Η μετάλλαξη «Δέλτα» απειλεί το τείχος ανοσίας

Η παραλλαγή «Δέλτα», που ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία, καθίσταται πλέον η κυρίαρχη εκδοχή του κορωνοϊού σε όλο τον κόσμο και απειλεί να ανατρέψει τους σχεδιασμούς των χωρών, ανάμεσά τους και της Κύπρου, για επίτευξη της συλλογικής ανοσίας μέσω των εμβολιασμών. Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί θα δούμε ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της, πόσο επηρεάζει τη χώρα μας, ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν από την επέκτασή της σε όλον τον κόσμο, αλλά και πώς μπορούμε να προστατευτούμε από αυτήν.

Τα χαρακτηριστικά της μετάλλαξης «Δέλτα»

Σύμφωνα με μελέτη, που διενεργήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, το παραλλαγμένο στέλεχος «Δέλτα» του νέου κορωνοϊού είναι κατά 40% - 60% πιο μεταδοτικό από αυτό που κυριαρχούσε προηγουμένως στη χώρα, δηλαδή το στέλεχος «Άλφα». Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμα βέβαιοι γιατί αυτό το στέλεχος είναι πιο μεταδοτικό και το αποδίδουν πιθανά σε αλλαγές στην πρωτεΐνη spike, που διευκολύνει την είσοδο του ιού στα κύτταρα. Το στέλεχος «Άλφα» επικράτησε μέσα σε ένα με δύο μήνες ως πιο μολυσματικό από το αρχικό στέλεχος του ιού, και οι ειδικοί θεωρούν ότι το ίδιο θα ισχύσει και με το νεότερο στέλεχος «Δέλτα». Αυτό το στέλεχος μπορεί να είναι πιο ανθεκτικό στην ανοσία που παρέχει ο εμβολιασμός, ιδίως εάν τα άτομα δεν έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους, δηλαδή εάν έχουν κάνει μόνο μία δόση. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας των εμβολίων ενάντια στο «Δέλτα» στέλεχος για όσους έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους και με τις δύο δόσεις ενός COVID-19 εμβολίου (79% μετά από δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer και 92% για την AstraZeneca). Την ίδια ώρα, ανάλυση της υπηρεσίας δημόσιας υγείας της Αγγλίας (PHE) έδειξε ότι τα συγκεκριμένα εμβόλια προσφέρουν υψηλή προστασία σε ποσοστό άνω του 90% από τις νοσηλείες λόγω της παραλλαγής «Δέλτα». Στο Ηνωμένο Βασίλειο μελέτες δείχνουν ότι παιδιά και ενήλικες κάτω των 50 ετών είναι 2,5 φορές πιθανότερο να μολυνθούν με αυτό το νέο στέλεχος, και έχουν διπλάσιο κίνδυνο νοσηλείας σε σχέση με το στέλεχος «Άλφα». Στην Κίνα η έως τώρα εμπειρία με το νέο στέλεχος δείχνει ότι τα συμπτώματα είναι βαρύτερα στους ασθενείς και η κλινική εικόνα τους επιδεινώνεται γρήγορα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι κεφαλαλγία, φαρυγγαλγία, καταρροή και εμπύρετο, ενώ σπανιότερα πλέον οι ασθενείς εμφανίζουν βήχα και απώλεια όσφρησης.

«Θα αποτελεί το 90% των κρουσμάτων»

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι η παραλλαγή «Δέλτα» είναι 40% έως 60% πιο μεταδοτική από την παραλλαγή «Άλφα» («βρετανική») και παράλληλα τονίζει πως φαίνεται να ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηλείας. Όπως εκτιμάται από το ECDC με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, είναι πιθανό το στέλεχος «Δέλτα» να αποτελεί το 70% των νέων κρουσμάτων του κορωνοϊού στην Ευρώπη στις αρχές Αυγούστου και το 90% έως το τέλος του Αυγούστου. Το ECDC εκφράζει φόβους πως είναι πολύ πιθανό η εν λόγω παραλλαγή να κυκλοφορεί εκτεταμένα στη διάρκεια του καλοκαιριού, ιδίως μεταξύ των νέων που δεν περιλαμβάνονται στον εμβολιασμό, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τους πιο ευπαθείς ανθρώπους να μολυνθούν και να αρρωστήσουν σοβαρά ή να πεθάνουν, αν δεν έχουν εμβολιαστεί πλήρως. Γι’ αυτό, κάλεσε τις υγειονομικές Αρχές στις ευρωπαϊκές χώρες «να βαδίσουν το τελευταίο μίλι», επιταχύνοντας τους εμβολιασμούς.

Αυξάνεται η παρουσία της στην Κύπρο

Αύξηση της παρουσίας της ινδικής μετάλλαξης και στη χώρα μας δείχνουν τα τελευταία αποτελέσματα αλληλούχισης στελεχών, τα οποία δημοσιοποίησε το Υπουργείο Υγείας. Συγκεκριμένα, στα αποτελέσματα της αλληλούχισης στελεχών του ιού SARS-CoV-2 σε θετικά δείγματα που διεκπεραιώθηκαν από το ECDC σε εξειδικευμένο εργαστήριο του εξωτερικού, ανιχνεύθηκαν παραλλαγές του ιού σε 170 δείγματα. Τα δείγματα αφορούν θετικά περιστατικά που εντοπίστηκαν την περίοδο 9 Μαρτίου μέχρι 11 Ιουνίου. Πιο συγκεκριμένα, από τα 170 δείγματα προκύπτουν τα εξής αποτελέσματα: στα 158 ταυτοποιήθηκε το στέλεχος Β.1.1.7 (αγγλικό στέλεχος), στα 5 ανιχνεύθηκε το στέλεχος Β.1.617.2 (ινδικό στέλεχος – μετάλλαξη «Δέλτα»), στα 7 δείγματα εντοπίστηκε το στέλεχος Β.1.525, το οποίο κατά το ECDC τοποθετείται στις παραλλαγές ενδιαφέροντος (variants of interest) και όχι στις παραλλαγές ανησυχίας (variants of concern) όπως το βρετανικό, το νοτιοαφρικανικό, το βραζιλιάνικο και το ινδικό στέλεχος. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι η παραλλαγή αυτή προκαλεί σοβαρότερη ασθένεια ή αυξάνει τη μεταδοτικότητα, ωστόσο, οι αρμόδιοι οργανισμοί διεθνώς παρακολουθούν προσεκτικά την εξέλιξή της.

Όπως αναφέρει το Υπουργείο σε σχετική ενημέρωση, παρόλο που θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με περισσότερα δείγματα για να εξαχθούν πιο ασφαλή συμπεράσματα, το γεγονός ότι από 143 δείγματα που λήφθηκαν την περίοδο 3-16 Μαΐου, στα 2 εντοπίστηκε η ινδική μετάλλαξη (ποσοστό 1,4%) και από τα 44 δείγματα της περιόδου 17-30 Μαΐου, στα 4 εντοπίστηκε η ινδική μετάλλαξη (ποσοστό 9,1%) δείχνει μιαν αύξηση της παρουσίας της ινδικής μετάλλαξης στην Κύπρο. Προσθέτει πως το δεδομένο της ύπαρξης της ινδικής μετάλλαξης στην κοινότητα έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τους επιδημιολογικούς δείκτες στη χώρα μας με την αύξηση των κρουσμάτων, αλλά και των νοσηλειών, κυρίως σε άτομα κάτω των 40 ετών. Το Υπουργείο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και τονίζει πως για την αποφυγή οπισθοχώρησης από τα θετικά αποτελέσματα των προηγούμενων εβδομάδων, και με τη ραγδαία εξάπλωση της μετάλλαξης «Δέλτα», που προκαλεί διπλάσιο κίνδυνο μετάδοσης, λοίμωξης και νοσηλείας, συνιστάται άμεσα να προχωρήσει η εμβολιαστική κάλυψη με έμφαση στις νεαρότερες ηλικίες, που έχουν έντονη κοινωνική δραστηριότητα και συνεπώς μεγαλύτερη έκθεση στον ιό. Παράλληλα, συνεχίζει, χρειάζεται συλλογική συνεργασία και σοβαρότητα στην τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας και των υγειονομικών κατευθυντήριων οδηγιών που ισχύουν σε κάθε χώρο/τομέα. Ο εφησυχασμός, όπως υπογραμμίζει, οδηγεί σε επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών με αρνητικές επιπτώσεις στους τομείς της οικονομίας, του τουρισμού και των επιχειρήσεων.

Ασπίδα προστασίας τα εμβόλια

Το μέλος της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, Καθηγητής Μικροβιολογίας/Μοριακής Ιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δρ Πέτρος Καραγιάννης, σε δηλώσεις του στη «Σημερινή», εξήγησε πως μέχρι στιγμής οι μελέτες που έγιναν όσον αφορά τη μετάλλαξη Δέλτα, αφορούν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων της Pfizer και το Astrazeneca, με τα οποία έγιναν οι περισσότεροι εμβολιασμοί. Ωστόσο, ο ίδιος θεωρεί ότι το ίδιο αποτελεσματικά έναντι στην εν λόγω μετάλλαξη είναι και τα εμβόλια Μoderna και Johnson & Johnson, γιατί είναι της ίδιας τεχνολογίας με τα άλλα δύο. Ο κ. Καραγιάννης επανέλαβε πως για να έχουμε περισσότερη προστασία πρέπει να είναι συμπληρωμένη η εμβολιαστική μας κάλυψη, ενώ σημείωσε πως μέχρι στιγμής στην Κύπρο το ποσοστό που έχει συμπληρώσει το εμβολιαστικό του σχήμα ανέρχεται γύρω στο 45%.

Ερωτηθείς για τη συχνότητα της ύπαρξης της μετάλλαξης «Δέλτα» στην κοινότητα, ο κ. Καραγιάννης είπε πως μέχρι τα μέσα Μαΐου το 9% των δειγμάτων που στάλθηκαν για εξειδικευμένες εξετάσεις αποδείχθηκε ότι αφορούσαν την ινδική μετάλλαξη, ωστόσο τώρα θεωρεί ότι το ποσοστό αυτό είναι πιο υψηλό. «Ο κόσμος πρέπει να προσέχει όπως πρόσεχε πριν. Να μην ξεφεύγουμε και να μην χαλαρώνουμε γιατί οι νέες αλυσίδες φαίνεται ότι προέκυψαν από πάρτι και γενικότερα από συναθροίσεις πολλών ατόμων», τόνισε. Περαιτέρω, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε πως οι νεαρότερες ηλικίες και ειδικά τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από την ινδική μετάλλαξη, γιατί δεν έχουν εμβολιαστεί. Γι’ αυτό και κάλεσε τους νέους να σπεύσουν να εμβολιαστούν.

«Ελπίζουμε η μετάλλαξη ‘‘Δέλτα’’ να μην επιφέρει νέο κύμα αλλά τα κρούσματα των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι ούτε οι υψηλές θερμοκρασίες δεν σταματούν τη διασπορά του ιού όταν βρίσκεται τόσος πολύς κόσμος μαζί και δεν τηρούν τα απλά μέτρα αυτοπροστασίας», σημείωσε ο κ. Καραγιάννης. Τέλος, ερωτηθείς εάν γίνονται δεύτερες σκέψεις για την άρση του μέτρου της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας στους εξωτερικούς χώρους, είπε πως πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα τις επόμενες ημέρες προτού λάβουμε τέτοια απόφαση.