Τα αίτια και τα συμπτώματα της πνευμονίας

Στην παρέα της εκπομπής «Υγιαίνετε» αυτήν την εβδομάδα καταπιαστήκαμε με ένα πολύ επίκαιρο θέμα. Είστε σίγουροι ότι το βαρύ κρυολόγημα που έχετε δεν είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό; Πότε το απλό κρυολόγημα μπορεί να γυρίσει σε πνευμονία; Προτού ξεκινήσετε τα τηλέφωνα στον προσωπικό σας γιατρό, διαβάστε τι μας είπε ο δικός μας γιατρός. Ο Δρ Χάρης Αρμεύτης, πνευμονολόγος, μας κράτησε συντροφιά και έλυσε όλες τις απορίες μας, μιας και στις 12 Νοεμβρίου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονίας.

Πνευμονία είναι μια συνήθως σοβαρή λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος με εμφάνιση φλεγμονής στους ιστούς του πνεύμονα. Συνήθως είναι αποτέλεσμα λοίμωξης, μικροβιακής ή και ιογενούς. Τείνει να είναι πιο δριμεία στα συμπτώματά της από την απλή βρογχίτιδα. Όταν εμφανίζεται σε συνδυασμό με βρογχίτιδα, ονομάζεται βρογχοπνευμονία. Συνήθως απαιτείται αντιβιοτική αγωγή. Αν αφορά έναν κατά τα άλλα υγιή ασθενή, πιο πιθανή εξέλιξη είναι η πλήρης ίαση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.

Οι πιο συχνές αιτίες πνευμονίας περιορίζονται σε 3-4 συχνά συναντώμενα παθογόνα μικρόβια. Μια σειρά άλλων μικροβίων, τα ονομαζόμενα άτυπα, ευθύνονται για ένα μικρότερο, αλλά σημαντικό ποσοστό πνευμονιών. Τέλος, άλλα μικρόβια, όπως μύκητες, πρωτόζωα ή παράσιτα είναι σπάνια αίτια πνευμονίας.

Η πνευμονία είναι το αποτέλεσμα της εισπνοής βακτηρίων, ιών ή άλλων μικροβίων. Σε έναν υγιή οργανισμό, η εισπνοή ενός μικρού αριθμού μικροβίων δεν έχει σημασία. Συνήθως παγιδεύονται στο σάλιο και εξοντώνονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Καμιά φορά, όμως, τα παθογόνα μικρόβια καταφέρνουν να εγκατασταθούν και να πολλαπλασιασθούν, προκαλώντας λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί σε άτομα με ήδη επιβαρυμένη γενική κατάσταση υγείας. Ευεπίφοροι σε λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι άτομα καχεκτικά, προχωρημένης ηλικίας, με προϋπάρχουσα νόσο του αναπνευστικού ή χαμηλή ανοσολογική επάρκεια. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν ασθενείς με χρόνια κατάχρηση αλκοόλ, σακχαρώδη διαβήτη, σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS), ή άλλες σοβαρές παθήσεις. Ωστόσο, δεν αποκλείεται και υγιή άτομα να εκδηλώσουν πνευμονία.

Ο γιατρός μάς τόνισε πως οι αποστάσεις, η μάσκα και γενικά το πλύσιμο των χεριών, μέτρα τα οποία καλούμαστε να ακολουθήσουμε λόγω της πανδημίας, είναι μέτρα που αποτρέπουν και τη μετάδοση της πνευμονίας στην κοινότητα.

Η διάγνωση γίνεται με εξέταση του ασθενούς από πνευμονολόγο και με ακτινογραφία θώρακος. Αν ο ασθενής είναι κατά τα άλλα υγιής και η πνευμονία δεν είναι απειλητική, μπορεί να θεραπευθεί με νοσηλεία κατ’ οίκον και τη χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής από το στόμα. Σε ασθενείς με επηρεασμένη υγεία ή σε εμφάνιση σοβαρών συμπτωμάτων ή σε περιπτώσεις που ο ιατρός υποπτεύεται κάποιο πιο επικίνδυνο παθογόνο μικρόβιο, απαιτείται η νοσηλεία σε νοσοκομείο. Εκεί δίδεται ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή.

Όταν αφορά τώρα την πνευμονία η οποία προέρχεται από Covid 19, ο Δρ Αρμεύτης μάς ανέφερε πως είναι πολύ δύσκολη η αντιμετώπισή της, γιατί δεν έχει βρεθεί ακόμα το φάρμακο που καταπολεμά αυτό το είδος της πνευμονίας.

Με αφορμή ένα βίντεο που δείξαμε στην εκπομπή, ο γιατρός έκανε αναφορά και στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, τη γνωστή ΧΑΠ. Η ΧΑΠ είναι μια συχνή νόσος που μπορεί να προληφθεί και να θεραπευτεί. Χαρακτηρίζεται από εμμένουσα απόφραξη των αεραγωγών, είναι συνήθως προοδευτική και σχετίζεται με έντονη χρόνια φλεγμονώδη αντίδραση των αεραγωγών και του πνεύμονα σε βλαβερά σωματίδια ή αέρια και προκαλείται κατά κύριο λόγο από το κάπνισμα. Η ΧΑΠ είναι σήμερα η τέταρτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Ο βήχας που χαρακτηρίζει τους καπνιστές δεν είναι φυσιολογικός, αλλά αντιθέτως είναι σύμπτωμα της ΧΑΠ.

Σε ασθενείς προχωρημένης ηλικίας ή σε σοβαρές άλλες παθήσεις, συνιστάται ο εμβολιασμός εναντίον του πνευμονιόκοκκου και ο ετήσιος εμβολιασμός εναντίον της εποχιακής γρίπης. Επίσης, η διακοπή καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης λοιμώξεων του αναπνευστικού.

Η πνευμονία προκαλείται από την εισπνοή ορισμένων βακτηρίων, ιών ή άλλων μικροβίων. Εάν είστε ένας υγιής οργανισμός, το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα τα αντιμετωπίσει. Μερικές φορές, όμως, τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και προκαλούν μολύνσεις των πνευμόνων, ειδικά όταν ο οργανισμός είναι εξασθενημένος ή ηλικιωμένος. Τότε ακριβώς είναι και το πιθανότερο το απλό κρυολόγημα να «γυρίσει» σε πνευμονία. Γι’ αυτό ακόμα και αν είστε σε μια γενικά καλή κατάσταση υγείας, είναι σώφρον να φροντίζετε ώστε ο οργανισμός σας να ξεκουράζεται καλά, όταν έχετε κρυολόγημα ή γρίπη. Να είστε όλοι καλά και… Υγιαίνετε.

*Αναδημοσίευση από το ένθετο «Υγεία» (14 Νοεμβρίου 2021).