Ανασκόπηση 2020: Η πανδημία μεταμόρφωσε τη ζωή μας

Ιανουάριος: Σε εγρήγορση για τον κορωνοϊό

Η ανησυχία που επικρατούσε σε ολόκληρο τον πλανήτη από την εμφάνιση του νέου ιού στην Κίνα, για τον οποίο δεν υπήρχε θεραπεία ανάγκασε και τις κυπριακές αρχές να τεθούν σε ετοιμότητα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην έκτακτη συνεδρία του αποφάνθηκε ότι ήταν πολύ νωρίς για κήρυξη παγκόσμιου συναγερμού, καθώς ο αριθμός των θυμάτων ήταν σχετικά μικρός. Καθησυχαστικό ήταν και το Υπουργείο Υγείας, θεωρούσε απομακρυσμένο ενδεχόμενο εισαγωγής ενός τέτοιου περιστατικού στην Κύπρο. Παρόλα αυτά, προχώρησε με όλες τις αναγκαίες ειδικές ενέργειες για εξασφάλιση της πλήρους ετοιμότητας.

Οι πρώτες ενέργειες αφορούσαν τη θερμομέτρηση των ταξιδιωτών σε αεροδρόμια και λιμάνια, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εισόδου κάποιου ασθενούς στη χώρα. Παράλληλα, άρχισε η ενημέρωσε του κοινού για τα συμπτώματα του ιού, όπως η οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού, με πιθανή εμφάνιση πυρετού, βήχα ή δύσπνοιας. Τότε, στα πολύ αρχικά στάδια η υποψία λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό αφορούσε ταξίδι στην πόλη Ούχαν ή επαφή με επιβεβαιωμένα κρούσματα από την ημέρα επιστροφής μέχρι και 14 ημέρες μετά. Γι’ αυτό και άρχισαν οι οδηγίες προς τους πολίτες που ταξίδευαν προς ή από την Κίνα για να είναι προσεκτικοί στις επαφές τους τόσο με τους ανθρώπους που ίσως ήταν ασθενείς, όσο και με τα ζώα.

Φεβρουάριος: Το πρώτο ύποπτο κρούσμα στην Κύπρο

Σε συναγερμό τέθηκαν οι κυπριακές αρχές στις αρχές του μήνα, όταν εμφανίστηκε το πρώτο ύποπτο κρούσμα κορωνοϊού στη χώρα μας. Πρόκειται για άτομο που νοσηλευόταν στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, με την αρμόδια επιστημονική ομάδα που καταρτίστηκε από το Υπουργείο Υγείας γι’ αυτό το σκοπό να καθησυχάζει πως ήταν πολύ καλά στην υγεία του και ότι η πιθανότητα να είναι ασθενής του νέου ιού ήταν χαμηλή. Τελικά, είχαν δίκαιο και όντως δεν ήταν κρούσμα κορωνοϊού. Στο μεταξύ, ζήτημα προέκυψε με την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στα αποτελέσματα των εξετάσεών του, με το Υπουργείο Υγείας, όμως, να δίνει άμεσα τη λύση. Λίγες ημέρες αργότερα ξεκίνησαν να διενεργούνται οι εξετάσεις στη χώρα μας και συγκεκριμένα από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου.

Οι έλεγχοι στις εισόδους της Δημοκρατίας για ύποπτα κρούσματα συνεχίζονταν, ενώ σε σχέση με τους ελέγχους στα οδοφράγματα αποφασίστηκε όπως δίνεται ενημερωτικό φυλλάδιο και να γίνονται συγκεκριμένα ερωτήματα στους διερχόμενους.

Οι ανησυχίες εντείνονταν καθώς ο νέος κορωνοϊός είχε κάνει την εμφάνισή του και στην Ευρώπη. Η Ιταλία βρισκόταν ήδη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που μιλούσε τότε για επιδημία έκανε επίσης λόγο για κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Κύπρο το Υπουργείο Υγείας άρχισε τις συστάσεις για ατομικά μέτρα προστασίας που περιλάμβαναν το πλύσιμο των χεριών, τη χρήση αντισηπτικού, και άλλα. Παράλληλα, οι οδηγίες και οι έλεγχοι στις πύλες εισόδου της Δημοκρατίας, επεκτάθηκαν προς όλους τους ταξιδιώτες και όχι μόνο σε όσους επέστρεφαν από την Κίνα. Οδηγίες δόθηκαν και προς τους επαγγελματίες υγείας ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν ένα πιθανό κρούσμα και να το απομονώνουν βάσει των νέων πρωτοκόλλων που ετοιμάστηκαν.

Περαιτέρω, αποφασίστηκε το κλείσιμο των οδοφραγμάτων της Οδού Λήδρας, του Αστρομερίτη, της Λεύκας και της Δερύνειας για λίγες αρχικά ημέρες, ενώ ενισχύθηκε με νοσηλευτές και διασώστες το προσωπικό των υπόλοιπων οδοφραγμάτων στον Άγιο Δομέτιο, στο Λήδρα Πάλας και στον Πύργο, που θα συνέχιζαν να λειτουργούν.

Μάρτιος: Πάτησε Κύπρο ο κορωνοϊός

Περικυκλωμένη από κρούσματα σε όλες τις γειτονικές της χώρες – εκτός της Τουρκίας και της Λιβύης- ήταν η Κύπρος στις αρχές Μαρτίου. Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα σε όλον τον κόσμο αυξάνονταν δραματικά, ενώ τα πρώτα περιστατικά που εμφανίστηκαν και στην Ελλάδα ώθησαν τις κυπριακές αρχές να λάβουν αυστηρά μέτρα. Την ίδια ώρα, ο ΠΟΥ προειδοποιούσε τον πλανήτη να προετοιμαστεί για πιθανή πανδημία.

Στην Κύπρο το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε σειρά έκτακτων αυστηρών μέτρων που τέθηκαν σε άμεση ισχύ. Ως νοσοκομεία αναφοράς καθορίστηκαν τα Γενικά Νοσοκομεία Λευκωσίας και Λεμεσού και το Μακάρειο για τα παιδιά κάτω των 15 ετών, όπου υπήρχαν ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια απομόνωσης, τα οποία μπορούσαν να εξυπηρετήσουν 10-12 περιστατικά. Το Υπουργείο, όμως, είχε πλάνο ώστε αν ο ιός εξελιχθεί σε πανδημία να εκκενώσει ένα από αυτά και να γίνει νοσοκομείο αναφοράς μόνο για εξυπηρέτηση των κρουσμάτων κορωνοϊού. Καθορίστηκαν επίσης ειδικοί χώροι απομόνωσης όπως οι κυβερνητικές κατοικίες στο Τρόοδος και άλλοι. Την εμφάνισή του έκανε επίσης το μέτρο του αυτοπεριορισμού στο σπίτι ή του περιορισμού στους ειδικούς χώρους που διαμορφώθηκαν για 14 ημέρες.

Ο Υπουργός Υγείας, Κωνσταντίνος Ιωάννου, απεύθυνε συστάσεις στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως αποφεύγουν τους χώρους όπου υπάρχει συνωστισμός. Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, στα συμπτώματα πέραν του πυρετού, του βήχα και της δύσπνοιας προστέθηκε και η γαστρεντερίτιδα, ενώ νέες μελέτες έδειχναν πως ο ιός μπορεί να επανέλθει ακόμα και σε ασθενείς που τον έχουν περάσει.

Στη χώρα μας την πρώτη βδομάδα Μαρτίου είχαμε πέραν των 50 ύποπτων κρουσμάτων τα οποία βρέθηκαν αρνητικά μετά από εξετάσεις, με τον τηλεφωνικό αριθμό 1420 να παίρνει φωτιά και να δέχεται πέραν των 300 κλήσεων την ημέρα από πολίτες.

Αυτό ανάγκασε την Κυβέρνηση να επαναξιολογήσει τα δεδομένα και να αποφασίσει την επέκταση των προληπτικών μέτρων που λαμβάνονταν ήδη στα αεροδρόμια και στα οδοφράγματα, ενώ παράλληλα αναθεωρήθηκαν οι οδηγίες στους ταξιδιώτες οι οποίοι κατηγοριοποιήθηκαν ανάλογα με τη χώρα από την οποία προέρχονταν.

Τα πρώτα κρούσματα

Παρόλα τα μέτρα που εφαρμόζονταν, ο κορωνοϊός πάτησε τελικά Κύπρο στις 9 Μαρτίου, ενώ μέσα σε λιγότερο από μια εβδομάδα ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στη χώρα μας έφτασε τα 21, εκ των οποίων τα πλείστα είχαν ταξιδέψει πρόσφατα σε Βρετανία, Ελλάδα, Ιταλία και Γερμανία.

Συγκεκριμένα το πρώτο κρούσμα αφορούσε 25χρονο Ε/κ από τη Λεμεσό, που κατέφθασε στην Κύπρο από το Μιλάνο στις 26 Φεβρουαρίου, επιβεβαιώθηκε στις 9 Μαρτίου και τέθηκε υπό αυτοπεριορισμό. Το δεύτερο κρούσμα, που επιβεβαιώθηκε την ίδια ημέρα, αφορούσε 65χρονο Ε/κ καρδιοχειρουργό, από τη Λευκωσία, που κατέφθασε στην Κύπρο από το Ηνωμένο Βασίλειο στις 3 Μαρτίου και τέθηκε επίσης υπό αυτοπεριορισμό.

Την Τετάρτη, 11 Μαρτίου, ανακοινώθηκαν άλλα τέσσερα νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα. Τα δύο εξ αυτών αφορούσαν 64χρονο Ε/κ και 78χρονο Ε/κ που κατέφθασαν στην Κύπρο από το Ηνωμένο Βασίλειο στις 10 Μαρτίου και μεταφέρθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου, το οποίο καθορίστηκε ως το νοσοκομείο αναφοράς για τον κορωνοϊό. Το πέμπτο κρούσμα αφορούσε 51χρονο ταξιτζή από την Πάφο, ο οποίος δεν ταξίδεψε καθόλου, οπότε αποτελούσε το πρώτο «ορφανό» κρούσμα στο νησί. Το έκτο κρούσμα αφορούσε 39χρονη Ελλαδίτισσα, που κατέφθασε στην Κύπρο από την Αθήνα στις 3 Μαρτίου και, αφότου διαγνώστηκε, τέθηκε υπό αυτοπεριορισμό στο σπίτι της στη Λευκωσία.

Την επόμενη ημέρα, δηλαδή στις 12 Μαρτίου, επιβεβαιώθηκαν ακόμη τέσσερα νέα κρούσματα, ενώ στις 13 Μαρτίου άλλα έντεκα κρούσματα. Ήταν η πρώτη φορά που είχαμε διψήφιο αριθμό κρουσμάτων.

Η ιχνιλάτηση των επαφών των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ήταν άμεση. Μάλιστα, η Κύπρος ήταν η δεύτερη σε αριθμό ελέγχου «ύποπτων περιστατικών» κατ’ αναλογία πληθυσμού, μετά την Ιταλία. Την ίδια στιγμή, τα πρώτα πέντε κρούσματα ανακοινώθηκαν και στα κατεχόμενα.

Την ίδια βδομάδα, ο ΠΟΥ τελικά κήρυξε την πανδημία.

Στη χώρα μας, λόγω αυξημένων κλήσεων, που δεχόταν το τηλεφωνικό κέντρο 1420 από πολίτες που ζητούσαν πληροφορίες γενικής φύσεως για τον κορωνοϊό, το Υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε την έναρξη της λειτουργίας του τηλεφωνικού κέντρου 1450 για ενημέρωση, ξεκαθαρίζοντας πως το 1420 αφορούσε αποκλειστικά ύποπτα κρούσματα.

Σε αποκλεισμό η Κύπρος

Η κάθοδος του ιού στο νησί, καθώς και η έξαρση της πανδημίας ανά το παγκόσμιο και κυρίως στην Ευρώπη, ανάγκασαν την Κυβέρνηση να λάβει για πρώτη φορά αυστηρά μέτρα και να κηρύξει αποκλεισμό της χώρας. Συγκεκριμένα, στις 10 Μαρτίου το Υπουργείο Υγείας εξέδωσε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο παρέμειναν κλειστά τα οδοφράγματα, ακυρώνονταν όλες οι εκδηλώσεις πέραν των 75 ατόμων σε κλειστούς χώρους μέχρι 31 Μαρτίου, όπως επίσης και όλες οι συγκεντρώσεις όπως εκδηλώσεις, παρελάσεις και αγώνες. Στο πλαίσιο αυτό, η ΚΟΠ ανακοίνωσε την αναβολή του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, ενώ άρχισαν να ακυρώνονται οι γάμοι και οι βαφτίσεις καθώς δεν μπορούσαν να γίνουν μόνο με 75 άτομα.

Στις 13 Μαρτίου, το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε την αναστολή λειτουργίας των σχολείων όλων των βαθμίδων παγκύπρια.

Στις 15 Μαρτίου, η Κυβέρνηση σφράγισε την Κύπρο, ενώ ανακοίνωσε νέα πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα, αλλά και τα πρώτα σχέδια στήριξης της οικονομίας. Συγκεκριμένα, αποφασίστηκε ότι η είσοδος στη Δημοκρατία επιτρέπεται μόνο σε όσους προσκομίζουν αρνητικό τεστ κορωνοϊού και ακολούθως τίθενται σε καραντίνα 14 ημερών.

Αναστάληκαν οι εργασίες επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Έκλεισαν εμπορικά κέντρα, πολυκαταστήματα, καφετέριες, μπαρ, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφοι, θέατρα, μουσεία, πρακτορεία και καζίνο, πολιτιστικοί όμιλοι, κουρεία, κομμωτήρια. Έκλεισαν ξενοδοχεία. Ανοικτές έμειναν υπεραγορές, φούρνοι, ζαχαροπλαστεία, περίπτερα και φαρμακεία και τέθηκε ο περιορισμός ενός ατόμου ανά οκτώ τετραγωνικά μέτρα.
Η Κυβέρνηση αποφάσισε επίσης ότι από τις 15 Μαρτίου και για περίοδο 15 ημερών απαγορεύεται η είσοδος οποιουδήποτε πολίτη στην Κύπρο, με εξαίρεση τους Κύπριους πολίτες ή ευρωπαίους και υπηκόους τρίτων χωρών που εργάζονταν στην χώρα μας ή φοιτούσαν σε κυπριακά εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ειδικές οδηγίες εκδόθηκαν επίσης για ταξί και λεωφορεία, ενώ άρχισαν οι οδηγίες για επισκέψεις σε δημόσιες υπηρεσίες μόνο αν είναι απολύτως απαραίτητο.

Την ίδια περίοδο, τα πρώτα περιοριστικά μέτρα λήφθηκαν και στα κατεχόμενα. Ένα εξ αυτών των μέτρων αφορούσε το κλείσιμο των οδοφραγμάτων για τους Ελληνοκύπριους μέχρι την 1η Απριλίου.

Ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων

Στο μεταξύ, τις επόμενες ημέρες η αύξηση των κρουσμάτων ήταν ραγδαία, αφού την δεύτερη κιόλας βδομάδα από την ημέρα που εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα μετρούσαμε συνολικά 75 θετικά κρούσματα. Δώδεκα άτομα ήταν στο νοσοκομείο, με δύο εξ αυτών να νοσηλεύονται στην εντατική. Πονοκέφαλο για τις αρχές αποτελούσαν τα ορφανά κρούσματα που αυξήθηκαν σε δύο.

Εν τω μεταξύ, μέσα σε όλα αυτά το Υπουργείο έκανε πράξη το πλάνο του όσον αφορά τις νοσηλείες όταν το νοσοκομείο Αμμοχώστου εκκενώθηκε και λειτουργούσε πλέον μόνο ως νοσοκομείο αναφοράς, προκαλώντας αρχικά αντιδράσεις από τις κοινότητες της περιοχής.

Οι πρώτες απώλειες

Τα τριψήφια κρούσματα είχαν πλέον περάσει τα 160 μέχρι τις 27 του μήνα, ωστόσο η είδηση που συγκλόνισε το παγκύπριο αφορούσε τις πρώτες απώλειες. Ο πρώτος θάνατος από κορωνοϊό στην Κύπρο ανακοινώθηκε το βράδυ της 21ης Μαρτίου και επρόκειτο για 70χρονο Βρετανό που νοσηλευόταν στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου μέχρι που κατέληξε. Ακολούθησαν, δυστυχώς, άλλοι τέσσερεις θάνατοι σε μία βδομάδα. Στις 24 Μαρτίου κατέληξαν ένας 63χρονος Βρετανός ο οποίος είχε βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό και ένας 58χρονος πιλότος που είχε ελεύθερο ιατρικό ιστορικό. Στις 27 Μαρτίου κατέληξε μία γυναίκα 76 ετών με υποκείμενα νοσήματα και ένας άνδρας 47 ετών, χωρίς επιβαρυντικούς παράγοντες στο ιστορικό του. Συνολικά οι θάνατοι ανέρχονταν στους 5, δηλαδή 4 άντρες και μία γυναίκα, με μέσο όρο ηλικίας τα 63 έτη.

Στο μεταξύ, πέραν των 1200 ατόμων που επαναπατρίστηκαν παρέμεναν σε υποχρεωτική καραντίνα σε ξενοδοχεία που είχαν επιστρατευθεί γι’ αυτό το σκοπό. Τα άτομα αυτά διέμεναν στα δωμάτιά τους επί 24ώρου βάσεως και η διανομή του φαγητού, γινόταν έξω από την πόρτα τους. Οι πλείστοι υπάκουαν στις οδηγίες, ωστόσο, είχαμε και περιπτώσεις που άτομα έσπαζαν την καραντίνα και έκαναν τα γνωστά «πάρτι» που είδαν το φως της δημοσιότητας.

Το κέρφιου και τα sms στο 8998

Στις 23 Μαρτίου με νέο διάγγελμα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, εξήγγειλε νέους περιορισμούς που τέθηκαν σε ισχύ μία ημέρα μετά.

Ανακοίνωσε την απαγόρευση αχρείαστων μετακινήσεων, από τις 06.00 μ.μ. της 24ης Μαρτίου μέχρι την 13η Απριλίου, εκτός εάν πρόκειται για: μετάβαση στην εργασία, μετακινήσεις για προμήθεια αγαθών πρώτης ανάγκης, επίσκεψη σε γιατρό ή φαρμακείο, μετάβαση στην τράπεζα, διακίνηση για παροχή βοήθειας σε ευάλωτες ομάδες, μετάβαση σε κηδείες, γάμους και βαφτίσεις που δεν υπερβαίνουν τον αριθμό των 10 ατόμων και μετακινήσεις για σωματική άσκηση ή για τις ανάγκες κατοικίδιου ζώου, εφόσον δεν υπερβαίνουν τα δύο άτομα και περιορίζονται στη γειτονιά τους. Παράλληλα εκδόθηκαν δύο έντυπα τα οποία έπρεπε να έχουν στην κατοχή τους οι πολίτες για να μπορούν να διακινούνται κατ’ εξαίρεση. Επίσης μπήκε στην καθημερινότητά μας το 8998. Ο αριθμός στον οποίο αποστέλλαμε μηνύματα για sms για να μας επιτραπεί η μετακίνηση.

Στις 24 Μαρτίου έκλεισαν εργοτάξια και επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ενώ τερματίστηκε η λειτουργία λαϊκών αγορών.

Έκλεισαν επίσης πάρκα, παιδότοποι, ανοιχτοί χώροι αθλήσεως, δημόσιοι χώροι όπως πλατείες, εκδρομικοί χώροι, παραλίες, μαρίνες.

Απαγορεύθηκε η προσέλευση πολιτών σε εκκλησίες και απαγορεύθηκε το έθιμο της «λαμπρατζιάς», αφού κοντοζύγωνε το Πάσχα.

Λίγες ημέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 31 Μαρτίου τέθηκαν σε ισχύ νέα πιο αυστηρά μέτρα που αυτή τη φορά περιλάμβαναν το «lockdown» το οποίο είχε χρονικό ορίζοντα μέχρι τις 30 Απριλίου.

Απρίλιος: Ο μήνας του «lockdown»

Τα μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ αφορούσαν κυρίως τους περιορισμούς στις μετακινήσεις. Απαγορεύθηκε η σύναξη προσώπων στην όποια οικία πέραν των μόνιμα διαμενόντων προσώπων. Απαγορεύθηκε η όποια μετακίνηση προσώπων από τις 9.00 μ.μ. μέχρι τις 06.00 π.μ., πλην όσων κατέχουν το έντυπο Βεβαίωσης Κυκλοφορίας Εργαζομένου. Η χρήση της κατ’ εξαίρεση μετακίνησης του όποιου προσώπου, περιορίστηκε σε μια μόνο φορά την ημέρα, με εξασφάλιση άδειας μέσω της αποστολής μηνύματος sms στο 8998. Έκλεισαν τις Κυριακές υπεραγορές, παντοπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, αρτοποιεία, ζαχαροπλαστεία, φρουταρίες, κάβες, ενώ της απαγόρευσης εξαιρέθηκαν τα περίπτερα.
Έκλεισαν τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία, όπως επίσης υπηρεσίες εξυπηρέτησης αεροσκαφών. Αυξήθηκαν οι ποινές εξωδίκου από 150 ευρώ σε 300. Επιτράπηκε η λειτουργία εργοταξίων, μόνο όμως μέχρι τρία άτομα προσωπικό.
Παράλληλα στις 3 Απριλίου, ξεκίνησαν οι διαδικασίες για έναρξη των ειδικών Σχεδίων Στήριξης του Υπουργείου Εργασίας για επιχειρήσεις και εργαζομένους, τα οποία όμως είχαν ισχύ από τις 16 Μαρτίου.

Στο μεταξύ, ήρθε και το Πάσχα. Ένα διαφορετικό Πάσχα από κάθε άλλη φορά. Η Μεγάλη Βδομάδα από τις 13 μέχρι και τις 19 Απριλίου, πέρασε χωρίς εκκλησιασμούς, χωρίς έθιμα και παραδόσεις, χωρίς τραπέζια και χωρίς συγκεντρώσεις στα σπίτια. Ένα Πάσχα που θα το θυμόμαστε όλοι.

Τον Απρίλιο ξεκίνησαν και οι τυχαίες δειγματοληψίες ανά το παγκύπριο σε εργαζόμενους τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, οι οποίες αποδείχθηκαν κρίσιμες για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Στις 27 Απριλίου με σχετικό διάταγμα αναβλήθηκαν όλες οι προγραμματισμένες επεμβάσεις και εισαγωγές ασθενών που η υγεία τους το επέτρεπε σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια.

Δύο ημέρες αργότερα, και ενώ η επιδημιολογική εικόνα της χώρας μας πλέον το επέτρεπε, στις 29 Απριλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέδωσε και πάλι διάγγελμα κατά το οποίο ανακοίνωσε τη σταδιακή χαλάρωση των μέτρων και εξήγησε πως θα επέλθει η επανεκκίνηση της οικονομίας.

Μάιος: Βήματα για επανεκκίνηση

Στην περίοδο της σταδιακής επανόδου εισήλθε η χώρα από τις 4 Μαΐου, ενώ το πλάνο της Κυβέρνησης που αποτελείτο από τέσσερεις φάσεις είχε χρονικό ορίζοντα μέχρι και τις 14 Ιουλίου.

Κατά την πρώτη φάση, δηλαδή από τις 4 μέχρι τις 20 Μαΐου, επαναλειτούργησε ο κατασκευαστικός τομέας, το λιανικό εμπόριο, οι λαϊκές αγορές και η πλανοδιοπώληση. Επέστρεψαν στις τάξεις μόνο οι τελειόφοιτοι λυκείων και τεχνικών σχολών (από την 11η Μαΐου), ενώ στα νοσηλευτήρια άρχισε η διεξαγωγή ορισμένων προγραμματισμένων επεμβάσεων και άνοιξαν τα οδοντιατρεία. Επαναλειτούργησαν επίσης ταξιδιωτικά γραφεία, ενώ επέστρεψαν στις εργασίες τους όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Επίσης, αναθεωρήθηκαν τα μέτρα διακίνησης και οι πολίτες δικαιούνταν να αποστέλλουν μέχρι και 3 SMS την ημέρα στο 8998, ενώ η απαγόρευση κυκλοφορίας ίσχυε πλέον από τις 10 μ.μ. μέχρι τις 6 π.μ. Παράλληλα, επιτρεπόταν η άθληση σε ανοιχτούς χώρους όχι περισσότερων των δύο ατόμων μαζί, ενώ επιτράπηκε η προσευχή στις εκκλησίες, νοουμένου ότι δεν συνυπάρχουν ταυτόχρονα πέραν των 10 ατόμων.

Όσο αφορά τη μάσκα για τον γενικό πληθυσμό, υπήρχε σχετική σύσταση για χρήση της σε πολυσύχναστους και κλειστούς χώρους. Για τους εργαζόμενους, όμως, η χρήση μάσκας ήταν υποχρεωτική για άτομα που απασχολούνται σε μέσα μαζικής μεταφοράς, σε εσωτερικούς χώρους ιδιωτικών επιχειρήσεων, το δημόσιο και άτομα που εξυπηρετούν το κοινό.

Ποδόσφαιρο χωρίς πρωταθλητή και κυπελλούχο

Στις 15 Μαίου, η ΚΟΠ ανακοίνωσε την οριστική διακοπή των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων χωρίς πρωταθλητή και κυπελλούχο, ενώ δεν υποβαθμίστηκε καμία ομάδα. Έτσι οι ομάδες μας προκρύθηκαν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις με βάση τη βαθμολογία: Ομόνοια στο Τσάμπιονς Λιγκ, Ανόρθωση, ΑΠΟΕΛ, Απόλλωνας στο Γιουρόπα.

Ακόμα ένα βήμα προς την κανονικότητα

Από την 21η Μαΐου μπήκαμε και επίσημα στη β’ φάση αποκλιμάκωσης των μέτρων. Η αρχή έγινε με την άρση όλων των περιορισμών στη διακίνηση με την πλήρη κατάργηση των SMS στο 8998 - το οποίο αξίζει να σημειώσουμε πως μέσα σε δύο μήνες έλαβε 16,1 εκατομμύρια αιτήματα - και της απαγόρευσης της κυκλοφορίας μεταξύ 10μ.μ. – 6 π.μ.. Άρχισαν πλέον να επιτρέπονται οι συναθροίσεις σε οικίες μέχρι 10 ατόμων, ενώ επιτρεπόταν η ελεύθερη διακίνηση σε πάρκα (εξαιρουμένων των παιδότοπων) και πλατείες, νοουμένου ότι οι συναθροιζόμενοι δεν υπερβαίνουν τους 10 ανά ομάδα. Επιτρεπόταν επίσης η άθληση σε ανοιχτούς χώρους μέχρι 10 άτομα, ενώ άνοιξαν οι πισίνες.

Περαιτέρω, επαναλειτούργησαν δημοτικά και γυμνάσια, κομμωτήρια, κουρεία, κέντρα αισθητικής, καθώς και υπηρεσίες εστίασης σε εξωτερικούς χώρους. Από τις 23 Μαΐου επαναλειτούργησαν τα πρακτορεία στοιχημάτων, ενώ άρχισαν και οι εκκλησιασμοί των πιστών. Την ίδια ημέρα, επιτράπηκε η παρουσία σε παραλίες με το προσωπικό να φέρει μάσκα, τις ομπρέλες να έχουν 4 μέτρα απόσταση και τις ξαπλώστρες άλλα 2.

23η Μαΐου: Η πρώτη μέρα με μηδενικά κρούσματα

Ιστορική θεωρήθηκε η 23η Μαΐου, καθώς μετά από 75 ημέρες καταφέραμε να μηδενίσουμε τα κρούσματα του κορωνοϊού. Εκείνη την ημέρα δεν εντοπίστηκε κανένα κρούσμα από σύνολο 2414 εργαστηριακών διαγνώσεων, κι έτσι ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων παρέμεινε στα 927, εκ των οποίων οι 594, ποσοστό 64,4% είχαν αναρρώσει. Ενδεικτικό για την άριστη επιδημιολογική εικόνα της Κύπρου, ήταν το σχετικό γράφημα που δόθηκε στη δημοσίοτητα για την περίοδο 9 Μαρτίου με 21 Μαΐου, σύμφωνα με το οποίο ήταν ξεκάθαρο ότι η κορύφωση της πανδημίας ήταν την 1η Απριλίου με 58 κρούσματα. Από τις αρχές Μαΐου άρχισε να φθίνει, ενώ για 2 περίπου βδομάδες ο αριθμός των επιβεβαιωμένων περιστατικών ήταν συνεχώς μονοψήφιος, ενώ πολλές ημέρες είχαμε μόλις ένα κρούσμα.

Ιούνιος: Restart και για τον τουρισμό

Η πολύ καλή επιδημιολογική εικόνα της χώρας μας έφερε επισπεύσεις στις χαλαρώσεις που περιλαμβάνονταιν στην γ’ φάση αποκλιμάκωσης των μέτρων, κατά την οποία έγινε restart και για τον τουρισμό. Η γ’ φάση χαλάρωσης ξεκίνησε τελικά από την 9η Ιουνίου και διήρκησε μέχρι τις 24 Ιουνίου, ωστόσο ενόψει του τριημέρου του Κατακλυσμού, λειτούργησαν από τις 5 Ιουνίου οι πισίνες.

Από την 9η Ιουνίου επαναλειτούργησαν εμπορικά κέντρα, αεροδρόμια και λιμάνια, υπηρεσίες εστίασης στους εσωτερικούς τους χώρους, ξενοδοχεία, ανοικτά θέατρα και σινεμά, αθλητικά πρωταθλήματα χωρίς φιλάθλους, νηπιαγωγεία, παιδότοποι εξωτερικού χώρου, ολοήμερα και θερινά σχολεία. Περαιτέρω, στις 13 Ιουνίου άνοιξαν καζίνο, σχολές χορού, γυμναστήρια και θεματικά πάρκα.

Όσον αφορά την επαναλειτουργία των αεροδρομίων, το Σχέδιο Δράσης περιλάβανε δύο φάσεις: η πρώτη φάση από τις 9 μέχρι 19 Ιουνίου και η δεύτερη από 20 Ιουνίου και έπειτα. Οι χώρες με τις οποίες επιτράπηκε η συνδεσιμότητα της Κύπρου χωρίστηκαν σε κατηγορίες οι οποίες αναδιαμορφώνονταν συνεχώς. Κατά την πρώτη φάση προϋπόθεση για ταξίδια στην Κύπρο ήταν η προσκόμιση αρνητικού τεστ, ενώ κατά την δεύτερη φάση όσοι προέρχονταν από χώρα της κατηγορίας Α δεν χρειάζονταν τεστ.

Στο μεταξύ, από την 8η Ιουνίου ξεκίνησε η σταδιακή άρση των περιορισμών διακίνησης στα οδοφράγματα για Τ/κ που εργάζονται ή φοιτούν στις ελεύθερες περιοχές και για εγκλωβισμένους Ε/κ ή Μαρωνίτες.

Όσον αφορά τους χώρους εστίασης, μετά την απειθαρχία που παρατηρήθηκε κατά το τριήμερο του Κατακλυσμού σε συγκεκριμένο παραθαλάσσιο κέντρο στο οποίο θεάθηκαν εκατοντάδες θαμώνες να χορεύουν, μειώθηκε περαιτέρω ο αριθμός των ατόμων που επιτρεπόταν να εξυπηρετούνται σε εξωτερικό (150) και εσωτερικό χώρο (75), γεγονός που προκάλεσε τις αντιδράσεις των ιδιοκτητών κέντρων εστίασης.

Ιούλιος: Ο μήνας που έφερε την ανατροπή

Ο Ιούλιος μπορεί να θεωρηθεί ο μήνας κατά τον οποίο ανατράπηκαν όλα τα θετικά δεδομένα. Η χαλάρωση των πολιτών και η εμφάνιση «ορφανών» κρουσμάτων προκάλεσε την έντονη των αρμόδιων αρχών που καλούσαν τους πολίτες να παραμείνουν σε εγρήγορση. Ενώ τον Ιούνιο τα κρούσματα παρέμειναν μονοψήφια και μάλιστα για ένα δεκαήμερο ήταν μηδενικά, τον Ιούλιο εντοπίστηκαν σε όλη την Κύπρο 116 κρούσματα, τα 77 εκ των οποίων αποτελούν εγχώριες λοιμώξεις. Το ανησυχητικό ήταν πως περισσότερα από τα μισά κρούσματα, 60 στον αριθμό, ήταν στη Λεμεσό. Την τελευταία εβδομάδα του μήνα, δυστυχώς είχαν αρχίσει εκ νέου και οι εισαγωγές κρουσμάτων σε νοσοκομεία.

Στο μεταξύ, άρχισε να γίνεται έντονη συζήτηση για τα πολυπόθητα εμβόλια, τα οποία σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις των ειδικών θα τα είχαμε μέχρι το τέλος του έτους. Μετά την ανακοίνωση του εμβολίου της βρετανικής εταιρείας AstraZeneca, βγήκαν και άλλοι «παίκτες» στη δημοσιότητα που βρίσκονταν πολύ κοντά, όπως για παράδειγμα η γερμανική εταιρεία BioNTech που συνεργάζεται με την Pfizer και έχουν έδρα τις ΗΠΑ, καθώς επίσης και οι Ρώσοι που είχαν τέσσερα εμβόλια στο στάδιο μελέτης.

Αύγουστος: Σε ισχύ νέα αλλά και… παλιά μέτρα

Από τα μεσάνυχτα της 1ης Αυγούστου, επήλθαν νέα αλλά και παλιά μέτρα, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων στην κοινότητα.

Τα εν λόγω μέτρα που περιλάμβαναν μεταξύ άλλων την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε κλειστούς πολυσύχναστους χώρους (π.χ. εμπορικά κέντρα, τράπεζες, υπεραγορές, νοσηλευτήρια, εκκλησίες, κοκ) με ποινή €300, την εντατικοποίηση των ελέγχων από την Αστυνομία σε παγκύπρια βάση, ενώ ειδικά για την επαρχία Λεμεσού αποφασίστηκε η επαναφορά του περιορισμού των 10 ατόμων σε συναθροίσεις στα σπίτια και η μείωση του επιτρεπόμενου αριθμού ατόμων σε κέντρα εστίασης και σε εκκλησίες.

Στο μεταξύ, ανακοινώθηκε η προπαραγγελία 1,2 εκατ. εμβολίων, μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να καλύψουμε τις ανάγκες και των Τουρκοκύπριων πολιτών.

Δεκαπενταύγουστος με… μέτρο

Έναν διαφορετικό Δεκαπενταύγουστο περάσαμε φέτος, τηρώντας με ευλάβεια τα μέτρα προστασίας κατά του κορωνοϊού, αφού ο ιός συνέχιζε να μεταδίδεται με αμείωτους ρυθμούς. Επήλθαν κάποιες χαλαρώσεις.

Στις 11 Αυγούστου ανακοινώθηκαν 25 νέα κρούσματα και ένας νέος θάνατος, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό θανάτων σε ασθενείς θετικούς στον ιό SARS-CoV-2 στους 27, ενώ οι θάνατοι με τελική αιτία τη νόσο COVID-19 ανέρχονταν στους 20, 14 άντρες και 6 γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας τα 71 έτη. Όμως, την ίδια ημέρα μετά από σύσκεψη της αρμόδιας Επιστημονικής Επιτροπής υπό τον Υπουργό Υγείας, ανακοινώθηκε πως από τους χιλιάδες τυχαίους δειγματοληπτικούς ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν διαφάνηκε ότι η διασπορά του ιού στην κοινότητα άρχισε να φθίνει. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε όπως ο μέγιστος αριθμός ατόμων σε συναθροίσεις σε οικίες και δημόσιους χώρους συναθροίσεων (εξαιρουμένων των χώρων εστίασης) στην Επαρχία Λεμεσού αυξηθεί από 10 άτομα σε 50 άτομα, ενώ παρέμεναν σε ισχύ τα υπόλοιπα μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή από την 1η Αυγούστου.

Νέα μέτρα με ισχύ μέχρι το 2021

Στις 21 Αυγούστου η Κυβέρνηση ανακοίνωσε νέα μέτρα τα οποία θα είχαν ισχύ μέχρι και τις 15 Ιανουαρίου 2021. Ο μέγιστος αριθμός προσώπων σε ιδιωτικές συγκεντρώσεις σε οικείες και άλλους δημόσιους χώρους μαζικής συνάθροισης καθορίστηκε στα 50 άτομα. Ο μέγιστος αριθμός ατόμων σε γάμους και βαφτίσεις (δείπνο) ορίστηκε στα 350 άτομα. Σε ό,τι αφορά στα συγχαρητήρια και τη δεξίωση, η ροή των ατόμων δεν ξεπερνούσε τα 250 άτομα ανά ώρα. Ο μέγιστος αριθμός ατόμων σε χώρους εστίασης ήταν στα 150 άτομα σε εσωτερικό χώρο και 250 άτομα σε εξωτερικό. Απαγορεύτηκε η διοργάνωση πανηγυριών, φεστιβάλ, εκθέσεων και συναυλιών σε χώρους όπως τα γήπεδα, τα προαύλια εκκλησιών, κοκ. Αποφασίστηκε η επανάληψη της εργαστηριακής εξέτασης από ταξιδιώτες 7 μέρες μετά την άφιξή τους.

Όσο αφορά την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί κανονικά σύμφωνα με τα υγειονομικά πρωτόκολλα, αλλά και με υποχρεωτική χρήση προστατευτικής μάσκας.

Σεπτέμβριος: Υπό ειδικό καθεστώς η Λάρνακα

Η απότομη αύξηση των κρουσμάτων με επίκεντρο την επαρχία Λάρνακας, αλλά και ο μεγάλος αριθμός επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στο κυπριακό ποδόσφαιρο, σήμανε συναγερμό στις αρμόδιες αρχές που έθεσαν την επαρχία σε ειδικό καθεστώς. Από τις 24 Σεπτεμβρίου, μπήκε ταβάνι στις συναθροίσεις μέχρι 10 άτομα σε σπίτια, δημόσιους χώρους και ανά τραπέζια στους χώρους εστίασης. Μέχρι 75 άτομα εισέρχονταν στις εκκλησίες, ενώ κεκλεισμένων των θυρών πραγματοποιούνταν οι αθλητικές διοργανώσεις. Ο μέγιστος αριθμός προσώπων στους χώρους εστίασης ορίστηκε σε 75 άτομα σε εσωτερικούς χώρους και 150 άτομα σε εξωτερικούς χώρους, ενώ απαγορεύτηκε το cocktail party και τα συγχαρητήρια σε γάμους και βαφτίσεις. Την ίδια ώρα, ξεκίνησαν δωρεάν δειγματοληπτικοί έλεγχοι στην επαρχία.

Οκτώβριος: Το δεύτερο κύμα είναι εδώ

Το δεύτερο κύμα έξαρσης των κρουσμάτων είναι πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός. Ιδιαίτερη ανησυχία επικρατούσε τον Οκτώβριο καθότι η αύξηση των κρουσμάτων σε συνδυασμό και με την απόκρυψη των επαφών επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, δυσχέραινε περισσότερο ιχνηλάτηση. Οι αλυσίδες μετάδοσης του ιού αρχικά αναπτύσσονταν στις επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου, ωστόσο δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους και στη Λεμεσό. Μάλιστα, στις 15 Οκτωβρίου καταγράφηκε νέο ρεκόρ κρουσμάτων, τα οποία έφτασαν για πρώτη φορά τριψήφιους αριθμούς. Συγκεκριμένα, εκείνη την ημέρα είχαν ανακοινωθεί συνολικά 104 κρούσματα. Έτσι, στις 18 Οκτωβρίου η Κυβέρνηση έλαβε νέα σειρά μέτρων, τα οποία αυτή τη φορά έθεταν υπό ειδικό καθεστώς την επαρχία Λεμεσού, αφού το 70% των κρουσμάτων εντοπιζόταν εκεί.

Τα έκτακτα μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ σε παγκύπρια κλίμακα αφορούσαν το όριο των 10 ατόμων σε σπίτια, τη διεξαγωγή αγώνων χωρίς την παρουσία θεατών, το μέγιστο αριθμό 75 ατόμων σε εσωτερικούς χώρους και 150 σε εξωτερικούς σε χώρους εστίασης, την απαγόρευση των cocktail party σε γάμους και βαφτίσεις, και την εξυπηρέτηση των ευάλωτων ομάδων σε επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και φαρμακεία από τις μεταξύ των ωρών 8 π.μ. και 9 π.μ.. Τα εν λόγω μέτρα, όπως αρχικά ανακοινώθηκε θα είχαν ισχύ μέχρι τις 2 Νοεμβρίου. Σε σχέση με τη Λεμεσό, η Κυβέρνηση επέβαλε μίνι lockdown από τις 18 μέχρι τις 26 Οκτωβρίου το οποίο προνοούσε τα εξής: λειτουργία χώρων εστίασης μέχρι τις 10.30 μ.μ. και σύσταση για περιορισμό στις μετακινήσεις των πολιτών μετά τις 11.30 μ.μ..

Υποχρεωτική παντού η μάσκα

Στο μεταξύ, από τις 15 Οκτωβρίου η χρήση της μάσκας μετατράπηκε σε υποχρεωτική σε όλους τους κλειστούς χώρους σε παγκύπρια κλίμακα, με εξαίρεση τις οικίες, τα άτομα που ενεργά πίνουν ή τρώνε σε χώρους εστίασης, τα προσωπικά οχήματα και κατά τη διάρκεια της άθλησης. Η μη τήρηση των μέτρων που αφορούν τη χρήση της μάσκας προνοούσε το πρόστιμο των €300. Λίγες ημέρες αργότερα και συγκεκριμένα από τις 23 Οκτωβρίου, η μάσκα έγινε υποχρεωτική και σε όλους τους ανοικτούς δημόσιους χώρους, εκτός των χώρων άθλησης και στα τραπέζια εστίασης.

Mini lockdown σε Λεμεσό και Πάφο

Η εκτόξευση των κρουσμάτων ανάγκασε την Κυβέρνηση να λάβει νέα μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ από τις 23 Οκτωβρίου μέχρι τις 9 Νοεμβρίου 2020 τόσο σε παγκύπρια κλίμακα όσο και ειδικά για τις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου που τελούσαν υπό καθεστώς mini lockdown. Σε παγκύπρια κλίμακα, συνέχιζαν τα ίδια μέτρα που ίσχυαν και πριν με τη διαφορά ότι δεν επιτρέπονταν οι κρατήσεις σε χώρους εστίασης πέραν των 6 ατόμων ανά τραπέζι. Επιπρόσθετα σε Λεμεσό και Πάφο όπου υπήρχε αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο, τέθηκε σε ισχύ ειδικό καθεστώς, σύμφωνα με το οποίο επιτρεπόταν η λειτουργία των χώρων εστίασης μέχρι τις 22.30, ενώ απαγορεύτηκε η μετακίνηση των πολιτών μετά τις 11 μ.μ. μέχρι και τις 5 π.μ., εξαιρουμένων των μετακινήσεων για έκτακτους ιατρικούς λόγους (από/προς φαρμακείο, νοσηλευτήριο) ή για σκοπούς εργασίας, με την παρουσίαση σχετικής βεβαίωσης ή αποδεικτικού στοιχείου.

Νοέμβριος: Κέρφιου σε όλη την Κύπρο

Στις 5 Νοεμβρίου τέθηκαν σε ισχύ νέα αυστηρότερα μέτρα, τα οποία χωρίστηκαν σε τρεις κατηγορίες ως ακολούθως:

Κατηγορία Α. Μεσοπρόθεσμα μέτρα με ισχύ σε παγκύπρια βάση για την περίοδο από τις 5 Νοεμβρίου και μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 2021: λειτουργία κλειστών και ανοικτών κινηματογράφων και θεάτρων με πληρότητα στο 50%, μέχρι 250 άτομα σε συνέδρια, εξυπηρέτηση ευάλωτων ομάδων από επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου τροφίμων και φαρμακεία από την έναρξη της λειτουργίας τους και έως τις 9 π.μ. και από τη 1 μ.μ. μέχρι τις 2 μ.μ., υποχρεωτική χρήση μάσκας στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Στη διοργάνωση γάμων και βαφτίσεων από τις 13 Νοεμβρίου μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 2021, απαγορεύθηκε το cocktail party και επιτρεπόταν μόνο η φυσική παρουσία σε γεύμα ή δείπνο, με μέγιστο αριθμό παρευρισκόμενων τα 150 άτομα.

Κατηγορία Β. Έκτακτα μέτρα με ισχύ σε παγκύπρια βάση για την περίοδο από τις 5 μέχρι τις 30 Νοεμβρίου: μέχρι 10 άτομα σε οικίες, λειτουργία χώρων εστίασης μέχρι τις 10:30 το βράδυ, παρέμεινε ο περιορισμός των 75 ατόμων σε εσωτερικούς χώρους και 150 σε εξωτερικούς και μέχρι 6 άτομα ανά τραπέζι, απαγόρευση μετακινήσεων από τις 11 το βράδυ μέχρι τις 5 το πρωί της επόμενης μέρας, εξαιρουμένων των μετακινήσεων για έκτακτους ιατρικούς λόγους ή για σκοπούς εργασίας, μέχρι 75 άτομα σε εκκλησίες, απαγόρευση εκδηλώσεων πέραν των 10 ατόμων σε παιδότοπους κα.

Κατηγορία Γ. Έκτακτα μέτρα με ισχύ στις Επαρχίες Λεμεσού και Πάφου για την περίοδο από τις 5 μέχρι τις 16 Νοεμβρίου λόγω της επιδείνωσης της επιδημιολογικής τους εικόνας: αναστολή λειτουργίας παιδότοπων, γυμναστηρίων, ενώ για τους χώρους εργασίας υπήρξε σύσταση για μείωση του αριθμού των εργαζομένων.

Lockdown σε Λεμεσό και Πάφο

Η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων αλλά και των θανάτων λόγω Covid-19, ανάγκασαν την Κυβέρνηση στις 11 Νοεμβρίου να ανακοινώσει δύο νέα πακέτα μέτρων, εκ των οποίων το ένα αφορούσε στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου και το άλλο σε μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ σε παγκύπρια κλίμακα. Από τις 28 Οκτωβρίου μέχρι κι εκείνη τη μέρα σημειώθηκαν 2644 νέα κρούσματα και 8 θάνατοι, ενώ το 68% των κρουσμάτων και το 72% των νοσηλευόμενων προέρχονταν από τις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου.

Η πρώτη δέσμη των μέτρων με πακγύπρια ισχύ μέχρι τις 30 Νεομβρίου, πέραν των μέτρων που ίσχυαν από τις 5 Νοεμβρίου, λήφθηκαν και τα εξής: αναστάληκε η λειτουργία παιδότοπων, θεματικών πάρκων, luna park και κατασκηνωτικών χώρων, απαγορεύθηκαν τα συνέδρια και οι εικαστικές εκθέσεις, όπως επίσης και οι επισκέψεις σε οίκους ευγηρίας, ενώ οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου τροφίμων και τα φαρμακεία μέχρι τις 10 π.μ. εξυπηρετούσαν μόνο άτομα άνω των 65 ετών και άτομα με αναπηρίες.

Η δεύτερη δέσμη μέτρων που τέθηκαν σε ισχύ στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου προνοούσε τα εξής: απαγόρευση μετακίνησης από τις 8 το βράδυ μέχρι τις 5 το πρωί της επόμενης μέρας, απαγόρευση μετακίνησης προσώπων από και προς τις δύο επαρχίες εξαιρουμένων των μετακινήσεων εργαζομένων σε ουσιώδεις υπηρεσίες, απαγόρευση συναθροίσεων σε δημόσιους χώρους, επιτρέπονταν μέχρι 10 άτομα ανά οικία, ο εκκλησιασμός τελείτο χωρίς την παρουσία πιστών, γάμοι βαφτίσεις και κηδείες τελούνταν με μέγιστο αριθμό ατόμων τα 10 άτομα, απαγόρευση γευμάτων για γάμους και βαφτίσεις, πέραν της εκδήλωσης σε οικία με μέγιστο αριθμό 10 προσώπων, εξ αποστάσεως εκπαίδευση για μαθητές λυκείων και πανεπιστημίων (από τις 16 Νοεμβρίου), αναστολή λειτουργίας των χώρων εστίασης, με εξαίρεση το delivery και take-away, έκλεισαν μουσεία, θέατρα, κινηματογράφοι και κλειστά εμπορικά κέντρα πέραν των 500 τ.μ., αναστάλθηκε η λειτουργία κέντρων αισθητικής, κομμωτηρίων και γυμναστηρίων, σχολών οδηγών, πρακτορείων στοιχημάτων, καζίνο και κολυμβητηρίων.

Παράλληλα, ανακοινώθηκαν νέα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που επηρεάστηκαν από τα μέτρα από την Υπουργό Εργασίας.

Στο μεταξύ, στις 24 Νοεμβρίου για πρώτη φορά ανακοινώθηκε τριψήφιος αριθμός νοσηλευόμενων, ενώ μέσα σε ένα μήνα αυξήθηκαν και οι θάνατοι φτάνοντας τους 48 στο σύνολο.

Στην τελική ευθεία τα εμβόλια

Ραγδαίες εξελίξεις είχαμε όσον αφορά την κούρσα των εμβολίων κατά του κορωνοϊού. Τρία εμβόλια εμφάνιζαν υψηλό ποσοστό πρόληψης της νόσου COVID-19 που έφτανε μέχρι και το 95%, καθώς και χαμηλό ποσοστό παρενεργειών στις κλινικές δοκιμές φάσης 3. Πρόκειται για τα εμβόλια των Pfizer και BioNTech, της Moderna και το ρωσικό Sputnik V. Επίσημες ανακοινώσεις του Υπουργείου Υγείας ανέφεραν πως η Κύπρος συμμετέχει στις σχετικές συμφωνίες της ΕΕ και έχει ήδη υποβάλει τις ποσότητες που της αναλογούν ύψους ενός εκατομμυρίου.

Δεκέμβριος: Χριστούγεννα με… μέτρο

Αυστηρότερα μέτρα προστασίας κατά του κορωνοϊού τέθηκαν σε εφαρμογή σε όλη τη χώρα από τις 30 Νοεμβρίου με χρονικό ορίζοντα μέχρι και τις 7 Ιανουαρίου 2021. Τα μέτρα που ίσχυαν μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου περιλάμβαναν τα εξής: απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 9 το βράδυ μέχρι και τις 5 το πρωί, μέχρι 10 άτομα ανά οικία, μέχρι 75 στις εκκλησίες, γάμοι, βαφτίσεις και κηδείας με μέγιστο αριθμό τα 10 άτομα, απαγόρευση δείπνων για γάμους και βαφτίσεις, απαγόρευση επισκέψεων σε νοσηλευτήρια. Περαιτέρω, οι χώροι εστίασης λειτουργούν μέχρι τις 7 το βράδυ, έκλεισαν γυμναστήρια, καζίνο, παιδότοποι, λούνα-παρκ, θεματικά πάρκα, κατασκηνωτικοί χώροι και κολυμβητήρια, ενώ απαγορεύθηκαν οι συναθροίσεις σε δημόσιους χώρους, όπως επίσης και οι μαζικές εκδηλώσεις, όπως χριστουγεννιάτικα χωριά, παζαράκια και άλλα.

Η κακή επιδημιολογική εικόνα δεν επέτρεψε να επέλθουν οι ελαφρύνσεις που αναμέναμε από τις 14 Δεκεμβρίου. Αντιθέτως τα μέτρα πήραν παράταση, ενώ στις 29 Δεκεμβρίου έγιναν ακόμη πιο αυστηρά αφού το ρεκόρ των 900 και πλέον κρουσμάτων και η μεγάλη πίεση που ασκείτο στο νοσοκομεία επέφερε την απαγόρευση στις συναθροίσεις σε σπίτια μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2021, με μόνη εξαίρεση την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Οι πολύ υψηλοί αριθμοί κρουσμάτων σε συνδυασμό με την έλλειψη κλινών στα νοσηλευτήρια για ασθενείς COVID-19 επανάφεραν στο τραπέζι των συζητήσεων το Lockdown.

Ακτίδα ελπίδας τα εμβόλια

Ακτίδα φωτός και αισιοδοξίας πρόβαλε την πρώτη βδομάδα του Δεκεμβρίου όσον αφορά την πορεία της πανδημίας του Covid-19, μετά τις ανακοινώσεις των χωρών που αρχίζουν τους εμβολιασμούς των πολιτών. Πρώτη στο χορό μπήκε η Βρετανία, ενώ την ακολούθησαν κατά πόδας οι ΗΠΑ. Λίγες μόνο ημέρες πριν την εκπνοή του χρόνου, στις 27 Δεκεμβρίου άρχισαν και στη χώρα μας οι εμβολιασμοί, γεγονός που χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «η αρχή του τέλους».