Αναλύσεις

«Στα μπαλκόνια του ουρανού»

ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗΣ
Πολυεπίπεδη, πολυδιάστατη η ποίηση του Γιώργου Παπαδάκη -όπως εκφράζεται με την ποιητική του συλλογή «Στα μπαλκόνια του ουρανού»- αφήνει έντονη τη σφραγίδα της στη νεοελληνική μας γραμματεία.
Η πρώτη και μεγαλύτερη ενότητα της ποιητικής συλλογής, η ερωτική, αποκαλύπτει ένα εξαίρετο λυρικό στοιχείο, έναν ανεξάντλητο λεξιλογικό πλούτο (έχω την άποψη πως ορισμένες ωραιότατες λέξεις έχουν δημιουργηθεί από τον ποιητή και μπορούν να εμπλουτίσουν τη Νεοελληνική Κοινή), ένας φανταστικός, αστείρευτος, εικονοπλαστικός πλούτος -που ενισχύεται πολλαπλά και από την υπερρεαλιστική πρακτική, μια πρακτική όμως που δεν υπερβαίνει τα όρια του επιστητού κι είναι συμβατή με την προσληψιμότητα του αναγνώστη- διαποτίζει από την αρχή μέχρι το τέλος την ενότητα.
Η πολυσημία του ποιητικού του λόγου -απόρροια κι αυτή τής, επανατονίζεται, ανεπανάληπτης, της μαγευτικής, εικονοπλαστικής πρακτικής και του υπερρεαλιστικού της τόνου- προσδίδει στον λόγο του ποιητή πρόσθετη γοητεία.
Οι πλουσιότατες, εξάλλου, νατουραλιστικές εμπειρίες που προέρχονται απ' όλα τα πλάτη και τα μήκη του ελληνικού χώρου (της πανίδας και χλωρίδας της) -δειγματοληπτικά και μόνο μνημονεύονται: Η κοιμισμένη απ' τ' Άγραφα ροδιά, το ζουζουνητό των σφήκων ανάμεσα στα μάτια της Γκιώνας και το λαιμό του Ποσειδώνα, οι χαμοκέλες οι σκορπισμένες στις άκρες του Ολύμπου, τ' άρωμα του γιασεμιού απ' τ' Αραχωβίτικα περβόλια, οι βρεγμένες φραγκοσυκιές που σε κοιτούν πίσω απ' τα ζεστά χείλη της Μονεμβασιάς, τα καλοκαίρια που μέθυσαν στην αγκαλιά του Ευρώτα, οι δυο Πρέσπες γαλάζιες χυμένες τ' άρωμα του Απρίλη και άλλα πολλά- αποδεικνύουν του λόγου το ασφαλές για την εγκράτεια του ποιητή με το φυσικό περιβάλλον της πατρίδας του.
Εκεί όμως που στάθηκα να κοιτάζω για πολλοστή φορά τη λυρικότατη αποστροφή των στίχων του, είναι η πρώτη στροφή από το ποίημά του «Ό,τι μου πεις»:
Να σπάσουν οι πόρτες ν' αρματωθούν τα κουρασμένα έλατα / Να βγουν οι ασβοί απ' τις φωλιές τους / Ν' αναποδογυρίσουν τις πρασιές/ Να χορτάσουν λίβα τ' αητόπουλα, τα κιρκινέζια μπάτη...»
Ο κομψός, ο περίτεχνος τρόπος έκφρασης του γνωμοδοτικού του λόγου δεν ποδηγετεί από καθέδρας παρά, απλά, καταπείθει και συμπαρασύρει τον αναγνώστη στις κλασικές, τις σταθερές αλήθειες του αποφθεγματικού στοιχείου της ποιητικής του έκφρασης.
Η συστοιχία με την ανεπανάληπτη, διαχρονική, ηρακλείτεια ρήση «τα πάντα ρει», επανατονίζεται με τη σοφή προτροπή του ποιητή:
... Μην κοιτάς πίσω ποτέ άνθρωπε / μην τις πληγές ανασκαλεύεις,
ο ποταμός κοίτα πώς τρέχει, / πισωγύρισμα δεν έχει,
τρέχα και συ μαζί, / του ποταμού τ' ατέλειωτου τα νερά ακολούθα.
Ένας τόνος αισιόδοξης κατάφασης και προσατένισης καταπέμπεται από το σαφές, σοφό τούτο εξάστιχο.
Κι είναι κι η τρίτη και τελευταία ενότητα με την ποίησή του ν' αντλεί από τον παραδοσιακό θεματολογικο κύκλο με τη ρίμα πότε πλεχτή, πότε ζευγαρωτή κι άλλοτε και χωρίς τον ομοιοκαταληκτούντα στίχο (π.χ. στο αιώνια αναζήτηση), που -όπως σωστά ειπώθηκε- μπορούν να μελοποιηθούν.
Ο Γιώργος Παπαδάκης, που αφιερώνει την ποιητική του συλλογή στον Μιχάλη Σταφυλά, «πνευματικό άνθρωπο και δάσκαλο μου», -τον άνθρωπο που εδαπάνησε μιαν ολόκληρη ζωή διακονώντας τον λόγο και την τέχνη όχι μονάχα πανελλήνια μα και παγκόσμια- αναδείχνεται ένας νεότερος Ελύτης. Μακάρι να ́χει το κουράγιο να συνεχίσει, για να δώσει κι άλλα ανάλογα δείγματα γραφής», μιας γραφής που θα αναβαθμίσει τον λόγο της νεοελληνικής μας γραμματείας.
ΠΕΤΡΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ