Στερούν τις ενέσεις διαβητικών για… αδυνάτισμα

Ζήτημα φαίνεται να προκύπτει σχετικά με τα ενέσιμα σκευάσματα για τον διαβήτη, σύμφωνα με την ΟΣΑΚ (Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου). Σύμφωνα με τις αναφορές της ΟΣΑΚ, τα επίπεδα διαθεσιμότητας και αποθεμάτων των σκευασμάτων βρίσκονται σε οριακό επίπεδο. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει μάλιστα αυτό είναι η εκτεταμένη χρήση των φαρμάκων για τον διαβήτη από άτομα που δεν είναι στην ουσία ασθενείς αλλά χρησιμοποιούν αυτά τα σκευάσματα για σκοπούς απώλειας βάρους και κατ’ επέκτασιν αισθητικούς σκοπούς. 

Ψάχνουν ενέσεις οι διαβητικοί, τις παίρνουν… για αδυνάτισμα

Σε ανακοίνωση της, η ΟΣΑΚ αναφέρει ότι η εισαγωγή των νέων ενέσιμων φαρμάκων GLP-1RA (με εμπορικές επωνυμίες Ozempic, Victoza κ.ά.) έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο αντιμετώπισης του σακχαρώδους διαβήτη, ειδικά σε άτομα με αρρύθμιστο διαβήτη, με διαβήτη και παχυσαρκία, όπως και με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα.

Ωστόσο, η ευρεία χρήση των φαρμάκων αυτών από μη διαβητικά άτομα για σκοπούς κυρίως απώλειας βάρους και για αισθητικούς λόγους, έχει οδηγήσει σε μιαν άνευ προηγουμένου συνταγογράφησή τους, καταλήγοντας σε σοβαρές ελλείψεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Το γεγονός αυτό, αναφέρεται, το οποίο έχει φέρει τα συστήματα υγείας και τις φαρμακευτικές εταιρείες αντιμέτωπες με σοβαρά θέματα αυξημένης ζήτησης και μειωμένης επάρκειας των φαρμάκων αυτών, ενέχει τον κίνδυνο οι άνθρωποι που τα έχουν πραγματικά ανάγκη, να μην μπορούν να τα προμηθευτούν. Σημειώνεται ότι το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και στη χώρα μας, όπου οι διαβητικοί που τα έχουν περισσότερο ανάγκη δεν μπορούν να τα προμηθευτούν, καθώς έχει αυξηθεί δραματικά η χορήγησή τους σε άτομα που δεν έχουν ιατρική ένδειξη.

Διαδικασία, χειρόγραφη συνταγογράφηση και… γκρίζα ζώνη

Μιλώντας στη «Σημερινή» ο πρόεδρος της ΟΣΑΚ, Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, αναφέρθηκε στη διαδικασία που τηρείται ούτως ώστε να ενταχθεί στο σύστημα ένα φάρμακο/σκεύασμα. Αρχικά λοιπόν γίνεται αίτηση για καταχώρησή του, ενώ στη συνέχεια συντάσσονται πρωτόκολλα, τα οποία εμπεριέχουν το τι είναι το κάθε φάρμακο, ποιοι είναι οι δικαιούχοι. Όταν τα παραπάνω τροχοδρομηθούν, μεταφέρονται στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΑΥ (Οργανισμός Ασφάλειας και Υγείας) για το πράσινο φως, την τελική έγκριση, ενώ καταληκτικά προχωρούν σε διαπραγμάτευση της τιμής. Όπως εξήγησε ο πρόεδρος της ΟΣΑΚ, τη δεδομένη στιγμή υπάρχουν στο σύστημα δύο φάρμακα αλλά όχι κατόπιν έγκρισης (δεν υπήρξε διαπραγμάτευση με εταιρείες), ενώ σε ό,τι αφορά τους ασθενείς με διαβήτη η χορήγηση γίνεται με τη μέθοδο της προέγκρισης μέσω συνταγογράφησης ιατρού. 

Όπως όμως φαίνεται, η συνταγογράφηση γίνεται και σε άτομα που είναι είτε υπέρβαρα ή παχύσαρκα -στα όρια διαβήτη- αλλά ακόμη και σε πρόσωπα που δεν έχουν οποιοδήποτε πρόβλημα ή υποψία θέματος υγείας, απλώς και μόνο για να προμηθευτούν το φάρμακο για αδυνάτισμα. «Εάν ένας γιατρός δεν είναι σε θέση να καταλάβει αν χρειάζεται πράγματι το φάρμακο ή όχι, τότε έχουμε πρόβλημα», ήταν η χαρακτηριστική τοποθέτηση του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου, που πρόσθεσε: «Το φαινόμενο δεν είναι κυπριακό. Παρατηρείται έλλειψη σε παγκόσμια κλίμακα. Για να είμαστε σωστοί, ο ΟΑΥ κάνει συνεχώς ενέργειες για να έχει διαθέσιμο τουλάχιστον ένα εκ των φαρμάκων». 

Παλεύει ο ΟΑΥ, ψάχνει εναλλακτικές 

Τη διεθνή έλλειψη και το πρόβλημα της Κύπρου επιβεβαίωσε και ο Άθως Τσινωντίδης. Ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ, μιλώντας στη «Σ», επιβεβαίωσε πως ένα εκ των φαρμάκων (Victoza) βρίσκεται στον κατάλογο του ΓεΣΥ, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει αποθεματικό. «Το αγοράζαμε μέσω προσφοράς, όμως καμία εταιρεία δεν υπέβαλε προσφορά», ανέφερε αρχικά, προσθέτοντας πως «αντ’ αυτού, έχουμε ένα άλλο προϊόν, το ίδιο που περιλαμβάνει και ινσουλίνη και μετακινήθηκαν σε αυτό  (Xultophy)». Εξήγησε πως μετά από αυτήν την εξέλιξη το Δ.Σ. του ΟΑΥ προέβη σε προσπάθειες να συνάψει συμφωνία ελεγχόμενης εισόδου με τουλάχιστον ένα από τα προϊόντα. «Κάποιες εταιρείες δεν ενδιαφέρονται για την αγορά της Κύπρου. Μόνο ο αντιπρόσωπος που έχει αυτά τα δύο (Ozebic, Victoza) εκδήλωσε ενδιαφέρον για συνομιλίες», συνέχισε, για να τονίσει πως «υπάρχουν στην αγορά μικρές ποσότητες, άτομα που θέλουν να χάσουν βάρος το παίρνουν από τα φαρμακεία. Τις λίγες ποσότητες οι αντιπρόσωποι προτιμούν να τις δώσουν στα φαρμακεία, εμείς στο πλαίσιο του ΓεΣΥ απορροφούμε μεγαλύτερες ποσότητες». Κληθείς να σχολιάσει εάν αυτό γίνεται για οικονομικούς λόγους, ο κ. Τσινωντίδης ανέφερε «δεν θα ήθελα να τοποθετηθώ χωρίς να γνωρίζω», εικάζοντας πως αυτό μπορεί να συμβαίνει και λόγω ποσοτήτων. Υπογράμμισε, επίσης, πως πέραν των δικαιούχων «υπάρχουν, δυστυχώς, και άλλα άτομα που τα λαμβάνουν απλώς και μόνο για να χάσουν λίγα κιλά για το καλοκαίρι», ενώ κληθείς να σχολιάσει και το υγειονομικό κομμάτι, που μπορεί να προκύψει από την χορήγηση σε άτομα που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα υγείας, δήλωσε: «Σίγουρα έχουν κάποιες παρενέργειες. Ζυγίζεται όμως το όφελος σε σχέση με το αντίστοιχο ρίσκο που λαμβάνεται»

Εντελώς διαφορετική εικόνα από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες

Την ίδια στιγμή από πλευράς Φαρμακευτικών Υπηρεσιών δίνεται μια εντελώς διαφορετική διάσταση. Όπως μας αναφέρθηκε, στην αγορά υπάρχουν σκευάσματα και δεν τίθεται θέμα ελλείψεων. Θα πρέπει όμως να τα πληρώσουν οι ασθενείς, αφού θα αγοραστούν από φαρμακείο. Παράλληλα υπογραμμίστηκε η ανάγκη για σύναψη συμφωνίας του ΟΑΥ με την κατασκευάστρια εταιρεία. Στο θέμα ελέγχου της συνταγογράφησης και χορήγησης δόθηκε επίσης μια εκ διαμέτρου αντίθετη εικόνα, αφού, σύμφωνα με τα όσα μας λέχθηκαν, επιθεωρητές των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών πηγαίνουν στα κατά τόπους φαρμακεία και πραγματοποιούν ελέγχους, ενώ παράλληλα έλεγχος πραγματοποιείται και για την εγκυρότητα των συνταγών που δίνονται. Επίσης, πραγματοποιήθηκε επικοινωνία από τον κάτοχο άδειας κυκλοφορίας με τα ιατρεία, ενώ υπερτονίστηκε ότι η συνταγογράφηση γίνεται με βάση τις ενδείξεις του φαρμάκου.