ΓΕΣΥ Οι εκλογές και πάλι απειλούν

Πολιτικά προεκλογικά παιχνίδια και πάλι στο προσκήνιο. Το «κουστούμι» προβλέπει συνεισφορά του κάθε πολίτη περί τα 2,65% του μισθού του και θα έχει αυτός και τα εξαρτώμενά του δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εφ' όρου ζωής

Πλήρης εφαρμογή του ΓεΣΥ έχει οριστεί η 1η Ιουνίου του 2020 ή πιο γενικά το δεύτερο εξάμηνο του 2020

Έχουμε εισέλθει στην πιο κρίσιμη καμπή του «γεφυριού της Άρτιας» που ονομάζεται ΓεΣΥ, με όλα τα δεδομένα να δείχνουν ότι και ο Κύπριος πολίτης θα μπει στο «κλαμπ» των Ευρωπαίων που έχουν σύστημα υγείας στη χώρα τους. Ωστόσο το ΓεΣΥ βρίσκεται στην κορυφή των πολιτικών αντιπαραθέσεων και ελλοχεύει ο κίνδυνος για ακόμη μια φορά, λόγω προεκλογικών σκοπιμοτήτων, να υπάρξουν πρόσθετες καθυστερήσεις.

Η Κυβέρνηση τους τελευταίους δύο μήνες έχει παρουσιάσει μέσω δηλώσεων που γίνονται, ακόμη και από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ένα χρονοδιάγραμμα εφαρμογής.

Τι έχουν αναφέρει:

1. Η εφαρμογή του ΓεΣΥ θα αρχίσει από την αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων και του Οργανισμού για την Ασφάλιση Υγείας, που θα γίνει εντός του τρέχοντος έτους.

2. Ο προϋπολογισμός του ΟΑΥ για το 2017 προβλέπει έσοδα ύψους €8.411.555, εκ των οποίων τα €8.000.000 αποτελούν κρατική χορηγία και τα €411 άλλα έσοδα.

3. Το πράσινο φως πρόσφατα άναψε η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής στο αίτημα του Υπουργείου Οικονομικών, για αποδέσμευση €400 χιλ. για τη διενέργεια μελέτης οικονομικού αντικτύπου από την εφαρμογή του ΓεΣΥ και κοστολόγηση της αυτονόμησης των δημοσίων νοσηλευτηρίων.

4. Ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας υπέγραψε τη συμφωνία για το λογισμικό του Γενικού Σχεδίου Υγείας.

5. Έναρξη ισχύος του ΓεΣΥ από την 1η Ιουνίου του 2019 για την εξωνοσοκομειακή φροντίδα.

6. Πλήρης εφαρμογή την 1η Ιουνίου του 2020 ή πιο γενικά το δεύτερο εξάμηνο του 2020.

Την ίδια ώρα, η Κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι κανένας δεν θα εξαιρεθεί από συνεισφορές για το ΓεΣΥ. Θα χρηματοδοτείται από εισφορές του κράτους, των εργοδοτών, των μισθωτών, των αυτοτελώς εργαζομένων, των συνταξιούχων και των εισοδηματιών.

Πόσο θα μας στοιχίσει το νέο σχέδιο:

· Ο εργαζόμενος θα συνεισφέρει περί τα 2,65% του μισθού του και θα έχει αυτός και τα εξαρτώμενά του δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εφ' όρου ζωής.

· Οι εργοδότες θα καταβάλλουν επίσης περίπου 2,85% ποσοστό επί του μισθού για κάθε εργαζόμενο.

· Το κράτος θα καταβάλλει περίπου 4,55% επί του μισθού για κάθε εργαζόμενο πολίτη, με συμπληρωμές κοντά στα €40 εκ.

· Σε ό,τι αφορά τους αυτοτελώς εργαζομένους, τους εισοδηματίες και τους συνταξιούχους, το ποσοστό συνεισφοράς θα κυμανθεί στα όρια του 4,09%.

Κυβερνητικός στόχος είναι όπως οι δαπάνες στην υγεία από πλευράς πολιτείας να ξεπεράσουν το 1 δισ. σε ετήσια βάση, και το διαθέσιμο ποσό να διοχετεύεται ολόκληρο για αυτές τις ανάγκες. Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, από το €1 δισ. που δαπανώνται ετησίως στην υγεία, μόλις €435 εκατ. δαπανώνται από τον δημόσιο τομέα, την ώρα που το 55% προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα. Το παραπάνω ποσό είναι βασισμένο σε κάποιες παραδοχές, όπως το κόστος μισθολογίου στα δημόσια νοσηλευτήρια. Κάθε δύο τρία χρόνια θα γίνεται επανεκτίμηση του κόστους.

Σήμερα ο μέσος όρος δαπάνης για την υγεία στην Κύπρο, ως ποσοστό του οικογενειακού προϋπολογισμού, ανέρχεται στο 7% για τους συνταξιούχους, στο 5% για τους εργαζομένους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και τους αυτοτελώς εργαζομένους

Οι κατηγορίες προσωπικού στο ΓεΣΥ

Όπως αναφέρθηκε στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Υγείας, έχουν ξεκαθαρίσει οι κατηγορίες του προσωπικού που θα στελεχώνουν τους αυτονομημένους οργανισμούς. Αυτές οι κατηγορίες είναι:

· Οι δημόσιοι υπάλληλοι

· Οι δημόσιοι υπάλληλοι οι οποίοι εντός 18 μηνών θα αποφασίσουν κατά πόσο θα μεταφερθούν στους αυτονομημένους οργανισμούς

· Οι έκτακτοι ορισμένου και αορίστου χρόνου, που επίσης θα αποφασίσουν εντός 18 μηνών αν θα παραμείνουν στο δημοσιοϋπαλληλικό καθεστώς, ή αν θα υπογράψουν συμβόλαια με τους νέους οργανισμούς

· Οι ωρομίσθιοι που θα μεταφερθούν στους νέους οργανισμούς

· Οι νεοπροσληφθέντες

Οι νέες ρυθμίσεις

1. Έχει συμφωνηθεί η παραχώρηση τιμαριθμικού επιδόματος και η επέκταση της άδειας ασθενείας μέχρι έξι μήνες μέσω της διαδικασίας των κοινωνικών ασφαλίσεων

2. Εάν σε περίοδο τριών ετών ένας υπάλληλος πάρει δύο αρνητικές αξιολογήσεις, δεν θα παίρνει προσαύξηση

3. Αφαίρεση όλων των σχεδίων υπηρεσίας

4. Αποσπάσεις και όχι μετακινήσεις δημοσίων υπαλλήλων

5. Η υφιστάμενη δομή των νοσοκομείων σε ό,τι αφορά το προσωπικό θα τηρηθεί ως η ελάχιστη δομή για τα επόμενα πέντε χρόνια

Παραμένει η εκκρεμότητα για την αναγνώριση της προϋπηρεσίας των εκτάκτων υπαλλήλων. Σε εξέλιξη είναι κυβερνητικές προσπάθειες επίλυσης διάφορων οικονομικών και θεσμικών αιτημάτων των ενδιαφερόμενων κλάδων.

Εβδομάδα πολλών ταχυτήτων

Την εβδομάδα που ξεκινά από αύριο, αναμένεται να γίνει μια τελευταία συνεδρία της Επιτροπής Υγείας, ώστε να οριστικοποιηθεί το κείμενο των κανονισμών αλλά και των νομοσχεδίων της αυτονόμησης των νοσοκομείων και του ΓεΣΥ. Οι συντεχνίες και οι οργανώσεις επαγγελματιών του κλάδου αναμένεται να απευθυνθούν στα μέλη τους μέσω γενικών συνελεύσεων, έχοντας ενώπιόν τους το τελικό κείμενο των κανονισμών. Με βάση το χρονοδιάγραμμα, τα τρία νομοθετήματα θα τεθούν προς ψήφιση στην ολομέλεια τον Ιούνιο.

Η μελέτη Mercer

Η μελέτη Mercer εκπονήθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από μέρους του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (μέτρο 3.2f) με σκοπό την επικαιροποίηση του υπολογισμού των εθνικών δαπανών υγείας, των δαπανών υγείας στο πλαίσιο του ΓεΣΥ και των ποσοστών εισφοράς που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση του Γενικού Συστήματος Υγείας για την περίοδο 2016-2025.

Χρησιμοποιώντας ένα δυναμικό μοντέλο και λαμβάνοντας υπ' όψιν το πρόσφατο και προβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον στη βάση παραδοχών για την οικονομία που ετοίμασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, και έχοντας υπ' όψιν τον υφιστάμενο σχεδιασμό του ΓεΣΥ, η αναλογιστική μελέτη καταλήγει στα πιο κάτω συμπεράσματα:

1. H χρηματοδότηση του ΓεΣΥ μπορεί να επιτευχθεί με οριακή μόνο αύξηση των ποσοστών εισφοράς, όπως καθορίζονται στον περί Γενικού Συστήματος Υγείας Νόμο του 2001,

2. Η εφαρμογή του ΓεΣΥ όχι μόνο δεν θα αυξήσει τις υφιστάμενες δαπάνες υγείας, αλλά θα επιφέρει συνολικές εξοικονομήσεις για την οικονομία ύψους 292εκ. ευρώ για την περίοδο 2016-2025, λόγω των βέλτιστων πρακτικών και των ασφαλιστικών δικλίδων ελέγχου που ενσωματώνει, και

3. Η εισαγωγή του ΓεΣΥ θα συμβάλει, μεταξύ άλλων, στη δικαιότερη κατανομή του κόστους χρηματοδότησης της υγείας και στην αποτελεσματικότερη χρήση των διαθέσιμων πόρων.

Τέλος, επιβεβαιώνεται ότι η εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας δεν θα επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά με πρόσθετο κόστος, ενώ ταυτόχρονα καταδεικνύει ότι οι εισφορές διαμορφώνονται σε πλαίσιο που έχει κατ' αρχήν συμφωνηθεί και θα οριστικοποιηθούν κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους.

Φωνές από ΟΕΒ και Σύνδεσμο Ασφαλιστικών Εταιρειών

Η σχέση οργής που υπάρχει αυτή τη στιγμή ανάμεσα στο Υπουργείο Υγείας και την ΟΕΒ καλά κραττεί, με τον Οργανισμό να κατηγορεί την Κυβέρνηση ότι η τελευταία δεν γνωρίζει το κόστος του ΓεΣΥ, και την κυβέρνηση να απαντά ότι υπάρχουν ιδιωτικά συμφέροντα που εμποδίζουν την εφαρμογή του ΓεΣΥ.

Την ίδια ώρα, πρακτικά ανεφάρμοστη και οικονομικά αδιέξοδη χαρακτηρίζει ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου την υφιστάμενη πρόταση για τη δημιουργία του Γενικού Σχεδίου Υγείας, προσθέτοντας ότι οι ασφαλισμένοι θα κληθούν να πληρώσουν διπλή εισφορά.