Δύο μαρτυρίες για τον φόνο Ρ. Ντέιβις

Από τους Νεοπτόλεμο Λεφτή και Ανδρέα Ματσουκάρη
Συνεχίζεται ο δημόσιος διάλογος που άνοιξε ο πρώην υπάλληλος της αμερικανικής πρεσβείας Χάρης (Πάμπος) Ευαγγελίδης
ΕΝΑ ΑΛΥΤΟ μυστήριο σαράντα χρόνων...
Με προσωπικές μαρτυρίες των Νεοπτόλεμου Γ. Λεφτή και Ανδρέα Ματσουκάρη, συνεχίζεται ο δημόσιος διάλογος που άνοιξε με γραπτή επιστολή του, δημοσιευμένη στη «Σ» και σε άλλες εφημερίδες στις 19 Αυγούστου 2014, ο πρώην υπάλληλος της αμερικανικής πρεσβείας Χάρης (Πάμπος) Ευαγγελίδης, αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας του Αμερικανού Πρέσβη Ρότζερ Ντέιβις και της Αντουανέτ Βαρνάβα, ιδιαιτέρας του Υπεύθυνου Διοίκησης της πρεσβείας, στις 19 Αυγούστου 1974.

Όπως είναι γνωστό, ο Ντέιβις και η Βαρνάβα σκοτώθηκαν εκείνη τη μέρα, στη διάρκεια μεγάλης αντιαμερικανικής διαδήλωσης Ελληνοκυπρίων, έξω από την αμερικανική πρεσβεία, που τότε στεγαζόταν σε κτίριο κοντά στο ξενοδοχείο «Χίλτον».
Ο κ. Ευαγγελίδης επανέλαβε τη μαρτυρία του και σε συνέντευξή του στη «Σ» (21.8.2014).
«Αυτή είναι η πραγματική αλήθεια»
Έγραψε σε επιστολή του, μεταξύ άλλων, ο Ν. Γ. Λεφτής: «Επειδή ο κ. Ευαγγελίδης ισχυρίζεται ότι η αφήγηση “είναι η αλήθεια” και όλα τα άλλα “είναι παραμύθια που βόλευαν διάφορες καταστάσεις στις οποίες δεν θέλω να αναφερθώ”, είμαι υποχρεωμένος να ρωτήσω ευθέως τούτο, πώς συμβαίνει, αφού γράφει, ότι “δεν ξέρω ποιος έριξε τους πυροβολισμούς εναντίον της πρεσβείας που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο του πρέσβη Ντέιβις και της Αντουανέτ, παρ’ όλον που έγινε δίκη και καταδικάστηκε κάποιος”.

Και ερωτώ: Πώς συμβαίνει να μη γνωρίζεις ποιος έριξε τους πυροβολισμούς και όμως να προσδιορίζεις κατά τρόπον απόλυτο και τελεσίδικο, ότι προήρχοντο από την πολυκατοικία; Ακόμη, κατά τρόπον εξοργιστικό, χωρίς να σημειώνεις όνομα, να συνδέεις κάποιον που καταδικάστηκε, εν σχέσει με τις ανωτέρω δολοφονίες. Αφού όμως δεν τόλμησε ο κ. Ευαγγελίδης, θα του πω εγώ την πραγματική αλήθεια, όπως την απεδέχθη και το δικαστήριο. Για τη δολοφονία Ντέιβις-Αντουανέτ, παρ’ όλους τους ισχυρισμούς Ευαγγελίδη, ουδείς έχει καταδικαστεί μέχρι σήμερα.

Όσο για τον ισχυρισμό του ότι καταδικάστηκε κάποιος, του απαντώ ότι καταδικάστηκαν δύο, ο υποφαινόμενος Νεοπτόλεμος Γεωργίου-Λεφτής και ο Γιαννάκης Κτηματίας, όχι όμως για τις δολοφονίες αυτές, αλλά για παράνομη οπλοφορία».
«Τιμημένα» τα όπλα, όχι παράνομα
Στην επιστολή Λεφτή αναφέρεται, επίσης, ότι «όπλα κρατούσαν ουκ ολίγοι εκ των διαμαρτυρομένων, έξωθεν της πρεσβείας. Απλά να σημειώσω ότι την ημέρα εκείνη, είχα επιστρέψει από την περιοχή Συγχαρί, όπου με διαταγή της 3ης Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοικήσεως, επικεφαλής ολίγων ηρωικών μαχητών, εκρατήσαμε μέχρι που έσπασε η γραμμή αμύνης, διακινδυνεύσαντες να εγκλωβιστούμε. Δυστυχώς, η εξουσία δεν άφησε να παρουσιάσουμε μαρτυρία ότι τα όπλα αυτά ήταν τιμημένα και καθόλου παράνομα. Εξ όσων δε γνωρίζω, και ο Γιαννάκης Κτηματίας, αστυνομικός, ο οποίος ήταν στη διάθεση του ΓΕΕΦ και τυχαίως πέρασε από την περιοχή της πρεσβείας.
Σημειωθήτω ακόμη ότι, προσωπικώς, στην περιοχή της πρεσβείας μετέβηκα με δύο ομάδες, κατ’ εντολήν του Συνταγματάρχη της 3ης Ανωτέρας κ. Λιανά, για να εμποδίσουμε βιαιοπραγίες σε βάρος της πρεσβείας.
Τέλος, θέλω χάρη της πρεσβείας και των νεοτέρων, να υπογραμμίσω ότι σε όλον τον μακρόν και ενεργητικόν βίον μου, υπήρξα πάντοτε φιλοδυτικός (εθελοντής στον Παγκόσμιο Πόλεμο), ώστε να θεωρείται βλακώδης ο ισχυρισμός ότι μπορούσα να διαπράξω τοιούτο ανοσιούργημα. Επαναλαμβάνω ότι το δικαστήριο με κατεδίκασε μόνο για οπλοκατοχή και όχι για τις δολοφονίες στην πρεσβεία, όπως πονηρά υπαινίσσεσαι.
Συνακόλουθο τούτου, ο Πρόεδρος Σπύρος Κυπριανού μάς απέλυσε εκ των Φυλακών, διότι, ως δήλωσε, προέκυψαν νέα στοιχεία και ότι θα γινόταν αναψηλάφιση της δίκης, που δυστυχώς δεν έγινε ποτέ. Όσο δε αφορά τις απολεσθείσες δύο καταθέσεις του κ. Ευαγγελίδη, θεωρώ το γεγονός ύποπτο. Δεν μπορώ να μιλήσω για την αμερικανική πλευρά. Για την κυπριακή, όμως, θα πρέπει να ζητηθούν πληροφορίες από τον τότε ανακριτή Φανή Δημητρίου, προτού πεθάνει».
«Είμαι ο εικονιζόμενος»...
Ο Ανδρέας Ματσουκάρης αναφέρει, μεταξύ άλλων, στην επιστολή του: «Είμαι ο εικονιζόμενος στη φωτογραφία που δημοσιεύσατε, μαζί με τον προεδρεύοντα της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη. Η φωτογραφία αυτή λήφθηκε από τον φωτογράφο Πάμπη Αβδελόπουλο, έξω από την είσοδο του περιτοιχίσματος της αμερικανικής πρεσβείας, όταν ο Γλ. Κληρίδης πρόστρεξε εσπευσμένα στην αμερικάνικη πρεσβεία, μετά που πληροφορήθηκε ότι έξω από την πρεσβεία εκτυλίσσονταν σοβαρά επεισόδια με θορυβώδη διαδήλωση, με καταιγισμό πυροβολισμών κατά της πρεσβείας, με κάψιμο αυτοκινήτων και με ρίξιμο ασφυξιογόνων από την Αστυνομία κατά των διαδηλωτών.
Προσωπικά δεν γνώριζα τι ακριβώς συνέβαινε στον χώρο της αμερικανικής πρεσβείας. Συνοδεύοντας, όμως, τον Γλ. Κληρίδη, όταν εισήλθαμε εντός της πρεσβείας και αντικρίσαμε τον Αμερικανό πρέσβη να κείται ακίνητος, ξαπλωμένος στο δάπεδο ενός στενού διαδρόμου της πρεσβείας, με εμφανή αίματα στο στήθος του, εκεί που προφανώς δέχθηκε τον πυροβολισμό, αντιλήφθηκα πόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση».
Το υπηρεσιακό όπλο του υπασπιστή
Σύμφωνα με τον Α. Ματσουκάρη, το πιστόλι που φέρει στη μέση ήταν το υπηρεσιακό όπλο του υπασπιστή του Γλαύκου Κληρίδη, του Ανδρέα Θεοφάνους, που του το έδωσε για προστασία του Κληρίδη, όταν ο τελευταίος πληροφορήθηκε για τα επεισόδια στην αμερικανική πρεσβεία και αναχώρησαν μαζί για την πρεσβεία, από το Γραφείο Δημοσίων Πληροφοριών.
«Η ατμόσφαιρα στην περιοχή της πρεσβείας», γράφει, «ήταν αποπνικτική από τα ασφυξιογόνα, ενώ μόλις φθάσαμε εκεί, εξακολουθούσαν να ακούγονται πυροβολισμοί. Βαδίζοντες προς την είσοδο της πρεσβείας, μπήκα μπροστά, πίσω μου ακολουθούσε ο Γλ. Κληρίδης και πιο πίσω με το καλασνίκοφ στα χέρια ακολουθούσε ο κ. Ανδρέας Θεοφάνους».
Το «μίνιμουμ πρόγραμμα» και η διευθυντική θέση
Καταλήγει ως εξής η επιστολή Ματσουκάρη: «Πληροφοριακά αναφέρω ότι η φωτογραφία, που με δείχνει με το πιστόλι στη μέση, να εμφανίζομαι έξω από την αμερικανική πρεσβεία μαζί με τον Γλ. Κληρίδη, λίγο πριν από την είσοδό μας στο κτίριο της πρεσβείας, δημοσιεύτηκε τότε σ’ όλες τις εφημερίδες, και περιλήφθηκε στο λεύκωμα με φωτογραφίες της εισβολής, που εκδόθηκε σε βιβλίο από τον φωτογράφο Πάμπη Αβδελόπουλο με τίτλο “ΚΥΠΡΟΣ-ΜΕΡΕΣ ΟΡΓΗΣ - 555 φωτογραφίες”.
»Δυστυχώς για μένα -και το αναφέρω αυτό με πικρία- η φωτογραφία αυτή χρησιμοποιήθηκε επικριτικά εναντίον μου κατά την περίοδο του “μίνιμουμ προγράμματος” από ανεύθυνους και επιπόλαιους πρώην συναδέλφους μου, ότι ήμουν Γιωρκατζικός και Κληριδικός, κάτι που δεν αρνήθηκα ποτέ, με αποτέλεσμα να στερηθώ προαγωγής σε ανώτερη διευθυντική θέση, με την τροποποίηση για τον σκοπό αυτό του σχεδίου υπηρεσίας της θέσης, για να μπορέσει να επωφεληθεί κάποιος άλλος».