Απόδραση στους Αγίους Βαβατσινιάς

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΜΕΝΑ ΧΩΡΙΑ, ΕΡΗΜΩΜΕΝΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΙ ΤΟΠΟΙ...
Οδοιπορικό και περιδιάβαση της «Σημερινής» στο χωριό της επαρχίας Λάρνακας με τη γραφικότητα, την απλότητά του αλλά και την υπέροχη φιλοξενία των κατοίκων του
Νότια του δάσους του Μαχαιρά ξεπροβάλλουν οι Άγιοι Βαβατσινιάς, ένα εξαιρετικά όμορφο χωριό της επαρχίας Λάρνακας, που θα σας γοητεύσει με τη γραφικότητά του, την απλότητά του αλλά και τη φιλοξενία των κατοίκων του.

Μπορεί το πιο γνωστό τουριστικό θέρετρο της περιοχής να είναι τα Λεύκαρα, αλλά λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω από τα Λεύκαρα βρίσκεται το πανέμορφο χωριό των Αγίων Βαβατσινιάς. Πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Κύπρου, του οποίου τα σπίτια είναι σκαρφαλωμένα στις πλαγιές των καστανόχρωμων πυριγενών λόφων. Είναι ένα μικρό χωριό επηρεασμένο από την αστυφιλία, καθώς σήμερα αριθμεί γύρω στους 80 μόνιμους κατοίκους.

Ακολουθώντας τις πινακίδες προς Αγίους Βαβατσινιάς, θα βρεθείτε στο κέντρο του χωριού. Δίπλα από την κεντρική εκκλησία θα βρείτε έναν μεγάλο χώρο στάθμευσης για να αφήσετε το αυτοκίνητό σας και να γυρίσετε το χωριό με τα πόδια. Εκεί στην πλατεία θα βρείτε επίσης και το μοναδικό καφενείο του χωριού, το οποίο είναι ανοιχτό καθημερινά και σερβίρει καφέδες και κρύα ροφήματα με υπέροχη θέα της εκκλησίας.

Το υψόμετρο και οι βαθιές κοιλάδες, που είναι προστατευμένες από τους ανέμους, ευνοούν την ανάπτυξη πολλών και ποικίλων καλλιεργειών. Εδώ καλλιεργούνται τ' αμπέλια, οι ψηλές κληματαριές, που δίνουν σκιά μπροστά στα σπίτια, οι ελιές, οι χαρουπιές, οι αμυγδαλιές, τα εσπεριδοειδή κι ιδιαίτερα οι μανταρινιές, οι συκιές, οι ροδιές, όλα σχεδόν τα οπωροφόρα και τα λαχανικά, και η μουριά, η γνωστή βαβατσινιά, από την οποία το χωριό πήρε το όνομά του.

Τοπικά προϊόντα

Στο χωριό υπάρχουν αρκετά καζάνια, για την κατασκευή της ζιβανίας, διατηρείται δε ακόμα ένας παλιός ληνός, που εχρησιμοποιείτο για την παρασκευή ντόπιου κρασιού. Οι Άγιοι Βαβατσινιάς φημίζονται για τα κεντήματά τους. Η ιστορία της κατασκευής των κεντημάτων, τύπου λευκαρίτικων, χάνεται στα βάθη των αιώνων. Κάπου 50 γυναίκες ασχολούνται αποκλειστικά με τα κεντήματα, ενώ έμποροι κεντημάτων από το χωριό, για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των πελατών τους, εργοδοτούν γυναίκες από τα γειτονικά χωριά, ακόμα και από την πόλη της Λάρνακας. Η κοινότητα για να κρατηθεί στις ρίζες της δούλεψε τα ξυλοκάρβουνα, ανέπτυξε τη βιοτεχνία των κεντημάτων, του ασημιού, του κρασιού και της ζιβανίας και καλλιέργησε σχεδόν κάθε δέντρο.

Στους Αγίους Βαβατσινιάς, ακόμη και σήμερα, παρασκευάζουν παραδοσιακά εδέσματα του νησιού, όπως «έψημα», «παλουζέ», «σουτζούκο» και «κιοφτέρκα» καθώς και γλυκά του κουταλιού. Ταυτόχρονα, το χωριό διαθέτει μια μακρόχρονη παράδοση στην παρασκευή τόσο ντόπιου κρασιού όσο και ζιβανίας, γεγονός που μαρτυρείται από τα παραδοσιακά καζάνια καθώς και τον παλιό ληνό.

Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων

Το χωριό Άγιοι Βαβατσινιάς, σύμφωνα με την παράδοση, επισκέφθηκαν οι θαυματουργοί Άγιοι Ανάργυροι. Το πέρασμά τους από το χωριό σηματοδοτούν η εκκλησία, οικοδόμημα του 19ου αιώνα, ένα δέντρο, γνωστό με την επονομασία «σχινιά των Αγίων», αλλά και το αγίασμά τους. Η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, είναι κτισμένη στο κέντρο του χωριού. Κτίστηκε το 1871 πάνω στα θεμέλια μιας αρχαιότερης εκκλησίας, κτίσμα του 16ου αιώνα. Τα εγκαίνια της μεταγενέστερης και σωζόμενης μέχρι σήμερα εκκλησίας τελέστηκαν τέλη του 19ου αιώνα, το 1893.

Η τρίκλιτη εκκλησία στους Αγίους Βαβατσινιάς είναι χτισμένη με τοπικό πέτρωμα, όπως και αρκετά παραδοσιακά σπίτια του χωριού, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη γραφικότητα. Η στέγη της εκκλησίας, η οποία έτυχε επιδιόρθωσης, είναι αμφικλινής και φτιαγμένη από κεραμίδια. Το καμπαναριό της εκκλησίας, που ορθώνεται μεγαλόπρεπο στις μέρες μας, ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, λόγω κακής δόμησης, κινδύνεψε να γκρεμιστεί, αλλά χάρη στην προσωπική συμβολή ενός δωρητή σώθηκε. Η ολοκληρωτική επιδιόρθωση του καμπαναριού επιτεύχθηκε μόλις το 1968. Πλησίον της εισόδου του ιερού βρίσκεται μια μεγάλη τοιχογραφία του Αγίου Γεωργίου, ενώ στο εσωτερικό του ιερού, τοιχογραφία που αναπαριστά τη θυσία του Αβραάμ. Δυστυχώς, η τοιχογραφία με τη θυσία του Αβραάμ δεν σώζεται εξολοκλήρου, εφόσον, σύμφωνα με τον κοινοτάρχη, έχει υποστεί διάβρωση.

Ο ιερέας του χωριού μάς πληροφορεί πως μερικές από τις σωζόμενες εικόνες, οι οποίες έχουν ανευρεθεί πρόσφατα, πιθανότατα να είναι προγενέστερες του 16ου αιώνα. Οι συγκεκριμένες εικόνες, σύμφωνα πάντοτε με τον ιερέα του χωριού, βρίσκονταν θαμμένες για αιώνες δίπλα από την εκκλησία και ανευρέθησαν έπειτα από πρωτοβουλία του ιδίου. Αφορμή για την ανασκαφή στάθηκε μια μαρτυρία, που ταξίδευσε προφορικά μέσα στους αιώνες. Σαφέστερα, για πολλά χρόνια, οι ιερείς ανέφεραν πως μέχρι να ολοκληρωθεί η ανέγερση της εκκλησίας του 18ου αιώνα πάνω στα θεμέλια της παλαιότερης εκκλησίας του 16ου αιώνα, η τελευταία κατεδαφιζόταν σταδιακά. Έτσι, μέχρις ότου η εκκλησία να κατεδαφιστεί εντελώς, το περιεχόμενό της, ειδικότερα οι εικόνες, παρέμεναν εκτεθειμένες και τελικά με το πέρασμα του χρόνου θάφτηκαν στην αυλή της νεότερης εκκλησίας, του 18ου αιώνα. Ο σημερινός ιερέας, βασισμένος στη μαρτυρία των προκατόχων του, άρχισε την ανασκαφή και πράγματι ανακάλυψε τις εικόνες.

Αγίασμα

Στην άκρη του χωριού αναβλύζει το αγίασμα των Αγίων, επιβεβαιώνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο, την παρουσία τους στο χωριό. Ο χώρος του αγιάσματος αποτελεί, όπως μαρτυρεί η παράδοση, το σημείο όπου οι Άγιοι οδηγούσαν τ’ άλογά τους για να δροσιστούν. Το αγίασμα θεωρείται από τους πιστούς θαυματουργό, χάρη στις θεραπευτικές του ιδιότητες. Αξίζει να σημειωθεί πως στο σημείο του αγιάσματος ανεγέρθηκε φερώνυμο ξωκκλήσι.

Το χωριό του Μάνου Λοΐζου

Ο Μάνος Λοΐζος, μουσικοσυνθέτης κυπριακής καταγωγής (ο πατέρας του καταγόταν και ήταν κάτοικος των Αγίων Βαβατσινιάς και η μητέρα του Ελληνίδα), θεωρείται μια από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές παρουσίες, στον χώρο της νεότερης ελληνικής μουσικής. Έγραψε τραγούδια σε ποικίλες τεχνοτροπίες (ελαφρολαϊκό, λαϊκό, μπαλάντα, «νέο κύμα» κ.ά.) σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, Κωστούλας Μητροπούλου, Γιάννη Νεγρεπόντη, αλλά και σε δικούς του στίχους. Επίσης, πολλά τραγούδια του τα ερμήνευσε ο ίδιος. Στην περίοδο της επτάχρονης δικτατορίας (1967-1974), ο Μάνος Λοΐζος συνελήφθη αρκετές φορές και ανακρίθηκε από τις στρατιωτικές Αρχές. Πέθανε στις 17.9.1982, σε νοσοκομείο της Μόσχας, ύστερα από αλλεπάλληλα εγκεφαλικά επεισόδια. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου και τάφηκε. Η κοινότητα, θέλοντας να τιμήσει τον μεγάλο αυτό μουσικοσυνθέτη, ανήγειρε στην είσοδο του χωριού ένα σεμνό μνημείο στη μνήμη του.

Ταβέρνες και Διαμονή

Στο χωριό σήμερα υπάρχουν δύο ταβέρνες και ένα καφενείο, που λειτουργούν καθημερινά, κυρίως τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα. Η ταβέρνα του «Μάνου Λοΐζου» βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, κοντά στο μνημείο του μουσικοσυνθέτη. Μπορείτε να απολαύσετε τους νόστιμους μεζέδες καθώς και τα φαγητά της ώρας σε ένα πολύ φιλικό περιβάλλον και πολύ προσιτές τιμές. Λίγο πιο πάνω είναι το καφεστιατόριο «Μαειρκό της Χλοής», το οποίο φτιάχνει υπέροχα φαγητά της ώρας και σνακ. Το εστιατόριο αυτό έχει υπέροχη θέα του βουνού. Επιπλέον μπορείτε να απολαύσετε διάφορα σνακ ή φαγητά της ημέρας στο μοναδικό παραδοσιακό καφενείο του χωριού, το «Ιάσων». Ο ιδιοκτήτης του καφενείου είναι πολύ φιλικός και είναι πρόθυμος να σας φτιάξει οποιοδήποτε φαγητό επιθυμείτε.

Για διαμονή στους Αγίους Βαβατσινιάς μπορείτε να μείνετε στον μοναδικό ξενώνα του χωριού, το αγροτουριστικό κατάλυμα «Pavlis House», το οποίο έχει υπέροχη θέα και προσφέρεται για διαμονή σε πολύ προσιτές τιμές.