Συλλεκτομανία ή Σύνδρομο Διογένης: Τι είναι και πώς το αντιμετωπίζουμε
Ο Διογένης, αναρχικός και πεισματάρης ζούσε μέσα σ’ ένα πιθάρι, δεν γνωρίζουμε κατά ποσό παραμελούσε τα θέματα ατομικής του υγιεινής, αλλά πίστευε ότι ο άνθρωπος από την φύση του, έχει όλα όσα χρειάζεται, γι' αυτό έχει συσχετιστεί και με τη συγκεκριμένη διαταραχή.
Αναφερόμαστε στον Θησαυρισμό (Hoarding Disorder), μια διαταραχή που το άτομο βιώνει έντονο άγχος και δυσφορία να αποχωριστεί ή να πετάξει κάποια αντικείμενα. Το άτομο κρατά όλα αυτά τα άχρηστα πράγματα γιατί γι' αυτόν θεωρούνται σημαντικά και πιστεύει ότι θα τα χρειαστεί σε κάποια περίοδο της ζωής του.
Αυτή η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (DSM-V) συσχετίζεται και με τη διαταραχή της Ελλειμματικής προσοχής (ADHD). Η ανισορροπία εγκεφαλικών ορμονών, π.χ. ντοπαμίνη, λεπτίνη, νορεπινεφρίνη, βασοπρεσίνη, προκαλούν διαταραχές στη διάθεση του ψυχισμού π.χ. κατάθλιψη, απώλειες βάρους, διάφορες ψυχώσεις.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι η αδιαφορία σε μέγιστο βαθμό, οικιακή και κοινωνική αποξένωση, ατομική εξαθλίωση λόγω του καθημερινού τρόπου ζωής. Το άτομο που πάσχει από θησαυρισμό, το βλέπει ότι είναι επιλογή του, δεν υπάρχει ατομική εν-συναίσθηση, δεν νιώθει ντροπή, ούτε μπορεί να το αντιληφθεί.
Μια από τις αιτίες για τη διαταραχή είναι τα έντονα τραυματικά περιστατικά π.χ. παραμέληση στην παιδική ηλικία, σωματική κακοποίηση, και συνδέεται με τη μοναξιά, την ανία, καταθλιπτικές τάσεις, αυτό-εγκατάλειψη προς τα πρόθυρα Σχιζοφρένειας.
Τα άτομα αυτά δεν έχουν καλές σχέσεις με τα μέλη της οικογένειας τους και φίλους, υπάρχει φοβία, δυσφορία, αρνητισμός ήπιας μορφής, νευρωτικές συμπεριφορές. Επίσης, να πούμε ότι υπάρχει και ο θησαυρισμός στα θέματα πληροφοριών και ψηφιακών δεδομένων (data / electronic), δηλαδή άτομα που πάσχουν και από αυτή την μορφή.
Μια από τις σημαντικές αιτίες της Ανορεξίας είναι ο ψυχαναγκαστικός θησαυρισμός. Ο πάσχων δεν ξεχωρίζει τα σημαντικά από άχρηστα, όπως και με τα συναισθήματά του λειτουργεί το ίδιο.
Επίσης, αυτοί που υποφέρουν από τη διαταραχή αυτή έχουν πολύ έντονα αρνητικά διατροφικά προβλήματα, διότι τρέφονται με ληγμένα προϊόντα, που δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση σε θέματα συντήρησης. Γι' αυτό και η διαταραχή χειροτερεύει και δημιουργούνται ταυτόχρονα και παθολογικές, σωματικές επιπλοκές.
Οι πιο αποδοτικές θεραπείες, μέχρι σήμερα, για τη διαταραχή της αποθησαύρισης είναι οι αυστηρά δομημένες ομάδες (3-5 άτομα ), δίνοντας κίνητρα να αλλάξουν συνήθειες. Ως επίσης, η τεχνική της Γνωστικής συμπεριφορικής CBT που σχετίζεται με τα μοτίβα εικόνων και συμπεριφορών για τη βελτίωση του τραύματος και του στρες.
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση, όμως δεν έχει διαπιστωθεί ότι είναι η καλύτερη λύση για τη διαταραχή του θησαυρισμού. Τα άτομα αυτά χρειάζονται στήριξη επί καθημερινής βάσεως, ώστε να καταφέρουν να αλλάξουν τον τρόπο συνηθειών τους στο ψυχικό και διατροφικό κομμάτι, όπως και στα θέματα προσωπικής τους υγιεινής.
Εάν το άτομο είναι σε προχωρημένο στάδιο είναι ακόμη πιο δύσκολο. Στα άτομα αυτά θα πρέπει, επίσης, να παρέχετε και ιδιαίτερη στήριξη από κάποια μέλη του οικογενειακού τους κύκλου.
Να αναφέρουμε ότι η έννοια Συλλέκτης σημαίνει αυτός που επιλέγει αντικείμενα αξίας με τάξη και οργάνωση, είναι μέρος της δουλειάς του. Ενώ, θησαυρισμός σημαίνει ότι το άτομο πάσχει από τη διαταραχή του να μαζεύει ότι βρεθεί μπροστά του, ασχέτως κατάστασης. Αν έχετε υπόψιν σας τέτοια περιστατικά καλό θα ήταν να αποταθείτε σε ειδικούς που μπορούν να σας καθοδηγήσουν.
*Χριστίνα Ζαβού, Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια - Νάσια Κουτή Διαιτολόγος / Διατροφολόγος
