Ευθανασία: Από επιλογή ή από απόγνωση
Η συζήτηση και η απόφαση που καλείται να πάρει ενα συγγενικό πρόσωπο ή μια οικογένεια για την ευθανασία είναι από τις πιο βαθιές, ανθρώπινες και επώδυνες.
Αξίζει να γίνεται με σοβαρότητα, αλλά και με πλήρη επίγνωση της πραγματικότητας που επικρατεί στη χώρα μας. Γιατί πριν μιλήσουμε για το δικαίωμα στον θάνατο, ας αναρωτηθούμε πρώτα αν έχουμε εξασφαλίσει το δικαίωμα στη ζωή με αξιοπρέπεια.
Η απάντηση, για χιλιάδες συμπολίτες μας, είναι ένα σπαρακτικό όχι.
Ασθενείς σε κρατικά νοσοκομεία εγκαταλείπονται χωρίς ουσιαστική φροντίδα, με μηχανήματα που δεν λειτουργούν και με ελλιπές και εξαντλημένο προσωπικό.
Η κατάσταση είναι ντροπιαστική , κινητές τουαλέτες έξω από τις Πρώτες Βοήθειες, σπασμένες καρέκλες αναμονής, ιατρικό προσωπικό που κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες χωρίς στήριξη, χωρίς μέσα, χωρίς ελπίδα.
Προσωπικά, βίωσα την προχειρότητα αυτού του συστήματος στο πιο οδυνηρό της πρόσωπο:
Η γιαγιά μου υπέστη λανθασμένη χειρουργική επέμβαση σε δημόσιο νοσοκομείο, που θα την άφηνε καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι για την υπόλοιπη ζωή της.
Δεν υπήρξε καμία ουσιαστική ανάληψη ευθύνης. Καμία βοήθεια από τους αρμόδιους.
Αναγκαστήκαμε εμείς, η οικογένειά της να πληρώσουμε από την τσέπη μας νέα επέμβαση σε ιδιωτική κλινική για να διορθώσουμε το λάθος. Για να σβήσουμε την αμέλεια. Για να αποτρέψουμε την αναπηρία που της φόρτωσε το ίδιο το δημόσιο σύστημα υγείας.
Κι όμως, κανείς δεν λογοδότησε. Κανείς δεν μας εξήγησε τι και πώς ακριβώς έγινε και κανείς δεν προσφέρθηκε να αποκαταστήσει το πρόβλημα παρά μόνο να το κρύψει.
Όταν, λοιπόν, ανοίγουμε τη συζήτηση για την ευθανασία, ας αναρωτηθούμε πρώτα:
- Πόσοι ασθενείς στην Κύπρο έχουν πραγματικά την επιλογή να παλέψουν;
- Πόσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποταθούν σε ιδιωτικές κλινικές;
- Πόσοι πεθαίνουν αργά, σιωπηλά, αβοήθητοι, όχι επειδή το θέλησαν, αλλά επειδή το σύστημα τους πρόδωσε;
Η ευθανασία, σε ένα σύστημα υγείας όπως το δικό μας, δεν είναι δικαίωμα αλλά παγίδα.
Δεν είναι απόφαση αξιοπρέπειας. Γίνεται κρατική διευκόλυνση στον απελπισμένο.
Και όσο το κράτος δεν φροντίζει τον άνθρωπο όσο ζει, η συζήτηση για το πώς πεθαίνει είναι απλώς πρόωρη.
Προτού λοιπόν νομοθετήσουμε τον θάνατο, ας επενδύσουμε στη ζωή.
Ας εξασφαλίσουμε πραγματικές υποδομές, ουσιαστική παρηγορητική φροντίδα και ανθρώπινη μεταχείριση στα δημόσια νοσοκομεία.
Ας εκπαιδεύσουμε και ας στηρίξουμε το προσωπικό.
Ας δώσουμε ελπίδα στον άρρωστο για να μην αποτελεί διέξοδο ο θάνατος.
*Εκπαιδευτικός