Σε επιφυλακή για την ευλογιά των πιθήκων

Σε επιφυλακή βρίσκoνται οι αρμόδιες υπηρεσίες στη χώρα μας μετά τον παγκόσμιο συναγερμό που σήμανε, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων σε χώρες όπου πριν δεν ήταν διαδεδομένη η νόσος. Για το πόσο προετοιμασμένοι είμαστε, για τα όπλα που είναι διαθέσιμα ενάντια στη νόσο και για το ενδεχόμενο του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς των πιθήκων συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού, μίλησε στη «Σημερινή» η Δρ Μαρία Κολιού, Παιδίατρος - Λοιμωξιολόγος, Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Λοιμωξιολογίας. Η ίδια εμφανίστηκε καθησυχαστική, καθώς, όπως είπε, αν και έχουμε περιστατικά σε διάφορες χώρες, αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιός θα λάβει τις διαστάσεις της πανδημίας του Covid ή ότι θα κινδυνέψουν ανθρώπινες ζωές.

Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων

Η ευλογιά των πιθήκων είναι μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων (monkeypox virus) και μπορεί να εκδηλωθεί σε ορισμένα ζώα αλλά και ανθρώπους. Είναι μια ζωονόσος με τυχαίες ανθρώπινες λοιμώξεις που εμφανίζονται συνήθως σε δασικές περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Το τελευταίο διάστημα, όμως, συναγερμός έχει σημάνει στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές υγειονομικές Αρχές μετά την εμφάνιση κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων και εκτός «των συνόρων» της νόσου. Μέχρι στιγμής κρούσματα έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε διάφορες χώρες όπως η Βρετανία, η Πορτογαλία, η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ισπανία, η Ιταλία, ο Καναδάς, η Γαλλία, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία.

Σύμφωνα με όλα όσα γνωρίζουμε, η ευλογία των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί όταν κάποιος βρεθεί σε στενή επαφή με ένα μολυσμένο άτομο. Ο ιός μπορεί να εισέλθει στο σώμα μέσω πληγής στο δέρμα, της αναπνευστικής οδού ή μέσω σταγονιδίων που μπαίνουν στα μάτια, τη μύτη ή στο στόμα και επαφής με σωματικά υγρά. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί με επαφή με μολυσμένα ζώα όπως μαϊμούδες, αρουραίους και σκίουρους ή από αντικείμενα μολυσμένα από τον ιό, όπως κλινοσκεπάσματα και ρούχα.

Πόσο μας ανησυχεί;

Μιλώντας για το θέμα στη «Σ» η Δρ Κολιού ανέφερε ότι «η νόσος δεν πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα, καθώς φαίνεται ότι μέχρι στιγμής η κατάσταση είναι ήπια.Είναι, βέβαια, όπως φαίνεται, πιο μεταδοτική απ’ ό,τι ο αρχικός ιός των πιθήκων, όπως ήταν γνωστός μέχρι τώρα, γι’ αυτό και υπάρχει η έξαρση σε διάφορες χώρες». Η Δρ Κολιού εξέφρασε την ανησυχία πως στην παρούσα φάση και ενόσω διανύουμε την τουριστική περίοδο είναι πιθανό να μεταφερθεί ο ιός και στην Κύπρο, αφού ένα κρούσμα, όταν είναι στη φάση της επώασης και δεν έχει εκδηλώσει ακόμη τα συμπτώματα ή τα εξανθήματα, ίσως να μη γνωρίζει ότι νοσεί.

«Πρέπει να είμαστε ευαισθητοποιημένοι, για να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε γρήγορα τα περιστατικά, γιατί στην αρχική φάση μοιάζουν με ανεμοβλογιά. Από την άλλη και οι γιατροί πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι στο να αναγνωρίζουν τα περιστατικά γρήγορα και, αν υπάρξει οποιαδήποτε αμφιβολία, θα πρέπει να επικοινωνούν με το Υπουργείο Υγείας και να στέλλουν τις κατάλληλες εξετάσεις για τη διάγνωση της νόσου, αφού πρώτα απομονωθεί ο ασθενής. Μόλις ο ασθενής απομονωθεί πρέπει να ενημερωθεί η Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Ελέγχου των Λοιμωδών Νοσημάτων του Υπουργείου», πρόσθεσε.

Εμβόλια και φάρμακα

Το θετικό είναι πως υπάρχουν εκείνα τα όπλα που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση μίας ενδεχόμενης έξαρσης κρουσμάτων. Όσον αφορά τη διαθεσιμότητα εμβολίων και φαρμάκων, η Δρ Κολιού δεν εμφανίστηκε ιδιαίτερα ανήσυχη, καθώς, όπως επισήμανε, «υπάρχει το εμβόλιο της ευλογιάς που προστατεύει μέχρι και 80% και μάλιστα μπορεί να δοθεί μέχρι και τέσσερεις ημέρες μετά την έκθεση στη νόσο. Έχουμε ένα εμβόλιο καλό αλλά δεν είναι διαθέσιμο στην Κύπρο και περιμένουμε την κοινή δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για ποιους θα ενδείκνυται, καθώς εννοείται πως δεν θα δίνεται σε όλους αλλά σε συγκεκριμένες ομάδες κοινού που ενδέχεται να νοσήσουν πιο βαριά». Όπως εξήγησε, μέχρι το 1971 χορηγούνταν τα εμβόλια της ευλογιάς στην παιδική ηλικία και φαίνεται πως όσοι το έλαβαν είναι προστατευμένοι. Περαιτέρω, είπε πως υπάρχουν δύο αντιικά φάρμακα, τα οποία τώρα δοκιμάζονται και για τον συγκεκριμένο ιό, με το ένα εξ αυτών να φαίνεται πιο αποτελεσματικό βάσει των μελετών που έχουν γίνει μέχρι τώρα. Όσον αφορά τις ομάδες που είναι πιο ευπαθείς, η Δρ Κολιού ανέφερε πως σε αυτές ανήκουν οι ανοσοκατεσταλμένοι, τα παιδιά, οι έγκυοι και οι ηλικιωμένοι.

Πρόκειται για νέα πανδημία;

Τέλος, ερωτηθείσα αν η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να εξελιχθεί σε πανδημία, απάντησε πως «μπορεί να έχουμε περισσότερα περιστατικά αν και μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να είναι τόσο μεταδοτική όσο ο Covid και απαιτεί πιο στενή επαφή για να μπορέσει να γίνει μετάδοση. Παρ’ όλα αυτά μπορεί να έχουμε κρούσματα σε διάφορες ηπείρους διότι ο ορισμός της πανδημίας είναι η εκδήλωση ταυτόχρονα κρουσμάτων σε περισσότερες χώρες». Η ίδια εκτιμά πως οδεύουμε προς τα εκεί. Δηλαδή να έχουμε περιστατικά σε διάφορες χώρες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι σε μεγάλη έκταση όπως ο Covid ή ότι θα κινδυνέψουν ανθρώπινες ζωές.

Πρωτόκολλο διαχείρισης

Στο μεταξύ, ενόψει του εντοπισμού αυξημένων περιστατικών της νόσου της ευλογιάς των πιθήκων (monkeypox) παγκοσμίως από τις αρχές Μαΐου, με συνολικά 219 επιβεβαιωμένα περιστατικά μέχρι και τις 25 Μαΐου 2022, το Υπουργείο Υγείας έχει προχωρήσει στην κατάρτιση πρωτοκόλλων για τη διαχείριση της νόσου, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον καθορισμό του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας ως του νοσοκομείου αναφοράς για ύποπτα ή επιβεβαιωμένα περιστατικά ενηλίκων και του Μακάρειου Νοσοκομείου για παιδιά. Αποφασίστηκε, επίσης, η έναρξη διαδικασιών ανάπτυξης των μεθοδολογιών εργαστηριακού ελέγχου της ασθένειας από το μικροβιολογικό εργαστήριο του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και το εργαστήριο μοριακής ιολογίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, η συμμετοχή σε κοινή ευρωπαϊκή προκήρυξη για αγορά εμβολίου και αντιϊικών φαρμάκων και ο καθορισμός του τρόπου διαχείρισης πιθανού ύποπτου περιστατικού σε πύλες εισόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας.