Συνεντεύξεις

Δίνουμε μακροχρόνιο αγώνα

Με σκληρή γλώσσα σχολιάζει τις τουρκικές προκλήσεις ο Αντώνης Σαμαράς
Για τη δημιουργία ομπρέλας προστασίας πάνω από την Κύπρο, απόρροια των πολιτικών και της συνεργασίας Αθηνών-Λευκωσίας, μιλά στη «Σημερινή» ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας

Με σκληρή γλώσσα σχολιάζει τις τουρκικές προκλήσεις ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αντώνης Σαμαράς, σε συνέντευξή του στον Χρύσανθο Τσουρούλλη. Δεν διστάζει να δηλώσει τιμή που εκπροσώπησε την Κυπριακή Δημοκρατία στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κάνοντας λόγο για εκπροσώπηση του συνόλου του Ελληνισμού. Αναφέρεται, επίσης, αφήνοντας ανοικτή την πόρτα, στο αίτημα για τη σύγκληση, στο σύντομο μέλλον, πανεθνικής διάσκεψης.
Ισχυρή και αποτρεπτική
Η Κυπριακή Δημοκρατία φαίνεται να δέχεται μια δεύτερη επίθεση, αυτήν τη φορά θαλάσσια. Πέραν των λεκτικών αντιδράσεων, πώς ουσιαστικά η Ελλάδα συμπαρίσταται στην Κύπρο;
Οι τελευταίες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ είναι πράγματι μία πρόκληση. Δεν θέλω να πω ότι συγκρίνονται με την εισβολή του '74. Και δεν πρέπει εμείς οι ίδιοι να δίνουμε τέτοια εικόνα. Από κοινού, η Κύπρος και η Ελλάδα, έχουν βάλει πολύ ψηλά, στην ευρωπαϊκή πια ατζέντα, την ανάδειξη και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες ζώνες μας. Και μάλιστα σας θυμίζω ότι επί ελληνικής Προεδρίας κατορθώσαμε, τον περασμένο Ιούλιο, αυτό να περιλαμβάνεται και στη μακροπρόθεσμη στρατηγική της Ε.Ε. Ακόμη έχουμε φροντίσει να βρούμε στηρίγματα σε άλλες χώρες της περιοχής, πέραν της Ευρώπης. Δημιουργήσαμε, λοιπόν, μπορεί να πει κανείς, μια ομπρέλα πάνω από την Κύπρο. Αλλά πάνω και από κάθε χώρα της Ένωσης, που κάνει το αυτονόητο, να αξιοποιεί δηλαδή τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην ΑΟΖ. Πιστεύω ότι αυτή η ομπρέλα είναι και ισχυρή και αποτρεπτική.
Αυτή η ομπρέλα περιλαμβάνει και τις ΗΠΑ;
Πλέον σοβαρό ενδιαφέρον δείχνουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα, σίγουρα ούτε οι χώρες της Δύσης, ούτε οι χώρες της περιοχής μας, που προσβλέπουν στη Δύση, για να αναχαιτίσουν τζιχαντιστές, θα ήθελαν αυτήν τη στιγμή να υπάρξει μια κρίση στην Κύπρο. Συνεπώς, οι συνθήκες αυτήν τη στιγμή είναι, θα 'λεγα, αρκετά διαφορετικές από εκείνες του 1974, πολύ πιο ευνοϊκές από τότε, για την προάσπιση των εθνικών μας θεμάτων και αυτό μας δίνει κι εμάς το δικαίωμα να κινηθούμε πιο αποτελεσματικά. Πιστεύω ότι Ελλάδα και η Κύπρος, που ανήκουν στην Ε.Ε., είναι σε θέση να αποτελέσουν ένα προπύργιο σταθερότητας, δημοκρατίας, σε μια περιοχή που όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι απίστευτα αποσταθεροποιημένη. Και αυτό ενδιαφέρει πρωτίστως τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη αλλά και χώρες της περιοχής που ανησυχούν από την επέκταση του φονταμενταλισμού.
Αυτήν τη στιγμή, επιτρέψτε μου, περισσότερα δεν μπορώ να πω, αλλά δεν τρέχουμε πλέον πίσω από τα προβλήματα. Έχουμε εγκαίρως προβλέψει να ενισχυθεί η θέση μας, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, δεν χωράει καμία συζήτηση, είναι απαράγραπτα. Τώρα, όμως, δεν είμαστε πια μόνοι μας. Πιστεύω ότι και άλλοι στηρίζουν τη θέση μας και αυτό το θεωρώ πολύ σημαντικό. Να σας πω πώς το αισθάνομαι. Στη διεθνή πολιτική, στη σκακιέρα αυτή που είναι όλες οι χώρες, δεν αρκεί να έχεις δίκιο αλλά να έχεις και επαρκή στηρίγματα, ώστε να βρεις το δίκιο σου. Και αυτήν τη στιγμή αυτό γίνεται.
Επιλέγετε, με άλλα λόγια, τη διπλωματική οδό και δεν έχει θέση το όποιο θερμό επεισόδιο αυτήν την ώρα;
Πιστεύω ότι αυτήν την ώρα ένα θερμό επεισόδιο θα ήταν μια πάρα πολύ αρνητική εξέλιξη.
Αλλαγή οπτικής
Τι γίνεται αυτήν την ώρα με την άλλη εγγυήτρια δύναμη, που αντί να προστατεύει την Κυπριακή Δημοκρατία, προστατεύει στην ουσία τις παρανομίες. Θα ζητήσετε μία συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Κάμερον;
Κοιτάξετε, είχαμε μία συζήτηση με τον κύριο Κάμερον, να πω καλύτερα μία αντιπαράθεση, λίγες εβδομάδες προηγουμένως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Και ασφαλώς θα έχω την ευκαιρία να τα πούμε ξανά. Αλλά πέρα από τη Βρετανία, που έχει ιδιαίτερη σχέση με την Κύπρο, τώρα οι χώρες του Ευρωατλαντικού χώρου θα έλεγα ότι αρχίζουν και βλέπουν με διαφορετικό μάτι τις εξελίξεις στην περιοχή. Όχι μόνο με αφορμή το Κυπριακό αλλά με αφορμή τη γενικότερη και πολύ, πλέον, επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή. Και αυτή η αλλαγή οπτικής προκαλεί και μετατοπίσεις στις πολιτικές που είχαν μέχρι τώρα και αυτό μας αφορά άμεσα. Και αυτό που χρειάζεται από την πλευρά μας είναι επιμονή, υπομονή και κυρίως ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός, πολύ στενή επαφή των δύο χωρών μας, για να αποφύγουμε σφάλματα.
Επειδή αναφερθήκατε στο Συμβούλιο Αρχηγών. Αναλάβατε να εκπροσωπήσετε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πετύχατε συγκεκριμένες αναφορές στα Συμπεράσματα, εντούτοις διερωτάται κανείς τι θα κάνει η Ευρώπη, αφού η Τουρκία στην ουσία εξευτελίζει αυτά τα Συμπεράσματα.
Πρώτα απ' όλα να αναφερθώ στο πρώτο, θέλω να ξέρετε ότι ήταν τιμή μου που εκπροσώπησα και την Κυπριακή Δημοκρατία, την Κύπρο μας, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής, λόγω της αδιαθεσίας του Προέδρου Αναστασιάδη. Όταν λέω τιμή, το εννοώ. Αισθανόμουνα και είναι σπάνιο να βρεθεί κανείς σε αυτήν τη θέση, εκπρόσωπος του Ελληνισμού, αν μπορώ να το πω. Και έκανα εκείνο το οποίο έπρεπε, εκείνο που θα έκανε ο κάθε Κύπριος Πρόεδρος.


Τα συμπεράσματα, τα οποία βγάλαμε, ήταν δύσκολο να περάσουν και δικαιώνουν την Κύπρο, από κάθε άποψη. Αξίζει ο καθένας να τα διαβάσει. Καταδικάστηκαν από όλους οι προκλήσεις της Τουρκίας, και η κάθε ευρωπαϊκή χώρα, οι εταίροι μας, υπενθύμισαν ότι δεν μπορεί η Τουρκία να ζητάει ένταξη στην Ευρώπη, χωρίς να αναγνωρίζει ένα κράτος μέλος, όπως είναι η Κύπρος. Κάτι το οποίο ρητά είχαν να το πουν εννέα χρόνια περίπου. Να είστε τώρα σίγουρος πως κανένας δεν μπορεί να εξευτελίσει τις ευρωπαϊκές αποφάσεις. Αν κάποια τρίτη χώρα επιλέγει να τις αγνοεί, το πρόβλημα θα το έχει αυτή η χώρα, όχι η Ευρώπη. Στη διεθνή πολιτική εκείνο που κερδίζει πάντα είναι ο μακροχρόνιος σχεδιασμός και όχι οι σπασμωδικές αντιδράσεις. Και ο μακροχρόνιος σχεδιασμός των τελευταίων ετών ενισχύει, αν θέλετε, και τα διεθνή ερείσματα για τα δικά μας τα δίκαια. Όποιος απαντάει στις προκλήσεις σπασμωδικά, στο τέλος τον εαυτό του θα βλάψει. Ενώ εκείνος ο οποίος φροντίζει συνεχώς να ενισχύσει τη θέση του μακροπρόθεσμα, αυτές τις προκλήσεις τις εξουδετερώνει.
Κανένας δεν βλέπει με καλό μάτι τις προκλήσεις
Ο Νίκος Αναστασιάδης έθεσε σαφείς προϋποθέσεις για να επιστρέψει στον διάλογο. Λέγεται και γράφεται ότι δεν θα πρέπει να εξαντλούνται στη λήξη της οδηγίας προς ναυτιλλομένους. Χρειάζεται διασφάλιση ότι τέτοια φαινόμενα δεν θα επαναληφθούν. Συμφωνείτε, λοιπόν, ρητά και κατηγορηματικά, ότι δεν νοείται επιστροφή στις συνομιλίες από τη στιγμή που εξακολουθεί η όποια παραβίαση στην κυπριακή ΑΟZ;
Αντιλαμβάνεστε ότι με τον Νίκο Αναστασιάδη είμαστε σε συμφωνία για τους χειρισμούς του. Το μήνυμα που έδωσε ήταν σαφέστατο και προς κάθε κατεύθυνση. Πιστεύω ενίσχυσε τη θέση της Κύπρου διεθνώς. Κανένας στην Ευρώπη δεν βλέπει με καλό μάτι αυτού του είδους τις προκλήσεις. Και αυτό είναι σημαντικό. Απ' εκεί και πέρα, θα βρεθούμε αυτές τις μέρες, θέλω να πω προηγουμένως ότι συμφωνώ πως θα πρέπει να υπάρξει ένα μήνυμα ξεκάθαρο. Αυτές τις μέρες θα τα πούμε και από κοντά, θα πάω μαζί με τον Αντιπρόεδρο Βενιζέλο στην Κύπρο, θα δούμε όλους τους πολιτικούς Αρχηγούς και πρώτο βεβαίως τον Πρόεδρο της Κύπρου, με τον οποίο θα έχουμε μια συντονισμένη γραμμή, όχι μόνο για το θέμα που είπατε, αλλά για κάθε ζήτημα.
Ωριμάζουν οι συνθήκες
Επειδή μου λέτε ότι θα συναντήσετε την πολιτική ηγεσία, υπάρχει επί τάπητος η εισήγηση για μια πανεθνική συνάντηση κυβερνήσεων και κομμάτων προκειμένου να χαραχθεί μια αναθεωρημένη και, γιατί όχι, ολοκληρωμένη στρατηγική στο Κυπριακό;
Είναι μια πολύ καλή ιδέα, αλλά χρειάζεται μια πολύ καλή συνεργασία από όλες τις πλευρές. Θέλει κάποιο χρόνο για να υλοποιηθεί. Δεν πρέπει να γίνει για εσωτερική κατανάλωση, μια θεατρική παράσταση, με τίποτα. Ξέρετε, αυτά τα πυροτεχνήματα, καμιά φορά βλάπτουν. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Μια πρωτοβουλία τέτοια δεν θα είχε αποτέλεσμα αν την προσπαθούσαμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όταν Ελλάδα και Κύπρος δοκιμάστηκαν σκληρά από την κρίση. Δηλαδή, εννοώ ότι τέτοιες κινήσεις δεν τις κάνεις όταν βρίσκεσαι σε κάποια θέση αδυναμίας. Θα έλεγα ότι, αντίθετα, όσο η Ελλάδα και Κύπρος σταθεροποιούνται και πάλι πολιτικά μέσα από τη δοκιμασία που πέρασαν, δυναμώνουν οικονομικά, ενισχύονται γεωπολιτικά, τότε αυτό που είπατε θα μπορέσει να έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Και στο εσωτερικό μέτωπο του Ελληνισμού, αλλά και διεθνώς. Νομίζω ότι στους επόμενους μήνες, δεν λέω χρόνια, ωριμάζουν οι συνθήκες για να γίνει αυτό που λέτε πραγματικότητα. Αλλά θέλω να είναι καθαρό αυτό που λέω, πως για να γίνει κάτι τέτοιο, χρειάζεται πολύ σοβαρή προετοιμασία.
Σταθερότητα για όλους
Θα βρεθείτε μαζί με τον Πρόεδρο, στο Κάιρο, για τη γνωστή τριμερή συνάντηση με τον Στρατηγό Σίσι. Πόσο ουσιαστική είναι αυτή η προσπάθεια;
Κοιτάξετε, εγώ την θεωρώ πάρα πολύ ουσιαστική. Οικοδομεί τη σταθερότητα στην περιοχή μας. Δεν στρέφεται κατά ενός οποιουδήποτε λαού. Αυτή η σταθερότητα αφορά όλους τους λαούς και την θέλουμε για όλους τους λαούς της περιοχής. Νομίζω πια το καταλαβαίνουν οι περισσότεροι. Πιστεύω ότι γι' αυτόν τον λόγο βρίσκουμε συνομιλητές και γι' αυτόν τον λόγο βρίσκουμε και ουσιαστικά περιθώρια σύγκλισης. Και συμφερόντων και απόψεων. Τώρα προκλητικές αντιδράσεις δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν, γιατί νομίζω δεν ωφελούν απ' όπου και αν προέρχονται. Αυτό νομίζω το καταλαβαίνουν οι πάντες, αλλά κάνω την υπόθεση ότι υπάρχουν. Θα έλεγα ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να κάμψει τη δικιά μας αποφασιστικότητα. Ξέρουμε τον ρόλο μας, τη θέση μας, το δίκιο που έχουμε, τη σύγκλιση των συμφερόντων που επιδιώκουμε. Και επιτρέψετέ μου να πω ένα πράγμα, την άποψή μου για την εξωτερική πολιτική. Στα εξωτερικά θέματα για να κερδίσεις, απαιτούνται δύο πράγματα. Να έχεις το δίκαιο με το μέρος σου, ασφαλώς, αλλά και τα συμφέροντά σου να συμπίπτουν ει δυνατόν με τα συμφέροντα των άλλων, των περισσότερων τουλάχιστον. Αν συμβαίνει ένα από τα δύο, τότε υπάρχει πρόβλημα. Αν συμπίπτουν τα συμφέροντά τους αλλά δεν έχεις το δίκαιο με το μέρος σου, τότε μπορεί βραχυπρόθεσμα να κερδίσεις αλλά μακροπρόθεσμα θα χάσεις. Αν όμως συμβαίνουν και τα δύο, τότε είσαι σε καλό δρόμο. Και εκεί πιστεύω ότι βρισκόμαστε σήμερα. Αλλά, το επαναλαμβάνω, χρειάζεται υπομονή, επιμονή, για να μην υπάρξει οποιοδήποτε λάθος από τη δική μας πλευρά.
Σ' αυτό το μέτωπο δύνανται να προστεθούν και άλλες χώρες;
Εμείς είμαστε ανοικτοί για όλες τις χώρες της περιοχής, γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει αυτή η περιοχή να μην είναι χώρος αποσταθεροποιημένος, αλλά να υπάρξει μια σταθεροποίηση προς όφελος της ευρύτερης περιοχής, της Ευρώπης αλλά και προς όφελος όλου του κόσμου.
Η Ελλάδα στο πλευρό της Κύπρου
Με δεδομένη την κορύφωση της τουρκικής προκλητικότητας, θα ήθελα μιαν απάντηση για το περιβόητο ενιαίο αμυντικό δόγμα. Μήπως είναι η κατάλληλη εποχή για να το επαναφέρετε;
Πρώτα απ' όλα να σας πω ότι πρέπει να έχει τη γνώση ο κάθε Έλληνας, ότι από την ώρα που μπήκε η Κύπρος ως πλήρες μέλος της Ε.Ε., δημιουργούνται νέες δυνατότητες για την αμυντική της θωράκιση. Και από τη στιγμή που η ίδια η Ευρώπη έρχεται να ενισχύσει την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων που υπάρχουν σε κράτη μέλη, πιστεύω ότι δημιουργούνται ευνοϊκά περιθώρια και για την Κύπρο. Ασφαλώς η μετατόπιση των διεθνών συσχετισμών στον περίγυρό μας έχει κάποιο ρόλο να παίξει. Αλλά όλα αυτά, που σήμερα συμβαίνουν, ήταν αδιανόητα μερικά χρόνια πριν. Μερικά ήταν αδιανόητα μέχρι και τέσσερα χρόνια πριν. Εν πάση περιπτώσει, η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει στο πλευρό της Κύπρου. Αλλά οφείλω να πω ταυτόχρονα ότι τώρα σε νέες συνθήκες έχουμε και περισσότερες επιλογές -είναι θετικό αυτό που λέω- απ' ό,τι είχαμε στο παρελθόν.
Μας έμεινε η ουρά
Να έρθω και λίγο στα εσωτερικά. Δηλώνετε σε όλους τους τόνους ότι εκλογές με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας θα ήταν καταστροφικές. Αυτό το λέτε με αφορμή μόνο τα οικονομικά της χώρας ή αφορά και τα εθνικά ζητήματα, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο;
Αν ανακοπεί αυτή η πορεία της σταθεροποίησης και της ανάκαμψης, που είναι πολύ σημαντική για την οικονομία, το καταλαβαίνει ο καθένας -μην έχετε αμφιβολία- ότι αν βγαίναμε από αυτόν τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων, της σοβαρότητας και της εξυγίανσης, τότε επόμενο είναι να επιστρέψεις σε μνημόνια, να μπεις στη διαδικασία της επαιτείας, της απομόνωσης της χώρας, της αίσθησης αδυναμίας της χώρας παγκοσμίως. Γιατί οι πάντες γράφουν γι’ αυτό. Γράφανε πριν, τώρα θα γράφουν δύο φορές, γιατί έχουμε φάει τον γάιδαρο, μας έμεινε η ουρά, αν επιστρέψουμε στον γάιδαρο θα είναι τραγικό. Και φοβάμαι ότι κάτι τέτοιο θα είχε φοβερές αρνητικές επιπτώσεις και στα εθνικά μας θέματα. Δηλαδή η Ελλάδα έχει ανακτήσει την αξιοπιστία της και στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Φανταστείτε τώρα η Ελλάδα να επιστρέψει στα ιλιγγιώδη ελλείμματα, την ανάγκη πρόσθετου δανεισμού, σε ανεξέλεγκτο χρέος. Εκεί που γίναμε προπύργιο σταθερότητας, να γίνουμε ο αδύναμος κρίκος ξανά, σε μια αποσταθεροποιημένη πλέον Μέση Ανατολή. Και, επομένως, ο καθένας αυτό να το σκεφτεί από μόνος του, ποια Ελλάδα θέλει. Την Ελλάδα της σοβαρότητας και της σταθερότητας ή την Ελλάδα, η οποία οδηγεί τον ελληνικό λαό σε μια βέβαιη χρεοκοπία. Και πότε η Ελλάδα είναι πιο ισχυρή; Νομίζω η απόφαση και η απάντηση είναι για τον κάθε Έλληνα ξεχωριστά.
«Αν δεν έχεις ανάγκη από δανεικά, τότε δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς»
Και επειδή είμαστε και οι δύο χώρες στην επώδυνη διαδρομή των μνημονίων, η πείρα που έχετε αποκτήσει, είναι ότι υπάρχει τελικά περιθώριο διαπραγμάτευσης με την Τρόικα; Ή θα πρέπει κανείς να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες προκειμένου να περάσει από αυτό το δράμα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα;
Κοιτάξετε, σημασία έχει κανείς να ενισχύει τη χώρα του, να ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, να μη χρειάζεται να σε στηρίξουν οι άλλοι με δανεικά. Αν δεν έχεις ανάγκη από δανεικά, τότε δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς. Αν το πρόγραμμά σου, η θέση σου, οι απόψεις σου είναι το αντίθετο, τότε δυστυχώς θα εξαρτηθείς περισσότερο από τα δανεικά που θα έπρεπε να αποφεύγεις. Και να σας πω πρακτικά, καθαρά πολιτικά, ότι κανείς δεν σώζει κάποιον που δεν θέλει να σωθεί. Και κανείς από τους άλλους δεν σέβεται όποιον ζητάει συνέχεια από τους άλλους να τον σώσουν. Αν δείξεις ότι θέλεις να σταθεί η χώρα σου στα πόδια της και το αποδείξεις έμπρακτα, νομίζω ότι τελικά θα βρεθούν πολλοί να σε στηρίξουν. Αν αντίθετα δείξεις ότι το μόνο που σε ενδιαφέρει ως άποψη, ως ιδεολογία, ως κόμμα, ως ό,τι θέλετε, είναι να συνεχίσεις τις αμαρτίες του παρελθόντος, τότε δεν θα σε στηρίξει κανένας και τελικά οι πάντες θα είναι εναντίον σου.
Νομίζω ότι και η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν τη δυνατότητα να σταθούν στα πόδια τους και να επιτελέσουν αυτό το πραγματικά οικονομικό θαύμα. Για το οποίο ήδη μιλάει ο κόσμος, ότι δηλαδή βγήκαμε και βγήκαμε πολύ πιο γρήγορα απ' ό,τι ανέμεναν. Και για την Κύπρο και για την Ελλάδα. Θα έλεγα ότι μαζί αποδεικνύουμε ότι υπάρχει το δαιμόνιο του Έλληνα. Αλλά έχουμε και έναν κοινό παρονομαστή, τον φυσικό πλούτο, τη θέση μας στον γεωπολιτικό χάρτη και επομένως το να σταθούμε στα πόδια μας δεν είναι θέμα διαπραγμάτευσης με τους άλλους. Είναι θέμα να το πάρουμε εμείς απόφαση, να βάλουμε τάξη στο σπιτικό μας και πιστεύω ότι αν το κάνει και η Ελλάδα και η Κύπρος, τότε τα δύσκολα θα περάσουν γρήγορα. Και εφόσον ολοκληρώσουμε αυτόν τον δρόμο θα είμαστε ακόμη πιο δυνατοί απ' ό,τι ήμασταν πριν. Και πολύ πιο αξιοσέβαστοι. Φτάνει να μην πέσουμε, όπως σας είπα, στα ίδια λάθη, γιατί τώρα δεν θα υπάρχει ούτε δικαιολογία.
Φοβάστε, δηλαδή, την επανάληψη λαθών;
Το πρόβλημα δεν είναι, για μένα, τι θα διαπραγματευτούμε με τους άλλους, αλλά τι απόφαση θα πάρουμε για τον δικό μας εαυτό. Αν δεν πιστέψουμε στις μεγάλες δυνατότητές μας. Και εγώ πιστεύω ότι αν ο Έλληνας πιστέψει στη δύναμή του, μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Να σας το πω πρακτικότερα, για κάποιο οποιοδήποτε κόμμα λέει τα αντίθετα. Είδατε προχθές τι αναταράξεις δημιουργήθηκαν στις αγορές όταν βγήκε προς τα έξω η εικόνα ότι δεν υπάρχει η αίσθηση σωσιβίου αν κάτι συμβεί σε μια χώρα. Αυτό τι σημαίνει; Αν εσένα η θέση σου είναι ότι πας στην τρικυμία μόνος σου, επόμενο είναι οι αγορές να δημιουργήσουν μια τρικυμία σε βάρος σου. Αυτό είναι φυσιολογικό και γίνεται εντός δευτερολέπτων. Οι αγορές δεν παίρνουν χαμπάρι από πολιτικές αλλά κινούνται από μόνες τους εντός δευτερολέπτων. Επομένως ένα τέτοιο κόμμα, που πιστεύει τα ανάποδα από αυτά που σας λέω, στις αγορές δεν μπορεί να βγει.
Στους δανειστές για να πάει θα χρειάζεται όρους, προϋποθέσεις και μνημόνια, που κάποιοι λένε δεν τα δέχονται με τίποτα. Άρα στις αγορές δεν μπορείς να πας, στους δανειστές δεν μπορείς να πας, από πού θα βρεις χρήματα; Και εδώ δεν είναι μόνο η Ελλάδα που χρειάζεται τα χρήματα. Επομένως οδηγείς την κατάσταση σε χρεοκοπία. Είναι το ανάποδο από αυτό που διδάσκει πια η σύγχρονη ιστορία μας ότι πρέπει να αποφύγουμε. Και γι’ αυτόν τον λόγο πιστεύω πραγματικά ότι το αποφεύγουμε μόνο με τη σοβαρότητα, τη δοκιμασία που περάσαμε να την κάνουμε χρήσιμη για τον καθένα, να καταλάβει ο καθένας ότι κανείς δεν ήθελε να μπούμε σε τέτοιες βαθιές θυσίες που περάσαμε. Αλλά, από την άλλη πλευρά, αυτήν την ώρα πια που είμαστε στην έξοδο από το τούνελ, πρέπει να δείξουμε τη σοβαρότητα που απαιτούν οι στιγμές, να κερδίσουμε για πάντα αυτήν την αξιοπιστία που ήδη έχουμε κερδίσει, και να προχωρήσουμε για τον έναν και μόνο δρόμο που υπάρχει, που είναι ο δρόμος της ανάπτυξης. Και αυτό μόνο μετράει πλέον. Γιατί η ανάπτυξη είναι η μόνη που θα ρίξει την ανεργία. Και εσείς στην Κύπρο το ζήσατε, και εμείς. Σας διαβεβαιώ ότι τελευταία η ανεργία έχει πέσει μόνο στο 26 από το 28%, πέφτει αργά, επώδυνα, αλλά πάντως πέφτει και αυτός είναι ο μόνος δρόμος.
Απόλυτη συμπαράσταση
Συνεπώς, με ποιο μήνυμα επισκέπτεστε τη Μεγαλόνησο, κύριε Πρωθυπουργέ;
Οι Κύπριοι και η Κύπρος ξέρουν και την αγάπη μου και την απόλυτη συμπαράστασή μου σε κάθε πρόβλημα που υπάρχει. Και το γεγονός ότι από τα πρώτα βήματα της πολιτικής μου μέχρι σήμερα έχω αποδείξει αφοσίωση, όχι στην Κύπρο απλά το χρυσοπράσινο φύλλο της καρδιάς μας, αλλά στην Κύπρο των αγωνιστών, στην Κύπρο που έχει δείξει τις πιο όμορφες, τραγικές αλλά και πιο ένδοξες σελίδες του Ελληνισμού. Είμαστε ένα πράγμα, και με αυτό μες στην καρδιά μου έρχομαι στην Κύπρο. Και ξέρω ότι θα ακούσω τον ίδιο Εθνικό Ύμνο.