Φτάνουμε στο τέλος της πανδημίας;

Καθοδική πορεία σημειώνουν το τελευταίο διάστημα οι αριθμοί κρουσμάτων, νοσηλειών και θανάτων από κορωνοϊό, με τις κυβερνήσεις να χαλαρώνουν τα μέτρα -ή ακόμα σε κάποιες περιπτώσεις να τα αποσύρουν εντελώς- και τους πολίτες σιγά-σιγά να επιστρέφουν στην κανονικότητα. Το ερώτημα όμως που γεννάται εύλογα στο μυαλό του κάθε πολίτη είναι κατά πόσον φτάσαμε στο τέλος της πανδημίας ή αν αυτή κάνει ένα μικρό «διάλειμμα», για να επιστρέψει εκ νέου από το φθινόπωρο. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στο δελτίο ειδήσεων του «ΣΙΓΜΑ» η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Στέλλα Κυριακίδου, η ΕΕ εισέρχεται σε μία νέα φάση της πανδημίας μετά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία κηρύχθηκε πριν από δύο χρόνια, ωστόσο η πανδημία δεν έχει τελειώσει και πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα για οποιαδήποτε πιθανή νέα μετάλλαξη προκύψει.

Πτωτική η πορεία των κρουσμάτων

Ο παγκόσμιος απολογισμός της πανδημίας του κορωνοϊού ήταν την Πέμπτη (28/4) 6,25 εκατομμύρια θάνατοι και 511,6 εκατ. μολύνσεις, με 2.655 θανάτους και 657.253 μολύνσεις να καταγράφονται σε ένα 24ωρο. Σύμφωνα με την καταμέτρηση της ιστοσελίδας Worldometers, η τάση τόσο των θανάτων όσο και των νέων περιστατικών είναι εμφανώς πτωτική. Σε εβδομαδιαία βάση η σωρευτική ροή των κρουσμάτων παρουσιάζει μείωση 11%, ενώ ο εβδομαδιαίος ρυθμός των θανάτων παρουσιάζει μείωση 3%. Από την αρχή της πανδημίας ανέκαμψαν από τη νόσο συνολικά 465,3 εκατ. άτομα. Τα ενεργά περιστατικά ανέρχονται σε 40 εκατ., εκ των οποίων το 99,9% παρουσιάζουν ήπια συμπτωματολογία και μόλις το 0,1% βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Τη μεγαλύτερη ροή κρουσμάτων την υπό αναφορά ημέρα παρουσίασε η Γερμανία με 124.863 νέες μολύνσεις και 245 θανάτους και ακολούθησε η Ιταλία με 87.940 νέες μολύνσεις και 186 νέους θανάτους και η Νότιος Κορέα με 76.761 νέα περιστατικά και 141 θανάτους. Από την άλλη, εμφανής μείωση στην καταγραφή νέων κρουσμάτων και νοσηλειών παρατηρείται στη χώρα μας.

Σε νέα φάση η ΕΕ

Την περασμένη Τετάρτη (27/4), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απευθυνόμενη προς τα κράτη μέλη πρότεινε νέες δράσεις για τη διαχείριση της τρέχουσας φάσης της πανδημίας, αλλά και για την προετοιμασία της επόμενης. Ειδικότερα, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη για τα εξής:

- Εντατικοποίηση του εμβολιασμού και των ενισχυτικών δόσεων, λαμβάνοντας υπόψη την ταυτόχρονη κυκλοφορία της COVID-19 και της εποχικής γρίπης.

- Δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων επιτήρησης που δεν βασίζονται πλέον στον εντοπισμό και την αναφορά όλων των περιπτώσεων COVID-19, αλλά στη λήψη αξιόπιστων και αντιπροσωπευτικών εκτιμήσεων.

- Συνέχιση στοχευμένων τεστ και αλληλούχισης επαρκών δειγμάτων για την ακριβή εκτίμηση της κυκλοφορίας της παραλλαγής και την ανίχνευση νέων παραλλαγών.

- Επένδυση στην ανάκαμψη των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και αξιολόγηση των ευρύτερων επιπτώσεων της πανδημίας στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας και των καθυστερήσεων στις θεραπείες και τη φροντίδα.

- Συνέχιση του συντονισμού των κανόνων για τη διασφάλιση δωρεάν και ασφαλών ταξιδιών, τόσο εντός της ΕΕ όσο και με διεθνείς εταίρους.

- Υποστήριξη της ανάπτυξης της επόμενης γενιάς εμβολίων και θεραπειών.

- Εντατικοποίηση της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης σχετικά με τα εμβόλια κατά της COVID-19.

- Επιτάχυνση της ψηφιοποίησης σε θέματα υγείας και της παγκόσμιας διάστασης της καταπολέμησης της COVID-19.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι «μπαίνουμε σε μια νέα φάση της πανδημίας, καθώς περνάμε από τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης σε μια πιο βιώσιμη διαχείριση της COVID-19. Ωστόσο, πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση. Οι αριθμοί λοιμώξεων εξακολουθούν να είναι υψηλοί στην ΕΕ και πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πεθαίνουν από την COVID-19 παγκοσμίως. Επιπλέον, νέες παραλλαγές μπορούν να εμφανιστούν και να εξαπλωθούν γρήγορα. Αλλά ξέρουμε τον δρόμο προς τα εμπρός. Πρέπει να επιταχύνουμε περαιτέρω τον εμβολιασμό και τις ενισχυτικές δόσεις, καθώς και τα στοχευμένα τεστ - και πρέπει να συνεχίσουμε να συντονίζουμε στενά τις απαντήσεις μας στην ΕΕ». Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, με τη σειρά της τόνισε ότι «ο εμβολιασμός, η ισχυρή συντονισμένη προσέγγιση της ΕΕ και η φυσική ανοσία παρέχουν ένα ευπρόσδεκτο παράθυρο ευκαιρίας για μετάβαση από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε μια πιο βιώσιμη διαχείριση της COVID-19. Οι αριθμοί μόλυνσης εξακολουθούν να είναι υψηλοί στην ΕΕ, αλλά η πίεση στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης έχει μειωθεί και οι κοινωνίες μας και οι οικονομίες άνοιξαν ξανά. Οι πολίτες μας μπορούν επιτέλους να απολαύσουν αυτήν την περίοδο με πολύ λιγότερους περιορισμούς στην καθημερινή ζωή, μετά από δυόμισι δύσκολα χρόνια. Είναι όμως κρίσιμο τα κράτη μέλη να διατηρούν υψηλό επίπεδο επαγρύπνησης και ετοιμότητας για νέα κρούσματα και παραλλαγές - η πανδημία δεν έχει τελειώσει ακόμη. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα, να εμβολιαζόμαστε παγκοσμίως, τώρα που υπάρχει η προσφορά εμβολίων δεν αποτελεί πλέον πρόκληση. Το πώς θα συνεχίσει η COVID-19 να επηρεάζει τις ζωές μας τα επόμενα χρόνια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις που λαμβάνουμε σήμερα, στην ΕΕ και παγκοσμίως».

Έρχεται νέο πολυδύναμο εμβόλιο

Την ίδια ώρα, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών 24-30 Απριλίου, που έχει ως κεντρικό θέμα «Εμβολιασμός, Μακροζωία για όλους (Long Life for All)», σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Υγείας ανέφερε πως ο εμβολιασμός αποτελεί κατάκτηση που θα πρέπει να διατηρηθεί και να ενισχυθεί. Πρόσθεσε ότι η πανδημία που έπληξε την ανθρωπότητα τα τελευταία δύο χρόνια κατέδειξε την καταλυτική αξία των εμβολιασμών στην προσπάθεια διαχείρισης και ελέγχου της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης και έχει αποδειχθεί αναμφίβολα η αξία του εμβολιασμού ως μέτρου πρόληψης, δημιουργίας αντισωματικού τείχους, μείωσης των περιστατικών βαριάς λοίμωξης και στοχευμένης χρήσης των οικονομικών πόρων.

Στη χώρα μας μέχρι σήμερα έχουν εμβολιαστεί πλήρως το 74,1% του γενικού πληθυσμού. Σύμφωνα με τα στατιστικά Δεδομένα Εμβολιασμού του Υπουργείου Υγείας, το σύνολο εμβολιασμών έφτασε το 1.777.994 (μέχρι 16/4/2022), το σύνολο της 1ης δόσης έφτασε τις 666.549, της 2ης δόσης τις 643.348 και της 3ης δόσης τις 468.097. Όσον αφορά την 4η δόση του εμβολίου, έχει χορηγηθεί από τις 30 Μαρτίου μέχρι την περασμένη Τετάρτη (27/4) σε 8.211 άτομα, ενώ κατά την πρώτη ημέρα έναρξης του εμβολιασμού με 4η δόση σε άτομα άνω των 60 ετών, εμβολιάστηκαν συνολικά 911 άτομα. Υπενθυμίζεται ότι η λήψη της ενισχυτικής/4ης δόσης εμβολίου είναι προαιρετική, ενώ χορηγείται στα εμβολιαστικά κέντρα ελεύθερης πρόσβασης παγκυπρίως σε άτομα 60 ετών και άνω, άτομα που διαμένουν ή εργάζονται σε στέγες ευγηρίας και κλειστές δομές και ανοσοανεπαρκείς ή ανοσοκατασταλμένους ασθενείς, νοουμένου ότι έχουν παρέλθει πέντε μήνες από τη λήψη της τρίτης δόσης. Σημειώνεται ότι για τη χορήγηση 4ης δόσης πρέπει να προσκομίζεται έγγραφο ταυτοποίησης (ταυτότητα ή διαβατήριο) και η κάρτα εμβολιασμού.

Στο μεταξύ, ένα νέο πολλά υποσχόμενο εμβόλιο φαίνεται ότι βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών από τις εταιρείες Pfizer και Moderna και φέρνει νέες ελπίδες. Πρόκειται για ένα πολυδύναμο εμβόλιο κατά της COVID-19, το οποίο θα καλύπτει μεγάλο αριθμό στελεχών της νόσου. Οι εταιρείες που προβαίνουν σε κλινικές δοκιμές στοχεύουν στο να είναι μια δόση, να αναπτύσσεται μεγαλύτερος αριθμός αντισωμάτων και να διαρκεί περισσότερο από τα ήδη γνωστά εμβόλια. Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών αναμένονται τον Μάιο ή τον Ιούνιο, ενώ μετά θα ακολουθηθεί η γνωστή -πλέον- διαδικασία της αδειοδότησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και της κατασκευής των εμβολίων, ώστε τον Σεπτέμβριο να είναι διαθέσιμα στο κοινό.