Γιατί πονάνε τα γόνατα;

Η χονδροπάθεια της επιγονατίδας είναι το σύνηθες αίτιο
Τι φταίει, πώς αντιμετωπίζεται και πώς βοηθά η άσκηση
Η ΜΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ αγωγή για αντιμετώπιση της πάθησης, πέρα από φάρμακα, περιλαμβάνει ειδικές ασκήσεις γυμναστικής αλλά και υδροθεραπεία
Ακούμε συχνά τους γύρω μας να παραπονιούνται για έντονο πόνο στα γόνατα όταν ανεβοκατεβαίνουν σκαλιά, όταν ασκούνται, ακόμα κι όταν περπατάνε. Δικαιολογημένα διερωτούνται για ποιο λόγο πονάνε τόσο πολύ, ποιες είναι οι αιτίες ή αν χτύπησαν κάπου. Η απάντηση είναι ότι πολύ πιθανόν να πάσχουν από χονδροπάθεια της επιγονατίδας.
Η επιγονατίδα είναι ένα οστό σε σχήμα «διαμαντιού», η οποία βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του μηριαίου οστού και είναι υπεύθυνη για την προστασία της άρθρωσης του γόνατος. Επίσης, αυξάνει κατά 50% τη δύναμη του τετρακέφαλου μυός ενώ η αφαίρεσή της μειώνει περίπου 30% από τη δύναμή του.
Τι είναι όμως αυτή η πάθηση των γονάτων που ταλαιπωρεί καθημερινά αρκετό κόσμο; Η χονδροπάθεια της επιγονατίδας είναι ένα πρόβλημα που εμφανίζεται με πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γονάτου. Δεν βελτιώνεται ούτε υποχωρεί με τα χρόνια. Μερικές φορές ο πόνος είναι έντονος, αλλά υπάρχουν μεγάλα διαστήματα κατά τα οποία δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα.
Οι πιο επιρρεπείς
Η πάθηση θα μπορούσε να θεωρηθεί σε ένα βαθμό και επαγγελματική, αφού εμφανίζεται σε άτομα τα οποία καταπονούν τα γόνατά τους λόγω του είδους της εργασίας τους. Είτε ανεβοκατεβαίνοντας σκάλες, όπως οι καθαρίστριες, είτε γιατί βρίσκονται για πολλές ώρες γονατιστοί, όπως οι τεχνίτες πλακιδίων και μαρμάρων, οι υδραυλικοί και οι μηχανικοί αυτοκινήτων.
Εμφανίζεται επίσης σε άτομα με γραφειακή εργασία λόγω της κάμψης των γονάτων, αλλά και σε αθλητές οι οποίοι εκτελούν επαναλαμβανόμενες κάμψεις γονάτων, όπως είναι οι αθλητές στίβου και πολεμικών τεχνών, οι ορειβάτες, οι ποδηλάτες, αλλά και οι χορευτές. Μπορεί, επίσης, να εμφανιστεί και στην εφηβική ηλικία, αφού ο αρθρικός χόνδρος γίνεται πιο μαλακός όταν η πίεση στην περιοχή είναι υπερβολική ως αποτέλεσμα της γρήγορης σκελετικής ανάπτυξης.
Τι κρύβει ο πόνος
Γενικά, η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη από δραστηριότητες οι οποίες επιβαρύνουν τις αρθρώσεις των γονάτων, με αποτέλεσμα να νιώθουμε πόνο είτε κατά τη διάρκειά τους είτε την ώρα που ξεκουραζόμαστε. Πώς θα καταλάβουμε όμως αν ο πόνος αυτός κρύβει κάτι περισσότερο από απλή κούραση; Όταν προσέξουμε:
· Παρουσία πόνου γύρω από την επιγονατίδα σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα ανέβασμα ή κατέβασμα σκάλας, ακόμα και στο περπάτημα.
· Παρουσία πόνου κατά τη διάρκεια της άσκησης ή στο τέλος της άσκησης.
· Αίσθημα αστάθειας.
· Κατά τη βάδιση ή την ώρα της κίνησης καθίσματος ακούγεται ένα «τρίξιμο».
· Παρουσία οιδήματος.
Αν παρατηρήσετε κάτι από τα πιο πάνω, τότε καλό θα ήταν να προβείτε σε ειδικές εξετάσεις υπό την καθοδήγηση του γιατρού σας, έτσι ώστε να σας δώσει οδηγίες θεραπείας ανάλογα με το μέγεθος του προβλήματος.
Αίτια της πάθησης
Πώς, όμως, δημιουργείται αυτό το πρόβλημα που ταλαιπωρεί καθημερινά πολύ κόσμο;
Υπάρχουν αιτίες, οι οποίες δεν είναι επίκτητες, αλλά το άτομο τις έχει από γεννήσεως και με τα χρόνια συμβάλλουν στη δημιουργία της χονδροπάθειας του γόνατος. Μία τέτοια αιτία είναι και η κακή μηχανική του γόνατος, για παράδειγμα, βλαισογωνία/ραιβογωνία, υψηλή θέση επιγονατίδας ή η κακή βιομηχανική στα κάτω άκρα, για παράδειγμα, πλατυποδία και υπερευλυγισία των αρθρώσεων, κοιλοποδία ή σύνδρομο υπέρχρησης.
Τραυματισμοί στην περιοχή της επιγονατίδας μπορούν επίσης να συμβάλουν στην εμφάνιση χονδροπάθειας, όπως και η έλλειψη γυμναστικής. Ακόμα, η αδυναμία του έσω πλατύ μηριαίου μυ μπορεί να προκαλέσει κλίση της επιγονατίδας προς τα έξω με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται η τροχιά της. Τέλος, επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως κακώσεις, εκφύλιση χόνδρου, παρουσίαση ευθυγράμμισης της επιγονατίδας λόγω αδύναμων τετρακεφάλων ή αδυναμίας διάτασής τους είναι επίσης αιτίες οι οποίες οδηγούν στην εμφάνιση της χονδροπάθειας.
Πώς αντιμετωπίζεται
Υπάρχουν δύο μέθοδοι αντιμετώπισης της χονδροπάθειας της επιγονατίδας: Η χειρουργική και η συντηρητική.
Θα πρέπει πρώτα να ακολουθηθεί η συντηρητική μέθοδος και εφόσον δεν υπάρξει η αναμενόμενη αποκατάσταση τότε θα εφαρμοστεί η χειρουργική. Αυτό, βέβαια, θα το κρίνει ο γιατρός σας.
Η συντηρητική μέθοδος περιλαμβάνει:
-Ξεκούραση
-Φαρμακευτική αγωγή
-Σωστή ενδυνάμωση (ενεργοποίηση έσω πλατύ συνδέσμου). Αυτό μπορείτε να το πετύχετε με τη βοήθεια ενός καταρτισμένου γυμναστή, ο οποίος θα έχει γνώσεις για το πρόβλημά σας και θα σας προτείνει ένα πρόγραμμα εκγύμνασης που θα σας βοηθήσει.
-Υδροθεραπεία: Με το κατάλληλο πρόγραμμα ενδυνάμωσης και με τις θεραπευτικές ιδιότητες του νερού θα έχετε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
-Διατατικές ασκήσεις (έξω πλατύ και οπίσθιων μηριαίων).
Η χειρουργική μέθοδος περιλαμβάνει:
-Λείανση της αρθρικής επιφάνειας
-Επέμβαση στους καθεκτικούς συνδέσμους
-Αρθροσκόπιση ή ανοιχτή επέμβαση
-Μετά την επέμβαση άμεση κινητοποίηση, μυϊκή ενδυνάμωση και λειτουργικότητα στο γόνατο.
Οι σωστές ασκήσεις
Η σωστή άσκηση είναι το «κλειδί» για προστασία του γόνατος από κινδύνους υποτροπής τραυματισμών και για μείωση του πόνου.
́Ενα καλό πρόγραμμα ενδυνάμωσης των αρθρώσεων του γόνατος θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Ισομετρικές ασκήσεις τετρακέφαλου μυός. Σκοπός, εκτός από τη μυϊκή ενδυνάμωση, είναι και η ελάττωση της πιεστικής δύναμης στην επιγονατίδα και η ελάττωση της επαφής της αρθρικής επιφάνειας της επιγονατίδας με τους μηριαίους κονδύλους. Οι ασκήσεις πρέπει να ξεκινούν στις 30ο πριν την έκταση του γόνατος ή στο εύρος κίνησης, με την οποία δεν προκαλείται πόνος κατά την εκτέλεση της άσκησης ή μετά.
-Εστίαση μόνο στον έσω πλατύ. Λίγες επαναλήψεις με συχνά διαλείμματα και να δίνεται έμφαση στη μοίρα του έσω πλατύ συνδέσμου μέχρι να αισθανθείτε κούραση. Όταν νιώσετε κούραση, τότε οι ασκήσεις σταματούν γιατί χάνεται ο έλεγχος, τα προπονητικά αποτελέσματα μειώνονται και εμφανίζεται πόνος και ερεθισμός στην άρθρωση.
Tips για πρόληψη
Για να προλάβετε τη χονδροπάθεια της επιγονατίδας:
Ξεκινήστε γυμναστική: Με αυτό τον τρόπο θα διατηρήσετε την ελαστικότητα των αρθρώσεών σας και ταυτόχρονα θα χάσετε κιλά, κάτι που είναι πολύ σημαντικό, γιατί θα ξαλαφρώσουν οι αρθρώσεις από ένα επιπλέον φορτίο.
Προσέξτε τα παπούτσια σας: Περίπου το 50% των ανθρώπων πάσχουν από πλατυποδία ή υπτιασμό, παθήσεις οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε φθορά των αρθρικών χόνδρων με το πέρασμα του χρόνου. Χρησιμοποιείτε ειδικούς πάτους στα παπούτσια σας ή αγοράστε ανατομικά.
Γυναίκες, μην περπατάτε όλη μέρα με τακούνια, ειδικά όταν πρόκειται να περπατήσετε μεγάλες αποστάσεις.
ΕΛΕΝΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
Πτυχιούχος ΤΕΦΑΑ Κομοτήνης Ειδικότητα: Αποκατάσταση Αθλητικών και Τραυματισμών Μυοσκελικών Παθήσεων
Salto Health and Fitness saltohealthandfitness@hotmail.com