου υπάρχουν κάμερες, η συμμόρφωση αυξάνεται προσωρινά. Όμως, οι οδηγοί συχνά επιταχύνουν ξανά αμέσως μόλις περάσουν το σημείο ελέγχου.


2. Μεγάλο ποσοστό των προστίμων δεν επιδίδονται – Το 2024 εκδόθηκαν 257.906 εξώδικα, αλλά 143.447 από αυτά δεν παραδόθηκαν στους παραβάτες. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες οδηγοί δεν υπέστησαν καμία συνέπεια, ακυρώνοντας ουσιαστικά τον σκοπό του συστήματος.


3. Η υπερβολική ταχύτητα δεν είναι η μόνη αιτία θανατηφόρων τροχαίων – Πολλά δυστυχήματα προκαλούνται από απερίσκεπτη οδήγηση, χρήση κινητού, παραβίαση προτεραιότητας, μη χρήση ζώνης ή κράνους και οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Οι κάμερες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτούς τους παράγοντες.


4. Η αλλαγή νοοτροπίας απαιτεί παιδεία, όχι φόβο προστίμων – Οι χώρες που πέτυχαν μεγάλη μείωση των τροχαίων δεν βασίστηκαν αποκλειστικά στις κάμερες, αλλά στην εκπαίδευση, την αυστηρή αστυνόμευση και την αλλαγή οδηγικής νοοτροπίας.



Κλειδί η καλλιέργεια οδικής κουλτούρας και συνείδησης



Η Κύπρος πρέπει να εστιάσει στην παιδεία και την πρόληψη αντί να περιμένει από τις κάμερες να λύσουν το πρόβλημα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους:

1. Εκπαίδευση από μικρή ηλικία – Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν για την οδική ασφάλεια από το σχολείο, μέσα από βιωματικά προγράμματα, επισκέψεις σε πάρκα κυκλοφοριακής αγωγής και ενημερωτικές καμπάνιες.


2. Προγράμματα οδικής συμπεριφοράς για νέους οδηγούς – Η απόκτηση διπλώματος δεν πρέπει να είναι απλώς μια τυπική διαδικασία. Χρειάζονται υποχρεωτικά σεμινάρια που να διδάσκουν υπεύθυνη οδήγηση και τις συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων.

3. Αυστηρότερη επιβολή του νόμου – Δεν αρκεί να υπάρχουν πρόστιμα. Αν δεν επιβάλλονται γρήγορα και αποτελεσματικά, τότε δεν έχουν αποτρεπτική δύναμη.


4. Εκστρατείες ευαισθητοποίησης – Μια συνεχής καμπάνια στα Μέσα ενημέρωσης, με πραγματικές ιστορίες θυμάτων τροχαίων, μπορεί ν’ αλλάξει νοοτροπίες πιο αποτελεσματικά από οποιαδήποτε κάμερα.

5. Βελτίωση των υποδομών – Οι επικίνδυνες διασταυρώσεις, οι κακοσχεδιασμένες λωρίδες κυκλοφορίας και η έλλειψη φωτισμού σε κρίσιμα σημεία συμβάλλουν στα ατυχήματα. Η Κύπρος χρειάζεται έρευνα και επενδύσεις σε ασφαλέστερους δρόμους.


Εκπαίδευση και όχι μόνο… φλας

Η συνεχής τοποθέτηση καμερών

φωτοεπισήμανσης δεν έχει καταφέρει να μειώσει τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα στην Κύπρο. Αντίθετα, η αύξηση των θανάτων το 2024 δείχνει ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο και απαιτεί ριζική αλλαγή στην οδηγική νοοτροπία.

Η οδική ασφάλεια δεν επιτυγχάνεται μέσα από τον φόβο του προστίμου, αλλά μέσα από συνείδηση και υπευθυνότητα. Η Κύπρος πρέπει να στραφεί σε εκπαίδευση, αυστηρότερη επιβολή του νόμου και καλύτερη υποδομή για να προστατεύσει ζωές.

Αν θέλουμε πραγματική αλλαγή, πρέπει να διδάξουμε στους οδηγούς ότι η ασφάλεια δεν είναι απλώς η αποφυγή μιας κάμερας – είναι στάση ζωής.