Πεδίο μάχης το ΓεΣΥ

Σε χθεσινή (17 Φεβρουαρίου 2022) συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν τα πορίσματα της Ετήσιας Έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή σχετικά με τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας [ΟΑΥ] και τη λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας [ΓεΣΥ]. Η συζήτηση προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, ενώ παράλληλα ανέδειξε αδυναμίες και κενά του συστήματος, καθώς και καταχρήσεις. Η συζήτηση δημιούργησε κλίμα ανησυχίας στην κοινωνία και έντονη συζήτηση για έναν θεσμό, ο οποίος κρίνεται καθολικά ως απαραίτητος.

Τα πορίσματα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη

Η συνεδρίαση της Επιτροπής Ελέγχου διεξήχθη στην παρουσία πολλών κρατικών αξιωματούχων, όπως των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας, του Γενικών Διευθυντών των δύο Υπουργείων, της Γενικής Λογίστριας και εκπροσώπων του Τμήματος Φορολογίας, της Νομικής Υπηρεσίας, του ΟΑΥ και του Επιτρόπου Εποπτείας του ΓεΣΥ.

Ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, έκανε λόγο για παρατυπίες που διαπιστώθηκαν στη διάρκεια του ελέγχου της Υπηρεσίας. Αναφέρθηκε σε «αδιαφανείς συμβάσεις» του ΟΑΥ με ιδιωτικά νοσηλευτήρια και σε παράτυπο τρόπο υπολογισμού της τιμής μονάδας χρέωσης παροχής υπηρεσιών. Επιπλέον υποστήριξε ότι ο Οργανισμός αρνήθηκε την παροχή «ολοκληρωμένου πακέτου υπηρεσιών», αντίθετα με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας. Ως προς τις παραλήψεις του Οργανισμού ανέφερε και τη μη κάλυψη του κόστους νοσηλείας ασθενών στο εξωτερικό, στις περιπτώσεις που οι απαραίτητες υπηρεσίες δεν προσφέρονται στην Κύπρο.

Προς κάλυψη των αδυναμιών του συστήματος, εισηγήθηκε αρχικά τον καταρτισμό πλαισίου συνεργασίας, βάσει του οποίου να κληθούν τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια να συμβληθούν στο ΓεΣΥ (αντί να γίνονται χωριστές συμβάσεις). Πέραν τούτου, διαπιστώνοντας ατασθαλίες και έλλειψη ελέγχου των εισοδημάτων συμβεβλημένων γιατρών, στάθηκε στην ανάγκη υιοθέτησης επαρκούς συστήματος και δικλείδων ασφαλείας με τη σύσταση ομάδας διενέργειας δειγματοληπτικών ελέγχων (αφού μέχρι στιγμής οι έλεγχοι διενεργούνται κατόπιν καταγγελιών). Συμπλήρωσε ότι οι ποινές, σε περίπτωση που διαπιστωθούν παρατυπίες κατόπιν ελέγχου, θα πρέπει να είναι αποτρεπτικές.

Η θέση του Υπουργού Οικονομικών

Από την πλευρά του ο Υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, υποστήριξε ότι «το ΓεΣΥ είναι η μόνη πολιτική του κράτους που ακρωτηριάζει» το Υπουργείο. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι, βάσει σχετικής μελέτης, αντί 1.200 ευρώ ανά πολίτη και 2.300 ανά εργαζόμενο που θα έπρεπε να στοιχίζει το ΓεΣΥ, υπολογίζεται ότι το 2022 θα στοιχίζει 1.670 ευρώ ανά πολίτη και 3.222 ανά εργαζόμενο.

Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης σημείωσε περαιτέρω πως η νομοθεσία του ΓεΣΥ δεν εφαρμόζεται σωστά και εξήγησε πως όσοι αρνούνται να την εφαρμόσουν, οδηγούν το Σύστημα σε κατάρρευση «με μαθηματική ακρίβεια». Συμπλήρωσε: «Αν θέλαμε να είμαστε αυστηροί ως Κυβέρνηση αυτή τη στιγμή, θα έπρεπε να προβούμε σε αύξηση εισφορών κατά 20%-30%, για να παρέχονται και οι υπηρεσίες που υπολείπονται».

Πάντως, παρά τις δυσκολίες και την ανησυχητική κατάσταση που διαμορφώθηκε, ο Κωνσταντίνος Πετρίδης εξέφρασε την άποψη πως «όταν υπάρχει θέληση από όλους, μπορούν να διορθωθούν τα πράγματα».

Απάντηση ΟΑΥ

Ο Πρόεδρος του ΟΑΥ, Θωμάς Αντωνίου, απέρριψε την κατηγορία ότι ο Οργανισμός δεν ελέγχεται από κανέναν, εξηγώντας ότι στη λήψη των αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου συμμετέχουν Υπουργεία, εκπρόσωποι εργαζομένων, ασθενείς, η ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, καθώς και συντεχνίες. Ανέφερε, επίσης, ότι στο συμβούλιο του Οργανισμού εκπροσωπούνται άτομα από τα Υπουργεία Οικονομικών και Υγείας, τα οποία δεν εξέφρασαν διαφωνία ως προς τις συμβάσεις που έγιναν με ιδιωτικά νοσηλευτήρια (που κρίθηκαν παράνομες από την Ελεγκτική Υπηρεσία). Στηλίτευσε, μάλιστα, την απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών για αποκοπή ποσού 50 εκ. ευρώ από τον ΟΑΥ, το οποίο αφορά σε διάφορες δαπάνες, όπως τη νοσηλεία ασθενών στο εξωτερικό.

Μιχάλης Χατζηπαντέλα: «Είναι λογικό ένα νέο σύστημα που δημιουργήθηκε εν καιρώ πανδημίας να παρουσιάζει κάποια προβλήματα»

Μετά τη συνεδρία της κοινοβουλευτικής επιτροπής, ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χατζηπαντέλα, υπογράμμισε πως βρίσκονται σε συνεννόηση με τον ΟΑΥ, προκειμένου να διορθωθούν τα προβλήματα που προκάλεσαν οι καταχρήσεις στο σύστημα υγείας. Ενημέρωσε, μάλιστα, ότι την ερχόμενη Τρίτη προγραμματίστηκε συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού, παρουσία του ιδίου. Για τις αποφάσεις που θα ληφθούν στη διάρκεια της συνεδρίας, θα ενημερωθεί και ο Γενικός Ελεγκτής, προκειμένου να εκφράσει τις εισηγήσεις του.

Σχετικές ήταν οι επισημάνσεις του Υπουργού Υγείας και στην εκπομπή «Χωρίς Περιστροφές» του Σίγμα (17 Φεβρουαρίου 2022). Αρχικά, παραδεχόμενος τα κενά του συστήματος, εξήγησε ότι χρειάζεται χρόνο για τη σωστή λειτουργία του, παρομοιάζοντας το ΓεΣΥ «με ένα μωρό δύο ετών περίπου, που έχει γεννηθεί και πρέπει να του μάθουμε πώς να μιλά, πώς να περπατά και πώς να λειτουργεί. Είναι λογικό ένα νέο σύστημα που δημιουργήθηκε εν καιρώ πανδημίας να παρουσιάζει κάποια προβλήματα». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ενδεχόμενη αύξηση των εισφορών, σημειώνοντας ότι μπορεί να αποφευχθεί με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων. Επεσήμανε, ακόμα, πως ελλοχεύει δημοσιονομικός κίνδυνος σε περίπτωση που δεν εφαρμοστεί η νομοθεσία και δεν σταματήσουν οι καταχρήσεις. Ως προς το τελευταίο σημείο, επεσήμανε και ο ίδιος την ανάγκη διεξαγωγής ικανοποιητικών ελέγχων από τον ΟΑΥ. Η αρχική σκέψη των αρμοδίων σχετίζεται με ελέγχους σε γιατρούς των οποίων οι αμοιβές ξεπερνούν τον μέσο όρο, ενώ σημείωσε ότι έλεγχοι πρέπει να γίνονται και ως προς τον αριθμό εξετάσεων ασθενών που διενεργούν οι γιατροί.

Στη διάρκεια της συζήτησης του Υπουργού Υγείας με τον δημοσιογράφο Γιάννη Καρεκλά, έγινε λόγος για δύο από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς του ΓεΣΥ: Τις μακρές λίστες αναμονής για εξετάσεις και τον χρόνο αναμονής στα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών δημοσίων νοσηλευτηρίων. Διευκρινίστηκε πως, προς επίλυση των εν λόγω φαινομένων, θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη με τις συντεχνίες των γιατρών και τον ΟΚΥπΥ, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας ως προς τα απογευματινά ωράρια στα δημόσια νοσηλευτήρια. Παράλληλα ενημέρωσε πως το Υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται μηχανισμό, βάσει του οποίου θα καθορίζεται ο χρόνος αναμονής αναλόγως της σοβαρότητας του περιστατικού.

Σε κάθε περίπτωση, ο Υπουργός Υγείας ήταν απόλυτος ως προς τις διαδόσεις για υπαρξιακό κίνδυνο του συστήματος: «Το ΓεΣΥ δεν οδεύει προς τον γκρεμό. Όχι μόνο θα επιβιώσει, αλλά υπάρχουν σχέδια για να το ενισχύσουμε».

Παρέμβαση Παμπορίδη

Στη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται παρενέβη σήμερα, 18 Φεβρουαρίου 2022, ο πρώην Υπουργός Υγείας, Γιώργος Παμπορίδης, επί υπουργίας του οποίου εφαρμόστηκε το ΓεΣΥ. Ο πρώην Υπουργός ήταν έντονος, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για τις εξελίξεις και κάνοντας λόγο για «εργαλειοποίηση» των προβλημάτων του Συστήματος, με στόχο την απαξίωση και την τελική κατάλυσή του:

«Καθήκον όλων των οργάνων της Πολιτείας είναι να έχουν ως αφετηρία κάθε ενέργειάς τους, την έγνοια και την φροντίδα για την ενίσχυση του ΓεΣΥ και όχι να αναζητούν αφορμές και δικαιολογίες για να το υποσκάψουν. Τα προβλήματα είναι πολλά αλλά ήταν αναμενόμενα από όλους μας για τα πρώτα του χρόνια. Δεν μπορεί όμως να εργαλειοποιούνται από κανένα και δη από τους θεσμούς, προκειμένου να απαξιωθεί πρώτα και στη συνέχεια να ακυρωθεί η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση των τελευταίων δεκαετιών. […] Η ευθύνη για την προστασία και προάσπιση του ΓεΣΥ ανήκει σε όλους μας αλλά και στον κάθε ένα από εμάς ξεχωριστά και πρέπει να παραμείνουμε όλοι σε εγρήγορση. […] Το ΓεΣΥ το επέβαλε ο κόσμος και αποτελεί λαϊκή κατάκτηση. Δεν μπορεί κανείς να γυρίσει την ιστορία πίσω».

Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ και SigmaLive.