Οι επαγγελματικές υπηρεσίες και το ΑΕΠ της χώρας

Ανακοινώθηκαν τη βδομάδα που μας πέρασε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν στην πορεία του κυπριακού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για το τρίτο τρίμηνο του 2024, με τον ρυθμό ανάπτυξης να διαμορφώνεται στο 3,9%, ο ψηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επίσης αναλύονται οι τομείς που οδήγησαν στη σημαντική αύξηση του ΑΕΠ και οι επαγγελματικές υπηρεσίες δεν παρουσιάζονται στις πρώτες θέσεις, όπως πριν ενδεχομένως από μια δεκαετία. Από τη μια αυτό καταδεικνύει ότι το οικονομικό μοντέλο της χώρας μεταβάλλεται, από την άλλη ένας από τους παραδοσιακούς οικονομικούς τομείς χρειάζεται να ανασυνταχθεί.

Ο τομέας τα τελευταία χρόνια χρειάστηκε να αναπροσαρμοστεί αρκετές φορές και ενδεχομένως να μπει σε πιο στέρεες βάσεις, αποφεύγοντας ευκαιριακές «εκλάμψεις». Οπότε, πιθανώς να βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο, ψάχνοντας κατεύθυνση.

Νέες ανάγκες

Αυτό που είναι σίγουρο είναι το γεγονός ότι με την αναβάθμιση της τεχνολογίας δίνεται η δυνατότητα επέκτασης του τομέα, φτάνει να μπορέσει ν’ αναπροσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, τις νέες ανάγκες των επιχειρηματιών/επενδυτών και της κοινωνίας, και στο αυξημένο διοικητικό κόστος που απαιτείται για πλήρη εφαρμογή των όλο και πιο απαιτητικών και λεπτομερειακών νόμων και οδηγιών.

Την ίδια στιγμή το παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα μεταβάλλεται, οπότε τόσο ο συγκεκριμένος τομέας αλλά και η οικονομία στο σύνολό της πρέπει να αναδείξει εκείνους τους μηχανισμούς που θα την διατηρήσουν ανταγωνιστική.

Το παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα μεταβάλλεται

Ο δυτικός προσανατολισμός της χώρας, πέραν της στρατιωτικής και πολιτικής συνεργασίας, θα πρέπει να έχει και ως στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της οικονομίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση ενδεχομένως η επικαιροποίηση της συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ θα βοηθούσε. Όπως φυσικά και η περαιτέρω διεύρυνση του δικτύου αυτών των συμφωνιών.

Συνεργασίες

Τα τελευταία χρόνια ενισχύεται η συνεργασία των μεγάλων οργανισμών του κλάδου με αντίστοιχους του εξωτερικού, για τη δημιουργία συνεργειών. Οπότε, επαγγελματίες του κλάδου έχουν τη δυνατότητα να συνεργαστούν με συναδέλφους τους από το εξωτερικό κερδίζοντας εμπειρίες και ανακτώντας μεγάλο μέρος από τα εισοδήματα που απώλεσε ο κλάδος από την εφαρμογή των κυρώσεων. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει σημαντική τεχνογνωσία στη χώρα μας με σχετικά χαμηλότερο κόστος.

Επιπλέον έχουν αναπτυχθεί νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα, τα οποία ενισχύονται, όπως είναι για παράδειγμα τα επενδυτικά ταμεία. Η προσπάθεια για διατήρηση της ανταγωνιστικότητας πρέπει να είναι συνεχής και θα πρέπει να γίνουν νομοθετικές ρυθμίσεις όπως αυτές των διασυνοριακών ταμείων πρόνοιας και των εναλλακτικών ιδρυμάτων.

Ελκυστική φορολογία

Την ίδια στιγμή ένα φορολογικό μοντέλο, πέρα από το γεγονός ότι πρέπει να είναι ελκυστικό για την προσέλκυση και δραστηριοποίηση επιχειρήσεων, θα πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιο και να επιτυγχάνει τους στόχους και τις πολιτικές που θέτει η Πολιτεία.

Σημαντικό παράδειγμα είναι οι πολιτικές που αφορούν το περιβάλλον, οπότε μέσα από τη μεταρρύθμιση προωθείται και η λεγόμενη πράσινη φορολογία. Άλλωστε αυτό είναι απαίτηση και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η φορολογία, έμμεση ή άμεση, αποτελεί το κύριο εργαλείο της κάθε Κυβέρνησης, για χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού. Όντως με την αύξηση των τιμών λόγω του πληθωρισμού υπάρχει σημαντική αύξηση στην είσπραξη έμμεσων φόρων, δηλαδή αυτών που καταβάλλονται από τον τελικό καταναλωτή.

Ένα φορολογικό μοντέλο θα πρέπει επίσης να παρέχει διαφάνεια και να μη δημιουργεί σημαντικό διοικητικό κόστος τόσο στο Τμήμα Φορολογίας αλλά και στους φορολογούμενους. Η ευκολία στην εφαρμογή του μέσα από ξεκάθαρους κανόνες και η ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες. Επιπλέον θα πρέπει να ενισχύει την εισπραξιμότητα των φόρων μέσα από συστήματα παρακολούθησης των υπολοίπων.

Ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την παράλληλη αύξηση των φόρων είναι υψηλότερα στις προτιμήσεις παρά ένα μεταβαλλόμενο σύστημα με αυξήσεις φόρων. Άλλωστε, ένα σταθερό φορολογικό και νομικό σύστημα, το οποίο υποστηρίζει και εφαρμόζει παράλληλα τον σχετικό εκσυγχρονισμό των δικαστηριακών διαδικασιών, είναι από τα πρώτα που αξιολογούν οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές.

Από την περίοδο κατά την οποία, βασικό κριτήριο για την ίδρυση μιας κυπριακής εταιρείας από ξένους επενδυτές ήταν το φορολογικό βάρος και το να μεταφερθούν συναλλαγές χωρίς να υπάρχει ουσιαστική βάση στη χώρα ή επιχειρηματική λογική, πλέον η επιλογή βασίζεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Από τους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τίθεται ως προϋπόθεση για τη φορολογική κατοικία μιας εταιρείας, η δημιουργία ουσιαστικής βάσης (substance), με γραφεία, υπαλλήλους και διαδικασίες.

Πλέον, εταιρείες, κυρίως τεχνολογίας, δύσκολο για βαριές βιομηχανίες, αξιολογούν το φορολογικό και νομικό πλαίσιο, την ευκολία διεκπεραίωσης συναλλαγών με τη δημόσια υπηρεσία, το κόστος και την ποιότητα ζωής, το διοικητικό κόστος, τη δυνατότητα εξεύρεσης προσωπικού, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και αρκετά άλλα πριν πάρουν τις τελικές τους αποφάσεις για μεταφορά της έδρας τους ή μέρους των εργασιών τους και αυτά είναι τα στοιχεία που πρέπει να αναδείξουμε ως χώρα.

Η Κύπρος σταθμός

Ένα από τα πλεονεκτήματα της Κύπρου, που αναδεικνύεται με κάθε ευκαιρία, είναι η γεωγραφική της θέση και, ως εκ τούτου, μπορεί ν’ αποτελέσει «δίοδο» για εταιρείες που θέλουν να έχουν βάση στην Ευρώπη αλλά και για ευρωπαϊκές εταιρείες που θέλουν να εγκατασταθούν σε ένα σταθερό γεωπολιτικό περιβάλλον και να δραστηριοποιηθούν σε χώρες της περιοχής, όπως η Μέση Ανατολή. Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη ανησυχεί για την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ, θα συνεχίσει ν’ αποτελεί έναν σημαντικό οικονομικό εταίρο της Αμερικής. Οπότε, η Κύπρος θα μπορούσε για κάποιες αμερικανικές επιχειρήσεις να είναι η πρώτη «δίοδος» στην Ευρώπη.

Βασικό κλειδί στην ανασυγκρότηση του τομέα είναι η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και να μπορέσει ν’ ανταποκριθεί στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων και των πολιτών. Είναι σημαντικό να ενσωματωθούν εκείνα τα τεχνολογικά εργαλεία που θα μειώσουν το διοικητικό κόστος και να βελτιωθεί ο τρόπος εφαρμογής των αυξανόμενων απαιτήσεων από τις νέες νομοθεσίες και κανονισμούς, ώστε να υπάρχει πλήρης ανάπτυξη των παραγωγικών μονάδων που απασχολούνται στον τομέα.