Δεν ξεφορτωνόμαστε εύκολα τα συμπτώματα Covid – Τι είναι αυτό το σύνδρομο

Η νόσος του κορωνοϊού έχει πάρει πια άλλη μορφή στη κοινωνία, καθώς και στην καθημερινότητά μας. Οι περισσότεροι έχουν μάθει να ζουν με αυτό και έχουν προσαρμόσει τη ρουτίνα τους στην όλη κατάσταση. Τα τεστ έχουν γίνει ρουτίνα, τα θετικά κρούσματα στον στενό κύκλο καθημερινότητα και η προσαρμογή σε τηλεργασία ή τηλεκπαίδευση πανεύκολη. Όντως ο κορωνοϊος έχει εισχωρήσει για τα καλά στην κοινωνία μας, εφόσον αρκετοί είναι αυτοί που έχουν επαναμολυνθεί από τον ιό αυτά τα δύο χρόνια, ενώ πολλοί από αυτούς που κατάφεραν να μην μολυνθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν έμειναν τελικά απρόσβλητοι από τον ιό. Πάρα το αίσθημα φόβου για το άγνωστο, οι πλείστοι πολίτες έσπευσαν να εμβολιαστούν και να καταφέρουν να περάσουν τη νόσο με ήπια συμπτώματα, χωρίς να καταλήξουν σε αναπνευστήρα, γεγονός που έχει μειώσει κατά πολύ τις νοσηλείες τον τελευταίο καιρό. Ωστόσο, υπάρχουν και αυτοί που αν και πέρασαν ήπια τη νόσο, τους «έμειναν» κάποια από τα συμπτώματα, όπως είναι η αγευσία ή η απώλεια όσφρησης κ.ά. Τα λεγόμενα «Long Covid symptoms» ή αλλιώς «post covid» αφορούν, εν τέλει, τους περισσότερους.

Τι είναι το «Long» ή «Pοst Covid»

Αν και η πανδημία έχει αρχίσει να υποχωρεί ή τουλάχιστον να την βιώνουμε πιο ήπια, τα συμπτώματα δεν λένε να αφήσουν τους ασθενείς που νόσησαν από κορωνοϊό σε ησυχία. Το σύνδρομο «Long Covid» ή «Post Covid-19», είναι ένας όρος που περιγράφει τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στην υγεία του ανθρώπου, εβδομάδες ή μήνες μετά τη νόσηση. Συγκεκριμένα, ο κορωνοϊός προκαλεί οξεία αναπνευστική νόσο, τα συμπτώματα της οποίας εμφανίζουν οι ασθενείς ακόμη και μετά την παρέλευση τριών μηνών από την εμφάνιση της οξείας αυτής λοίμωξης.  Σύμφωνα, μάλιστα, με τα ιατρικά δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), ορισμένοι ασθενείς, μολονότι νοσηλεύτηκαν, εμφανίζουν κόπωση, καρδιακά, αναπνευστικά και νευρολογικά συμπτώματα, τα οποία διαρκούν τουλάχιστον δύο μήνες, χωρίς να υπάρχει άλλη ιατρική εξήγηση.

Απευθυνόμενη στη «Σημερινή Online», η Δρ Ζωή Δωροθέα Πανά, μέλος της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, τόνισε πως το «σύνδρομο Long Covid πρακτικά είναι μια κατάσταση, την οποία ακόμα προσπαθούμε να κατανοήσουμε πλήρως. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο θα δείτε ότι γίνονται κάποιες προσπάθειες ώστε να δώσουμε κάποιον ορισμό. Ακόμα κι αν ψάξουμε στις βιβλιογραφίες από διάφορους οργανισμούς, υπάρχουν διάφοροι ορισμοί που πρακτικά διακρίνονται σε "Post Covid" καταστάσεις, δηλαδή καταστάσεις μετά την οξεία λοίμωξη κορωνοϊού, οι οποίες μπορεί να εκφράζονται ως μια παρατεταμένη συμπτωματολογία που συνήθως διαρκεί 4 με 12 βδομάδες μετα την οξεία λοίμωξη. Από εκεί και πέρα υπάρχει και το "Long Covid" στο οποίο αναφέρεται σε καταστάσεις που επιμένουν μετα το πέρας των 12 βδομάδων από την λοίμωξη. Αυτά είναι τα πρώτα που πρέπει να κατανοήσουμε, ότι έχουμε μια ετερογένεια όσον αφορά αυτές τις καταστάσεις και το χρονικό διάσημα που διαρκούν».

Οι επιζώντες της νόσου covid-19 παρουσιάζουν, σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 30% και 80%, τουλάχιστον ένα από τα παραπάνω συμπτώματα, τα οποία διαρκούν αρκετούς μήνες μετά την υποχώρηση της οξείας φάσης της νόσου, ωστόσο, οι περισσότεροι ασθενείς δεν χρειάζονται νοσηλεία.  Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2021 από το Imperial College του Λονδίνου και περιελάμβανε μισό εκατομμύριο άτομα, που νόσησαν στην Αγγλία, έδειξε ότι μια μικρότερη ομάδα ασθενών παρουσίασε αναπνευστικά κυρίως συμπτώματα, όπως βήχα ή δύσπνοια, ενώ η μεγαλύτερη ομάδα ασθενών παρουσίασε πιο γενικά συμπτώματα, όπως κόπωση και αδυναμία ή πονοκέφαλο.

Ποια συμπτώματα είναι συνήθως παρατεταμένα

Όσον αφορά στα συμπτώματα, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλές μελέτες που προσπαθούν να εντοπίσουν και να ομαδοποιήσουν τα πιο συχνά συμπτώματα που παρουσιάζουν διάρκεια, έτσι θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι έχουν γίνει μελέτες σε ενήλικες αλλά και παιδιά. Συνεχίζοντας, η Δρ Ζωή Δωροθέα Πανά τονίζει πως «τα παρατεταμένα συμπτώματα μπορεί να προέρχονται από διάφορα συστήματα, δηλαδή δεν είναι απαραίτητο να έχεις μόνο από το αναπνευστικό, όπως βήχα. Συνήθως οι άνθρωποι που έχουν "Post Covid" καταστάσεις μπορεί να έχουν και συμπτώματα από το μυοσκελετικό, δηλαδή κόπωση, μυαλγίες, διαταραχές ύπνου, διαταραχές προσοχής, ακόμα και στο καρδιακό κάποιες αρρυθμίες. Μάλιστα έχει αναφερθεί και η έντονη τριχόπτωση.

Όσον αφορά στα παιδια και στην παρατεταμένη συμπτωματολογία, η Δρ. Πανά ξεκαθάρισε πως «στην παιδική ηλικία, στις "Post Covid" καταστάσεις, πέρα από αυτά που προαναφέραμε για τους ενήλικες, υπάρχει και το σύνδρομο mis-c που είναι το πολυφλεγμονώδες σύνδρομο, το οποίο εμφανίζεται κυρίως 4 με 6 βδομάδες μετα την οξεία λοίμωξη στα παιδιά σε διάφορα όργανα, ανάμεσα σε αυτά και τον καρδιαγγειακο. Ένα ποσοστό παιδιών εμφανίζει και ανευρύσματα στα αγγεία της καρδίας, και αυτό προβληματίζει. Όμως δεν υπάρχουν πολλοί επικίνδυνοι παράγοντες που να φανερώνουν αν συγκεκριμένες ομάδες εμφανίζουν πιο συχνά το σύνδρομο που προαναφέραμε. Μάλιστα κάποια από τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν ολιγοσυμπτωματικά και κάποια άλλα εντελώς ασυμπτωματικά κατά την οξεία λοίμωξη και παρ' όλα αυτά εμφάνισαν το σύνδρομο mis-c. Παρα το γεγονός ότι αυτό το σύνδρομο εμφανιζόταν κυρίως σε μεγαλύτερα παιδιά, τώρα τελευταία εμφανίζεται και σε πολύ μικρότερες ηλικίες, ενώ στην Κύπρο νοσηλευτήκαν και τρία βρέφη με αυτό το σύνδρομο, πράγμα που δεν ήταν αναμενόμενο και είναι κάτι που μελετούμε».

Σε σχέση με το κομμάτι της επιδημιολογίας, δηλαδή το πόσο συχνά είναι τα παρατεταμένα συμπτώματα σε ενήλικες και παιδιά, ακόμα δεν υπάρχει κοινός τρόπος μέτρησης και δεν είναι εύκολα συγκρίσιμος μεταξύ πληθυσμών διαφορετικών ηλικιών. Ενδεχομένως γενικά το «Post Covid» να είναι πιο συχνό σε ενήλικες παρά σε παιδιά. Υπάρχουν μελέτες που αναφέρουν ότι πάνω από το 20% των ενήλικων ασθενών με οξεία νόσο Covid-19 μπορεί να εμφανίσουν παρατεταμένη συμπτωματολογία. Όσον αφορά στον παιδικό πληθυσμό (που είναι επίσης ετερογενής), υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ένα 10% με 15% με παρατεταμένη συμπτωματολογία.

Ο εμβολιασμός περιορίζει τα συμπτώματα «Long Covid»

Μορφές μακροχρόνιας Covid-19 εντοπίζονται κυρίως σε μη εμβολιασμένα άτομα, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε από την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA), που κάνει αναφορά σε 15 εξειδικευμένες μελέτες, βάσει αναφορών του Reuters.

Το UKHSA δήλωσε ότι τα άτομα στα οποία χορηγήθηκαν εμβόλια δύο δόσεων, όπως τα Pfizer-BioNTech, AstraZeneca, Moderna ή μία δόση όπως το J&J, διέτρεχαν περίπου 50% μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν μακροχρόνια συμπτώματα Covid, σε σύγκριση με τους μη εμβολιασμένους.

«Αυτές οι μελέτες συμπληρώνουν τα πιθανά οφέλη του πλήρους εμβολιασμού κατά της Covid-19», δήλωσε η Mary Ramsay, διευθύντρια του τμήματος ανοσοποίησης στο UKHSA.

«Ο εμβολιασμός είναι ο καλύτερος τρόπος προστασίας από σοβαρά συμπτώματα σε περίπτωση μόλυνσης και θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στη μείωση του μακροπρόθεσμου αντίκτυπου», δήλωσε.

Σύμφωνα με το UKHSA, περίπου το 2% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφερε «Long Covid» συμπτώματα, με τα πιο κοινά να είναι κόπωση, δύσπνοια, πόνος στους μύες ή στις αρθρώσεις. Τρεις από τις τέσσερις μελέτες που συνέκριναν μακροχρόνια συμπτώματα Covid-19 πριν και μετά τον εμβολιασμό, υποδηλώνουν ότι ο αριθμός των ατόμων που ανέφεραν βελτίωση των μακροχρόνιων συμπτωμάτων της Covid-19 μετά τον εμβολιασμό, ήταν υψηλότερος από εκείνους που ανέφεραν επιδείνωση. Τρεις άλλες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα μακροχρόνια συμπτώματα της Covid-19 βελτιώθηκαν σε όσους εμβολιάστηκαν, σε σύγκριση με εκείνους που παρέμειναν ανεμβολίαστοι.