Ο Σάκης ο ηλεκτρολόγος και η ανήλικη

«Δεν διδάσκεται στις κυπριακές τάξεις το απόσπασμα», απαντά το Υπ. Παιδείας
Σάλο προκαλεί απόσπασμα από βιβλίο της Α’ Γυμνασίου, που παραπέμπει σε παιδοφιλικές συμπεριφορές
Σε μια εποχή που τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης ανηλίκων βρίσκονται σε έξαρση, ένα άκρως ακατανόητο απόσπασμα από το τετράδιο εργασιών Νεοελληνικής Γλώσσας της Α’ Γυμνασίου, το οποίο παραπέμπει σε παιδοφιλικές συμπεριφορές, περιγράφοντας το φλερτ μιας 15χρονης μαθήτριας με έναν 25χρονο, προκαλεί έκπληξη αλλά και αντιδράσεις και γεννά εύλογα ερωτήματα για το τι ακριβώς διδάσκεται στα σχολεία μας.
Παιδοφιλικές συμπεριφορές
Το «φλέγον» απόσπασμα βρίσκεται στο τετράδιο εργασιών Νεοελληνικής Λογοτεχνίας για την Α’ Γυμνασίου και εντοπίζεται στη σελίδα 16, φέροντας τον τίτλο «Οσάκις...». Το κείμενο περιγράφει την προσπάθεια ενός καθηγητή σε μια σχολική τάξη, αποτελούμενη από κορίτσια, να αναλύσει και να παραθέσει παραδείγματα ως προς τους τρόπους επικοινωνίας. Συγκεκριμένα, ενώ ο καθηγητής αναφέρει κατά την παράδοση του μαθήματος τη λέξη «οσάκις», το μυαλό των μαθητριών ταξιδεύει σε έναν 25χρονο ηλεκτρολόγο, ο οποίος έχει ερωτική σχέση με μια «ζόρικη», όπως αποκαλείται στο κείμενο, 15χρονη μαθήτρια, με τις συμμαθήτριες ακολούθως να προβαίνουν σε διάφορα πειράγματα.
Πρόκειται επομένως για μια «παραφραστική» ιστορία, από την οποία αφενός δεν εξάγονται ωφέλιμα για την τρυφερή ηλικία συμπεράσματα και, αφετέρου, αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν, το οποίο εκθέτει τόσο τον «άμυαλο» ηλεκτρολόγο, όσο και την ανήλικη μαθήτρια αλλά και τις συμμαθήτριές της, που την διακωμωδούν στην τάξη.
Το απόσπασμα λειτουργεί «αποτρεπτικά»
Μιλώντας στη «Σημερινή» λειτουργός της Μέσης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, ανέφερε ότι το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι εν γνώσει του Υπουργείου και δεν διδάσκεται στα κυπριακά σχολεία. Διευκρίνισε, δε, ότι το βιβλίο συνεγράφη και τυπώθηκε από ακαδημαϊκή ομάδα και εκπαιδευτικούς του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ελλάδος, και είναι ένα απόσπασμα, το οποίο υπάρχει στο βιβλίο εδώ και χρόνια. «Για να βρίσκεται στο βιβλίο και να μην αποσύρεται, σημαίνει ότι δεν εγκυμονεί κάποιο κίνδυνο», ανέφερε η πηγή.
Όπως δήλωσε ο λειτουργός, το Υπουργείο Παιδείας αναμένεται να εκδώσει ανακοίνωση εντός των ημερών επί του ζητήματος. «Θέση του Υπουργείου είναι πως πέραν του γεγονότος ότι το εν λόγω τετράδιο έχει σταλεί στα σχολεία από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, το σχετικό κείμενο δεν πρέπει να εμπνέει ανησυχία, αφού δεν αποτελεί διδακτέα ύλη».
Κατά τη συνομιλία με τον λειτουργό αναφέρθηκε, παράλληλα, ότι το Υπουργείο Παιδείας επικοινώνησε με το «αδερφό» Υπουργείο Ελλάδος, το οποίο αιτιολόγησε την ύπαρξη και σκοπιμότητα του συγκεκριμένου αποσπάσματος ως «αποτρεπτικού».
«Σε μια εποχή που περιστατικά παιδοφιλίας βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας, και αποτελούν μείζον κοινωνικό πρόβλημα, η κοινωνία οφείλει να θίξει τα συγκεκριμένα προβλήματα. Αν θες να πολεμήσεις ένα πρόβλημα στη ρίζα του, πρέπει να το θίξεις και όχι να το κρύψεις, και το συγκεκριμένο απόσπασμα θίγει το κοινωνικό πρόβλημα της παιδοφιλίας με έναν διακριτικό και προσεγμένο τρόπο, που αν και δεν διδάσκεται στις κυπριακές τάξεις, οι εκπαιδευτικοί έχουν ρητές οδηγίες για το πώς να χειριστούν το εν λόγω απόσπασμα», είπε ο λειτουργός.
Αντιδράσεις από το 2013
Αξίζει να σημειωθεί ότι το εν λόγω απόσπασμα, που όπως προαναφέρθηκε συμπεριλαμβάνεται στο τετράδιο εργασιών της Α’ Γυμνασίου εδώ και αρκετά χρόνια, είχε εντοπιστεί και χαρακτηριστεί ως «προβληματικό» από μερίδα εκπαιδευτικών από το 2013 στην Ελλάδα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες έφτασε μέχρι και στον τότε Υπουργό Παιδείας μέσω επιστολών από οργανωμένα σύνολα εκπαιδευτικών και γονέων. Το απόσπασμα αναδημοσιεύτηκε σε πολλές ιστοσελίδες χαρακτηριζόμενο ως φορέας κακών προτύπων και απρεπών συμπεριφορών, χωρίς, εντούτοις, να αφαιρεθεί από το βιβλίο.
Περί ου ο λόγος
Το επίμαχο απόσπασμα: "Ο καθηγητής της φιλολογίας έριχνε κάθε μέρα το μπαλάκι. Όλη η τάξη το έπιανε σαν ένα γαργαλιστικό μήνυμα. Το πετούσε ο ένας στον άλλον. Χαράς ευαγγέλια .
«Οσάκις...», άρχισε τη φράση του ο φιλόλογος.
«Ναι. Ναι. Ο Σάκης! Ο Σάκης!» φώναζαν όλες μαζί οι μαθήτριες γελώντας. Κι ο καθηγητής τρελαινόταν. «Οσάκις...», επαναλάμβανε, τονίζοντας τη λέξη σαν να έλεγε «σκάστε».«Ο Σάκης! Ο Σάκης!», ακουγόταν πάλι από κάτω και το γέλιο έδινε κι έπαιρνε. Ο καθηγητής δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ποιες από τις μαθήτριες ήταν οι δράστες. Η λέξη - μπαλάκι κυλούσε ακαριαία σε κλάσμα δευτερολέπτου μέσα από τα χείλια τους, που ήταν κρυμμένα στο κάτω μέρος του σκυμμένου τους κεφαλιού. Νόμιζε πως απλώς επαναλάμβαναν τη λέξη. Πως τις ερέθιζε αυτή η λέξη. Δεν ήταν, όμως, έτσι. Άλλο πράγμα το «Οσάκις» κι άλλος άνθρωπος «Ο Σάκης».
Ο Σάκης ήταν ηλεκτρολόγος με μαγαζί. Μεγαλύτερός τους, 20 με 25 ετών. Τα είχε φτιάξει με την Αλέκα. Μιαν από τις μαθήτριες της τάξης. Ψηλή κι αδύνατη, με κοντά ξανθά μαλλιά και μεγάλα καστανά μάτια, μακρύ λαιμό και μακριά χέρια και πόδια, κάπως ξερακιανή, αλλά ζόρικη. Στα 15-16, όπως όλες τους. Η πρώτη που έβγαινε ραντεβού μήνες τώρα. Ο Σάκης την περίμενε το μεσημέρι στην άλλη γωνία κι οι άλλες μαθήτριες έτρεχαν από πίσω της να τον δούνε. Τα σχόλια έδιναν κι έπαιρναν.
Παπαδοπούλου: «Ποινικό αδίκημα»
Η Αναστασία Παπαδοπούλου, σύμβουλος της Ad Hoc Επιτροπής Υπουργικού Συμβουλίου για τον σχεδιασμό εθνικής στρατηγικής ενάντια στη σεξουαλική κακοποίηση, εκμετάλλευση παιδιών και παιδική πορνογραφία, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η κατάσταση που περιγράφεται στο συγκεκριμένο κείμενο είναι ποινικό αδίκημα και αναρωτιέται πώς γίνεται ένα εγχειρίδιο να αφήνει τέτοια μηνύματα με τόση ευκολία.
Ήταν ο πρώτος έρωτας της τάξης.
Ο καθηγητής φώναξε την πρώτη μαθήτρια, τη Μαρία, στο γραφείο του και τη ρώτησε. «Τι συμβαίνει με το "Οσάκις"; Γιατί αυτή η αντίδραση;»
«Δεν ξέρω, κύριε. Στο δικό μου θρανίο δεν ξέρουμε τίποτα. Το πήραν έτσι φαίνεται και το διασκεδάζουν», του απάντησε. Ρώτησε κι άλλες μαθήτριες. Μερικές δεν κρατήθηκαν και γελούσαν. Ο καθηγητής προσπάθησε να βγάλει από το λεξιλόγιό του τη λέξη «Οσάκις». Αυτή, όμως, αντιστεκόταν. Του έβγαινε αυθόρμητα, έστω και με κάποια καθυστέρηση. Τότε, όμως, γινόταν πανζουρλισμός. Σαν να την είχε στερηθεί η τάξη και ξεσπούσε «Ο Σάκης! Ο Σάκης!», φώναζαν ακόμα πιο δυνατά και γελούσαν με την καρδιά τους. Γιατί ήταν υπόθεση καρδιάς και όχι γραμματικής".
Οι συγγραφείς του εν λόγω βιβλίου είναι οι Κωνσταντίνος Αγγελάκος, Λέκτορας και καθηγητής παιδαγωγικών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Ελένη Κατσαρού, Φιλόλογος - Εκπαιδευτικός, και Αναστασία Μαγγανά, γλωσσολόγος, ενώ του αποσπάσματος η συγγραφέας Ρούλα Κακλαμανάκη.