Χαρτσιώτης: Συνδυασμός ξενοφοβίας - οργανωμένου εγκλήματος οι επιθέσεις κατά διανομέων

Το ενδεχόμενο οι συχνές επιθέσεις σε διανομείς να σχετίζονται και με την ύπαρξη ομάδων που πωλούν προστασία, πέρα από τα ρατσιστικά κίνητρα, διερευνά η αστυνομία, σύμφωνα με όσα ανέφερε σήμερα ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Μάριος Χαρτσιώτης, στο πλαίσιο της συζήτησης στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την αύξηση των περιστατικών ρητορικής μίσους και ρατσιστικής βίας, με αφορμή και την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση του ρατσισμού 2020-2025.

Για έξαρση στα φαινόμενα ρατσιστικής βίας και ρητορικής μίλησαν η Πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής ζητώντας καταδίκη και αποτελεσματικά μέτρα από το κράτος.

Απαντώντας σε ερωτήσεις των μελών της Επιτροπής σχετικά με τον αριθμό των υποθέσεων και καταγγελιών που εξετάζονται και αφορούν ρητορική μίσους και ρατσιστική βία, ο κ. Χαρτσιώτης αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις συχνές επιθέσεις εναντίον διανομέων φαγητού, λέγοντας ότι δεν πρέπει να ανάγονται όλες σε ρατσιστικά περιστατικά, καθώς για κάποιες υπήρχαν κίνητρα που αφορούν τον κοινό ποινικό κώδικα και για άλλες κάποια άλλα κίνητρα.

Συγκεκριμένα, έκανε λόγο για πληροφορίες ότι ομάδα Ινδών έχει δημιουργήσει κύκλωμα για να πουλά προστασία σε ομοεθνείς τους και είπε ότι αυτές διερευνώνται από την αστυνομία. Σημείωσε, επίσης, ότι δεν μπορεί προσδιοριστεί τι ακριβώς ισχύει σε κάθε περίπτωση, εκτός κι αν υπάρχει μαρτυρικό υλικό. Πάντως, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, επεσήμανε ότι, ακόμα και εάν βρίσκονται ομοεθνείς των θυμάτων πίσω από τις επιθέσεις, αυτό δεν αναιρεί το ενδεχόμενο ρατσιστικών κινήτρων. Εξέφρασε, επίσης, ανησυχία για το γεγονός ότι οι πληροφορίες αυτές δεικνύουν αύξηση του οργανωμένου εγκλήματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στην Επιτροπή ο Βοηθός Αρχηγός Αστυνομίας, Ιωάννης Γεωργίου, οι επιθέσεις σε διανομείς ανέρχονται την τελευταία διετία σε 51 συνολικά, εκ των οποίων οι 28 το 2024 και οι 23 το 2025. Υπό διερεύνηση από την αστυνομία είναι 17 περιστατικά και στο πλαίσιο αυτό έγιναν 42 συλλήψεις ατόμων που κατηγορήθηκαν, πρόσθεσε ο κ. Γεωργίου.

Είπε, ακόμα, ότι το 2024 σημειώθηκαν 54 περιστατικά με ρατσιστικό κίνητρο και για 30 από αυτά προέκυψαν ποινικές υποθέσεις, ενώ για τα υπόλοιπα 24 έγιναν παρατηρήσεις. Από τις 30 ποινικές υποθέσεις που αφορούν ρατσιστικά κίνητρα, οι 13 είναι υπό εκδίκαση και υπήρξαν δύο καταδικαστικές αποφάσεις, αν και σε μία από αυτές υπήρξε απαλλαγή για το αδίκημα του ρατσιστικού κινήτρου και καταδίκη μόνο για άλλα αδικήματα.

Επίσης, αναφέρθηκε από την Αστυνομία ότι το 2023 σημειώθηκαν 14 περιστατικά ρατσιστικής βίας ή ρητορικής μίσους εναντίον ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ενώ το 2024 υπήρξαν 17 περιστατικά. Το 2023 προέκυψαν οχτώ ποινικές υποθέσεις από τη διερεύνηση των 14 περιστατικών, ενώ το 2024 οι ποινικές υποθέσεις ήταν εννέα.

Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης ACCEPT για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, Στέφανος Ευαγγελίδης, κατήγγειλε ότι, ενόψει της πορείας υπερηφάνειας, που είναι προγραμματισμένη στις 31 Μαΐου, εντοπίστηκαν ομάδες μαυροφορεμένων νεαρών να κινούνται στην παλιά Λευκωσία, ρωτώντας τους περαστικούς αν είναι ή αν γνωρίζουν ΛΟΑΤΚΙ άτομα.

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στη στάση κυβέρνησης και κομμάτων σε ό,τι αφορά διακρίσεις ή και επιθέσεις εναντίον της κοινότητας, παραπέμποντας στο πρόσφατο περιστατικό με την καύση ομοιώματος στο οποίο αναγραφόταν το όνομα της LGBT κοινότητας σε λαμπρατζιά, το οποίο, όπως επεσήμανε, δεν καταδικάστηκε εκ μέρους της κυβέρνησης, ούτε από κόμματα πέρα από Wolt και ΑΚΕΛ.

Εξάλλου, η Κορίνα Δρουσιώτη, μιλώντας εκ μέρους του Κυπριακού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, είπε ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν καταδικαστικές ανακοινώσεις από κυβέρνηση και κόμματα, καθώς σήμερα δεν υυπάρχει η αίσθηση στην κοινωνία ότι τα περιστατικά αυτά είναι καταδικαστέα.

Ο κ. Ευαγγελίδης πρόσθεσε ότι η οργάνωση έχει διαπιστώσει αρκετά καλή ανταπόκριση από το ΤΑΕ Λευκωσίας για υποθέσεις που αφορούν ΛΟΑΤΚΙ άτομα, επισημαίνοντας ότι δεν είναι ίδια η αντιμετώπιση στα ΤΑΕ Αμμοχώστου και Λεμεσού.

Δεν νιώθουν ασφαλή τα θύματα για να καταγγείλουν επιθέσεις, λέει η Πρόεδρος της Επιτροπής

Η Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου επεσήμανε ότι, όπως φάνηκε και από τις συλλήψεις που έγιναν για την πρόσφατη επίθεση στο σωματείο στη Λακατάμια, υπάρχουν και αστυνομικοί που συμμετέχουν σε περιστατικά βίας, γεγονός που δεν εμπνέει αίσθημα ασφάλειας, ώστε τα θύματα να προχωρήσουν σε καταγγελίες.

Εξάλλου, και ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, έθεσε ζήτημα για τον περιορισμένο αριθμό καταγγελιών σε σχέση τον πραγματικό αριθμό περιστατικών, αναφέροντας ότι και το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει προτείνει μέτρα για να νιώθουν ασφαλή τα θύματα.

Απαντώντας στις επισημάνσεις αυτές, ο Υπουργός είπε ότι «τις παθογένειες της Αστυνομίας δεν τις φορτώνεται η παρούσα κυβέρνηση και ο παρών Υπουργός», προσθέτοντας ότι ο ίδιος είναι υπόλογος για ό,τι αφορά τη θητεία του από την ανάληψη καθηκόντων στο Υπουργείο τον Ιανουάριο του 2024.

Διαβεβαίωσε, επίσης, ότι σε συνέχεια των όσων αναφέρθηκαν κατά τη συνεδρίαση για τα ΤΑΕ σε Αμμόχωστο και Λεμεσό, θα ληφθούν μέτρα. «Δεν μένουμε απαθείς, θέλουμε συνεχώς να βελτιωνόμαστε», είπε ο κ. Χαρτσιώτης, αναφέροντας ότι η ανταπόκριση της αστυνομίας σε περιστατικό για το οποίο κλήθηκε το περασμένο Σάββατο στη Λεμεσό, ήταν άμεση.

Ο Βοηθός Αρχηγός της Αστυνομίας, Ιωάννης Γεωργίου, διαβεβαίωσε ότι τα μέλη της δύναμης έχουν επίγνωση της υποχρέωσής τους να εργάζονται για τη διασφάλιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την καταπολέμηση διακρίσεων.

Ο Υπουργός, παίρνοντας τον λόγο για να απαντήσει στις επιφυλάξεις που εξέφρασε η Πρόεδρος της Επιτροπής, με αφορμή τη σύλληψη αστυνομικού για την επίθεση στη Λακατάμια, είπε ότι «ένα μέλος της αστυνομίας μπορεί να έχει συγκεκριμένες απόψεις, αλλά να μην τις εκδηλώσει ποτέ και να είναι απόλυτα υπεύθυνο άτομο» και πρόσθεσε ότι «την ίδια ώρα, μπορεί να μπαίνει στην αστυνομία ένα άτομο υπεράνω πάσης υποψίας, χωρίς προηγούμενες καταδίκες ή περιστατικά που να δεικνύουν ότι έχει κάποιες απόψεις, και στην πορεία, ενώ είναι αστυνομικός, να παρεισφρήσει σε μία ομάδα». Είπε επίσης ότι η παρούσα διακυβέρνηση έχει εστιάσει στην πάταξη της διαφθοράς.

Πάντως, η κ. Δρουσιώτου, μιλώντας εκ μέρους του Κυπριακού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, είπε ότι πράγματι υπάρχει δυσκολία πρόσβασης στην αστυνομία, ιδιαίτερα για άτομα που ανήκουν σε μειονότητες, αλλά και γενικά για τους πολίτες, και ότι μετανάστες, ΛΟΑΤΚΙ άτομα και γυναίκες ανησυχούν ότι δε θα τύχουν της αντιμετώπισης που χρειάζονται σε ένα αστυνομικό τμήμα, ενώ έθεσε και ζήτημα διαδικασιών.

Επίσης, όπως αναφέρθηκε από την εκπρόσωπο του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως, Νάγια Χριστοδούλου, το Γραφείο προβαίνει και σε εκπαιδεύσεις αστυνομικών για την αναγνώριση των κινήτρων προκατάληψης, καθώς έχει επισημάνει τη σοβαρότητα των περιστατικών, όπως οι επανειλημμένες και συχνές επιθέσεις σε διανομείς, για τις οποίες έκανε και αυτεπάγγελτες εκθέσεις το 2022 και το 2024.

Σε ένα χρόνο 547 περιστατικά ρατσιστικής συμπεριφοράς σε σχολεία

Εξάλλου, κατά τη συνεδρίαση παρουσιάστηκαν και στοιχεία για ρατσιστικές συμπεριφορές στη σχολική κοινότητα. Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας, ανέφερε ότι κατά τη σχολική χρονιά 2023-2024, αναφέρθηκε από εκθέσεις των σχολείων ότι σημειώθηκαν συνολικά 547 ρατσιστικά περιστατικά σε όλη την Κύπρο.

Η εκπρόσωπος του Υπουργείου εξήγησε ότι κάθε σχολείο είναι υποχρεωμένο να εφαρμόζει αντιρατσιστική πολιτική από το 2016, για όλες τις μορφές διαφορετικότητας, με στόχο να αντιμετωπιστούν αυτού του είδους συμπεριφορές.

Υπογράμμισε ότι δεν δαιμονοποιούνται ούτε παιδιά, ούτε εκπαιδευτικοί, αλλά η συμπεριφορά αυτή καθ’ εαυτή, προσθέτοντας ότι εφαρμόζεται η προσέγγιση της μηδενικής ανοχής, ως ερευνητικά τεκμηριωμένη παιδαγωγική προσέγγιση, με πρώτιστη έγνοια να γίνουν αντιληπτές οι συνέπειες τέτοιας συμπεριφοράς.

Δηλώσεις Βουλευτών

Για έξαρση στα φαινόμενα ρατσιστικής βίας και ρητορικής μίλησε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής. Υπογράμμισε ότι «το κράτος και η κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει με τις τοποθετήσεις της ότι επιδεικνύει μηδενική ανοχή», προσθέτοντας ότι «μόνο με την τιμωρία θα συνειδητοποιήσουν οι υπόλοιποι ότι δεν έχουν το δικαίωμα να αναστατώνουν, να διαβρώνουν την κοινωνία με τέτοιου είδους ρητορικές που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».

Συγκεκριμένα, μίλησε για την «πρόσφατη εγκληματική επίθεση που έγινε σε βάρος ηλικιωμένων ατόμων στη Λακατάμια», σημειώνοντας ότι «πήρε στην κυβέρνηση 12 ολόκληρες ώρες και όχι με επίσημη ανακοίνωση, αλλά με ανάρτηση του εκπροσώπου, αφού παρακολούθησαν και κατάλαβαν ότι θα έμεναν ανεπανόρθωτα εκτεθειμένοι, εάν δεν έκαναν μία τοποθέτηση» για να σχολιάσει το γεγονός.

Η κ. Χαραλαμπίδου αντιπαρέβαλε τη στάση της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο περιστατικό, με τη στάση της «για το σπάσιμο μιας πόρτας σε γραφεία κόμματος, που έγινε εντελώς τυχαία για εντελώς διαφορετικούς λόγους από αυτούς που μας απασχόλησαν», όπως είπε.

Αναφέρθηκε, ακόμα, στις προκλήσεις που υπάρχουν στην απόδειξη υποθέσεων ρατσιστικής ρητορικής και υποκίνησης ρατσιστικής βίας ενώπιον δικαστηρίου, όπως επισημάνθηκε από τη νομική υπηρεσία, και είπε ότι θα πρέπει να καλυφθούν αυτά τα κενά.

Επίσης, εξέφρασε τη διαφωνίας της με τον Υπουργό «που συνδέει θέματα διαφοράς με τα θέματα ρατσισμού, με τα θέματα βίας όπως τα ζούμε τις τελευταίες μέρες», όπως είπε, σημειώνοντας ότι «άλλον είναι διαφθορά, άλλο είναι η ρητορική μίσους και οι ακραίες συμπεριφορές οι οποίες απειλούν πρόσωπα λόγω της ιδεολογίας τους, λόγω της διαφορετικότητας τους».

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, υπογράμμισε κατά την παρέμβασή του στη συνεδρίαση ότι πρέπει να αναγνωριστεί από το κράτος ότι υπάρχει έξαρση της ρατσιστικής βίας και ρητορικής, επισημαίνοντας ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί λειτουργεί διαβρωτικά για ολόκληρη την κοινωνία.

Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση ανέφερε ότι η αύξηση περιστατικών ρατσιστικής βίας υποδηλώνει πως το φαινόμενο καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο στην κοινωνία, επισημαίνοντας ότι τα περιστατικά αυτά αυξάνονται, παρά τις δράσεις και μέτρα στα οποία αναφέρθηκε ο Υπουργός κατά τη συνεδρίαση.

Αναφορικά με τις πληροφορίες για οργανωμένη σπείρα Ινδών που πωλούν υπηρεσίες προστασίας σε διανομείς, όπως αναφέρθηκε από τον Υπουργό, η κ. Σούπερμαν σημείωσε ότι «η ευκολία δράσης οργανωμένων ομάδων κατά των ανθρώπων αυτών, των διανομέων φαγητού δηλαδή, φανερώνει ότι τα μέτρα που λήφθηκαν δεν ήταν αρκετά ή δεν ήταν ικανά όσον αφορά στην καταστολή του φαινομένου».

«Αναμένεται δυναμικότερη δράση εκ μέρους των αρχών, όσον αφορά στη ρατσιστική βία γενικότερα, αλλά και μηδενική ανοχή από όλες τις αρχές του κράτους», κατέληξε.

Η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ανέφερε κατά την παρέμβασή της στη συνεδρίαση ότι το κράτος έχει ευθύνη γιατί δεν επέδειξε μηδενική ανοχή σε περιστατικά ρατσιστικής βίας. Είπε, επίσης, ότι είναι αδιανόητο να μην έχουν εκδοθεί ανακοινώσεις ενόψει της πορείας υπερηφάνειας και ότι, αν συμβεί οτιδήποτε την ευθύνη θα έχει πρώτα το κράτος.

Ανέφερε, ακόμα, ότι το κράτος, είτε γιατί το συμφέρει να χρησιμοποιεί κάποια κόμματα, είτε επειδή δεν ενδιαφέρεται, επιτρέπει τα βίαια γεγονότα όπως αυτά που σημειώθηκαν σε Χλώρακα και Λεμεσό το 2023, ενώ χρησιμοποιεί βία ενάντια σε όσους διαδηλώνουν ειρηνικά.

Πηγή: ΚΥΠΕ