Μαρτύριο και μαρτυρία στο «74»

Η ηθοποιός Ελένη Οδυσσέως σε ρόλο ζωής
Η μάνα της Βαρώσιας, η Μόρφου και η Κερύνεια μιλάνε Αγγλικά και μεταφέρουν μηνύματα με την παγκόσμια γλώσσα της θεατρικής τέχνης...
Είναι η ψυχή της παρέας. Αυτό που λέμε «άνθρωπος έξω καρδιά». Με την πρώτη ματιά η Ελένη σε κερδίζει με το πλατύ χαμόγελο και το κρυστάλλινο γέλιο της. Μαζί της οι φίλοι περνούν όμορφα. Λίγοι όμως είναι αυτοί που γνωρίζουν πως αν ξαφνικά χαθεί από μπροστά τους, είναι για να κλάψει σιωπηρά, για κάτι που «είδε» με τα μάτια της ψυχής της: Έναν άνθρωπο με σκοτωμένα όνειρα, μια σκηνή που της θρυμματίζει για τους δικούς της λόγους την καρδιά, ένα παιδί ίσως που δεν μπορεί να χορέψει με τα άλλα, γιατί είναι καθηλωμένο σε αναπηρικό καροτσάκι...
Η Ελένη ξεκίνησε γι’ άλλα και φαινόταν καλά. Δεν ήταν όμως. Πνεύμα και ψυχή ανήσυχα, πώς να κλειδαμπαρωθούν σε μιαν «αναμενόμενη» πορεία; Τα παράτησε όλα, τη βολή και την ασφάλεια, κι έβαλε πλώρη με πυξίδα τα δικά της θέλω. Τα ολόδικά της.
Όταν έμαθα πως τέλειωσε υποκριτική, χάρηκα. Βλέποντάς την για πρώτη φορά στη σκηνή, δάκρυσα. Τα είχε καταφέρει. Ήξερα πως τώρα ήταν καλά, ήταν ο εαυτός της. Τα τίναξε όλα στον αέρα, αλλά βγήκε ψηλά πανηγυρίζοντας νίκη ζωής.
Έμαθα πως τώρα θα παίξει έναν σημαντικό για την ίδια αλλά και το έργο ρόλο. Θα είναι η μητέρα της Βαρώσιας, στο έργο «74». Μαζί της θα είναι κι άλλες φιγούρες. Τραγικές για όλους μας. Η Μόρφου και η Κερύνεια. Η παράσταση θα είναι στα Αγγλικά. Άλλη μια πρόκληση γι’ αυτήν. Να αποδώσει το δράμα της Κύπρου σε μιαν άλλη γλώσσα και να καταφέρει να περάσει τα μηνύματά του. Τη συνάντησα για τη συνέντευξη και μιλήσαμε κάνοντας και ζάπινγκ στις ζωές μας.
Είσαι ένας άνθρωπος με πολύ χιούμορ και με θετική ενέργεια, Ελένη. Θα περίμενα ότι ίσως να προτιμάς την κωμωδία.
Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου (γέλια). Ο ηθοποιός τα υπηρετεί όλα. Φτάνει να υπηρετεί με την ψυχή του και με αξιοπρέπεια την ίδια την τέχνη, και όχι τους ανθρώπους γύρω απ’ αυτήν!.. Και ναι, το επόμενο θέλω να είναι κωμωδία! Σε όποια γλώσσα θέλετε! (γέλια).
Πώς προέκυψε η πρόταση για τη θεατρική παράσταση «74»;
Βρισκόμουν διακοπές το καλοκαίρι στο Φτερικούδι, το χωριό του πατέρα μου. Κάποια στιγμή που χάζευα στο Facebook είδα μιαν ανακοίνωση για τις ακροάσεις του «74». Μου κίνησε το ενδιαφέρον και πήρα τηλέφωνο για περισσότερες πληροφορίες. Ακολούθως, μου στάλθηκαν τα κείμενα. Δούλεψα πολύ. Προετοιμάστηκα καλύτερα από κάθε άλλη φορά. Ήθελα πολύ να είμαι σ’ αυτή την παραγωγή. Με είχε συγκλονίσει η ιδέα, τα κείμενα και ο ενθουσιασμός του Paul.
Αλήθεια, πώς τα πας με το θέμα της γλώσσας, μια και η παράσταση είναι στα Αγγλικά;
Έχω σπουδάσει στην Αγγλία κι έχω διδάξει Αγγλικά. Το θέατρο είναι θέατρο ανεξάρτητα από τη γλώσσα. Ψάχνεις το νόημα, την αιτία, το γιατί, το συναίσθημα. Ψάχνεις, ψάχνεις, ψάχνεις, και βάζεις και το μυαλό και το σώμα σε μια διαδικασία. Λειτουργείς με όλα τα εκφραστικά σου μέσα. Κάνεις ένα ταξίδι. Η διαδρομή είναι μαγική. Ανακαλύπτεις διάφορα. Γνωρίζεις και καλύτερα τον εαυτό σου. Μια από τις προκλήσεις αυτής της παράστασης είναι η ιδιαιτερότητα με την οποία έχουμε να διαχειριστούμε την προφορά της αγγλικής γλώσσας σύμφωνα με τα δεδομένα του έργου.
Ασχολείσαι με την προσωπική σου ανάπτυξη;
Κατά καιρούς παρακολουθώ κάποια σεμινάρια, ή διαβάζω βιβλία τα οποία με βάζουν σε ένα θετικό τρόπο σκέψης. Αλλά είναι κάτι που έτσι κι αλλιώς κάνω λεπτό προς λεπτό στην καθημερινότητά μου, πιο αυθόρμητα. Είναι σαν να έχω δύο εαυτούς. Αυτόν που σκέφτεται και λειτουργεί, και αυτόν που σκέφτεται ταυτόχρονα, γι ́ αυτά που σκέφτεται. Με παρακολουθώ! (γέλια). Το θέμα είναι να έχεις ανοικτό μυαλό σε ό,τι κι αν κάνεις και να είσαι σε θέση να δεκτείς τις χρήσιμες πληροφορίες για να εξελίσσεσαι σαν άνθρωπος. Είναι όλα τρόπος σκέψης. Το ίδιο το θέατρο είναι προσωπική ανάπτυξη.
Ποιος ο ρόλος της οικογένειάς σου στη ζωή σου;
Ο σημαντικότερος. Ειλικρινά δεν έχω λόγια να εκφράσω αυτό που νιώθω για την οικογένειά μου. Είναι τα πάντα για μένα. Τους αγαπώ πάρα πολύ και τους ευχαριστώ για όσα κάνουν. Το πιο μεγάλο δώρο της ζωής μου από τους γονείς μου, ο αδελφός μου.
Ο άξονας του έργου
Μίλησέ μου για τον ρόλο σου στο «74». Υποδύεσαι τη μητέρα της Βαρώσιας. Ταυτίζεσαι καθόλου με τον ρόλο;
Ο χαρακτήρας αυτός ακροβατεί μεταξύ ρεαλισμού και σουρεαλισμού. Δυναμικός χαρακτήρας. Σοφή γυναίκα, θυσία για την κόρη της και την πατρίδα της. Καθοδηγεί, προστατεύει και κατευνάζει τις εντάσεις. Ίσως ο άξονας του έργου, η ισορροπία της παράστασης. Ένας πολύ συμβολικός χαρακτήρας με ένα δυνατό μήνυμα. Ταυτίζομαι σε σημεία ως άνθρωπος που νοιάζομαι και ανησυχώ πολύ για τους δικούς μου ανθρώπους, για τον τόπο μου, ως άνθρωπος που έχω πολλή αγάπη να δώσω, και που δεν με ενδιαφέρει το εγώ μου. Πάνω απ ́ όλα ταυτίζομαι με την επίδραση που έχει ακόμα πάνω μου η αίσθηση της γιαγιάς μου που έφυγε πριν από σχεδόν πέντε χρόνια. Αυτή η αίσθηση είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του ρόλου. Θα δείτε στην παράσταση.
Μαρτυρία, λοιπόν, το έργο;
Ναι, το θεατρικό δράμα “74” είναι μια μαρτυρία. Εξαιρετικά καλογραμμένο. Ο Paul Lambis κατέγραψε αληθινά γεγονότα μέσα από συνεντεύξεις τα οποία περιγράφονται διαμέσου των τριών κεντρικών χαρακτήρων. Της Μόρφου, της Βαρώσιας και της Κερύνειας. Μια ιστορική αναδρομή από το 1974 μέχρι σήμερα, 40 χρόνια τουρκικής κατοχής. Το έργο κουβαλά ιστορία, αλήθεια, πόνο, αγάπη, βία, πατριωτισμό, αγώνα, σεβασμό, αισιοδοξία, και μια βαριά υποχρέωση από όλους τους συναδέλφους να μεταφέρουμε και να ζωντανέψουμε αυτές τις πικρές εμπειρίες, όσο κι αν πονούν. Είναι γραμμένο στα Αγγλικά για να γίνει μια προσπάθεια να πάει και στο εξωτερικό, ώστε να γίνει το πρόβλημα της Κύπρου πιο γνωστό μέσα από τη θεατρική σκηνή. Για την ομογένεια και τους ξένους. Όλη η ομάδα έχουμε μια ιδιαίτερη στάση απέναντι στο συγκεκριμένο έργο.
Νομίζω είναι αυτό το κάτι που ξυπνά μέσα μας και που από πρόβα σε πρόβα μεγαλώνει. Αυτό που είναι μέσα στα κύτταρά μας. Η μοιρασμένη μας πατρίδα και ό,τι συνεπάγεται αυτό στην καθημερινότητά μας. Θα μας πονέσει όλους αυτή η παράσταση. Γιατί ό,τι και να κάνεις στις πρόβες, στην παράσταση τα δίνεις όλα. Ειδικά όταν ξέρεις ότι στο κοινό θα βρίσκονται συγγενείς αγνοουμένων και συνανθρώπων μας που σκοτώθηκαν στην εισβολή, αλλά και τόσοι πρόσφυγες. Βλέπω ήδη εφιάλτες. Ψες είδα στο όνειρό μου τον παππού μου με τον οποίο τραγουδούσαμε μαζί τον Εθνικό Ύμνο. Ίσως γιατί ξέρω πόσο πολύ ήθελε να προλάβει ελεύθερη την Κύπρο. Δεν πρόλαβε...δυστυχώς. Ούτε ο Αχιλλέας ούτε η Ευφροσύνη ούτε ο Οδυσσέας ούτε η Ιουστίνη. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας έφυγαν και φεύγουν με τον καημό. Εύχομαι σύντομα να ζούμε όλοι σε μια ελεύθερη Κύπρο.
Οι συντελεστές
Ποιοι άλλοι ηθοποιοί παίζουν στην παράσταση;
Η Νέδη Αντωνιάδη, η Γαλάτεια Ζήνωνος, η Χριστίνα Μαρούχου, ο Christopher Greco, ο Ανδρέας Παπαμιχαλόπουλος και ο Μιχάλης Χρίστου. Ο Paul Lambis, ο παραγωγός και σκηνοθέτης μας, μαζί με την εξαιρετική Michelle Tross Nonyelou. Επίσης: Xάρης Σάββα, χορογράφος με μια δυναμική ομάδα χορευτών. Σταύρος Μακρής και Σταύρος Κωνσταντίνου, μουσική και τραγούδι. Αγάθη Βορκά, υπεύθυνη παραγωγής. Ενδυματολογικό, τεχνικοί, σχεδιασμός προγράμματος και μακιγιέζ, Κρίστη Πολυδώρου, Jezebel και Paul Groove, Ελένη Πολυδώρου, και Ιωάννα Μαρινέλη αντίστοιχα. Ο Paul και η Michelle έχουν φέρει κοντά μια υπέροχη ομάδα.
Παραστάσεις
Λευκωσία: στο Σατιρικό, Τετάρτη 19 και Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2014
Λάρνακα: Θέατρο Σκάλα, 21 Φεβρουαρίου 2014
Πάφος: International School, 22 Φεβρουαρίου 2014
Λεμεσός: Θέατρο ΕΘΑΛ, 23 & 24 Φεβρουαρίου 2014
Τηλέφωνο κρατήσεων: 96 503 009