ΡΙΝΓΚ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ Η οικονομική βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ

Αν και η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας μαζί με τον αρμόδιο Υπουργό φαίνονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν στην προώθηση των νομοσχεδίων του ΓεΣΥ, τα ερωτήματα αναφορικά με την οικονομική βιωσιμότητα του εγχειρήματος παραμένουν. Στο «Ρινγκ» αυτής της εβδομάδας φιλοξενούμε τον Γενικό Γραμματέα της ΣΕΚ, Ανδρέα Μάτσα, και τον Γενικό Διευθυντή της ΟΕΒ, Μιχάλη Αντωνίου.

Ερωτήσεις

1) Ποιο είναι, κατά την άποψή σας, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ολοκλήρωση των διεργασιών εφαρμογής του σχεδίου Υγείας;

2) Πιστεύετε ότι, με τα ποσοστά συνεισφορών που καθορίστηκαν, εξασφαλίζεται η οικονομική βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ, και τι θα πράξετε αν στο μέλλον υπάρξει αίτημα για αύξησή τους;

3) Yπάρχει η αίσθηση πως η κριτική που ασκείται εναντίον του μονοασφαλιστικού μοντέλου έχει να κάνει με τον φόβο για μείωση των εσόδων των ασφαλιστικών εταιρειών, δεδομένου ότι οι πολίτες ενδεχομένως ν’ ακυρώσουν τα συμβόλαιά τους. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Απαντήσεις Μάτσα

Η ΣΕΚ δεν θα ανεχθεί καμία παρεμπόδιση ή οικονομική ή άλλη σκοπιμότητα να διαφοροποιήσει την τελική εφαρμογή του ΓεΣΥ στη βάση των προδιαγραφών που προκύπτουν μέσα από τις αναλογιστικές, ανεξάρτητες και τεκμηριωμένες μελέτες. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως η συζήτηση σε σχέση με την προοπτική εφαρμογής του ΓΕΣΥ προκύπτει ως κοινωνική ανάγκη εδώ και πάρα πολλά χρόνια, η οποία γίνεται ακόμα πιο επιβεβλημένη σήμερα, λόγω της κατάρρευσης του υφιστάμενου συστήματος υγείας. Μέσα από την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, μέσω των οργανωμένων συνόλων που την εκπροσωπούν, με ιδιαίτερη αιχμή του δόρατος τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και την πολιτική σταθερότητα του Υπουργού Υγείας, έχουμε καταφέρει να βρισκόμαστε πολύ κοντά στην υλοποίηση του στόχου. Η συμφωνία του συνόλου των κοινοβουλευτικών κομμάτων με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την εφαρμογή ενός μονοασφαλιστικού, καθολικού, ποιοτικού και αλληλέγγυου συστήματος υγείας, δημιουργεί τις επιπρόσθετες προϋποθέσεις για εφαρμογή του ΓΕΣΥ. Σε αυτό το χρονικό σημείο, έχοντας ολοκληρώσει τη συζήτηση που αφορά το ύψος των συνεισφορών και τα εργασιακά θέματα, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας καλούμε τα κοινοβουλευτικά κόμματα όπως ψηφίσουν χωρίς καμία καθυστέρηση τα δύο νομοσχέδια που βρίσκονται ενώπιόν τους, έτσι ώστε να μπορέσει να προωθηθεί η υλοποίηση του ΓεΣΥ στα χρονοδιαγράμματα που έχουν ήδη συμφωνηθεί.

2) Τα ποσοστά των συνεισφορών που έχουν προκύψει μέσα από τη συναίνεση της συντριπτικής πλειοψηφίας των κοινωνικών εταίρων με απόλυτη συνέπεια στις διακηρυγμένες θέσεις και στον ρόλο που διαδραματίζουν ως μέλη του Δ.Σ. του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, κατοχυρώνουν τη βιωσιμότητα του ΓεΣΥ στη βάση και των συμπερασμάτων της επικαιροποιημένης Αναλογιστικής Μελέτης Mercer, τα οποία έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και έχουν συμπεριληφθεί στο Μνημόνιο. Έχει καταδειχθεί πως για τα δεδομένα της Κύπρου το μόνο σύστημα που μπορεί να εφαρμοστεί σήμερα, με επιτυχία, είναι το μονοασφαλιστικό, στο οποίο το σύνολο του πληθυσμού θα απολαμβάνει πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη, έχοντας το δικαίωμα επιλογής τόσο του γιατρού, όσο και του νοσηλευτικού ιδρύματος. Απ’ εκεί και πέρα, θα υπάρχει δυνατότητα αξιολόγησης του όλου συστήματος σε τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε να μπορούν να δημιουργηθούν οι ικανές και δυνατές συνθήκες για αναπροσαρμογές και περαιτέρω βελτίωση και ενδεχόμενη ενίσχυση του ΓεΣΥ, αν αυτό χρειαστεί.

3) Η ΣΕΚ έχει διαχρονικά καταδείξει εμφαντικά πως κανένας φορέας ή ομάδα συμφερόντων δεν μπορεί να διαφοροποιήσει τη μορφή εφαρμογής και υλοποίησης του ΓεΣΥ, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τους ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Η εφαρμογή σήμερα του μονοασφαλιστικού μοντέλου προκύπτει ως κοινωνική αναγκαιότητα και ως τέτοια θα πρέπει να προσεγγιστεί. Είναι ακριβώς σε αυτή τη διάσταση που οι υποστηρικτές του πολυασφαλιστικού συναίνεσαν στην εφαρμογή ενός μονοασφαλιστικού μοντέλου αναδεικνύοντας τη δυνατότητα συναίνεσης και συνεργασίας για χάρη του κοινού καλού. Σημειώνεται, επίσης, πως ο καθένας μπορεί να επιλέξει την παροχή επιπρόσθετων υπηρεσιών από άλλους φορείς, υπό την προϋπόθεση πως δεν θα αλλοιώνεται η βασική αρχή της καθολικότητας στις συνεισφορές. Οι όποιες διαφοροποιήσεις και επιχειρηματολογία περί του αντιθέτου της τελευταίας στιγμής, αποπροσανατολίζουν από την ουσία της συζήτησης και αφήνουν εκτεθειμένους απέναντι στην κοινωνία, όσους οργανωμένα προσεγγίζουν το θέμα του ΓεΣΥ μονοδιάστατα. Για τη ΣΕΚ, το συμφέρον της κοινωνίας βρίσκεται πάντα πιο πάνω από οποιοδήποτε ατομικό ή ομαδικό οικονομικό ή άλλο συμφέρον.

Απαντήσεις Αντωνίου

1) Η μεγαλύτερη πρόκληση στην εφαρμογή του συστήματος είναι η πραγματική αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις, όλοι οι κοινωνικοί, οικονομικοί φορείς, εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες υγείας συμφωνούν ότι αν εφαρμοστεί ΓεΣΥ χωρίς προηγούμενη αυτονόμηση, θα οδηγηθούμε σε έναν διαρκή οικονομικό εφιάλτη και υποβαθμισμένες υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η ΟΕΒ έχει προειδοποιήσει ότι αυτονόμηση με νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου είναι αντίφαση όρων. Με το Κοινοβούλιο να πρέπει να εγκρίνει προϋπολογισμούς και με τις ιεραρχικές, θεσμικές και δικαστικές δεσμεύσεις του δημόσιου δικαίου σε κάθε κατακύρωση προσφοράς, τα δημόσια νοσηλευτήρια δεν θα μπορέσουν να αντέξουν στον ανταγωνισμό. Θα παράγουν ελλείμματα, από τα οποία είτε θα χρεοκοπήσουν είτε θα τα καλύπτει το κράτος, ανοίγοντας έτσι μια μαύρη τρύπα στην οικονομία. Χωρίς τα δημόσια νοσηλευτήρια (όπως και χωρίς τα ιδιωτικά) δεν μπορεί να εφαρμοστεί ΓεΣΥ. Για τον λόγο αυτό η ΟΕΒ ζήτησε να μην αρχίσουν οι εισφορές στο ΓεΣΥ πριν ολοκληρωθεί η πραγματική αυτονόμηση.

2) Δεν έχουμε πειστεί ότι το κόστος υπολογίστηκε σωστά. Υποδείξαμε ότι πρέπει πρώτα να έχουμε τα ευρήματα της μελέτης του Υπουργείου Οικονομικών για το κόστος λειτουργίας των νοσηλευτηρίων υπό καθεστώς αυτονόμησης και για τις επιπτώσεις από τη λειτουργία του ΓεΣΥ. Είπαμε επίσης ότι πρέπει να καταλήξει ο ΟΑΥ σε συμφωνία με τους γιατρούς και τα νοσηλευτήρια για το ύψος των αμοιβών τους. Μόλις έχουμε αυτά τα δύο (μελέτη Υπ. Οικονομικών και αμοιβές γιατρών και νοσηλευτηρίων), τότε θα γνωρίζουμε το κόστος και τότε θα δούμε το ύψος των επιβαλλόμενων συνεισφορών και τον τρόπο επιμερισμού τους στα εισφέροντα μέρη. Είναι γι' αυτό που η ΟΕΒ δεν μπορεί να υπογράψει ακόμα οποιαδήποτε σχετική ρύθμιση με τους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους και το Υπουργείο Υγείας. Με τη θέση της ΟΕΒ, δεν προκαλείται καμία καθυστέρηση στην υλοποίηση των σχεδιασμών, αφού οι εισφορές το νωρίτερο που θα αρχίσουν είναι τον Μάρτιο του 2019, ενώ αυτά που ζητούμε, θα τα έχουμε πριν από το τέλος του 2017.

3) Κάθε υγιής οικονομία απεχθάνεται όλα τα μονοπώλια, δημόσια και ιδιωτικά. Το μονοασφαλιστικό δημιουργεί στην ασφάλιση υγείας ένα κρατικό μονοπώλιο. Χωρίς ανταγωνισμό, ούτε το κόστος των υπηρεσιών μειώνεται ούτε η ποιότητά τους αυξάνεται. Το ΓεΣΥ δίνει στον πολίτη δικαίωμα ελεύθερης επιλογής γιατρού και νοσηλευτηρίου, αλλά του στερεί την ελευθερία επιλογής ασφαλιστικού φορέα. Για την απόφαση αυτή, δεν έχουν δοθεί ποτέ ικανοποιητικά τεχνοκρατικά επιχειρήματα. Μόνο πολιτικές εξηγήσεις συνοδευόμενες από αόριστες υποσχέσεις ότι στο μέλλον μπορεί να μετεξελιχθεί σε πολυασφαλιστικό. Στη χώρα που επινόησε το «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού», είναι εξωπραγματικό να πιστεύει κανείς ότι το μονοασφαλιστικό θα γίνει κάποτε πολυασφαλιστικό. Είναι γι' αυτό που η ΟΕΒ επιμένει ότι πρέπει τουλάχιστον να δοθεί η ευχέρεια σε όσους σήμερα είναι καλυμμένοι με ιδιωτικά σχέδια να τα διατηρήσουν τουλάχιστον για μια μεταβατική περίοδο τριών ετών, ώστε να πατάμε γερά και στα δύο μας πόδια την πρώτη ημέρα εφαρμογής αυτής της τεράστιας μεταρρύθμισης.